I te au tu ravarai, e puka taito tikai te Pipiria. Eaa te roa i tataia ai te reira? Kua akamata te tataanga Pipiria i te 3,500 mataiti i topa. Me akaaiteia, ko te tuatau te reira o te tutara anga Shang o Tinito e mei te tauatini mataiti i mua ake ka akamata ai te akonoanga Buda i Initia.​—Akara i te pia “ Au Akakiteanga o te Pipiria.”

Kia riro tetai puka ei arataki e ei puapinga no te tangata, kia māramaia te reira ma te tau no ratou. Koia tikai te Pipiria. Te oronga maira te reira i te au pauanga merengo ki te au uianga puapinga roa atu o te oraanga.

Ei akaraanga, i manako ana ainei koe, ‘Eaa to tatou akakoroanga i konei?’ Kua akatatipake teia uianga i te tangata no te tauatini ua atu mataiti e te pera nei rai. Inara, ka kitea te pauanga i roto i nga pene mua o te puka mua o te Pipiria, ko Genese. Te akakite ra te papaanga Pipiria “i muatangana ra”​—e pirioni ua atu mataiti i topa—​te tupu anga mai to tatou ao e pini ua ake, kapiti mai te au vananga, te au etu, e te enua. (Genese 1:1) E oti te akataka ra te reira i te au tupuanga tataki tai, akapeea te enua i riro ei ei ngai noo anga, akapeea te au mea ora te tupu anga, e akapeea te tangata te akamata anga—pera katoa te akakoroanga o teia au mea.

Te riro ra te ako anga tau meitaki a te Pipiria ei tauturu ia tatou kia rapakau i te au manamanata o te au rā. E māmā ua te mārama i te akoanga. E tika te reira i nga tuanga e rua.

Te mea mua, te taka ua ra te tataanga Pipiria, ma te tika, e te tau tikai. Kare te au tuatua kitea koreia e te muna i tataia, mari ra te au kupu Pipiria tei papu e tei āu ki to tatou manako ngakau. Kua tataia te au manako ngata na roto i te au kupu tei matauia i te au rā tataki tai o te oraanga.

Ei akaraanga, kua taangaanga a Iesu i te au akatutuanga māmā tei akatumuia ki runga i te oraanga tangata ei apii atu kia tukia to ratou ngakau. Ka kitea te reira i roto i te Tuatua i te Maunga i te pene 5 ki te 7 o te puka Pipiria o Mataio. Kapiki tetai tangata tata i te reira ko te “ako tau meitaki” e ko tona akakoro anga, “kare kia akaki i to tatou upoko ki te au manako mari ra kia arataki e te akaaere i ta tatou e rave ra.” Ka tatau tatou i taua au  pene ra i roto i te 15 ki te 20 miniti, e ka umere koe te kite mei teaa atura te māmā e te ririnui i te au tuatua a Iesu.

Tetai akaou tika kia māmā i te mārama i te Pipiria koia oki te akapapaanga manako. Kare teia i te puka tua maani ua. Mari ra, karanga The World Book Encyclopedia e, “no runga te reira i te au tangata rongonui e te noa ua nei” e to ratou oraanga “ngata, te au manakonako anga, te au tu apikepike, e te au autu anga.” E māmā ua ia tatou i te mārama i teia au akapapaanga no te tangata tikai, te au mea tei tupu pera katoa te au apiianga puapinga no te reira.​—Roma 15:4.

E mārama ai koe i tetai puka, ka anoanoia te reira i roto i te reo taau i kite. I teia tuatau ka rauka te Pipiria i roto i tetai reo taau ka mārama, noatu te ngai e noo ra koe e noatu noea mai koe. Ka tamanako ana eaa tei raveia kia akatupu i teia angaanga umere.

Urianga. Kua tataia te Pipiria na mua i te reo Epera, Arama, e te Ereni. Kua kotingaia te tangata te ka rauka i te tatau. E rauka ai te Pipiria i tetai au reo ke, kua tauta maata te aronga uri kia uri i te reira. Kia akameitakiia ta ratou angaanga, kua uriia te katoa anga o te Pipiria me kore tetai tuanga ua ki roto i te 2,700 reo. Tera te aiteanga e tere atu i te 90 patene o teianei ao ka rauka i te tatau i tetai tuanga o te Pipiria i to ratou uaorai reo.

Neneianga. Kua tataia te papaanga mua o te Pipiria ki runga i te au apinga pe ua, mei te pakiri manu e te pepa raupo. Ei akono i te karere, kua anoanoia kia tata meitakiia taua au tataanga e kia tata rima akaouia. E mea oko maata taua au tataanga, e iti ua te tangata ka peke ta ratou. Inara te rauka anga mai te matini nenei a Gutenberg e 550 mataiti i topa, kua maata atu te tuʼa anga o te Pipiria. Kia tau ki tetai kimikimi anga, kua tuʼaia te katoa anga me kore tetai tuanga ua o te Pipiria e tere atu i te rima pirioni te katoatoa.

Kare atu e tataanga akonoanga e aite ki te Pipiria. Te taka ua ra, ka tau te Pipiria ei puka kia māramaia. Inara, e mea ngata kia mārama i te reira. Tera ra te vai ua ra te tauturu. Ka aere koe kiea e kitea ai te reira? E akapeea koe e puapinga ai? Ka kitea i roto i te atikara ka aru mai.