Kua roa ake nei te tuatau kua akatakaia te Kiritimiti ei tamataora anga Kerititiano no te akamaara i te rā anauanga o Iesu. Inara, e manganui te au peu tei raveia i roto i teia au akamaara anga, ka akamanako tatou akapeea ra te reira i o ei ki roto i te rā anauanga o Iesu.

Okotai tu, te vaira te tua maani ua no runga i te Santa Claus. Kua akamata teia Santa katakata ma te uruuru vaa teatea, te paparinga muramura e te pereue muramura, i roto i tetai akakiteanga Kiritimiti manuia na tetai kamupani maani vai venevene i Marike Apatonga i te 1931. I te au mataiti o te 1950, kua tauta tetai au tangata Brazil i te tupau i te Santa Claus ki tetai tangata rongonui ko Grandpa Indian. Eaa tei tupu? Kua autu a Santa Claus ki rungao ia Grandpa Indian pera katoa “ki rungao i te pepe ko Iesu e kua riro mai ei komono no te kaikaianga o Titema rā 25,” i karangaʼi a Professor Carlos E. Fantinati. Inara ko te tua maani ua no Santa Claus ainei te manamanata anake i te Kiritimiti? Ei pauanga, ka oki ana tatou ki te akamata anga o te akonoanga Kerititiano.

“I te tuatau o te rua anere mataiti mua o te akonoanga Kerititiano kua tupu te patoi anga ketaketa kia akamaaraia te au rā anauanga o te aronga tei mate no to ratou akarongo pera katoa to Iesu,” i akakite ei te Encyclopedia Britannica. No teaa ra? Kua manako te au Kerititiano i te au tamataora anga rā anauanga ei peu etene, e kia kopae takiriia te reira. Te tika, kare e ngai i roto i te Pipiria te taiku ra i te rā anauanga o Iesu.

I te ā anere mataiti T.N., noatu kua patoi te au Kerititiano mua i te peu akamaaraanga rā anauanga, kua akatumu te Akonoanga Katorika i te Kiritimiti. Kua inangaro te Akonoanga i te akaketaketa i to ratou turanga na te akaateaanga i tetai manamanata maata​—koia oki te au peu etene matauia a te akonoanga Roma e ta ratou tamataora anga tuatau paroro. I te au mataiti tataki tai, mei ia Titema 17 kia Tianuare 1, “kua kaikai maata to Roma, te kanga, te tamataora, te tarekareka, e kua piri atu ki tetai au tamataora anga ei akangateitei i to ratou au atua,” i karangaʼi te Christmas in America, na Penne L. Restad. E ia Titema rā 25, kua akamaara te au Roma i te rā anau anga o te Ra Ririnui. Na te akatumuanga i te Kiritimiti i te reira rā, kua akakeu te Akonoanga i to Roma kia akamaara i te rā anau anga o Iesu kare i te rā anauanga o te ra. “Te rekareka ra rai te [au Roma] i te au mea navenave o te au tamataora anga tuatau paroro,” i karangaʼi a Santa Claus, a Biography, na Gerry Bowler. Te tika, kua riro teia ei “tupau i te tuatau ou ki te au peu taito.”

Te taka ua ra i reira, te manamanata o te au tamataora anga Kiritimiti no roto mai te reira i te au akamata anga tau kore. I roto i tana puka The Battle for Christmas, karanga a Stephen Nissenbaum i te Kiritimiti e “e tamataora anga peu etene ma te tutu Kerititiano.” No reira, te riro ra te Kiritimiti ei akangateitei kore i te Atua e tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti. E mea puapinga kore ua ainei teia? Te ui ra te Pipiria: “Eaa to te tuatua-tika tau anga i te tuatua-tika kore? e eaa to te mārama tau anga i te poiri?” (2 Korinetia 6:14) Mei te tumu o tetai pu rakau tei tupu ma te ipa, mei tera katoa te Kiritimiti kua takaviri e kua ipa takiri te reira “kare ïa e rauka i te akatika.”​—Koheleta 1:15.