1. No teaa ra tetai pae ka tau ei kia akangateiteiia, e eaa ta tatou ka apii mai i teia atikara?

AKAPEEA tatou me akangateitei i te tangata? Ka rave i teia me manako meitaki i tetai ke e te akono ia ratou ma te akangateitei. Maata te taime, ka akangateitei tatou i te aronga tei rave i tetai angaanga kia tau te akangateitei me kore te aronga e angaanga puapinga e te taoonga to ratou. I teia atikara, ka apii tatou koai ma ka tau kia akangateiteiia e no teaa ra.

2, 3. (a) Eaa ra i tau tikai ei kia akangateitei ia Iehova? (Akara i te tutu mua.) (e) Koai te Punua mamoe tei taikuia ia Apokalupo 5:13, e no teaa ra tatou ka akangateitei ei iaia?

² Te karanga ra a Apokalupo 5:13 “ei tei noo ki runga i te terono ra” e “te Punua-mamoe,” ka tau kia akangateiteiia raua. Ko Iehova “tei noo ki runga i te terono.” I te pene 4 o Apokalupo, te oronga maira te au mea ora i te rangi i tetai tumu i tau ei kia akangateiteiia a Iehova, “ko te ora e tuatau ua atu.” Karanga ratou: “E tau te kakā ia koe, e te Atu, e te akangateitei,  e te mana: naau oki i anga i te au mea ravarai nei, e no toou inangaro i mou ei e i angaiaʼi ratou.”​—Apokalupo 4:9-11.

³ “Te Punua-mamoe” tei taikuia ia Apokalupo 5:13, ko Iesu Karaiti. Akapeea tatou i kite ei? Iaia i te enua nei, kua kapikiia a Iesu ko “te Punua-mamoe a te Atua, ko tei apai ke atu i te ara a to te ao!” (Ioane 1:29) Koai atu te ariki tei puareinga ua i te mate ei oko i tana aronga e tutara ra? E tumu tau tikai te reira kia akangateitei iaia. Ka tau a Iesu kia akangateiteiia no te mea “tei iaia anake ra te mana ra, ko te Ariki o te au ariki, e te Atu o te au atu ra.” (1 Timoteo 6:14-16) Penei te aite ra toou manako ki te au mea ora i te rangi tei imene e: “E tau te Punua-mamoe taia ra e, ei iaia te mana, e te apinga maata, e te pakari, e te ririnui, e te akangateitei, e te kakā, e te akameitaki.”​—Apokalupo 5:12.

4. Eaa ra i meitaki ei no tatou kia akangateitei ia Iehova e Iesu?

⁴ Te karanga ra a Ioane 5:22, 23 e kua iki a Iehova ia Iesu ei akava no te tangata katoatoa. Ko teia tetai tumu maata ka tau tatou kia akangateitei ia Iesu. Me akapera, te akangateitei katoa ra tatou ia Iehova. Me iki tatou i te akangateitei ia Iesu e tona Metua, ka rauka te ora mutukore.​—E tatau ia Salamo 2:11, 12.

5. No teaa ra te tangata katoatoa ka tau ei kia akangateiteiia?

⁵ Kua angaia te tangata “i te tu o te Atua ra.” (Genese 1:27) Tera te aiteanga ka rauka i te maataanga o te tangata i te akaari i te au tu aiteite ki to te Atua. Ei akaraanga, ka rauka i te tangata i te akaari i te aroa, te takinga meitaki, e te tu tangi aroa. Pera katoa kua angaia te tangata ma te akava ngakau, ko te kite i te mea tika e te tarevake, te meitaki e te kino, e te mea tau e te tau kore. (Roma 2:14, 15) E reka ana te manganui o te tangata i te mea mā e te manea e ka inangaro kia noo au ua ma tetai ke. Kare teia i te mea poitirere, no te mea e Atua mako a Iehova e te au. Te taka meitaki ua ra, kua angaia te tangata katoatoa ma te tu karape kia aru i to Iehova au tu. Ko teia tetai tumu ka tau kia akangateiteiia ratou.​—Salamo 8:5.

6, 7. Akapeea te Au Kite o Iehova i tuke ei ki te manganui o te tangata me akangateitei i tetai ke?

⁶ Kua kite tatou e ka tau kia akangateitei i te au tangata ke, inara penei e mea ngata kia kite mei teaa te tu o te akangateitei ka oronga kia ratou e eaa te maata. Te tumu i pera ai, no te mea te akakeu pakariia nei te au tangata apa ua e to Satani ao. E manganui tei akariro i te tangata me kore te vaine ei itoro no ratou. Kare te tangata e oronga i te akangateitei ta Iehova i akakoro, mari ra te oronga maata ra i te akangateitei ki tetai ke, te akariro ia ratou mei te au atua. Penei ka aru ratou i te akamanea, te au tu, e te au angaanga a te au arataki poritiki e te akonoanga, te aronga tipoti e te akatutu teata, e tetai atu aronga rongonui.

⁷ Kua kite te au Kerititiano mou e e mea tarevake kia akangateitei i te tangata mei tera te tu. I te tangata pouroa tei ora ana, ko Iesu anake tei akanoo i te akaraanga apa kore no tatou kia aru. (1 Petero 2:21) Kia akamaara tatou e “kua rave katoatoa oki i te ara, e kua ngere i te akameitaki a te Atua.” (Roma 3:23) Kare tetai ua atu tangata e tau  kia akamoriia. Me oronga maata roa tatou i te akangateitei ki te tangata, kare a Iehova e mareka mai.

8, 9. (a) Eaa to te Au Kite o Iehova manako no te aronga mana o te kavamani? (e) Eaa te turanga kare tatou e akarongo ki te aronga mana?

⁸ Te vaira tetai aronga ka tau kia akangateiteiia no to ratou taoonga. Ei akaraanga, akamanako ana i te aronga kavamani e ta ratou e rave ra noou. Ka tauturu ratou i te paruru i te au oire e te akono i te au anoano o te iti tangata. E maata te au akameitakianga no ta ratou angaanga. Karanga te apotetoro ko Paulo kia akamanako tatou i teia aronga kavamani ei “aronga mana taoonga.” Akakite katoa aia e kia aru tatou i ta ratou ture: “E teianei, e tuku atu i te mea tau i te tangata katoatoa ra, e taūnga tana ra, ei tautaūnga atu rai; e telo tana ra, ei telo ïa; ko tei matakuia ra, ka mataku atu ïa; ko tei akateiteiia ra, ka akateitei atu ïa.”​—Roma 13:1, 7.

⁹ Ei Au Kite o Iehova, ka rave tatou i te ka rauka kia akangateitei i te aronga mana o te kavamani. E tika, e tukeke te au peu i te au enua ke ke, no reira penei e apinga ke ta te aronga mana e tapapa ra i te au ngai ke. Noatu ra, ka angaanga taokotai tatou ki te aronga mana o te kavamani ia ratou e rave ra i ta ratou angaanga. Inara, me pati ratou kia rave i tetai angaanga ka akakeu ia tatou kia akarongo kore kia Iehova, kare tatou e rave i te reira. I teia au turanga, ka akarongo e ka akangateitei tatou ia Iehova kare i te tangata.​—E tatau ia 1 Petero 2:13-17.

10. Akapeea to Iehova au tavini i taito te akanoo anga i te akaraanga meitaki no tatou i teia tuatau?

¹⁰ Ka apii tatou mei to Iehova au tavini i taito, tei akaari i te akangateitei ki te au kavamani e te aronga mana. E akaraanga meitaki a Iosepha raua ko Maria. Te inangaro anga to Roma i te kite eia tangata e noo ra i te patireia, kua aere a Iosepha raua ko Maria ki Betelehema kia retitaia raua noatu e kua vaitata a Maria i te anau. (Luka 2:1-5) Ko te apotetoro ko Paulo tetai akaou akaraanga no te akangateitei i te aronga tutara. I te akaapaia anga aia no tetai angaanga tarevake, kua paruru a Paulo iaia uaorai ma te tu maru i mua i te Ariki ko Heroda Ageripa e i mua ia Fesito, te kavana o te enua tei akaaereia e Roma ko Iudea.​—Angaanga 25:1-12; 26:1-3.

11, 12 (a) Eaa te tumu kare tatou e akangateitei maata ana i te au arataki akonoanga? (e) Eaa tei tupu te akangateitei anga tetai Kite no Austria mai i tetai tangata poritiki?

¹¹ Akapeea ra te au arataki akonoanga? Ka tau ainei kia akangateitei maataia ratou? Ka oronga tatou i te akangateitei kia ratou ta tatou e oronga ra ki te tangata ravarai. E mea tarevake no tatou kia oronga i te akangateitei maata kia ratou, noatu ka tapapa ratou i te reira. No teaa ra? No te mea kare te au akonoanga pikikaa e apii i te tuatua mou no runga i te Atua e tana Tuatua, te Pipiria. Kua akaapa a Iesu i te au arataki akonoanga e kua kapiki ia ratou ei aronga pikikaa e te arataki kino. (Mataio 23:23, 24) I tetai tua, kare i te mea tarevake kia akaari i te akangateitei maata ki te aronga mana o te kavamani. Me pera tatou, penei ka tauturu mai ratou ia tatou.

¹² Tetai tangata mana ko Dr. Heinrich Gleissner, e tangata poritiki no Austria. I te tuatau Tamaki II o te Ao, kua tapekaia aia e to Nazi. Iaia i runga i te rerue e aere ra ki te puakapa tamamae, kua aravei aia ia Leopold  Engleitner, tetai Kite maroiroi no Austria mai. Kua akamārama te Taeake Engleitner i tana au irinakianga ma te akangateitei i te Dr. Gleissner, tei akarongo meitaki mai. I te openga o te tamaki, kua taangaanga putuputu a Gleissner i tona taoonga ei tauturu i te Au Kite i Austria. Penei kua kite koe i tetai akaraanga ke no te meitaki tei tupu me akaari te au Kerititiano i te akangateitei ki te aronga mana o te kavamani.

13. Koai tikai ka tau kia akangateiteiia, e no teaa ra?

¹³ Ka tau to tatou au taeake e te au tuaine kia akangateiteiia. Ka tau tikai te akangateitei ki te au taeake e arataki ra mei te aronga pakari, au akaaere kotinga, au mema o te Kumiti Betela, e te au mema o te Pupu Akaaere. (E tatau ia 1 Timoteo 5:17.) Pouroa ia ratou te akono ra i te au anoano o te iti tangata o te Atua, e te akataka ra te Pipiria i teia au tavini e ko “te meitaki i te tangata nei.” (Ephesia 4:8) No reira e mea tau kia akangateitei ia ratou noatu to ratou enua anau, to ratou kite, te turanga oraanga, e te turanga i te pae moni. Kua akanoo te au Kerititiano mua i te akaraanga meitaki no tatou. Kua akangateitei ratou i te aronga te arataki ra, e ka pera katoa tatou i teia tuatau. Me angaanga kapiti ki teia aronga, kare tatou e akono ia ratou mei te au angera rai, koia oki mei te aronga mana ririnui. Inara ka akangateitei ia ratou no ta ratou angaanga pakari e te tu akaaka.​—E tatau ia 2 Korinetia 1:24; Apokalupo 19:10.

14, 15 Akapeea te aronga pakari Kerititiano i tuke ei ki te au arataki akonoanga?

¹⁴ Kua aite rai teia aronga pakari ki te au tiaki akaaka. Kare ratou e inangaro kia akonoia mei te aronga rongonui rai. No  reira e tuke tikai ratou ki te au arataki akonoanga i teia tuatau, pera katoa te au arataki akonoanga i to Iesu tuatau. Karanga a Iesu no ratou: “E te inangaro i te ngai teitei i te au kaingakai, e te nooanga memeitaki i te au sunago ra, E kia aroaia oki i te ngai okoanga.”​—Mataio 23:6, 7.

¹⁵ Ka akarongo te aronga pakari Kerititiano i te tuatua a Iesu: “Kareka kotou, auraka kia tapaia ia Rabi; okotai rai oki o kotou Orometua, ko te Mesia: e taeake anake oki kotou katoa na. Auraka kotou e akametua i tetai tangata i teianei ao: okotai rai oki o kotou Metua, ko tei noo i te rangi. Auraka kotou kia tapaia i te arataki; okotai o kotou Arataki, ko te Mesia. E tei rai i roto ia kotou nei, ei tavini ïa no kotou. Te akateitei iaia uaorai, e akamoraroia ïa; e te akamoraro iaia uaorai, e akateiteiia ïa.” (Mataio 23:8-12) Me vai akaaka ua te aronga pakari i roto i te au putuputuanga takapini i teianei ao e me akarongo ki ta Iesu tuatua, ka aroaia e ka akangateiteiia ratou e to ratou au taeake e te au tuaine.

16. No teaa ra tatou ka angaanga pakari ua rai kia akaari i te akangateitei?

¹⁶ Penei ka pou te tuatau kia apii akapeea me akangateitei i tetai ke. Kua tupu katoa teia ki te au Kerititiano mua. (Angaanga 10:22-26; 3 Ioane 9, 10) Inara ka paunaia te taime. Me akangateitei tatou i tetai ke mei ta Iehova i inangaro, e maata te au akameitakianga ka rauka mai ia tatou.

17. Eaa tetai puapinga no te akaari i te akangateitei ki te aronga e taoonga to ratou?

¹⁷ Me akangateitei tatou i te aronga e taoonga to ratou i roto i te oire, e mea papu ka paruru ratou i to tatou tikaanga kia tutu aere. Penei ka akatupu katoa ratou i te manako papu no ta tatou angaanga tutu aere. Ko teia tei tupu i te au mataiti i topa i Tiamani te aere anga tetai painia ko Birgit tona ingoa ki te akaoti anga apii o tana tamaine. Akakite te au puapii kia Birgit e kua mareka tikai ratou i te apii i te tamariki Kite i te au mataiti i aereia. Kua manako ratou e ngai meitaki atu te apii no te tamariki Kite. Akakite a Birgit kia ratou, “Kua apiiia ta matou tamariki kia aru i to te Atua au turanga, kapiti mai te akangateitei anga i te au puapii e te kauraro ia ratou.” Karanga tetai puapii e, naringa e Au Kite pouroa te tamariki apii, ka māmā i reira i te apii. E manako papu tikai to ratou i te tamariki Kite e i te au epetoma i muri mai, kua aere tetai puapii ki te uruoaanga.

18, 19 Eaa ta tatou ka akamaara me oronga i te akangateitei ki te aronga pakari?

¹⁸ Ka tauturu te au kaveinga i roto i te Tuatua a te Atua ia tatou kia mārama akapeea me akangateitei i te aronga pakari o te  putuputuanga. (E tatau ia Ebera 13:7, 17.) Ka tau tatou kia akameitaki ia ratou no ta ratou angaanga pakari. Me aru tatou i te arataki anga ta ratou ka oronga mai, ka tauturu teia i te aronga pakari kia tavini ma te rekareka. Karanga te Pipiria e ka tau katoa tatou kia aru i to ratou akarongo. Inara kare te aiteanga e ka aru vaitata tatou i te akamanea, te tuatua e te apiianga a tetai tangata pakari “rongonui.” Me akapera tatou, ka akara anga i reira e te aru nei tatou i te tangata, kare ia Iesu. Auraka tatou e akangaropoina e aronga apa ua te aronga pakari mei ia tatou rai.

¹⁹ Me akangateitei tatou i te aronga pakari e auraka kia akono ia ratou mei te aronga rongonui rai, ka tauturu teia ia ratou. Akapeea ra? Ka māmā ake no ratou kia vai akaaka ua e kia kore e manako e meitaki atu ratou i tetai ke e e tano ua ana rai ta ratou e rave ra.

20. Akapeea tatou i puapinga ai me akangateitei i tetai ke?

²⁰ Na te akangateitei anga i tetai ke, ka tauturu ia tatou kia kopae i te tu parau e kia vai akaaka ua me akono meitakiia tatou. Ka riro katoa te reira ei paruru ia tatou no te mea kare tatou e akaturoriia me akataitaia tetai ta tatou e akangateitei ra ia tatou. Tetai akaou puapinga koia oki ka vai taokotai ua tatou ki te akaaerenga a Iehova. Kare te akaaerenga e oronga i te akangateitei maata ki tetai ua atu tangata, me e tangata irinaki e te irinaki kore.

21. Eaa te puapinga maata rava atu no te akangateitei i tetai ke?

²¹ Te puapinga maata rava atu no te akangateitei i tetai ke koia oki ka akamareka te reira i te Atua. Ka rave tatou i tana i inangaro e kia vai tiratiratu kiaia. Ka rauka i reira ia Iehova i te pau atu ia Satani, tei karanga e kare tetai ua atu e vai tiratiratu kiaia. (Maseli 27:11) Kare te manganui i teianei ao i mārama akapeea me oronga i te akangateitei na roto i te mataara tau. Mataora tikai tatou i te kite akapeea me oronga i te akangateitei mei ta Iehova i inangaro!