MAARA iaku tetai popongi anu kua roa ake nei i Brookings, South Dakota, Marike. Kite au kare e roa ka tae mai te reva toanu. E pupu tangata meangiti ua matou i roto i te are mauku anu ma te ruketekete. Te tu ua ra matou i te pae i tetai vairanga vai maatamaata, e anu tikai te vai! Ka akakite atu au i tetai manga ngai o toku oraanga kia mārama kotou eaa ta matou angaanga i reira.

Kua anauia au ia Mati 7, 1936. E ā a toku nga metua tamariki, e ko au te openga. Noo matou i runga i tetai pama kainga meangiti i te tua itinga o South Dakota. E tuanga puapinga te tanutanu i te oraanga o to matou ngutuare tangata, inara kare ko te mea puapinga rava atu ia. Kua papetitoia toku nga metua ei Au Kite o Iehova i te 1934. Kua akatapu raua i to raua oraanga kia Iehova, no reira kua riro te rave i tona anoano ei mea puapinga rava atu kia raua. Toku papa, ko Clarence, e i muri mai ko angakara Aldred, tei tavini ei tavini taokotaianga (kapikiia i teianei e tauturu no te pupu aronga pakari) i ta matou putuputuanga meangiti i Conde, South Dakota.

Kua aere putuputu to matou ngutuare tangata ki te uipaanga e te tutu aere i tera are ki tera are te akakite i te manakonakoanga manea o te Pipiria no te tuatau ki mua. Kua riro te akaraanga e te terenianga a toku nga metua ei tauturu ia matou kia inangaro ia Iehova. Kua riro mai maua ko toku tuaine ko Dorothy ei nga papuritia o te Patireia e ono rai o maua mataiti. I te 1943, kua piri au ki roto i te Apii Orometua Teokaratiki, koi akamata ua ake ra.

 E tuanga puapinga te uruoaanga e te au akaputuputuanga i to matou oraanga. Maara iaku tetai uruoaanga i te 1949 i Sioux Falls, South Dakota. Oronga te Taeake a Grant Suiter i te ako “Kua Roa Atu i Taau i Manako!” Akakite meitaki aia e ka anoano katoatoaia te au Kerititiano akatapuia kia taangaanga i to ratou oraanga ei tutu aere i te nuti meitaki o te Patireia o te Atua. I muri mai, kua akatapu au i toku oraanga kia Iehova. Kua papetitoia au i tera mai akaputuputuanga kotinga, i Brookings, ia Noema 12, 1949. Te tumu te reira i noo ei matou i roto i te are mauku toanu, mei taku i taiku i te akamata anga. Toko ā matou e tiaki ra kia papetitoia i roto i tetai vairanga auri maatamaata.

I reira kua inangaro au i te painia. Kua akamata au ia Tianuare 1, 1952, e 15 oku mataiti. Karanga te Pipiria: “Ko tei kapiti katoa i tona aerenga ki to te aronga pakari ra, ka pakari katoa ïa,” e maata te aronga manako pakari i toku ngutuare tangata tei turu i taku ikianga kia painia. (Maseli 13:20) E aru putuputu ana au i toku angakara ko Julius, e 60 ona mataiti. Noatu e pakari ake aia iaku, mataora kapiti tikai maua i te tutu aere. E maata taku i apii mai mei iaia e tana i kite i te oraanga. Kare i roa kua riro mai a Dorothy ei painia.

I toku meangiti anga, e maata te akaaere kotinga e to ratou tokorua ta toku nga metua i pati kia noo ki ko ia matou. Tetai tokorua ko Jesse e Lynn Cantwell tei tauturu tikai iaku. Kua manako mai raua iaku e kua akamaroiroi iaku. Ia raua e tavini ra i te au putuputuanga i te pae mai, kua pati mai raua kia aru au ia raua no te tutu aere. Mataora tikai toku taime kia raua! Kua inangaro au kia rave ua rai i te angaanga a Iehova mei ia raua rai ma te painia.

To matou akaaere kotinga i aru mai ko Bud Miller. Te atoro anga mai raua ko tana vaine, ko Joan, i ta matou putuputuanga, e 18 oku mataiti. I te reira taime kua anoanoia au kia tu ki mua i te kumiti vaeau tei iki i te aronga ki roto i te vaeau. Kua inangaro ratou iaku kia rave i tetai angaanga taku i manako e te patoi ra i te akauenga a Iesu kia vai takake i roto i te angaanga poritiki. Inara kua inangaro au i te tutu aere i te nuti meitaki o te Patireia. (Ioane 15:19) No reira  kua pati au kia akara mai ratou iaku ei tangata evangeria.

Kua mareka tikai au te akakite anga mai te Taeake Miller kiaku e ka aru mai aia iaku ki te uipaanga a te kumiti. Kare aia i te tangata akama, e kare aia e mataku ana i te tangata. Kua kite meitaki aia i te au Tuatua Tapu. Te aru anga mai aia iaku kua rauka iaku te tu ngakau toa! I te tuatau maana i te openga o te 1954, tei tupu mei te reira uipaanga, kua āriki te kumiti i taku patianga ei tangata evangeria. Kua va ua au i teianei i te tavini maata atu ia Iehova.

I muri ake i te reira, kua patiia au kia tavini i Betela, tei kapikiia i te reira taime ko te Pama Punanga Tiaki, i Staten Island, New York. Kua tavini au e toru mataiti. E maata taku au mea i kite no tei aravei au i te au taeake e te au tuaine pakari ma te angaanga kapiti kia ratou.

I runga i te pama tanutanu i Staten Island ko te ratio WBBR. Kua taangaangaia e te Au Kite o Iehova mei te 1924 ki te 1957. E 15 ki te 20 mema o te ngutuare Betela tei angaanga ki reira. E mapu te maata anga ia matou e te kamakura rai. Inara kua angaanga kapiti mai tetai taeake akatainuia kia matou, ko Eldon Woodworth. Aite aia mei tetai metua tane e kua apii i te au mea e manganui kia matou. I tetai taime te tupu anga te manamanata i rotopu ia matou, ka karanga te Taeake a Woodworth e, “E mea umere tikai ta te Atu i rave ki tana i rauka mai.”

Kua piri katoa mai te Taeake a Frederick W. Franz te tauturu ia matou. E manako pakari tikai tona ma te kite meitaki i te Pipiria. E kua reka tikai aia ia matou. Ko Harry Peterson to matou kuki. E māmā ake ia matou i te kapiki i te rua o tona ingoa i tona ingoa tikai, ko Papargyropoulos. Koia katoa tetai tei akatainuia e te reka i tana angaanga tutu aere. Kua rave meitaki te Taeake ko Peterson i tana angaanga i ko i te Betela inara kare rava aia i akangaropoina ana i te angaanga tutu aere. E anere ua atu makatini tana ka oronga i te marama okotai. Kua kite meitaki katoa aia i te Pipiria e kua pau i te au uianga e manganui.

I runga i te pama tanutanu, kua akapapa matou i te au ua rakau e te raurau ei au punu  kai. Mei te 42,600 rita ua rakau e te raurau i te mataiti tei akapapaia ei au punu kai na te ngutuare Betela. Kua angaanga au kia Etta Huth, e tuaine manako pakari tikai. Nana i maani i te au recipe te akapapa anga matou i te ua rakau e te au raurau. Kua piri mai te au tuaine o te reira ngai te angaanga kia matou, e na Etta e tauturu i te akaaere i ta ratou angaanga. Noatu e maata ta Etta i kite no runga i te angaanga punu kai, e akangateitei ua ana aia i te au taeake akaaere i runga i te pama tanutanu. Kua akanoo aia i tetai akaraanga meitaki no matou katoatoa.

Ko Angela Romano tetai o te au tuaine mapu tei aere mai i te tauturu i runga i te pama tanutanu. Na Etta i tauturu iaia i tona aere anga mai ki roto i te tuatua mou. Kua akaipoipo maua ko Angie ia Aperira 1958, e kua reka tikai maua i te tavini kapiti ia Iehova no tetai 58 mataiti. I te au mataiti i aereia mai, kua riro to Angie tu tiratiratu kia Iehova ei akaketaketa i to maua oraanga akaipoipo. E manako pakari tona e ka rauka tikai iaku i te irinaki iaia, noatu me tupu tetai manamanata.

Te oko anga te au taeake i te ratio WBBR i Staten Island i te 1957, kua tavini au i ko i te Betela Brooklyn no tetai tuatau poto. E oti kua akaipoipo maua ko Angie, no reira kua akaruke au i te Betela. No tetai toru mataiti, kua painia maua i Staten Island. No tetai tuatau, kua angaanga rai au no te au pu ou o te ratio, tei kapikiia ko te WPOW.

Kua noo maua ko Angie i te oraanga māmā kia va ua maua i te tavini i te ngai tei anoanoia. Tei tupu, i te 1961 kua āriki maua i te patianga kia tavini ei nga painia takake i Falls City, Nebraska. Inara i muri poto ake i to maua tae anga ki reira, kua patiia maua kia aere ki South Lansing, New York, no tetai marama no te Apii Orometua Patireia. Kua reka maua i te terenianga tei rauka, e kua manako maua me oti te apii ka oki maua ki Nebraska. No reira kua poitirere maua te tae anga mai tetai tuanga angaanga ou na maua. Ka tavini maua ei mitinari i Cambodia! I te reira enua manea i Southeast Asia, kua kite maua, kua rongo, kua tongi i te au mea ou. Kua inangaro tikai maua i te akakite ki te tangata te nuti meitaki o te Patireia.

Inara kua akamata te turanga poritiki i te taui i Cambodia, e kua anoanoia maua kia aere ki South Vietnam. I muri ake i te rua mataiti kua makiia au, ma te maromaroa kua anoanoia maua kia oki ki Marike. Kua anoanoia tetai tuatau kia meitaki mai au. E oti, kua akamata akaou au i te painia.

Ia Mati 1965 kua akamata maua i te tavini i te au putuputuanga i roto i te angaanga tutaka. Kua reka maua ko Angie i te angaanga kotinga e te tapere no tetai 33 mataiti, e kua tauturu i te akaaere i te au uruoaanga. Kua reka au i teia angaanga, no te mea e tuatau reka naku te uruoaanga. No tetai au mataiti to maua atoro anga i te au putuputuanga i roto e takapini ia New York City, e maata te au uruoaanga tei raveia i Yankee Stadium.

E maata ta maua ko Angie au tuanga angaanga ou e te ngata i rave i te au mataiti i aereia mai. I te 1995, kua patiia au kia apii i te Apii Tavini Anga Orometua. E toru mataiti i muri mai kua patiia maua kia aere ki Betela. I muri ake i te 40 mataiti, kua rekareka au i te oki akaou ki Betela, te ngai i akamata ai au i taku tavini anga tamou takake. No tetai tuatau roa kua angaanga au i roto i te Tipatimani Tavinianga e ei puapii i roto i te au apii e manganui. I te 2007, kua akatupu te Pupu Akaaere i te Tipatimani Apii a te Atua ei akono i te au apii katoatoa tei apiiia i Betela, e no tetai tuatau roa ko au te akaaere.

I te au mataiti akenei, e maata te au taui anga i roto i te au apii i Betela. Kua rave te Apii no te Aronga Pakari o te Putuputuanga tei akamata i te 2008. I te rua mataiti i aru mai, e tere atu i te 12,000 aronga pakari tei apiiia i te Betela i Patterson e Brooklyn. Te raveia nei teia apii i tetai atu au ngai ke ke. I te 2010 kua tauiia te Apii Terenianga Orometua ki te Apii Pipiria na te au Taeake Takaua, e kua akatupuia tetai apii ou, tei kapikiia ko te Apii Pipiria na te au Tokorua Kerititiano.

Ia Tepetema 2014, kua kapitiia taua nga apii e rua e kua riro mai ko te Apii na te Aronga Tutu Evangeria o te Patireia. Ka tau te aronga apii ei au tokorua akaipoipo, te au taeake takaua me kore te au tuaine takaua. E manganui i teianei ao tei rekareka i te rongo e ka tupu teia apii i to ratou enua. E reka tikai i te akarongo e e maata atu ka rauka i te aere ki teia au apii. Rekareka tikai au i te aravei i te manganui tei taui i to ratou oraanga kia rauka teia terenianga.

Me akamanako au i toku oraanga i mua ake ka papetitoia ai au i roto i te reira are mauku anu e tae ua mai ki teianei, ka akameitaki au ia Iehova no te au tangata pakari taku i aravei. Kua tauturu ratou iaku kia kite e te tavini meitaki atu iaia. Tetai pae e mapu ake iaku e tetai pae e pakari ake iaku. E manganui no roto mai i te au enua e tuke ta ratou peu ki taku. Inara kua kite au mei ta ratou e rave ra e to ratou tu te inangaro oonu ra ratou ia Iehova. E rekareka tikai au i toku au oa manako pakari i rotopu i te iti tangata o Iehova taku i apii mai.