ANAUIA au i te 1923 i Hemsworth, e oire i Yorkshire, Peritane. Okotai oku tungane maata ko Bob. I toku iva mataiti anga, e puka ta toku papa tei akamārama akapeea te akonoanga pikikaa te akavare anga i te tangata. Umere tikai a Papa i tana i tatau. Kare aia e reka ana i ta te au arataki akonoanga e apii ra e te rave ra i te mea ke. I nga mataiti i muri mai, kua aere mai a Bob Atkinson ki to matou kainga ma te akatangi i tetai rekoti e au akoanga na te Taeake ko Rutherford. Kite mai matou, aiteite ua teia akoanga ki te pupu tei nenei i te au puka ta Papa i tatau. Kua pati toku nga metua i te Taeake ko Atkinson kia kaikai kia matou i te au po e kua pau i ta matou au uianga Pipiria. Kua pati mai aia ia matou kia aere ki te au uipaanga ki te kainga o tetai taeake. Kua aere putuputu matou ki te au uipaanga, e kua akatupuia tetai putuputuanga meangiti i Hemsworth. Kare i roa ana, kua noo te au tavini kotinga (i teianei e au akaaere kotinga) i ko ia matou e kua aere mai te au painia mei te au putuputuanga i te pae mai i te kaikai kia matou. E akakeu anga meitaki tikai to teia au taeake kiaku.

I te reira taime, kua akamata toku ngutuare tangata i tetai pitiniti. Inara karanga toku Papa ki toku tungane, “Me ka inangaro koe i te painia, ka akaruke taua i teia.” Akatika a Bob, e kua akaruke i te kainga no te painia i tona 21 mataiti. E rua mataiti i muri mai, i toku 16 mataiti anga, kua riro mai au ei painia. I te au openga epetoma, kua angaanga au ki tetai pae, i te au rā o te epetoma kua angaanga au ko au anake. Kua taangaanga au i te ponokarapa e te kāti akakiteanga, koia oki, e kāti meangiti ma te karere Pipiria poto ua to runga. Akameitaki a Iehova iaku ki tetai tangata apii Pipiria tei tere ki mua. E maata tei aere mai ki roto i te tuatua mou no roto i te ngutuare tangata o teia tangata apii. I tera mai mataiti, kua akanooia au ei painia takake, i te pae ia Mary Henshall. Kua tukuia maua ki te ngai mamao ko Cheshire.

I te tuatau o te Tamaki II o te Ao, kua anoanoia te vaine kia rave i te angaanga ei turu i te tamaki.  Kua kopaeia te au orometua akonoanga kia kore e aere ki te tamaki, no reira kua manako maua ei nga painia takake, ko maua rai tetai. Inara kare te akavaanga i akatika ana, e kua akautunga iaku e 31 rā ki roto i te areauri. I tera mai mataiti, i toku 19 mataiti anga, kua anoanoia au kia aere ki te akavaanga e rua akaou taime no te mea kare toku akava ngakau i akatika iaku kia turu i te tamaki. Inara, kua tuku te aronga mana iaku kia aere. Na roto i teia, kite mai au e na te vaerua tapu i tauturu iaku e te akaketaketa ra a Iehova iaku ma te maroiroi.​—Isaia 41:10, 13.

Aravei maua ko Arthur Matthews i te 1946. Koi akautungaia akera a Arthur e toru mataiti i roto i te areauri no te mea kua patoi aia i te aere ki te tamaki. I te tukuia mai anga aia ki vao, kua piri aia ki tona teina ko Dennis, e painia takake i Hemsworth. Kua apii to ratou papa ia ratou no runga ia Iehova i to ratou meangiti anga, e kua papetitoia i to ratou mapuanga. I muri ua ake i to raua painia kapitianga, kua tukuia a Dennis ki Ireland. No reira kare o Arthur patana. Umere tikai toku nga metua i te tu o teia painia angaanga maata. No reira kua pati raua iaia kia noo i ko ia raua. I toku atoro anga, kua inangaro maua ko Arthur i te tāmā i te kapu i muri ake i te kaikai. Kare i roa, kua akamata maua i te tata ki tetai e tetai. I te 1948, kua anoanoia a Arthur kia aere ki roto i te areauri no tetai akaou toru marama. Kua akaipoipo maua i roto ia Tianuare 1949, e to maua akakoroanga ko te noo ki roto i te angaanga tavini tamou. Matakite tikai maua akapeea te akono i ta maua moni, e kua taangaanga i te tuatau orote te aaki ua rakau ei kimi moni. Ma te akameitakianga a Iehova, kua rauka ia maua i te painia ua atu.

I raro ake i te okotai mataiti i muri mai, kua tukuia maua ki Northern Ireland, te mea mua ki Armagh e oti ki Newry, te maata anga e au oire Katorika. Pakari tikai te tu akonoanga papakitai, no reira kua anoanoia maua kia matakite tikai e kia akamanako meitaki i ta maua tangata e tuatua ra. Kua rave matou i te au uipaanga ki te kainga o tetai taeake e te tuaine e 16 kiro mita te mamao. E varu tei aere ki te uipaanga. Tetai taime ka noo atu maua. Ka moe maua ki runga i te taua e i tera mai rā ka reka i tetai kaikai maata i te popongi. E mataora tikai i te kite e maata te Au Kite i te reira ngai i teianei.

Te tavini ra toku tungane e tana vaine ko Lottie, ei nga painia takake i Northern Ireland, e i te 1952 kua aere matou tokoa ki te uruoaanga tapere i Belfast. E meitaki tikai tetai taeake tei akono ia matou, no reira kua noo matou tokoa ki tona kainga kapiti mai a Pryce Hughes, e tavini Betela no Peritane i te reira taime. I tetai po ia matou e uriuri ra i te puka ou, Te Aroa o te Atua, tei nenei tikaiia no te iti tangata i Ireland. Akataka te Taeake Hughes e e ngata i te tutu aere ki te tangata Katorika i Irish Republic. Kua māroia te au taeake kia akaruke i te ngai e noo ra ratou, e kua māro te au orometua i te tangata kia tamaki i te au taeake. Karanga a Pryce, “Ka anoano tatou i te au tokorua e motoka to ratou kia piri ki roto i tetai angaanga  takake te tuʼa anga i te puka ki te enua.” * (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Te taime teia i karanga ai matou, “Ka rave ua matou!”

Tetai ngai e noo ua ana te au painia i Dublin i ko i te kainga o Ma Rutland, e tuaine tiratiratu tei tavini ia Iehova no tetai tuatau roa. Kua noo katoa maua ki reira no tetai tuatau, e kua oko i tetai o ta maua apinga. E oti, kua piki matou tokoā ki runga i te patikara e te sidecar o Bob e kua aere i te kimi i tetai motoka. Kua kitea e matou tetai motoka meitaki, e kua pati matou i te tangata oko kia apai mai no te mea kare matou e kite i te akaoro. Akapou a Arthur i te po katoa te noo anga ki runga i te roi, te akatutuanga e te akaoro ra aia i te motoka. I tera mai popongi iaia e tauta ra i te akaoro i te motoka ki vao, kua atoro mai tetai mitinari ko Mildred Willett (tei akaipoipo ia John Barr i muri mai). Kua kite aia akapeea me akaoro! Apiipii aia ia matou i te akaoro, e i muri mai kua papa matou i te aere.

I muri mai, kua anoanoia matou i te kimi i tetai ngai nooanga. Akakite mai te au taeake kia matou, auraka e noo ki roto i te terera no te mea ka tutungiia e te aronga patoi. No reira kua kimi matou i te kainga kare ra i kitea. I tera po, kua moe matou tokoā ki roto i te motoka. I tera mai rā, kua kitea e matou tetai manga terera e rua roi meangiti. To matou kainga te reira. Ma te umere, kare o matou manamanata i te pākā i te terera ki runga i te enua o te aronga tanutanu oaoa. Ka tutu aere matou i te ngai e 16 ki te 24 kiro mita te mamao mei te terera. Me neke ki te ngai ou, ka oki mai matou ka tutu aere ki te tangata i te pae i te terera.

Kua atoro matou i te au kainga pouroa i te tua itinga tonga o Irish Republic ma te kore e patoi anga. Kua tuʼa matou e tere atu i te 20,000 puka, e kua tuku matou i te ingoa o te katoatoa tei āriki mai ki te opati Betela i Peritane. Mei teaa atura te akameitakianga e anere ua atu Au Kite i te reira ngai o Ireland i teianei!

I nga mataiti i muri mai, kua tukuia maua ki te tua tonga o London. I muri ake i nga epetoma, kua kapiki mai te au taeake o te opati Betela Peritane ia Arthur, te pati kia akamata aia i te angaanga kotinga i tera mai rā! Kua tereniia maua no tetai epetoma, e kua aere ki ta maua kotinga i Scotland, no reira kare o Arthur taime no te akapapa i tana au ako. Inara kua puareinga ua aia i te rave i tetai ua atu angaanga te tavini i te Atua, noatu eaa te ngata. Kua riro tona akaraanga meitaki ei akamaroiroi iaku. Rekareka tikai maua i ta maua angaanga kotinga. I muri ake i te aere anga ki te ngai mamao no tetai tuatau roa, e akameitakianga manea tikai kia vai ki rotopu i te au taeake e te au tuaine.

Te patiia anga a Arthur kia aere ki te Apii Gileada i te 1962, kua anoanoia tetai ikianga maata. Ka pou e tai ngauru marama i teia apii, inara kare au e aere no te mea kare au i patiia mai. Manako maua e mea tau kia āriki a Arthur i teia patianga. No te mea kare oku patana painia, kua akaoki te Betela iaku ki Hemsworth ei painia  takake. Te oki anga mai a Arthur i tera mai mataiti, kua tukuia maua ki te angaanga tapere. Ta maua ngai ka kapiti mai a Scotland, tua tokerau o Peritane, e Northern Ireland.

I te 1964, kua patiia a Arthur ei tavini Betela i Irish Republic. Te taime mua, kua ru au i te aere ki te Betela no te mea reka tikai au i te angaanga tutaka. Te akamanako anga i teianei, rekareka tikai au i te tavini i ko i te Betela. Irinaki au e me āriki koe i tetai angaanga noatu kare koe e reka ana, ka akameitaki ua mai a Iehova ia koe. I Betela, kua rave au i te angaanga opati, te akapapa puka, te tunu manga, e te tāmā. No tetai tuatau, kua rave katoa maua i te angaanga tapere e kua aravei i te au taeake i roto i te enua. I te pae i te kiteanga i ta maua aronga apiiia i te tere anga ki mua, kua tupu tetai pirianga vaitata ki to maua au taeake e te au tuaine i Ireland. Mei teaa atura i te akameitakianga!

Kua raveia te uruoaanga pa enua mua i Ireland ki Dublin i te 1965. * (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Noatu e patoi anga pakari to reira, kua autu maata te uruoaanga. E 3,948 tei tae mai, e 65 tei papetitoia. E 3,500 au taeake pa enua tei noo ki roto i te au kainga o te tangata i Dublin. Kua tae te au reta akameitaki ki te au pu ngutuare tatakitai. E kua akapaapaa te au pu ngutuare i te tu meitaki o te au taeake. E taui anga maata tikai no Ireland.

I te 1966 kua taokotaiia te tua tokerau e te apatonga o Ireland ki raro ake i te opati Betela Dublin. E tuke tikai teia tu taokotai ki tei tupu ki runga i te enua, te ngai kua veeia te tangata e te angaanga poritiki e te akonoanga. Rekareka tikai maua i te kite i te au Katorika tei aere mai ki roto i te tuatua mou e te tavini kapiti ia Iehova ma to ratou au taeake tei riro ana ei Porotetani.

I te 2011 kua taui takiri to maua oraanga te kapiti anga te nga Betela Peritane e Ireland e kua tukuia maua ki te Betela i London. I te reira taime, kua akamata au i te manata i te turanga pae kopapa o Arthur. Kua tuia aia e te maki Parkinson. Ma te maromaroa, kua takake atu toku tokorua e 66 mataiti i roto ia Me 20, 2015.

I te nga mataiti i topa, kua kite au i te ati ngakau, te taitaia, e te mii. I te tuatau i topa, kua vai ua rai a Arthur i te pae iaku. Te mii tikai nei au iaia! Me na roto koe i teia au turanga, ka akavaitata atu koe kia Iehova. E mataora ana au i te kite e e ākā aroa to tetai pae no Arthur. Kua rauka iaku te au reta mei te au taeake e te au tuaine i Ireland, Peritane, e Marike. Teia au reta, pera katoa te akamaroiroianga a te tungane o Arthur ko Dennis, tana vaine, ko Mavis, e ta raua nga tamaine ko Ruth e Judy, kua riro ei tauturu maata kiaku.

Te irava tei akamaroiroi maata iaku ko Isaia 30:18. Te karanga ra: “E tapapa rā Iehova, kia takinga-meitaki aia ia kotou, e e tu aia ki runga kia aroa aia ia kotou: e Atua tuatua-tau oki a Iehova: e ao to ratou katoa tei tapapa marie iaia ra.” E pumaana tikai kiaku te kite e te tiaki marie ra a Iehova kia akatikatikaia to tatou manamanata e kia oronga mai i tetai angaanga mataora i roto i tana ao ou.

Me akamanako au i te tuatau i topa, te kite nei au akapeea a Iehova te aratakianga e te akameitakianga i te angaanga tutu aere i Ireland! E turanga ngateitei tikai noku kia riro ko au tetai tei tauturu i teia angaanga. E tika tikai me rave tatou i ta Iehova e pati maira ka tupu rai te akameitakianga.