1. Eaa te tu aroa meitaki roa atu, e akapeea koe me akataka i te reira? (Akara i te tutu mua.)

KO IEHOVA te Tumu o te aroa. (1 Ioane 4:7) Te tu aroa meitaki roa atu kua akatumuia ki runga i te au kaveinga tau. I roto i te Pipiria, kua akatakaia teia tu aroa e te tuatua Ereni a·gaʹpe. Ka kapiti mai ki roto i teia aroa te inangaro e te au manako ngakau maana no tetai ke, inara e maata atu te ka ō mai. Ka akaariia mai na roto i te au angaanga rave ua kia puapinga tetai ke. Te tu aroa te ka akakeu ia tatou kia rave i te au mea meitaki na tetai ke. E tu aroa teia tei akatupu i te rekareka e te aiteanga ki to tatou oraanga.

2, 3. Akapeea a Iehova te akaari anga i te aroa oronga ua ki te tangata?

² Akaari a Iehova i te aroa no te tangata i mua roa ake ka anga ai aia ia Adamu raua ko Eva. Maani aia i te enua ma te au mea ravarai e ora ai tatou. Pera katoa, kua maani aia i te kainga kia rekareka tatou. Kare a Iehova i rave ana i teia nona anake ua. Kua rave ra aia no tatou. Te papa anga to tatou kainga, anga aia i te nga tangata e kua oronga i te  manakonakoanga kia ora e tuatau ua atu i runga i tetai enua parataito.

³ I muri mai, akakite a Iehova i tona aroa maata tikai no te tangata. Noatu kua meameaau a Adamu raua ko Eva, papu tikai ia Iehova e ka inangaro tetai o tana uanga iaia e kua akanoo atura i te atinga oko o tana Tamaiti ei akaora ia tatou. (Genese 3:15; 1 Ioane 4:10) Mei te taime i taputou ei a Iehova i te oko, mei te mea atura kua akanoo takereia te reira atinga. E 4,000 mataiti i muri mai, oronga a Iehova i tana Tamaiti anau tai no te tangata nei. (Ioane 3:16) Akameitaki tikai tatou i to Iehova aroa!

4. Akapeea tatou e kite ei e ka rauka i te au tangata apa ua nei i te akaari i te aroa oronga ua?

⁴ Ka rauka ainei ia tatou te akaari i te aroa oronga ua, noatu e tu apa ua to tatou? Ae. Anga a Iehova ia tatou i tona uaorai tu, koia oki, ka rauka ia tatou i te aru iaia. Kare i te mea māmā i te akaari i te aroa oronga ua, inara ka rauka rai. Akaari a Abela i te aroa no te Atua i tona oronga anga i te mea meitaki rava nana. (Genese 4:3, 4) Akaari a Noa i te aroa oronga ua i tona tutu tamou anga i te karere a te Atua no tetai tuatau roa, noatu kare te tangata i akarongo mai ana. (2 Petero 2:5) E kua akamārama a Aberahama e e ketaketa atu tona inangaro i te Atua i tetai ua atu apinga te oronga anga i te akaatinga i tana tamaiti akaperepere ko Isaaka. (Iakobo 2:21) Mei te reira au tangata tiratiratu, ka inangaro katoa tatou i te akaari i te aroa noatu e kare i te mea māmā i te rave.

5. Eaa te au mataara ka rauka ia tatou te akaari i te aroa ngakau tae?

⁵ Te akakite maira te Pipiria kia akaari tatou i te aroa ngakau tae ‘auraka i te aroa vaa ua, e te aroa arero; ei aroa rave ra, ei mea mou.’ (1 Ioane 3:18) Ko te aiteanga ainei kare e rauka ia tatou te aroa na roto i ta tatou ka tuatua? Kare. (1 Tesalonia 4:18) Te aiteanga kare e rava ua i te tuatua “Te inangaro nei au ia koe.” Ka anoanoia tatou kia akaari tikai i te reira ma te ngakau tae. Ei akaraanga, me kare e rava ana te kai me kore te kakau o te au taeake e te au tuaine, e maata atu ta ratou ka anoano i te au tuatua meitaki ua. (Iakobo 2:15, 16) Pera katoa, no to tatou inangaro ia Iehova e te tangata tupu, kare tatou e pure anake kia maata atu te aronga tutu aere mari katoa ra kia angaanga pakari tatou i te tutu aere.​—Mataio 9:38.

6, 7. (a) Eaa te “aroa pikikaa kore”? (e) Eaa etai au akaraanga o te tu aroa pikikaa?

⁶ Karanga te apotetoro ko Ioane kia aroa tatou “ei aroa rave ra, ei mea mou.” No reira kia riro to tatou aroa “ei aroa pikikaa kore.” (Roma 12:9; 2 Korinetia 6:6) I tetai au taime e aroa akatutu ua to te tangata. Inara, e tika ainei tona aroa ma te ngakau tae? Eaa tona au akakoroanga? Kare e tu aroa ma te pikikaa. E puapinga kore te aroa pikikaa.

⁷ Ka akara ana tatou i etai akaraanga  aroa pikikaa. Te tuatua anga a Satani kia Eva i te aua i Edene, te akaraanga kua inangaro aia i te mea tau tikai no Eva. Ko tana i rave, e mea ke ua. (Genese 3:4, 5) Te tutara anga a Davida, e oa tona ko Ahitophela. Inara kua pikikaa a Ahitophela ia Davida ei puapinga rai nona. Ko tana i rave tei akaari kare aia i te oa mou. (2 Samuela 15:31) I teia rā, te aronga akaruke i te akarongo e tetai pae, te akatupu ra i te ke i roto i te putuputuanga te taangaanga anga i te “tuatua pateka e te tarekareka.” (Roma 16:17, 18) Penei ka akatutu ua ratou i te akono i tetai ke, inara te manako ua ra ia ratou uaorai.

8. Eaa te uianga ka tau kia ui kia tatou uaorai?

⁸ E mea akama te aroa pikikaa no te mea ka akavare te reira i te tangata. Penei ka rauka ia tatou i te akavare i te tangata, inara kare e rauka i te akavare ia Iehova. Karanga a Iesu ko te aronga te akatutu ra ei aronga pikikaa ka akautungaia “ka tuku atu ei i tana tuanga.” (Mataio 24:51) Ei au tavini no Iehova, kare rava tatou e inangaro kia pikikaa. No reira e ui kia tatou uaorai, ‘E aroa ngakau tae ainei toku, me kare e tu tika kore ainei toku ma te manako iaku uaorai?’ Ka akara ana tatou e iva mataara ka rauka ia tatou te akaari i te “aroa pikikaa kore.”

9. Eaa ta te aroa ngakau tae ka akakeu ia tatou kia rave?

⁹ E mataora i te tavini noatu kare te tangata e kite mai. Kia puareinga ua tatou te rave i te au mea aroa e te takinga meitaki no tetai ke, e au mea kare e tangata e kite mai. (E tatau ia Mataio 6:1-4.) E tuke to Anania e Saphira tu. I to raua oronga anga i te moni tauturu, inangaro raua i tetai pae kia kite i te reira. Kua pikikaa raua i te maata anga i ta raua i oronga, i reira kua akautungaia raua no te pikikaa. (Angaanga 5:1-10) Inara me inangaro tikai tatou i to tatou au taeake, ka mataora i te rave i te au mea meitaki ma te kore e inangaro i tetai ke kia kite mai. Ka apii tatou mei te au taeake tei tauturu i te Pupu Akaaere kia akapapa i te kai pae vaerua. Kare ratou e inangaro kia kiteia mai ratou, e kare ratou e akakite ana eaa ta ratou angaanga e rave ra.

10. Akapeea tatou me akangateitei i tetai pae?

¹⁰ E akangateitei i tetai ke. (E tatau ia Roma 12:10.) Akangateitei a Iesu i tana au apotetoro na te orei anga i to ratou vaevae. (Ioane 13:3-5, 12-15) Kia angaanga pakari tatou kia riro mei ia Iesu rai te akaaka ma te tavini i tetai ke. Kare te au apotetoro i mārama ana i ta Iesu i rave kia tae roa ki te taime, i rauka ai ia ratou te vaerua tapu. (Ioane 13:7) Ka akangateitei tatou i tetai ke na te kore anga e manako e meitaki atu tatou no te mea e meitaki atu ta tatou apii, te apinganui, ma te au angaanga takake. (Roma 12:3) Kare tatou e vareae me akapaapaaia tetai pae, inara ka rekareka tatou noatu e no tatou tikai teia akapaapaa anga.

11. No teaa ra ta tatou akameitakianga ka anoanoia ai kia tae te ngakau?

 ¹¹ E akameitaki ma te ngakau tae. E kimi i te tuatau no te akameitaki i tetai ke. Kite pouroa tatou “ei tuatua meitaki ra e tupu ei te meitaki tika.” (Ephesia 4:29) Inangaro tatou i te akapapu e e tuatua ngakau tae ta tatou e kare no te akameamea ua. Auraka tatou e tuatua i te mea puapinga kore e auraka e kopae i ta tatou apainga me oronga i te ako tau. (Maseli 29:5) E pikikaa tatou me akameitaki i tetai pae, e i muri akera, kua urutoe ia ratou. E aroa ngakau tae tikai to te apotetoro ko Paulo. I tona tataanga ki te au Kerititiano i Korinetia, kua akameitaki aia i ta ratou e rave ra. (1 Korinetia 11:2) Te anoano anga ratou i te akoanga, kua akamārama aia i te tumu ma te maru e te taka meitaki.​—1 Korinetia 11:20-22.

12. Akapeea tatou me akaari i te aroa ngakau tae me akono tatou i te manuiri?

¹² E akono i te manuiri. Akaue a Iehova ia tatou kia oronga ua ki to tatou au taeake e te au tuaine. (E tatau ia 1 Ioane 3:17.) Kia rauka te akakoroanga tau kia akamanuiri. Kia ui tatou kia tatou uaorai: ‘Te pati ra ainei au i toku au oa piri anake me kore te aronga taku i manako e puapinga i roto i te putuputuanga? Te pati ra ainei au i te tangata taku i manako ka rauka mai tetai puapinga noku? Me e tu oronga ua toku ki te au taeake e te au tuaine kare au i kite meitaki me kore kare e rauka i te rave angaanga naku?’ (Luka 14:12-14) Akamanako ana i teia au turanga: Akapeea me anoano tauturu tetai taeake no tana ikianga tau kore i rave? Akapeea me pati taua i tetai ki to taua kainga e kare i akameitaki mai? Akakite maira a Iehova kia tatou: “Ei oronga to kotou ia kotou rai ma te karapii kore.” (1 Petero 4:9) Ka mataora tatou me oronga tatou ma te akakoroanga meitaki.​—Angaanga 20:35.

13. (a) Aea tatou penei e anoano maata ai i te akakoromaki? (e) Eaa ta tatou ka rave ei tauturu i te aronga tei apikepike?

¹³ E tauturu i te aronga tei apikepike. Ka riro te akauenga Pipiria ei “tauturu atu i tei apikepike, kia roa te akakoromaki anga i te tangata ravarai” ei timata i to tatou aroa ngakau tae. (1 Tesalonia 5:14) E manganui te au taeake tei apikepike i muri ake kua maroiroi ra i roto i te akarongo. Inara te anoano ra tetai pae i te akakoromaki e te tauturu aroa. Akapeea tatou me tauturu ia ratou? Ka taangaanga tatou i te Pipiria ei akamaroiroi ia ratou, ka pati tatou ia ratou kia piri mai ki te tutu aere, me kore kia akarongo kia ratou. Pera katoa, auraka tatou e manako i to tatou au taeake e te au tuaine e e “ketaketa” me  kore e “apikepike.” Mari ra, kia manako tatou e tu maroiroi e te apikepike to tatou katoatoa. Kua akakite rai te apotetoro ko Paulo e au tu apikepike tona. (2 Korinetia 12:9, 10) Ka anoano pouroa tatou i te tauturu e te akamaroiroianga mei tetai e tetai.

14. Eaa tatou ka puareinga ua ai i te akono i te ‘au i rotopu i to tatou au taeake?

¹⁴ E akatupu i te ‘au. E apinga akaperepereia te ‘au ki to tatou au taeake. Noatu e kua mārama koreia tatou me kore kua akono tau koreia, kia rave tatou i te au mea ravarai ei akatupu i te ‘au. (E tatau ia Roma 12:17, 18.) Me kua tamamae tatou i te ngakau o tetai, ka anoanoia kia tataraapa atu kia ratou. Kia tae ra to tatou ngakau. Ei akaraanga, i te mea e ka tuatua e, “Te tataraapa atu nei au no tei manako akapera koe,” e mea meitaki atu i te akakite i to tatou apa na te karanga anga, “Te tataraapa atu nei au no tei tamamae au ia koe na roto i taku i tuatua.” E mea puapinga tikai te ‘au i roto i te oraanga akaipoipo. E mea tarevake no tetai tane e te vaine kia akatutu e te inangaro ra ia raua i mua i te mata o te tangata, inara te patoi ra i te tuatua ki tetai e tetai, ka tuatua i te au mea mamae, me kore te tupu ra te tā ua.

15. Akapeea tatou me akaari i te akakoreanga ngakau tae?

¹⁵ E akakore i te ara a tetai e tetai. Me akariri mai tetai ia tatou, ka akakore tatou iaia e ka akaruke ua i te mamae ngakau. Kia pera tatou noatu kare aia i kite e kua akariri aia ia tatou. Ka akakore ua tatou na te ‘tauturu anga atu tetai i tetai ma te aroa; Ma te matakite tikai oki kia vai rai te taokotaianga a te vaerua ra i te ruru o te au.’ (Ephesia 4:2, 3) E rauka ai i te akakore ma te ngakau tae, kia akamutu tatou i te akamanako ta te reira tangata i rave. “Kare [te aroa] e manako kino ia etai ke.” (1 Korinetia 13:4, 5) E tika, me akamoupuku tatou, ka takino i to tatou pirianga  ki to tatou taeake me kore tuaine e pera katoa kia Iehova. (Mataio 6:14, 15) Ka akapapu tatou e akakoreanga ngakau tae to tatou me pure no te tangata tei akariri ia tatou.​—Luka 6:27, 28.

16. Eaa to tatou manako i te au angaanga takake i te tavini ia Iehova?

¹⁶ E oronga ua i te meitaki no tetai ke. Me rauka ia tatou tetai angaanga takake i te tavini ia Iehova, ka akapapu tatou i te aroa ngakau tae na te kore e “kimi i [to tatou] uaorai meitaki, e kimi ra te tangata ravarai i to etai ke ra.” (1 Korinetia 10:24) Ei akaraanga, i ta tatou akaputuputuanga e te uruoaanga, ka tae te aronga raverave i mua ake i te katoatoa, e penei ka timataia i te akono i te nooanga meitaki roa atu no ratou e to ratou ngutuare tangata. Inara, te maata anga ia ratou ka iki i te au nooanga tau ua i te ngai tei akanooia. Na te rave anga i teia, te akaari ra ratou i te aroa oronga ua. Akapeea koe me aru i to ratou akaraanga meitaki?

17. Me rave tetai Kerititiano i te ara kino, eaa ta te aroa ngakau tae ka akakeu iaia kia rave?

¹⁷ E akakite ma te akamutu i te au ara muna. Tetai au Kerititiano tei rave ana i te ara kino, kua tauta i te akono muna i te reira. Penei kua akamā ratou me kore kare i inangaro i te akamareka kore i tetai atu. (Maseli 28:13) Inara e mea aroa kore i te uuna i te ara no te mea ka takino te reira i te tangata tei ara e tetai atu. Akapeea? Penei ka tāpu a Iehova i te akameitakianga a te vaerua tapu ki rungao i te putuputuanga, e kare te ‘au e tupu. (Ephesia 4:30) No reira me rave tetai Kerititiano i te ara kino, ka akakeu te aroa ngakau tae iaia kia tuatua ki te aronga pakari e kia rauka te tauturu tana i anoano.​—Iakobo 5:14, 15.

18. Mei teaa te puapinga o te aroa ngakau tae?

¹⁸ Ko te aroa te tu maata roa atu. (1 Korinetia 13:13) Ka tauturu i te tangata kia kite koai ta Iesu au pipi mou e koai tei aru tikai ia Iehova, te Tumu o te aroa. (Ephesia 5:1, 2) Karanga a Paulo me kare ona aroa, kare ona puapinga. (1 Korinetia 13:2) Kia tauta ua rai tatou tataki tai i te akaari i to tatou aroa, kare na te “tuatua” anake mari ra “ei aroa rave ra, ei mea mou.”