1, 2. (a) Eaa ta Iehova i akakite mai kia tatou? (e) Eaa te taputou ta tatou ka kite mai ia Isaia 46:10, 11 e te 55:11?

TE TUATUA mua tikai o te Pipiria e mea māmā e te umere, te na ko ra: “I muatangana ra, kua anga iora te Atua i te rangi e te enua.” (Genese 1:1) E iti ua ta tatou i kite i te au mea katoa ta te Atua i anga i te ao katoa e pini ua ake, e e iti ua ta tatou i mārama no runga i te au mea mei te mareva, te mārama, e te gravity. (Koheleta 3:11) Inara kua akakite a Iehova i tona akakoroanga no te enua e no te tangata. Kua anga aia i te tangata i tona uaorai tu e kua inangaro ia ratou kia mataora i te oraanga i te enua nei. (Genese 1:26) Ka riro ratou ei tamariki nana, e ka riro aia ei Metua no ratou.

² Mei te pene toru o Genese, ka apii tatou e kua patoiia to Iehova akakoroanga. (Genese 3:1-7) Inara, kare e manamanata kare e rauka ia Iehova i te akatikatika. Kare tetai ua atu e rauka i te tāpu iaia. (Isaia 46:10, 11; 55:11) Ka papu ia tatou e ka akatupuia to Iehova akakoroanga mua i te taime tau tikai!

3. (a) Eaa te au apiianga puapinga tei tauturu ia tatou kia mārama i te karere o te Pipiria? (e) Eaa ra tatou ka uriuri ei i teia au apiianga? (ng) Eaa te au uianga ka akamanako tatou?

 ³ Kare e ekoko, kua kite tatou i to te Atua akakoroanga no te enua e no te tangata, pera katoa ta Iesu tuanga i roto i teia akakoroanga. E au tuatua mou Pipiria puapinga tikai teia e penei ko teia te tuatua mou mua ta tatou i apii i te akamata anga tatou i te apii i te Tuatua a te Atua. I teianei ka inangaro tatou i te tauturu i tetai ke kia apii i teia au apiianga puapinga. E atianga meitaki to tatou kia rave i te reira i teia tuatau o te mataiti, me pati tatou i te tangata kia aere mai ki te Akamaaraanga i te mate o Karaiti. (Luka 22:19, 20) Me tae mai ratou ki teia akakoroanga puapinga, ka apii maata atu ratou no runga i te akakoroanga umere o te Atua. No reira e mea meitaki kia akamanako i teia taime no runga i te au uianga taka meitaki ka taangaanga tatou ei akamaroiroi i te tangata kia aere mai. I teia atikara, ka akamanako tatou e toru uianga: Eaa to te Atua akakoroanga no te enua e no te tangata? Eaa te tarevake? E no teaa ra to Iesu atinga oko i riro ei ei taviri no te akatuera i te ngutupa kia akatupuia to te Atua akakoroanga?

4. Akapeea te au mea angaia te akakite anga “i te kakā o te Atua”?

⁴ E umere Tei Anga ra ko Iehova. Pouroa te au mea tana i anga e mea meitaki roa. (Genese 1:31; Ieremia 10:12) Eaa ta tatou ka apii mei te manea e te tu mako tikai o te au mea angaia? Ka apii tatou e pouroa te au mea ta Iehova i anga, mei te mea iti ki te maata, e puapinga te reira. Kapiti mai, me akamanako koe i te human cell, me kite koe i te pepe ou, e me akara i te opunga rā manea, eaa toou manako? Ka umere tatou me kite i teia au mea no te mea kua anga a Iehova ia tatou ma te karape i te kite i te au mea manea tikai.​—E tatau ia Salamo 19:1; 104:24.

5. Eaa ta Iehova i rave kia angaanga kapiti meitaki te au mea ravarai tana i anga?

⁵ Kua akanoo meitaki a Iehova i te au kotinga no te au mea tana i anga. Nana i akanoo i te au ture no te au mea natura, e nana i akanoo i te au ture no te tu akono tau. Kua akanoo aia i teia au ture kia angaanga kapiti meitaki te au mea ravarai i te ao katoa e pini ua ake. (Salamo 19:7-9) Pouroa te au mea i te ao katoa e pini ua ake, e ngai tona e te akakoroanga. Ei akaraanga, ka akono te ture o te gravity i te mareva kia vaitata ki te enua, e ka akatere te reira i te moana e te aerenga o te tai. Naringa kare e gravity, kare e ora i te enua nei. Ka riro te au kotinga ta Iehova i akanoo no te au mea natura ei akapapu i te tu mako tikai i te ao katoa e pini ua ake. Te akaari maira teia e akakoroanga tona no te enua e no te tangata. I roto i ta tatou angaanga tutu aere, ka tauturu tatou i tetai ke kia kite i Tei Anga i te au mea umere i te ao katoa e pini ua ake.​—Apokalupo 4:11.

6, 7. Eaa tetai au apinga aroa ta Iehova i oronga kia Adamu raua ko Eva?

⁶ To Iehova akakoroanga koia oki kia ora te tangata e tuatau ua atu i te enua nei. (Genese 1:28; Salamo 37:29) E tu oronga ua tona e kua oronga aia i te au apinga aroa tukeke kia Adamu raua ko Eva. (E tatau ia Iakobo 1:17.) Kua oronga a Iehova kia raua te tu rangatira e te ravenga kia akamanako, kia inangaro, e kia mataora i te au pirianga oa.  Kua tuatua Tei Anga ra kia Adamu e kua ikuiku iaia akapeea me rave i te mea meitaki. Kua apii katoa a Adamu i te akono iaia uaorai, i te au manu, e te enua. (Genese 2:15-17, 19, 20) Kua oronga a Iehova kia Adamu raua ko Eva te ravenga no te tongi, amiri, akara, akarongo, e te aunga i te au mea meitaki tana i anga no raua. Na roto i teia mataara, ka mataora raua i te oraanga i roto i to raua kainga manea. E maata te angaanga meitaki ta Adamu raua ko Eva ka rauka i te rave. Ka rauka katoa ia raua i te apii e te kite i te au mea ou e tuatau ua atu.

⁷ Eaa atu tetai tuanga o te akakoroanga o te Atua? Kua oronga a Iehova i te ravenga no Adamu raua ko Eva kia anau i te tamariki apa kore. Ka uangaia ta raua tamariki, e tae ua atu ki te taime i ki ei te enua i te tangata. Kua inangaro a Iehova i te au metua kia inangaro i ta ratou tamariki, mei iaia rai i inangaro i tana nga tamariki apa kore mua ko Adamu raua ko Eva. Kua oronga aia ki te tangata nei te enua e te au mea manea e te akaperepereia. Ko teia to ratou kainga, e kare rava te reira e apai keia mei ia ratou.​—Salamo 115:16.

8. Eaa ra te Atua i oronga ai i te ture kia Adamu raua ko Eva ia Genese 2:16, 17?

⁸ Kare te au mea i angaanga ana mei ta Iehova rai i inangaro. Eaa tei tupu? Kua oronga a Iehova i tetai ture māmā ua kia Adamu raua ko Eva kia kite raua e kua kotingaia to raua tu rangatira. Karanga aia: “E kai ua koe i to te au rakau katoa o te kainga nei: Kareka i to te rakau e kite ei i te meitaki e te kino, auraka koe e kai i to reira; i te rā e kai ei koe i to reira, ka mate ïa koe.” (Genese 2:16, 17) Kare teia ture i te mea ngata no raua kia mārama. E kare i te mea ngata kia akono, i te mea e maata te au kai reka tukeke i roto i te kainga.

9, 10 (a) Eaa ta Satani akaapa anga ia Iehova? (e) Eaa ta Adamu raua ko Eva i iki i te rave? (Akara i te tutu mua.)

⁹ Kua taangaanga a Satani te Tiaporo i tetai ovi ei akavare ia Eva kia akarongo kore i tona Metua, ko Iehova. (E tatau ia Genese 3:1-5; Apokalupo 12:9) Kua tauetono a Satani e kare te tamariki a te Atua i te enua nei i akatikaia kia kai “i to te au rakau katoa o te kainga nei.” Mei te mea rai e te karanga ra aia: ‘Kare koe e akatikaia kia rave i taau e inangaro ra?’ Aru mai, akakite aia ki te vaine e: “Kare rava korua e mate.” E pikikaa te reira. E oti kua akanauru aia ia Eva kia manako e kare aia i anoanoia kia akarongo ki te Atua. Karanga a Satani: “Kua kite oki te Atua e, i te rā e kai ei korua i to reira, ka puera ïa to korua mata.” Te karanga ra a Satani e kare a Iehova e inangaro ia raua kia kai i te ua rakau no te mea ka oronga mai te reira i te kite takake kia raua. Taopenga mai, kua papau aia i teia taputou pikikaa: “Ka riro korua mei te Atua ra te tu, i te kite i te meitaki e te kino.”

¹⁰ Kua anoanoia a Adamu raua ko Eva kia iki eaa ta raua ka rave. Ka akarongo ainei raua ki te Atua, me ka akarongo raua ki te ovi? Te mea mii, kua akarongo kore raua ki te Atua. Kua akaruke raua ia Iehova ei Metua no raua e kua piri kia Satani. I teianei, kare a Iehova e paruru ia raua.​—Genese 3:6-13.

11. Eaa te tumu kare a Iehova i kopae i te ara a Adamu raua ko Eva?

¹¹ Te aati anga a Adamu raua ko Eva i te ture a te Atua, kare raua e apa kore akaou. Pera katoa, kua riro raua ei enemi no te  Atua, no te mea e rikarika ana aia i te kino. “E mata ara kore rava [tona], kare e tika kia akara mai i te kino.” (Habakuka 1:13) Naringa kare a Iehova i rave i tetai mea no te ara a Adamu raua ko Eva, ka takinoia te turanga meitaki o te au mea ravarai tana i anga. Ka ekoko te au angera e te au tangata me ka irinakiia rai tana tuatua. Inara e tiratiratu a Iehova ki tana au turanga; e kare rava aia e aati i te reira. (Salamo 119:142) Noatu e tu rangatira to Adamu raua ko Eva, kare e rauka ia raua i te kopae i te kino te ka tupu no te patoianga ia Iehova. Aere ua rai kua mate raua e kua oki ki te one pueu, te ngai no reira mai raua.​—Genese 3:19.

12. Eaa tei tupu ki te uanga a Adamu?

¹² Te kai anga a Adamu raua ko Eva i te ua rakau, kare a Iehova e rauka akaou i te āriki ia raua ki roto i tona pamiri. Kua tuaru aia ia raua ki vao i te kainga o Edene, e kare raua e akatika akaouia kia oki ki reira. (Genese 3:23, 24) Kua tuku a Iehova ia raua kia na roto i te au kino no ta raua ikianga. (E tatau ia Deuteronomi 32:4, 5.) Tei tupu, kare e rauka ia raua i te aru vaitata tikai i to Iehova au tu. Kua ngere a Adamu i te manakonakoanga manea nona uaorai e no tana uanga. Ka oronga ua aia i te tu apa ua, te ara, e te mate ki tana uanga. (Roma 5:12) Kua akakore a Adamu i to ratou tika anga kia ora e tuatau ua atu. Kare a Adamu raua ko Eva e rauka i te anau i te tamariki apa kore, e kare katoa ta raua tamariki e anau i te tamariki apa kore. Mei te tuatau i uri ke ei a Satani ia Adamu raua ko Eva mei te Atua, kua tauta te Tiaporo i te akanauru i te tangata katoatoa kia pera.​—Ioane 8:44.

13. Eaa ta Iehova i inangaro no te au tangata?

¹³ Kua inangaro rai a Iehova i te tangata. Noatu kua akaruke a Adamu raua ko Eva iaia, kua inangaro rai aia i te tangata kia rauka te pirianga vaitata kiaia. E kare aia i inangaro i tetai ua atu ia ratou kia mate. (2 Petero 3:9) No reira, kua rave viviki te Atua i te au akanoonoo anga e rauka akaou ei i te tangata te pirianga oa kiaia. Akapeea aia te rave anga i teia ma te kore e aati i tana au turanga? Ka akara ana tatou.

14. (a) Kia tau kia Ioane 3:16, eaa ta te Atua i rave kia akaora i te tangata mei te ara e te mate? (e) Eaa te uianga ka uriuri tatou ki te tangata?

¹⁴ E tatau ia Ioane 3:16. Te maata anga o te tangata ta tatou e pati ra ki te Akamaaraanga kua mou ngakau teia irava ia ratou. Inara akapeea te atinga o Iesu te oronga mai anga i te ora mutu kore? E tika anga to tatou kia tauturu i te tangata kia mārama i te pauanga ki teia uianga me pati ia ratou ki te Akamaaraanga, me aravei ia ratou i ko i te Akamaaraanga, e me atoro ia ratou i muri ake. Te maata atu i to ratou mārama i te atinga oko, ka kite ratou mei teaa rai te maata to Iehova aroa no te tangata e tona  pakari. Eaa te au manako no runga i te atinga oko ka akakite tatou kia ratou?

15. Akapeea a Iesu i tuke ei kia Adamu?

¹⁵ Kua oronga mai a Iehova i te tangata apa kore kia oronga i tona oraanga ei atinga oko. Kua anoanoia teia tangata apa kore kia vai tiratiratu kia Iehova. Kua anoanoia aia kia puareinga ua i te oronga i tona oraanga no te tangata. (Roma 5:17-19) Kua tuku a Iehova i te oraanga o Iesu, te momua tana i anga, mei te rangi ki te enua nei. (Ioane 1:14) No reira kua riro mai a Iesu ei tangata apa kore, mei ia Adamu rai. Inara kua aru a Iesu i te au turanga ta Iehova e tapapa ra mei te tangata apa kore, kare mei ia Adamu rai. Noatu i raro ake i te au timata anga pakari, kare rava aia i aati ana i tetai ua atu ture a te Atua.

16. No teaa ra te atinga oko i riro ei ei apinga akaperepereia?

¹⁶ Na tona mate anga ei tangata apa kore, kua rauka ia Iesu i te akaora i te tangata mei te ara e te mate. Aiteite tikai tona turanga kia Adamu. E tangata apa kore a Iesu tei vai tiratiratu ma te akarongo ki te Atua. (1 Timoteo 2:6) Kua mate aia no tatou, e te riro ra tona atinga kia rauka i te tangata katoatoa, te vaine, e te tamariki kia ora e tuatau ua atu. (Mataio 20:28) Ko te atinga oko te taviri tei akatuera i te ngutupa no te akakoroanga o te Atua kia akatupuia.​—2 Korinetia 1:19, 20.

17. Eaa te ka rauka mai no te atinga oko?

¹⁷ Ma te tutaki anga maata kiaia uaorai kua oronga mai a Iehova i te atinga oko. (1 Petero 1:19) Te akaperepere maata ra aia ia tatou e kua puareinga ua aia i te tuku i  tana Tamaiti akaperepere kia mate no tatou. (1 Ioane 4:9, 10) Mei tera te tu, kua riro mai a Iesu ei metua no tatou kare ko Adamu. (1 Korinetia 15:45) No Iesu i rauka ai ia tatou te noo e tuatau ua atu pera katoa kia piri akaou ki roto i te pamiri o te Atua a tetai rā. No te atinga oko, ka riro akaou te tangata ei aronga apa kore e ka āriki a Iehova ia ratou ki roto i tona pamiri ma te kore e aati i tana uaorai ture. Akamanako ana mei teaa rai te umere me riro mai te aronga pouroa tei tiratiratu kia Iehova ei aronga apa kore! I te openga, ka taokotaiia te katoatoa i te rangi e te enua nei ei uanga okotai. Ka riro mai tatou ei tamariki na te Atua.​—Roma 8:21.

18. Aea a Iehova e riro ei “i rungao i te au mea katoa i te au ngai ravarai”?

¹⁸ Noatu e kua akaruke to tatou nga metua mua ia Iehova, kare tona aroa no te tangata i akamutu ana e kua oronga mai aia i te atinga oko. E noatu e tu apa ua to tatou, kare e rauka ia Satani i te arai ia tatou mei te vai tiratiratu anga kia Iehova. Na roto i te atinga oko, ka tauturu a Iehova ia tatou kia riro takiri ei aronga tuatua tika. Akamanako ana mei teaa rai te oraanga me kite te katoatoa “i te Tamaiti e te akarongo iaia ra” e kia rauka te ora mutu kore! (Ioane 6:40) Ka akatupu to tatou Metua aroa e te pakari i tona akakoroanga e ka tauturu i te tangata kia rauka te turanga apa kore. E oti, ka riro ko Iehova tei “rungao i te au mea katoa i te au ngai ravarai.”​—1 Korinetia 15:28.

19. (a) Eaa ta te tu āriki rekareka i te atinga oko ka akakeu ia tatou kia rave? (Akara i te pia “ Kimi ua Atu i te Aronga Tei Tau.”) (e) Eaa ta tatou ka uriuri i te atikara ka aru mai?

¹⁹ Ka riro to tatou āriki rekareka i te atinga oko ei akakeu ia tatou kia akakite ki tetai ke no runga i teia apinga akaperepereia. Ka anoanoia te tangata kia kite e na roto i te atinga oko, ka oronga aroa ua mai a Iehova i te atianga no te tangata kia noo e tuatau ua atu. Inara e maata atu ta te atinga oko ka akatupu. Ka akatikatika te reira i te au akaaoanga ta Satani i taiku i roto i te kainga o Edene. Ka uriuri tatou i te reira i te atikara ka aru mai.