1, 2. No teaa ra te Atua i akaruke ei ia Saula? (Akara i te tutu mua.)

TE IKI anga a Iehova ia Saula ei ariki, e tu tau tona. (1 Samuela 9:1, 2, 21; 10:20-24) Inara te riro anga aia ei ariki, kua ngakau parau aia. I tetai atianga, e tauatini au Philiseti tei aere mai i te tamaki i to Iseraela. Kua akakite te peroveta ko Samuela kia Saula e ka aere mai aia i te oronga i te atinga kia Iehova. Inara i mua ake ka tae mai ei a Samuela, kua mataku to Iseraela e e maata ia ratou tei akaruke ia Saula. Kare aia i akakoromaki ana, e kare i tiaki ia Samuela, mari ra kua oronga aia i te atinga. Kare o Saula tikaanga kia rave i teia, e kare a Iehova i mareka ana iaia.​—1 Samuela 13:5-9.

² Te tae anga mai a Samuela, kua ako aia ia Saula no te akarongo kore kia Iehova. Inara kare a Saula i manako ana e apinga tarevake tana i rave. Kua kimi kotoe aia e kua akaapa i tetai ke no tona tarevake. (1 Samuela 13:10-14) Mei reira mai, e maata te au mea nengonengo ta Saula i rave. No reira kua akaruke a Iehova iaia. (1 Samuela 15:22, 23) Kua akamata to Saula oraanga ma te meitaki inara kua taopenga ma te kino tikai.​—1 Samuela 31:1-6.

3. (a) Eaa ta te manganui i manako no te tu tau? (e) Eaa te au uianga ka pau tatou?

 ³ E manganui i teia tuatau tei manako e kare e rauka ia ratou te akaari i te tu tau e i taua taime ra, kia rauka te oraanga puapinga e te ngai angaanga meitaki. E akapaapaa ana ratou ia ratou uaorai kia akaraanga meitaki atu i tetai ke. Ei akaraanga, karanga tetai tangata poritiki e te akatutu teata e: “Kare te tu tau e tano ana kiaku noatu eaa te tu​—kare rava ïa e tupu kiaku.” Inara, no teaa ra i puapinga ai no tetai Kerititiano kia rauka te tu tau? Eaa te tu tau? Kare te tu tau i teaa? I teia atikara, ka pau tatou i teia au uianga. E i te atikara ka aru mai, ka akara tatou akapeea me akono tamou i te tu tau noatu e ngata te reira.

4. Eaa te angaanga māro?

⁴ Te akaari maira te Pipiria e tuke te ngakau parau ki te tu tau. (E tatau ia Maseli 11:2.) Kua pati akatenga a Davida kia Iehova: “E tāpu mai koe i to tavini i te ara māro.” (Salamo 19:13) Eaa te ara māro? Ko te rave anga i tetai angaanga kare o tatou tikaanga e kare e mana, penei no te mea kare o tatou tu akakoromaki me kore e ngakau parau. Pouroa ia tatou kua rave i tetai angaanga māro i tetai au taime no to tatou tu apa. Inara mei ta tatou e apii ra mei te akaraanga o te Ariki ko Saula, me riro te reira ei peu matau, kare a Iehova e mareka mai. Karanga a Salamo 119:21 e ka “akamura [a Iehova] i te aronga nengonengo.” No teaa ra aia i pera ai?

5. No teaa ra te angaanga māro i riro ei ei tarevake kino tikai?

⁵ Mea mua, me rave tatou i te angaanga māro, te akangateitei kore nei tatou ia Iehova, to tatou Atua e te Tutara. Te rua, me rave tatou i te au angaanga kare o tatou tikaanga, e mea papu ka tupu te karo e te tauetono ki tetai ke. (Maseli 13:10) E te toru, ka akara anga neneva tatou me kite mai tetai ke e kua rave tatou i te angaanga māro. (Luka 14:8, 9) Te taka meitaki ua ra, ka kite tatou i te tumu i inangaro ei a Iehova ia tatou kia akaari i te tu tau.

6, 7. Eaa te pirianga o te tu tau ki te akaaka?

⁶ E pirianga vaitata to te tu tau ki te akaaka. Kare tetai Kerititiano akaaka e akaparau, mari ra ka manako aia e meitaki atu tetai ke iaia. (Philipi 2:3) Te maata anga o te taime e tu tau to te tangata akaaka. Ka kite aia i tona au kotinga, e ka akakite akaaka ua i tona au tarevake. Ka puareinga ua aia i te akarongo ki te au manako o tetai ke e te apii mei ia ratou. Ka mareka maata tikai a Iehova i te tangata akaaka.

⁷ Te akaari maira te Pipiria e kua kite te tangata tu tau iaia uaorai e te au angaanga kare e rauka iaia i te rave e kare ona tikaanga. Ka tauturu teia iaia kia akangateitei i tetai ke, ma te takinga meitaki ia ratou.

8. Kia noo tau ua rai, eaa te au manako ka kopae tatou?

⁸ Inara, penei ka akamata tatou i te akatupu i te manako māro ma te kore e kite i te reira. Akapeea teia me tupu? Penei ka akamata tatou i te manako e puapinga atu tatou  i tetai ke no te mea kua rauka ia tatou me kore te aronga ta tatou i kite te au apainga i roto i te putuputuanga. (Roma 12:16) Me kore ra, penei ka akamata tatou i te inangaro maata kia akaraia mai e te tangata. (1 Timoteo 2:9, 10) Penei ka akamata katoa tatou i te akakite ki tetai ke eaa ta ratou ka rave e auraka e rave.​—1 Korinetia 4:6.

9. No teaa ra tetai pae i riro mai ei ei aronga māro? Oronga mai i tetai akaraanga Pipiria.

⁹ Penei ka akamata tatou i te rave i te angaanga māro me kare tatou e akatere i to tatou au anoano tika kore. E manganui tei riro mai ei aronga māro no te mea kua inangaro ratou i te kakā no ratou uaorai, kua vareae i tetai ke, e kare i akatere i to ratou riri. Kua tupu teia ki tetai pae tei taikuia i roto i te Pipiria, mei ia Abasaloma, Uzia e Nebukanesa. Kua akaari pu tikai a Iehova kia ratou e ka anoanoia ratou kia akaaka.​—2 Samuela 15:1-6; 18:9-17; 2 Paraleipomeno 26:16-21; Daniela 5:18-21.

10. No teaa ra tatou ka kopae ei i te akava i te au tu o te tangata? Oronga mai i te akaraanga Pipiria.

¹⁰ Te vaira te au tumu ke kare te au tangata e akaari i te tu tau i tetai au taime. Akamanako ana i te akaraanga o Abimeleka e Petero. (Genese 20:2-7; Mataio 26:31-35) E nga tangata māro ainei raua? Me kore kare raua i kite i te au tika ravarai e kua rave i te angaanga ma te manako kore? I te mea kare tatou e kite eaa to roto i te ngakau, eiaa tatou e akava i te au tu o te tangata.​—E tatau ia Iakobo 4:12.

11. Eaa ta tatou ka anoanoia kia mārama?

¹¹ Kua mārama te tangata tu tau i tana tuanga i roto i te akanoonooanga a te Atua. E Atua mako a Iehova i te akaaere. Kua oronga aia i tetai tuanga no te au mema tataki tai o te putuputuanga. Ka anoanoia tatou pouroa. Kua oronga ua mai a Iehova i te tu meitaki, karape, te kite e te au tareni tukeke kia tatou tataki tai, e te akatika ra aia ia tatou kia iki akapeea me taangaanga i te reira. Me akaari tatou i te tu tau, ka taangaanga tatou i teia au apinga aroa na roto i te tu ta Iehova e inangaro ra. (Roma 12:4-8) Kua kite tatou e te tapapa ra a Iehova ia tatou kia taangaanga i te reira ei akapaapaa iaia e te tauturu i tetai ke.​—E tatau ia 1 Petero 4:10.

12, 13 Eaa ta tatou ka akamaara me tupu te au tauianga ki ta tatou tavini anga ia Iehova?

¹² Penei i te tuatau ka aereia, ka taui ta tatou e rave ra i te tavini ia Iehova. Ei akaraanga, akamanako ana i te au tauianga tei tupu kia Iesu. Te mea mua, ko raua anake ua ko tona Metua. (Maseli 8:22) E oti, kua tauturu aia ia Iehova kia anga i te au angera, te ao katoa e pini ua ake, e te tangata. (Kolosa 1:16) I muri mai, kua tonokia aia ki te enua nei. Kua anauia aia ei pepe e kua tupu ei tangata mamaata. (Philipi 2:7) I muri ake i tona matenga, kua oki a Iesu ki te rangi, e i te 1914 kua riro mai aia ei Ariki no te Patireia o te Atua. (Ebera 2:9) I te tuatau ki mua, me oti aia i te tutara ei Ariki no te tauatini mataiti, ka akaoki a Iesu i te Patireia kia Iehova “kia riro ko te Atua i rungao i te au mea katoa i te au ngai ravarai.”​—1 Korinetia 15:28.

¹³ Penei e maata te au tauianga te ka tupu i roto i to tatou oraanga. I tetai taime, ka taui ta tatou apainga no ta tatou uaorai ikianga. Ei akaraanga, penei kare tatou i akaipoipo e i muri mai kua iki tatou kia  akaipoipo. Me kore penei ka anau tamariki. E i muri mai, penei ka iki tatou kia rave i te au tauianga e rauka ai i te tavini tamou ia Iehova. Tetai taime, ka taui ta tatou au apainga no to tatou turanga. Penei e maata me kore e iti ua ta tatou ka rauka i te rave. Inara noatu e e mapu me kore e pakarikari, me meitaki te oraanga kopapa e me kare, kua kite a Iehova eaa ta tatou tataki tai ka rauka i te rave kia tavini meitaki iaia. Kare aia e tapapa i te au mea kare e rauka ia tatou i te rave. Mari ra, ka mataora tikai aia i tetai ua atu mea ka rave tatou nona.​—Ebera 6:10.

14. Akapeea te tu tau me tauturu ia tatou kia mareka ua e kia mataora i tetai ua atu turanga?

¹⁴ Kua mataora a Iesu i tetai ua atu tuanga angaanga ta Iehova i oronga kiaia, e kia mataora rai i ta tatou. (Maseli 8:30, 31) Ka mareka ua te tangata tu tau i tana angaanga e te au apainga i roto i te putuputuanga. Kare aia e akamou ki runga i ta tetai ke e rave ra. Mari ra, kua merengo ua aia i tana uaorai tuanga i roto i te akaaerenga a te Atua. I tona manako, no ko mai te reira ia Iehova. Ka akangateitei katoa te tangata tu tau i tetai ke e ka mataora i te turu ia ratou. Kua kite aia e kua oronga katoa a Iehova i tetai tuanga na ratou.​—Roma 12:10.

15. Eaa ta tatou ka apii mei te akaraanga o Gideona?

¹⁵ E akaraanga meitaki tikai a Gideona no te tu tau. Te tono anga a Iehova iaia kia akaora i te ngati Iseraela mei to Midiana, karanga a Gideona: “E kopu-tangata akaaka toku ia Manase nei, e ko au tei iti rava i te kopu-tangata o toku metua.” (Te Au Akava  6:15) Inara kua irinaki a Gideona kia Iehova e kua āriki i teia tuanga angaanga. I reira kua akapapu a Gideona e kua mārama pu tikai aia i ta Iehova i umuumu iaia e kua pure no tana aratakianga. (Te Au Akava 6:36-40) E tangata ngakau toa e te maroiroi a Gideona, inara e tu pakari katoa tona e te matakite. (Te Au Akava 6:11, 27) I muri mai, te inangaro anga te iti tangata kia tutara aia ki rungao ia ratou, kua kopae aia i te reira. Kia oti aia i te rave i ta Iehova i pati iaia kia rave, kua oki aia ki tona kainga.​—Te Au Akava 8:22, 23, 29.

16, 17 Akapeea te tangata tu tau me tere ki mua?

¹⁶ Me āriki tetai tangata i te apainga ou me kore ka inangaro kia maata atu tana ka rave i roto i te putuputuanga, kare te aiteanga e kua ngere aia i te tu tau. Te karanga ra te Pipiria e mea meitaki no tetai tavini no Iehova kia inangaro i te tavini maata atu i tona au taeake e kia tere ki mua. (1 Timoteo 4:13-15) Inara ka anoanoia ainei tetai tuanga angaanga ou kia tere ki mua? Kare. Ka rauka ia tatou pouroa i te akameitaki atu i to tatou tu Kerititiano e te au tareni ta Iehova i oronga mai kia rauka i te tavini meitaki atu iaia e te tauturu i etai ke.

¹⁷ I mua ake ka āriki ei i te tuanga angaanga ou, ka kimi te tangata tu tau eaa te umuumuia ra mei iaia. Ka pure aia no runga i te reira ma te akamanako meitaki me ka rauka rai iaia i te rave i te angaanga. Ka rava ainei tona taime e te maroiroi kia rave i tetai atu angaanga puapinga? Me kare, ka rauka ainei i tetai ke i te rave i tetai au tuanga o tana angaanga? I muri ake i te akamanako anga i teia, penei ka iki te tangata tu tau e kare e rauka iaia i te akono meitaki i teia apainga ou. Me akaari tatou i te tu tau, penei ka anoanoia kia karanga e kare.

18. (a) Eaa ta te tangata tu tau ka rave me orongaia te tuanga angaanga ou kiaia? (e) Akapeea a Roma 12:3 te tauturu anga ia tatou kia akaari i te tu tau?

¹⁸ Ka inangaro a Iehova ia tatou kia rauka “te aerenga akamako tikai i to Atua ra?” (Mika 6:8) No reira me orongaia te tuanga angaanga ou, ka kimi tatou i tana aratakianga e ka pati i tana tauturu mei ta Gideona i rave. Ka anoano katoaia tatou kia akamanako oonu i ta Iehova e akakite ra kia tatou na roto i te Pipiria e tana akaaerenga. Kia akamaara tatou e ko tetai ua atu mea ka rave tatou i te tavini iaia, ka rauka anake no to Iehova tu akaaka e te inangaro i te tauturu ia tatou, kare no ta tatou tareni. (Salamo 18:35) Kare te tangata tu tau “e maata te manako iaia uaorai, i tei tau iaia kia manako.”​—E tatau ia Roma 12:3.

19. No teaa ra tatou ka akaari ei i te tu tau?

¹⁹ Kua kite te tangata tu tau e ko Iehova anake tei tau kia rauka te kakā no te mea koia Tei Anga mai e Tei Teitei i te ao katoa e pini ua ake. (Apokalupo 4:11) Me akaari tatou i te tu tau, ka mareka ua tatou i tetai ua atu mea ka rave kia tavini ia Iehova. Ka akangateitei tatou i te manako o te au taeake e te au tuaine, e tei tupu mai, ka taokotaiia tatou. Ka akamanako meitaki te tangata tu tau i mua ake ka rave ei i tetai angaanga, e me pera ka kopae i te au tarevake kino tikai. Mareka tikai a Iehova i te aronga tu tau. Ko teia te au tumu i riro ei te tu tau ei mea puapinga tikai ki te iti tangata o te Atua. I te atikara ka aru mai, ka akara tatou akapeea me akono tamou i te tu tau noatu te ngata i te reira.