1. Eaa ra teia tuatau i tuke atu ei i tetai ua atu tuatau?

TE NOO nei tatou i te tuatau tei tuke rava atu o te tuatua enua o te tangata nei. Te akaputu maira a Iehova i tetai urupu maata mei “te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki,” mei tei totouia i roto i te Pipiria. Kua riro mai teia iti tangata mataora e tere atu i te varu mirioni “ei enua maroiroi” e e “akamori ei ratou [i te Atua] i te po e te ao.” (Apokalupo 7:9, 15; Isaia 60:22) E maata atu te tangata i teianei te inangaro ra i te Atua pera katoa to ratou au taeake.

2. Eaa te tuke o te aroa ta tatou e kite ra i roto i te tangata kare i te au oa no te Atua? (Akara i te tutu mua.)

² Inara, te totou katoa ra te Pipiria e i to tatou tuatau nei, ka tuke te aroa o te tangata kare i te au oa no te Atua, ka aroa aia iaia uaorai. Tata te apotetoro ko Paulo e i te tuatau openga, ka riro te tangata “ei akaperepere ia ratou uaorai, ei noinoi,” e “ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua.” (2 Timoteo 3:1-4) E tuke teia aroa iaia uaorai ki te aroa no te Atua. Kare te tangata e mataora me aroa aia iaia uaorai, noatu e ka manako ratou i te reira. Mari ra, ka akatupu te reira tu i tetai ao noinoi e ka riro ei mea ngata no te katoatoa.

3. Eaa ta tatou ka akara matatio i roto i teia atikara? No teaa ra?

 ³ Kua kite te apotetoro ko Paulo e ka riro te aroa iaia uaorai ei mea matauia e ka riro ei mea kino ki te au Kerititiano. No reira kua akamatakite aia ia ratou kia “ariu ke” me kore kia kopae i te aronga e akaari ra i te tu aroa iaia uaorai. (2 Timoteo 3:5) Inara kare e rauka ia tatou i te kopae i te aravei atu i teia au tu tangata ravarai. No reira, eaa ta tatou ka rave ei paruru ia tatou uaorai mei te au tu o te tangata takapini ia tatou e kia akamareka ia Iehova, te Atua o te aroa? Ka akara ana tatou i te tuke i rotopu i te aroa ta te Atua ka inangaro ia tatou kia rauka e te aroa tei akatakaia ia 2 Timoteo 3:2-4. I reira ka akara tatou ia tatou uaorai e akapeea e rauka ai i te akaari i te tu aroa te ka mataora tikai tatou.

4. No teaa ra kare i te mea tarevake kia aroa ia tatou uaorai?

⁴ Tata a Paulo: “E riro te tangata nei ei akaperepere ia ratou uaorai.” Ko te aiteanga ainei e e tarevake i te inangaro ia tatou uaorai? Kare, e mea tau kia inangaro ia tatou uaorai e ka anoanoia te reira. Kua anga a Iehova ia tatou mei te reira te tu. Karanga a Iesu: “E aroa atu koe i toou tangata tupu, mei te aroa ia koe uaorai.” (Mareko 12:31) E tika, kare e rauka ia tatou i te aroa i tetai ke me kare tatou e aroa ia tatou uaorai. Te akakite katoa maira te Pipiria: “E aroa katoa te au tane i ta ratou uaorai au vaine e tikaʼi, mei to ratou uaorai kopapa; ko tei aroa i tana uaorai vaine, kua aroa aia iaia uaorai. Kare ua e tangata e makitakita i tona uaorai kopapa e teia noaʼi oki; kareka e angai e te akaperepere marie.” (Ephesia 5:28, 29) No reira te taka meitaki ra kia aroa tatou ia tatou uaorai.

5. Akapeea koe me akataka i te tangata tei aroa maata ia ratou uaorai?

⁵ Ko te aroa ra ta tatou e tatau ra ia 2 Timoteo 3:2, kare te reira i te aroa tau e te meitaki. E tu aroa noinoi te reira. Me aroa maata tetai tangata iaia uaorai, ka maata aia i te manako iaia uaorai. (E tatau ia Roma 12:3.) E maata atu tana akono anga iaia uaorai i tetai ua atu. Me tupu te tarevake, ka akaapa aia i tetai ke kare iaia uaorai. Te akaaite ra tetai akakiteanga Pipiria i te reira tu tangata ki tetai manu hedgehog tei porotaka iaia uaorai ei poro, kia noo maana i roto i tona uruuru inara i vao ake ka akaari mai i tona au tara putaputa. Kare te reira tu tangata e mataora tikai ana.

6. Eaa te meitaki ka rauka mai me aroa tatou i te Atua?

⁶ Irinaki tetai aronga apii Pipiria e kua taiku mua a Paulo i te aroa ia koe uaorai no te mea ka akatupu te reira i te au tu kino tana i taiku i muri mai. Te mea tuke, ko te tu aroa ta te Atua e inangaro maira, kia akatupu tatou i te au tu memeitaki. E pirianga to te reira ki te rekareka, te au, te akakoromaki, te takinga-meitaki, te meitaki, te akarongo, te maru, e te akono meitaki. (Galatia 5:22, 23) Tata te tata salamo: “E ao to te aronga, ko Iehova to ratou Atua.” (Salamo 144:15) E Atua mataora a Iehova, e ka mataora katoa tona iti tangata. Pera katoa, ko te tuke ki te aronga e aroa maata ra ia ratou uaorai e te manako ua  ra i te au mea ka rauka ia ratou, te mataora ra to Iehova iti tangata no te mea te oronga ua ra ratou ki etai ke.—Angaanga 20:35.

7. Eaa te au uianga te ka tauturu ia tatou kia akara matatio i to tatou aroa no te Atua?

⁷ Akapeea tatou e kite ei e te ketaketa atura to tatou aroa ia tatou uaorai i to tatou aroa i te Atua? Akamanako ana i teia akoanga pakari: “Auraka takiri e mea e raveia ma te taumāro, e te akanengonengo puapinga kore; ei ngakau akaaka ra, i te manako akameitaki atu tetai ki tetai, auraka iaia uaorai. Auraka te tangata e akono i tona anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea.” (Philipi 2:3, 4) Penei ka ui tatou: ‘Ka akarongo ainei au i teia akoanga? Te tauta ra ainei au kia rave i ta te Atua e inangaro maira? Te kimi ra ainei au i tetai ravenga no te tauturu i tetai ke i roto i te putuputuanga e te angaanga orometua?’ Kare i te mea māmā i te oronga i to tatou taime e te maroiroi. Penei ka angaanga pakari atu tatou e ka akaatinga i te au apinga e reka ana tatou. Inara kare e mea te ka akamareka atu ia tatou i te kite anga e te rekareka maira Tei Ngateitei i te ao katoa ia tatou!

8. Eaa ta tetai au Kerititiano i rave no to ratou aroa i te Atua?

⁸ No te mea te aroa ra ratou i te Atua e te inangaro ra i te tavini maata atu iaia, kua akaruke tetai au Kerititiano i ta ratou au angaanga te ka akapuapinga ia ratou. Tetai taote ko Ericka, kua iki aia i te painia e kare i rave ua atu i tana angaanga taote. Kua rauka ia raua ko tana tane i te tavini atu i roto i te au enua ke ke. Karanga aia: “Te au tupuanga ta maua i kite mai no te tauturu i te au ngai reo ke ke, kapiti mai te pirianga oa ki te au tangata, kua riro ei mea puapinga maata i to maua oraanga.” Te angaanga katoa nei rai a Ericka ei taote, inara te akapou maata nei aia i tona taime e te maroiroi i te apii i te tangata no runga ia Iehova e te tauturu i te au taeake e te au tuaine. Karanga aia, kua riro teia ei “ngakau rekareka e te marekaanga” kiaia.

9. No teaa ra kare tetai tangata tei inangaro maata i te moni e mataora?

⁹ Kua tata a Paulo e ka riro te tangata “ei noinoi.” Tetai au mataiti i topa akenei, kua tuatua atu tetai painia i Ireland ki tetai tangata no runga i te Atua. Kua eeu teia tangata i tana wallet, kua uuti mai i te au moni pepa ki vao, e kua karanga: “Ko teia toku atua!” Noatu kare te maata anga o te tangata e akakite mai, ko tera katoa to ratou manako. E inangaro to ratou i te moni e te au apinga ta ratou ka oko. Inara te akamatakite maira te Pipiria: “Ko tei inangaro i te ario ra, kare ïa e mareka i te ario; e tei inangaro i te apinga nui ra, kare ia e mareka i te apinga e kia maata ra.” (Koheleta 5:10) Ko tetai tangata e inangaro ra i te moni, ka manako aia kare te reira e rava. Ka inangaro maata atu rai aia i te reira e ka angaanga i tona oraanga katoa kia rauka te reira. Ka akatupu teia i te “iriea e manganui.”—1 Timoteo 6:9, 10.

10. Eaa ta te Pipiria e tuatua ra no runga i te apinganui e te putaua?

¹⁰ E tika, ka anoano tatou i te moni. Ka tauturu te reira ia tatou. (Koheleta 7:12) Inara ka mataora ainei tatou me kua rava ua ta tatou no te au mea ka anoanoia? Ae! (E tatau ia Koheleta 5:12.) Kua tata a Agura te tamaiti a Iake: “Auraka e tukuia mai te putaua e te apinga nui iaku nei: e akaangai mai koe iaku ki te kai e tau iaku ra.” E māmā ua i te kite i te tumu kare teia tangata e inangaro kia putaua tikai aia. Karanga aia e kare aia e inangaro kia timataia kia keia, no te mea ka riro te keia i te akamareka kore i te Atua. Inara eaa te tumu kare aia e inangaro kia maata tana apinga? Tata aia: “Ko te ki ua aea oki au, e kua uuna iora au ia koe, ko te karanga aea oki au e, Koai a Iehova?” (Maseli 30:8, 9) Penei kua kite koe i tetai aronga tei tuku i to ratou irinaki anga ki roto i te apinganui kare i te Atua.

11. Eaa ta Iesu i tuatua no runga i te moni?

¹¹ Te tangata tei inangaro i te moni, kare aia e akamareka i te Atua. Karanga a Iesu: “Kare e tika i te tangata kia akono i nga pu e toko rua: ka riro aia i te riri atu ki tetai, e te anoano atu ki tetai; e kare ra, ka riro i te tau atu ki tetai, e te akaviivii atu ki tetai. Ko kotou nei oki, kare e tika kia akono atu i te Atua e te Mamona.” Karanga katoa aia: “Auraka e akaputu i te apinga na kotou i teianei ao, i te ngai e pou ei i te uu, e te pe, i te ngai e tomoia, e e keiaiaʼi e te keia. Ka akaputu ra i te apinga na kotou ki runga i te rangi, i te ngai e kore ei e pou i te uu e te pe, kare oki te keia e tomo i reira ka keiaʼi.”—Mataio 6:19, 20, 24.

12. Akapeea te noo anga i tetai oraanga māmā ua me tauturu ia tatou kia tavini i te Atua? Oronga mai i tetai akaraanga.

¹² E maata to Iehova au tavini e tauta ra kia noo i tetai oraanga māmā ua. Kite mai ratou e na te rave anga i te reira, kua maata mai to ratou taime i te tavini ia Iehova e kua mataora katoa ratou. Ko Jack, tei noo ki Marike, kua oko atu aia i tona are maata maata e te pitiniti kia rauka ia raua ko tana vaine i te painia. Akamārama aia: “E mea ngata tikai i te akaruke i to maua are manea e te enua i te oire e noo ra maua.” Inara no tetai au mataiti, ka riri ua aia me oki mai ki te kainga no te maata o te manamanata i te ngai angaanga. Karanga aia: “E mataora ua ana taku vaine ei painia tamou. Ka karanga mai aia, ‘E pu meitaki tikai toku!’ Teianei te painia nei au e te angaanga kapiti nei maua na Iehova.”

13. Eaa te ka tauturu ia tatou kia akara matatio i to tatou manako no te moni?

¹³ Me akara matatio i to tatou manako no te moni, ka anoanoia tatou kia akakite i te tika  e kia ui kia tatou uaorai: ‘Te akaari ainei toku oraanga e te irinaki tikai ra au i ta te Pipiria e akakite ra no runga i te moni? Ko te kimi anga moni ainei te mea puapinga rava atu kiaku? E maata atu ainei toku inangaro i te au apinga materia i toku pirianga kia Iehova e ki te tangata? Te irinaki tikai ra ainei au e ka oronga mai a Iehova i te au mea taku ka anoano?’ Papu ia tatou e kare rava a Iehova e akamareka kore i te aronga tei irinaki iaia!—Mataio 6:33.

14. Eaa i reira te manako tau no te au mea navenave ra?

¹⁴ Totou katoa te Pipiria e i taua tuatau openga ra, e riro te tangata “ei anoano i te au mea e navenave ei ra.” Kua kite oki tatou e kare te mea tarevake kia tau to tatou manako no tatou uaorai e te moni, e kua kite katoa tatou kare i te tarevake kia mataora te oraanga ma te tau. Irinaki tetai aronga e kare e akatikaia kia mataora te oraanga, inara kare ko te reira ta Iehova e inangaro ra no tatou. Te akamaroiroi maira te Pipiria i te au tavini tiratiratu o te Atua: “Ka aere i toou aerenga, ka kai i taau kai ma te rekareka; ka inu ei i taau wina ma te pereperekavana o te ngakau.”—Koheleta 9:7.

15. Eaa te aiteanga o te “anoano i te au mea e navenave ei ra”?

¹⁵ Te tuatua ra a 2 Timoteo 3:4 no te aronga te inangaro ra i te au mea navenave ra e tei akaruke i te Atua. Kare te irava e tuatua ra e ka inangaro maata atu te tangata i te au mea navenave ra i te Atua. Te aiteanga i reira e meangiti to ratou inangaro no te Atua. Inara te tuatua ra te irava “kare i” te Atua. Tata tetai tangata kimikimi no teia irava e “kare tikai te aiteanga e e aroa katoa to ratou no te Atua. Ko te aiteanga kare ratou e inangaro tikai ana i te Atua.” E akamatakite anga pakari tikai teia ki te aronga tei anoano i te au mea navenave ra. Te akataka maira te Pipiria i te aronga e anoano ra i te au mea navenave ra e ko te aronga tei “pokia atura” e te au mea navenave ra o te oraanga.—Luka 8:14.

16, 17 Eaa te akaraanga ta Iesu i akanoo no tona manako i te au mea navenave ra?

¹⁶ Kua akaari mai a Iesu i te aiteanga kia manako tau no te au mea navenave ra. Kua aere aia ki tetai “akaipoipoanga” e “tetai kaingakai maata.” (Ioane 2:1-10; Luka 5:29) I ko i te akaipoipoanga, kare i rava ana te wina, no reira kua taui temeio a Iesu i te vai ki te wina. I tetai atu taime, te aviri anga te tangata ia Iesu no te kaikai e te inu, kua akataka meitaki aia ki taua aronga ra kare to ratou manako i tau.—Luka 7:33-36.

¹⁷ Noatu rai, kare a Iesu i akariro i te au mea navenave ra e ko te mea puapinga rava atu i roto i tona oraanga. Kua tuku aia ia Iehova na mua e kua rave i tana ka rauka i te tauturu i tetai ke. Kua puareinga ua aia kia mate i tetai mate anga kino tikai i runga i te rakau tamamae kia ora te tangata. Akakite a Iesu ki te aronga tei inangaro i te aru iaia: “E ao to kotou, kia akakino mai, e kia takinga-kino mai, e kia tapepe pikikaa ua mai te tangata ia  kotou i te au kino katoa nei, noku nei: E rekareka kotou, e kia rere ua i te rekareka; e tutaki maata oki ta kotou i te ao ra: i pera oki ratou i te takinga-kino i te aronga peroveta, ko mua ïa ia kotou.”—Mataio 5:11, 12.

18. Eaa te au uianga ka tauturu ia tatou kia akara matatio mei teaa te maata o to tatou inangaro no te au mea navenave ra?

¹⁸ Eaa te ka tauturu ia tatou kia akara matatio mei teaa te maata o to tatou inangaro no te au mea navenave ra? E ui kia tatou uaorai: ‘E puapinga maata atu ainei te tarekareka kiaku i te au uipaanga e te angaanga tutu aere? Ka akaatinga puareinga ainei au i te au mea taku e reka ra no te mea ka inangaro au i te tavini i te Atua? Me iki au i te tarekareka, te akamanako ainei au eaa to Iehova manako no runga i taku au ikianga?’ No te mea te inangaro ra tatou i te Atua e te anoano ra i te akamareka iaia, ka kopae pakari tatou i te au apinga kua kite tatou e e tarevake pera katoa te au apinga tei manako tatou e ka akamareka kore iaia.—E tatau ia Mataio 22:37, 38.

19. Koai mā te aronga kare e mataora tikai ana?

¹⁹ Kua tamamae to Satani ao i te au tangata no tetai 6,000 mataiti. Teianei, i te au rā openga o teia akatereanga, kua ki te enua i te au tangata tei akamanako ua, ia ratou uaorai, te moni, e te au mea navenave ra. Ka akamanako ratou i te au mea ka rauka ia ratou e ka akariro i to ratou au anoano ko te mea puapinga maata i roto i te oraanga. Inara kare teia aronga e mataora tikai ana! Ko te tuke, karanga te Pipiria: “E ao tona tei te Atua o Iakoba te tauturu iaia; tei tona Atua tei ia Iehova tona irinaki anga.”—Salamo 146:5.

20. Akapeea toou inangaro no te Atua i te akarekareka anga ia koe?

²⁰ E inangaro maata tikai to Iehova au tavini iaia, e i te au mataiti ravarai e maata te aronga tei kite e tei inangaro katoa iaia. E akapapu anga teia e te tutara nei te Patireia o te Atua, e kare e roa atu ka apai mai te reira i te au akameitakianga maata rava atu! Me rave tatou i ta Iehova e inangaro maira ia tatou kia rave, ka akamareka tatou iaia, e ka mataora tikai tatou. Te aronga tei inangaro ia Iehova ka rekareka ratou e tuatau ua atu! I te atikara ka aru mai, ka akara matatio tatou i tetai au tu kino tei tupu mai mei te aroa ia koe uaorai. I reira ka kite mai tatou e e tu kino teia i te pae i te au tu meitaki o te au tavini o Iehova.