1. Eaa tetai au manamanata ta tatou ka akakoromaki, inara eaa a Iehova ka mareka ai i tona au tavini tiratiratu? (Akara i te tutu mua.)

KARE te oraanga i teia tuatau e māmā ana. Ei akaraanga, e manganui to tatou au taeake e te au tuaine akaperepere te mamae nei i te maki kino. Tetai pae, e pakarikari rai ratou, te akono nei i to ratou kopu tangata ruaine. Noatu ra, te ngata nei i tetai pae i te akono i to ratou ngutuare tangata. E kua kite matou te akakoromaki nei te maata anga ia kotou, kare e okotai anake manamanata, mari ra e maata ua atu i te taime okotai! Ka pou rai te taime, te maroiroi, e te moni. Inara te papu meitaki ra ia koe e ka tauturu mai a Iehova ia koe. Kua kite koe e ka meitaki mai te turanga no te mea kua taputou mai aia i te reira. Ka riro tikai toou akarongo ei akamareka ia Iehova!

2. Akapeea a Isaia 40:29 te akamaroiroi anga ia tatou, inara eaa te tarevake kino ta tatou ka rave?

² I tetai taime, te manako ra ainei koe e e ngata roa te au manamanata i te akakoromaki? Me te kite ra koe i teia, e maata rai ia tatou te kite ra i te reira. Kua kite katoa tetai o to te Atua au tavini tiratiratu i taito. (1 Ariki 19:4; Iobu 7:7) Eaa tei tauturu  ia ratou kia akakoromaki ua atu? Kua irinaki ratou ki runga i te maroiroi o Iehova. Karanga te Pipiria e, “te oronga nei [te Atua] i te maroiroi no tei paruparu.” (Isaia 40:29) Ma te maromaroa, te manako ra tetai pae o to te Atua iti tangata e ko te ravenga meitaki rava atu i te akakoromaki i te au manamanata o te oraanga koia oki kia akamutu i te tavini ia Iehova no tetai tuatau roa. Te manako ra ratou e e apainga teiaa i te tavini ia Iehova kare i te akameitakianga. No reira kua akamutu ratou i te tatau i te Pipiria, te aere ki te au uipaanga, e te tutu aere. Ko teia tikai ta Satani e inangaro ra kia rave ratou.

3. (a) Akapeea tatou te arai anga ia Satani kia akaparuparu ia tatou? (e) Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

³ Kare te Tiaporo e inangaro ia tatou kia vai ngaueue kore. E kua kite aia e ka maroiroi mai tatou me aruaru tatou i te tavini ia Iehova. Me kite koe i te roiroi i te pae kopapa e te pae o te manako ngakau, auraka e akaruke ia Iehova. E akavaitata atu kiaia. Te karanga ra te Pipiria: ‘Ka tauturu mai, e ka akamaroiroi mai’ aia ia koe. (1 Petero 5:10; Iakobo 4:8) I roto i teia atikara, ka apii tatou ia Isaia 40:26-31 no runga ia Iehova te akaketaketa anga ia tatou. Ka uriuri i reira tatou e rua nga turanga te ka akameangiti mai i ta tatou tavini anga ia Iehova, e ka apii tatou akapeea te taangaanga anga i te au kaveinga Pipiria te ka tauturu ia tatou kia akakoromaki.

4. Eaa te apiianga ta tatou ka rauka mai mei ia Isaia 40:26?

⁴ E tatau ia Isaia 40:26. Kare e rauka i tetai tangata i te tare i te au etu ravarai i te rangi. Irinaki te aronga kite e te vaira mei te 400 pirioni etu i roto i to tatou vananga etu. Noatu ra, kua oronga a Iehova i tetai ingoa no ratou tataki tai. Eaa ta te reira e apii maira kia tatou no Iehova? Mei te mea te manako tikai ra aia i te au etu, akamanako ana e te manako maira aia ia koe! Te tavini ra koe iaia, kare no tei maroia koe, mari ra te inangaro ra koe iaia. (Salamo 19:1, 3, 14) Kua kite to tatou Metua akaperepere i te au mea ravarai no runga ia koe. Te karanga ra te Pipiria “te rauru oki o to kotou na upoko, kua ope ïa i te tatauia” e ïa. (Mataio 10:30) Kia mārama tatou e “te kite mairā Iehova i te au rā o te aronga apa kore.” (Salamo 37:18) Te taka meitaki ra, te kite maira a Iehova i to tatou au manamanata katoatoa, e ka rauka iaia i te oronga mai i te maroiroi tei anoanoia kia akakoromaki tataki tai tatou i te reira.

5. Akapeea tatou e papu ei e ka rauka ia Iehova i te akamaroiroi ia tatou?

⁵ E tatau ia Isaia 40:28. Ko Iehova te Tumu o te ririnui katoatoa. Ei akaraanga, ka tamanako ana i te ririnui tana e oronga maira i roto i to tatou rā. Karanga te tata taieni ko David Bodanis e, i roto i te tekoni tataki tai ka tuku mai te rā i te ririnui tei aite ki te aruru anga o te pirioni ua atu au pomu atomic. Tare katoa mai tetai tangata kimikimi e i te maata o te ririnui ta te rā ka tuku mai i roto i te okotai  tekoni ka puapingaia te tangata katoatoa i teianei ao kia rava te ririnui no te 200,000 mataiti! Papu, ko tei oronga mai i te ririnui o te rā, koia a Iehova, ka rauka katoa iaia i te oronga mai i te maroiroi kia akakoromaki i to tatou manamanata.

6. Akapeea ta Iesu amo i māmā ei, e eaa ta teia ka akakeu ia tatou kia rave?

⁶ E tatau ia Isaia 40:29. Ka tupu te rekareka maata te tavini anga ia Iehova. Akakite a Iesu ki tana au pipi: “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou.” E kua tuatua katoa aia: “E rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua. Te maru nei taku amo, e te māmā nei taku apainga.” (Mataio 11:28-30) E tika rai te reira! Tetai taime, ka roiroi tatou i te aere ki te uipaanga me kore te tutu aere. Inara akapeea me oki mai tatou ki te kainga? Oraora tikai tatou ma te papa meitaki i te akakoromaki i to tatou manamanata. E māmā tikai te amo a Iesu.

7. Oronga mai i tetai tupuanga tei akaari e e tika ta Mataio 11:28-30.

⁷ E akamanako ana i tei tupu ki to tatou tuaine. E maki roiroi paruka ua tona, te maki taitaia o te manako, e te maki mamae mimiti. No reira i tetai taime e ngata iaia i te aere ki te au uipaanga. Inara, i tetai rā, i muri ake i tona tauta anga i te aere ki tetai uipaanga, tata aia: “No runga te ako i te tu manako tau kore. Kua orongaia teia ako na roto i te tu tangi e te aroa e kua pururu ua toku roimata. E kua akamaara te reira iaku kia tae ua au ki te au uipaanga.” Kua mataora tikai aia no tei tauta aia i te aere ki te uipaanga!

8, 9. Eaa te aiteanga o ta Paulo tuatua i tona tataanga: “Kia paruparu oki au ra, te maroiroi ra au i reira”?

⁸ E tatau ia Isaia 40:30. Penei e maata to tatou tu karape, inara kua kotingaia te ka rauka ia tatou i te rave i to tatou uaorai maroiroi. E apiianga teia ka tau tatou katoatoa kia tamou. E maata te au mea ta te apotetoro ko Paulo i rave, inara kare i rauka iaia i te rave i te au mea ravarai tana i inangaro. Kua akakite aia kia Iehova i tona manako, karanga mai a Iehova kiaia: “Ei te apikepike e taka meitaki ravaʼi toku maroiroi.” Mārama meitaki a Paulo i ta Iehova i akakite kiaia. Te tumu te reira i karanga ai aia: “Kia paruparu oki au ra, te maroiroi ra au i reira.” (2 Korinetia 12:7-10) Eaa te aiteanga o tana tuatua?

⁹ Kite mai a Paulo e kua kotingaia te ka rauka iaia uaorai i te rave. Kua anoano aia i te tauturu mei ko mai i tetai tei ririnui atu. Ka rauka i te vaerua tapu o te Atua i te oronga i te ririnui kia Paulo me paruparu aia. E e maata atu ta te reira ka rave. Ka rauka katoa i te vaerua o te Atua i te oronga i te ririnui kia Paulo ei akatupu i te au mea kare e rauka i tona uaorai maroiroi i te rave. Ka tupu katoa teia kia tatou. Me oronga mai a Iehova i tona vaerua tapu, ka akamaroiroi tikai ia tatou!

10. Akapeea a Iehova te tauturu anga ia Davida kia akakoromaki i tona au manamanata?

¹⁰ Kite putuputu te tata Salamo ko Davida akapeea te vaerua tapu o te Atua te akamaroiroi anga iaia. Imene aia: “Ia koe rai i mama atu ei au na roto i te takanava toa ra; e kua taea te patu e au i taku Atua.” (Salamo 18:29) Mei tetai paruru toka teitei tei ngata ia tatou i te itae, tetai taime e kino pakari to tatou manamanata e kare e rauka ia tatou uaorai i te rapakau i te reira. Ka anoano tatou i to Iehova tauturu.

11. Akapeea te vaerua tapu te tauturu anga ia tatou kia akakoromaki i to tatou manamanata?

¹¹ E tatau ia Isaia 40:31. Kare te aeto e noo ana ki roto i te mareva na te taangaanga  anga i tona uaorai ririnui. Na te ririnui e maranga maira i roto i te reva maana e apai i te aeto ki roto i te mareva. Na teia e rauka ai i te aeto kia rere ki te ngai mamao e kia akono i tona ririnui. No reira me tupu tetai manamanata maata, e akamanako i te aeto. E pati akatenga kia Iehova no te ririnui maata na roto i “te akapumaana ra, na te vaerua tapu.” (Ioane 14:26) Ka rauka ia tatou i te pati kia Iehova kia oronga mai i tona vaerua i tetai ua atu taime, e 24 ora i te rā. Penei ka anoanoia tatou kia pati tauturu kia Iehova me tupu tetai tauetono anga ki tetai o to tatou au taeake me kore tuaine i roto i te putuputuanga. Eaa ra te tumu i tupu ei teia au tauetono?

12, 13 (a) I tetai taime, eaa ra te au tauetono ka tupu ei i rotopu i te au Kerititiano? (e) Eaa ta tatou ka apii mai no runga ia Iehova mei te oraanga o Iosepha?

¹² Ka tupu te au tauetono no te mea e tu apa ua to tatou. Tetai taime, ka riri tatou i ta tetai pae e karanga ra me kore e rave ra, e penei ka riri mai ratou ia tatou. Ka riro teia ei timataanga ngata. Inara ka riro teia ei tuatau no tatou kia vai tiratiratu kia Iehova. Akapeea ra? Na te apiianga i te angaanga taokotai kia rotai ki to tatou au taeake e te au tuaine. Te inangaro ra a Iehova ia ratou noatu to ratou tu apa ua, kia pera katoa tatou.

¹³ Kare a Iehova e arai i tona au tavini kia kore e timataia. Ka apii tatou i teia mei te oraanga o Iosepha. I to Iosepha mapu anga, kua vareae tona ai taeake iaia. Kua oko ratou iaia ei tuikaa, e kua apainaia aia ki Aiphiti. (Genese 37:28) Kite meitaki tikai a Iehova tei tupu, e kua mamae i te kite i tona oa tiratiratu ko Iosepha i te takinokinoia anga. Noatu ra, kare a Iehova i arai ana i tei tupu. I muri mai, te akaapaia anga a Iosepha no tei tauati i te vaine a Potiphara e kua tiria ki roto i te areauri, kare rai a Iehova i akaora ana ia Iosepha. Inara kua akaruke ainei te Atua ia Iosepha? Kare. Karanga te Pipiria “tei iaia [Iosepha] oki a Iehova, e tana i rave ra, na Iehova ïa i akariro ei mea meitaki.”—Genese 39:21-23.

14. Akapeea tatou e puapinga ai me akaruke tatou i te riri?

¹⁴ Tetai akaraanga ko Davida. Kare te maata anga o te tangata i takinokinoia mei ia Davida rai. Noatu ra, kare teia oa o te Atua i akatika ana iaia uaorai kia ki i te riri. Tata aia: “Akapakia te makitakita, e akaruke i te riri  otooto: auraka toou ra kinokino kia tae roa ki te rave i te mea kino.” (Salamo 37:8) Te tumu puapinga rava atu kia “akapakia” i te riri, me kore auraka kia riri, no te mea ka inangaro tatou i te aru i to Iehova tu. “Kare akenei aia i akaoko mai ia tatou e kia aite ki ta tatou au ara” mari ra kua akakore aia ia tatou. (Salamo 103:10) Te vaira tetai au puapinga tau kia akaruke i te riri. Ei akaraanga, ka akatupu te riri i te toto kake e te maki potopoto ao. Ka takino te reira i te ate e te pancreas, e ka akatupu i te au maki i roto i te kopu. Pera katoa, me riri tatou kare e taka meitaki ana to tatou manako. Penei ka tuatua me kore ka rave tatou i te au mea te ka tamamae i tetai ke, e ka akatupu i te manako taitaia no tetai tuatau roa. E meitaki ake i te noo marie ua. Karanga te Pipiria: “Tei te maki kore o te ngakau, ko to te kopapa ïa ora.” (Maseli 14:30) No reira, eaa ta tatou ka rave me tamamae tetai i to tatou ngakau, e akapeea tatou i te akaau atu ki te taeake? Ka rauka ia tatou i te taangaanga i te ako pakari a te Pipiria.

15, 16 Eaa ta tatou ka tau kia rave me tamamae mai tetai ia tatou?

¹⁵ E tatau ia Ephesia 4:26. Kare tatou e poitirere me takinokinoia tatou e te tangata kare e tavini ana ia Iehova. Inara me tuatua mai me kore me rave mai tetai taeake me kore tuaine Kerititiano me kore tetai o te pamiri i tetai apinga tei tamamae ia tatou, ka poitirere tatou. Akapeea me kare tatou e akangaropoina ua atu i te reira? Ka vai riri ua ainei tatou, penei no tetai tuatau roa? Me ka aru tatou i te ako pakari a te Pipiria kia akatikatika viviki i te reira? Ko te roa atu ia tatou i te tavarevare i te tuatua ki te reira tangata, ko te ngata atu ïa i te akatupu i te ‘au.

¹⁶ Akapeea me kua tamamae tetai taeake ia koe e kare e rauka ia koe i te akamutu i te manako ua i te reira? Eaa taau ka rave ei akatupu i te ‘au? Te mea mua, e pure kia Iehova. E pure akatenga kiaia kia tauturu ia koe kia rauka tetai pukapuka anga meitaki ki toou taeake. E akamaara, e oa rai toou taeake no Iehova. (Salamo 25:14) Te inangaro ra te Atua iaia. Te takinga meitaki ra a Iehova i tona au oa, e te tapapa maira aia ia tatou kia pera katoa. (Maseli 15:23; Mataio 7:12; Kolosa 4:6) Te rua, akamanako meitaki i taau ka tuatua ki toou taeake. Auraka e manako ua e kua inangaro aia i te tamamae ia koe. Penei e tarevake ua te reira me kare kua mārama kore ua koe i te turanga. Kia puareinga ua i te akakite penei naau rai i akatupu i tetai tuanga o te manamanata. Penei ka akamata koe i taau pukapuka anga na te tuatua anga i teia, “Penei kua viviki ua au i te manako kino, inara i toou tuatua anga mai kiaku i nanai, manako au . . . ” Me kare te uriuri anga e tauturu kia akatupu i te ‘au i rotopu ia koe e toou taeake, e tauta ua atu rai. E pure no toou taeake. E pati ia Iehova kia akameitaki iaia e kia tauturu ia koe kia akamou i toou manako ki runga i tona au tu meitaki. Ka papu ia koe ka mareka roa a Iehova i taau tauta anga ma te ngakau tae kia akatupu i te ‘au ki toou taeake, e oa oki aia no te Atua.

17. Akapeea a Iehova te tauturu anga ia tatou kia akameitaki i to tatou pirianga kiaia me ara tatou, e no teaa tatou ka āriki ei i te reira tauturu?

¹⁷ Te manako tau kore ra etai pae i te tavini ia Iehova no te mea kua rave ratou i te ara  kino. Ka takore te ara i to tatou tu au, rekareka, e te maroiroi. Kua putoto te Ariki ko Davida ma tona au tu ara e kua karanga: “Iaku i muteki ua ra, kua kino roa oku au ivi, i te ngunguru anga noku e po ua atu te rā.” Ma te mataora, kua rauka ia Davida te tu ngakau toa kia rave i ta Iehova i inangaro i tona au tavini kia rave. “Kua aaki atura au i taku ara kia koe ra,” i tata ei aia: “e kua akakore mai koe i te kino o taua ara naku ra.” (Salamo 32:3-5) Me kua rave koe i te ara kino, te papa ua ra a Iehova i te akakore ia koe. Ka inangaro aia i te tauturu ia koe kia akameitaki i toou pirianga kiaia. Inara ka anoanoia koe kia āriki i te tauturu tana ka oronga mai na roto i te aronga pakari. (Maseli 24:16; Iakobo 5:13-15) No reira auraka e noo ua! Tei runga toou oraanga mutukore i te reira. Inara mei te mea te manako apa ua ra koe i muri roa ake ka akakoreia ai taau ara. Eaa taau ka tau kia rave?

18. Akapeea to Paulo akaraanga te tauturu anga i te aronga te manako tau kore ra i te tavini ia Iehova?

¹⁸ Te vaira te au taime kua taitaia te apotetoro ko Paulo no tei rave aia i te au ara i mua ana. Karanga aia: “E iti oki au i te au aposetolo ravarai, kare oki au e tau kia karangaia e, e aposetolo, no te mea kua takinga-kino au i te ekalesia a te Atua.” Noatu ra, karanga a Paulo: “Toku nei ra tu e vai nei, no te aroa ua ïa o te Atua.” (1 Korinetia 15:9, 10) Kua kite a Iehova e tu apa ua to Paulo. Inara kua āriki ua aia ia Paulo, e kua inangaro aia kia papu ia Paulo te reira. Me kua tataraara tikai koe i taau i rave e kua tuatua kia Iehova, e ki te aronga pakari me ka anoanoia, papu e ka akakore tikai a Iehova i taau ara. E irinaki e kua akakore a Iehova ia koe, e e āriki i tana akakoreanga!—Isaia 55:6, 7.

19. Eaa te irava mataiti 2018, e eaa te reira ka anoanoia ai?

¹⁹ Ia tatou e vaitata atura ki te openga o teia akatereanga, ka tapapa maata atu tatou i te au manamanata. Inara kia akamaara tatou e ko Iehova, “te oronga nei aia i te maroiroi no tei paruparu; e te akamaata nei aia i te maroiroi no tei apikepike,” e ka rauka iaia i te oronga ua mai i taau ka anoano kia tavini iaia ma te tiratiratu. (Isaia 40:29; Salamo 55:22; 68:19) I te mataiti 2018, ka akamaaraia mai tatou no runga i teia tuatua mou puapinga me aere ua tatou ki tetai uipaanga i ko i te Are Uipaanga Patireia e ka kite i ta tatou irava mataiti: “Ko te aronga ra e tapapa ia Iehova, e rauka ïa te maroiroi ou.”—Isaia 40:31.