Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Au Uianga a te Aronga Tatau

Au Uianga a te Aronga Tatau

Ka taangaanga ainei te au Kerititiano i te IUD (intrauterine device) ei ravenga no te akakore i te anau tamariki?

No runga i teia, ka anoanoia te au tokorua Kerititiano tataki tai kia rave i tetai ikianga kia rauka ia raua te akava ngakau meitaki. Kia rave i te reira, ka anoanoia raua kia akara meitaki e akapeea teia IUD te angaanga anga e eaa te au kaveinga Pipiria ka tau kia taangaangaia.

Kua akaue a Iehova ia Adamu raua ko Eva e i muri mai ia Noa e tona ngutuare: “Kia anau korua, e kia maata roa.” (Genese 1:28; 9:1) Kare te Pipiria i karanga ana e ka anoanoia te au Kerititiano kia aru i teia akaueanga. No reira, ka iki te nga tokorua me ka taangaanga raua i tetai ravenga kia akaiti i to raua ngutuare tangata me kore kia akamanako aea e anau tamariki ei. Eaa te au mea ta raua ka akamanako?

Kia akatumu te au Kerititiano i tetai ua atu ikianga no runga i te akakore anga anau tamariki ki runga i te au kaveinga Pipiria. Te tumu te reira kare rava ratou e titiri i te pepe ei ravenga no te akakore i te anau anga. Ko tetai titiri anga pepe ka takoreia tetai nui anga. Me akatikaia te reira kia tupu ua atu, ka anau mai te pepe. Kare te titiri pepe e rotai ana ki ta te Pipiria e karanga ra no runga i te akangateitei anga i te oraanga. (Exodo 20:13; 21:22, 23; Salamo 139:16; Ieremia 1:5) Akapeea i reira te taangaanga anga i te IUD?

Kua akara matatioia teia manako i roto i The Watchtower o Me 15, 1979 (kapi 30-31). E maata te au IUD e taangaangaia ana i taua tuatau ra, e au apinga plastic te reira tei taruia ki roto i te vairanga tamariki kia kore te vaine e nui. Akamārama mai te atikara e kare i taka meitaki akapeea te IUD me angaanga. E maata te aronga kite tei karanga e ka arai te IUD i te sperm o te tane kia kore e aere kia piri ki te au ua o te vaine. Me kare tetai ua i akapiriia, kare e oraanga e akamata mai.

Inara e au akapapu anga tetai e ka akapiriia tetai au ua i tetai au taime. Penei ka tupu tetai ua tei akapiri ouia i roto i te Fallopian tube (e nui anga i vao ake i te vairanga) me kore ka aere ki roto i te vairanga. Me ka tae te reira ki roto i te vairanga, ka arai te IUD i te ua tei akapiriia kia tupu ki roto i te āriki o te vairanga, ka motu i reira te nui anga. Kua aite rai teia ki te titiri anga pepe. Karanga katoa te atikara: “Tetai ua atu Kerititiano e inangaro ra i te taangaanga i te IUD, kia akamanako meitaki ratou i te au akakiteanga a te Pipiria no runga i te akatapuanga i te oraanga.”—Salamo 36:9.

Inara mei te 1979, te tuatau i neneiia ai teia atikara, e maata te au kimikimianga ou i te pae vairakau e te kite taieni.

E rua nga tu IUD te ka rauka i teia tuatau. Tetai tu ko te mea veo e kua taangaanga maataia i Marike i te 1988. Tetai akaou tu ka tuku mai i te hormone e kua akamata i te okoia i te 2001. Eaa ta tatou i kite mai akapeea teia nga tu IUD me angaanga?

Veo: Mei tei taikuia i mua ana, ka akariro te IUD kia ngata i te sperm kia ora atu me aere na roto i te vairanga kia itae i te ua o te vaine. Kapiti katoa mai, ko te IUD e veo to roto ka akataero e ka tamate te reira i te sperm. * (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Pera katoa, ka taui teia IUD i te āriki o te vairanga.

Hormone: Tetai akaou tu IUD e hormone to roto i te reira tei aite ki te au ua paruru kia kore te vaine e nui. Ka angaanga teia IUD mei te au IUD takere rai, inara ka tuku katoa te reira i te hormone ki roto i te vairanga. Ki tetai au vaine, ka akamutu ratou i te tuku mai i te au ua. E tika, me kare e ua e tukuia mai, kare e akapirianga e tupu. Ka akaangiangi katoa teia IUD i te āriki o te vairanga. * (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Pera katoa, ka akapetetue te mucus i te ngutupa o te vairanga, te ka arai i te sperm kia kore e aere na roto i te ara ki te vairanga.

Mei tei taikuia, te akaraanga ka taui teia nga tu IUD i te āriki o te vairanga. Teia te aiteanga, me tuku mai te vaine i tetai ua e kua tupu te akapirianga, penei ka tae te reira ki roto i te vairanga, inara kare teia e mou no te mea kare te āriki vairanga e angaanga meitaki. Ka takore teia i te nui anga i te akamata anga. Inara, irinaki te aronga kite e kare teia e tupu putuputu ana, penei ka tupu katoa teia i tetai taime ki te ua akakore nui.

No reira, kare i papu e kare rava te IUD veo me kore te hormone e akatika i tetai ua kia akapiriia. Inara, akaari mai te au kimikimi anga taieni e no te mea me angaanga teia au IUD tei taikuia i mua akenei tei arai i tetai ua kia akapiriia, tetai taime kare te vaine e nui.

Tetai tokorua Kerititiano te ka inangaro i te taangaanga i te IUD penei kia uriuri i teia ki to raua taote. Ka rauka iaia i te akakite mai i te au IUD e vaira i to raua enua e pera katoa te au meitaki e te kino te ka tupu ki te vaine. Kare te tokorua e tapapa atu me kore e akatika i tetai ua atu tangata e te taote kia iki i ta raua ka rave. (Roma 14:12; Galatia 6:4, 5) E ikianga teia na raua uaorai ei tokorua. To raua akakoroanga kia akamareka i te Atua e kia rauka te akava ngakau meitaki.—Akaaite ia 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.

^ para. 8 Akakite te England’s National Health Service e: “Te au IUD e maata te veo i roto, e 99% tona puapinga. Te aiteanga i raro ake i te okotai vaine i roto i te 100 tei taangaanga i te IUD te ka nui i roto i te okotai mataiti. Ko te au IUD e iti ua te veo i roto kare te reira e angaanga meitaki.”

^ para. 9 No te mea ka akaangiangi te au IUD e hormone to roto i te āriki o te vairanga, tetai taime ka oronga mai te au taote i teia kia akatere i te riu ririnui o te au vaine akaipoipo e kare i akaipoipo.