E Akarongo i te Tuatua Totou a te Atua!

“Tei ia tatou katoa te tuatua tika maata rava atura o te au peroveta.”​—2 PETERO 1:19.

1, 2. Eaa te totou mua tei tataia ra, e eaa tetai uianga ta te reira i akatu maira?

KO IEHOVA Tumu o te totou mua tei tataia ra. I muri ake i te ara anga a Adamu raua ko Eva, kua tuatua te Atua ki te ovi: “Ka tuku oki au i te ke ia korua ko te vaine, e to uanga e tona uanga; nana e akaparuparu i to mimiti, e naau e akaparuparu i tona pooavae.” (Genese 3:​1-7, 14, 15) E au anere ua atu mataiti te ka topa i mua ake ka kite pu tikai ia taua au totou ra.

² Kua mou mai taua totou mua ra i te manakonako anga tikai no te au tangata ara nei. Kua akataka mai te au Tuatua Tapu ia Satani te Tiaporo ei “taua ovi taito ra.” (Apokalupo 12:9) Inara koai te Uanga taputouia o te Atua ra?

Kimikimianga i te Uanga Ra

3. Akapeea ta Abela akono anga akarongo i te totou mua ra?

³ Kare mei tona metua, kua akono a Abela tau i te Atua ra i te akarongo i taua totou mua ra. I te akara anga kua kite a Abela e ko te akamaringianga toto ka umuumuia ei tapoki anga ara. No reira kua akakeu te akarongo iaia kia oronga i tetai atinga manu tei marekaia ra e te Atua. (Genese 4:​2-4) Inara, ko te akataka anga i te Uanga taputouia ra kua vai mai tetai mea ngaro.

4. Eaa ta te Atua taputou i oronga kia Aberahama, e eaa ta te reira i akakite no runga i te Uanga taputouia ra?

⁴ I etai 2,000 mataiti i muri mai i to Abela tuatau ra, kua oronga a Iehova kia Aberahama pateriareka ra i teia nei taputou totou anga: “E akameitaki roa au ia koe na, e akamaata rava au i toou uanga, mei te etu o te rangi ra . . . E ka meitaki te pa enua katoa o te ao nei i toou ra uanga.” (Genese 22:​17, 18) Na taua au tuatua ra i kapiti atu ia Aberahama ma te akatupu anga i taua totou mua ra. Kua akakite mai te reira e na taua Uanga ra e takore atu i te au angaanga a Satani ka mama mai aia i roto i to Aberahama ra akapapaanga. (1 Ioane 3:8) “Kare ua oki [a Aberahama] i turori ua i te akarongo kore i tei tuatuaia mai e te Atua ra” e kare katoa oki etai atu au kite o Iehova i mua ake i te akonoanga Kerititiano ra “kare ra i rauka tei tuatuaia maira.” (Roma 4:​20, 21; Ebera 11:39) Kareka ra, kua tamou marie ratou i te tuatua totou a te Atua ra.

5. Kua akatupuia te taputou a te Atua ra no te Uanga ki roto iaai, e eaa koe i pau akaperai?

⁵ Kua akataka maira te apotetoro ko Paulo i te Uanga taputouia o te Atua i tana tata anga: “E teianei ko Aberahama e tona uanga tei tuatuaia mai i taua meitaki ra. Kare aia i na ko e, I te au uanga, mei te mea e e manganui; i na ko ra e, I toou uanga, mei te mea e okotai ua, koia oki te Mesia.” (Galatia 3:16) Te Uanga na roto i te reira ka akameitaki katoa ia te au pa enua ra kare i kapiti katoatoaia i te uanga ravarai o Aberahama. Te au uanga o tana tamaiti ko Isemaela e tana au tamariki na Ketura ra kare i taangaangaia  ei akameitaki i te au tangata katoa ra. Kua aere maira te Uanga akameitakianga na roto i tana tamaiti ko Isaaka e tana mokopuna oki ko Iakoba. (Genese 21:12; 25:​23, 31-34; 27:​18-29, 37; 28:14) Kua akaari mai a Iakoba e ka akarongo te “au tangata” ia Silo o te kopu o Iuda, inara i muri akera kua kotingaia taua Uanga ra ki te akapapaanga o Davida ra. (Genese 49:10; 2 Samuela 7:​12-16) Kua tapapa mai te au ngati Iuda o te anere mataiti mua ra ki tetai peretana okotai ua kia aere mai ei Mesia, me kare Karaiti. (Ioane 7:​41, 42) E ko ta te Atua ra totou no te Uanga kua akatupuia i tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti.

Kua Mama Maira te Mesia!

6. (a) Akapeea ta tatou kite anga i te totou no te 70 epetoma ra? (e) I naea e akapeea ta Iesu ra “akaoti anga atu i te au ara”?

⁶ Kua tataia e te peroveta ko Daniela tetai totou puapinga maata no te Mesia. I te mataiti mua o Dariu te Madai ra, kua kite aia e kua vaitata te openga o te 70 mataiti akatanea angaia o Ierusalema ra. (Ieremia 29:10; Daniela 9:​1-4) Ia Daniela e pure ra, kua aere maira te angera ko Gaberiela e kua akakite mai e ‘e itu ngauru ebedoma i akonoia ei akaoti anga atu i te au ara.’ E akakoreia te Mesia i rotopu i taua 70 ra epetoma. Kua akamataia te “itu ngauru epetoma ra o te au mataiti” i te 455 M.T.N. i te ‘oronga anga [te Ariki Peresia ko Aretesaseta I] i te tuatua kia rave akaou i te patu ia Ierusalema.’ (Daniela 9:​20-27; Moffat; Nehemia 2:​1-8) Ka tae mai te Mesia i muri ake i te 7 epetoma kapiti atu ki te 62 epetoma. Kua aere mai taua 483 au mataiti ra mei te 455 M.T.N. ki te 29 T.N., i to Iesu ra papetito angaia ko ta te Atua oki akatainu anga iaia ei Mesia, me kare te Karaiti ra. (Luka 3:​21, 22) ‘Kua akaotiia e Iesu te ara’ na te oronga anga i tona oraanga ei oko i te 33 T.N. (Mareko 10:45) Mei teaa ra te au tumu tau meitaki no te akarongo anga i te tuatua totou a te Atua ra! *

7. Na te taangaanga i te au Tuatua Tapu, e tou mai i akapeea ta Iesu ra akatupu anga i te totou no te Mesia.

⁷ Na te akarongo i te tuatua totou a te Atua e akariro kia rauka ia tatou kia akataka i te Mesia ra. To te au totou no te Mesia e manganui tei tataia i te au Tuatua Tapu Epera ra, e maata kua akapiri tikaia mai kia Iesu e te aronga tata o te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano ra. Ei akatutu anga: Kua anauia mai a Iesu e tetai paretenia i Betelehema. (Isaia 7:14; Mika 5:2; Mataio 1:​18-23; Luka 2:​4-11) Kua kapikiia mai aia mei Aiphiti maira, e kua tamateia te au pepe i muri ake i tona anau anga. (Ieremia 31:15; Hosea 11:1; Mataio 2:​13-18) Kua apai ke ra Iesu i to tatou au maki. (Isaia 53:4; Mataio 8:​16, 17) Mei tei totouia maira, kua aere maira aia ki Ierusalema na runga i tetai punua atini. (Zekaria 9:9; Ioane 12:​12-15) Kua akatupuia te au tuatua a te tata taramo i muri ake i to Iesu ra akatatauro angaia kua tua iora te au vaeau i ona kakau kia ratou ra na te tua kerero no te kakau o roto ra. (Salamo 22:18; Ioane 19:​23, 24) Ko te tika e kare te au ivi o Iesu i aatiia e kua koia oki aia kua akatupu oki i te totou. (Salamo 34:20; Zekaria 12:10; Ioane 19:​33-37) E au akatauanga tokoiti ua nei no te au totou no te Mesia tei akapiriia atu kia Iesu ra na te aronga tata Pipiria tei akauru tu-Atuaia ra. *

E Turou i te Ariki Mesia Ra!

8. Koai te Au Ra Taito ra, e i akapeea te totou tei tataia ra ia Daniela 7:​9-14 i te akatupu angaia?

⁸ I te mataiti mua o te Ariki Babulonia ko Belesazara ra, kua oronga a Iehova ki tana peroveta kia Daniela i tetai moemoea e te au orama tau kia manakoia. Te mea mua kua kite te peroveta ra e a puaka mamaata. Kua akataka te angera a te Atua ia ratou e “puke ariki ïa toko a,” na reira te akakiteanga e te akatutu maira ratou i nga mana o te ao i muri i tetai i tetai. (Daniela 7:​1-8, 17) I muri akera kua kite atura Daniela ia Iehova, “To te au rā taito ra,” i te nooanga kaka i te terono ra. I te akavaanga akataka ke anga i nga puaka ra, kua rave ke atura aia i te tutara anga mei ia ratou e kua akapou atura i te a o te puaka ra. Kua orongaia te mana tutara mutu kore ki “tetai mei te Tamaiti a te tangata ra” kia tavini atu “te au tangata katoa, te pa enua, e te au reo”oki iaia. (Daniela 7:​9-14) Mei teaa ra tetai totou meitaki i te akakiteanga i te akaterono anga o “te Tamaiti a  te tangata,” koia Iesu Karaiti, i te au rangi ra i te mataiti 1914!​—Mataio 16:13.

9, 10. (a) Eaa ta te au tuanga tuke tuke o te tiki moemoeaia i tou mai? (e) Akapeea koe me akataka mai i te tupu anga o Daniela 2:44?

⁹ Kua kite a Daniela e tei te Atua te “tuku i te au ariki ki raro, e tei iaia oki te akatu i te au ariki ki runga.” (Daniela 2:21) Ma te akarongo ia Iehova, koia “tei akakite mai ïa i te au tuatua ngaro,” kua akakite atura te peroveta i te aiteanga o te moemoea a te Ariki Babulonia ko Nebukanesa ra no tetai tiki maata ra. Kua tou atu tona au tuanga ra ki te tu maianga e te topa anga o taua au mana mei to Babulonia, to Madai e Peresia, to Ereni, e to Roma ra. Kua taangaanga katoa te Atua ia Daniela kia akapapa mai i te au tupu anga o teianei ao tae roa mai ki to tatou tuatau e ki mua atu oki.​—Daniela 2:​24-30.

¹⁰ “E i te au rā o taua au ariki ra” ta te totou i tuatua “e akatupu ei te Atua no te rangi i tetai basileia, te ka kore rava e akakoreia e tuatau ua atu; kare oki taua basileia ra e riro i etai ke, e riro na te reira e akapueurikiriki e e akapou i taua au basileia katoa ra, e ka vai rai te reira e tuatau ua atu.” (Daniela 2:44) E “kia ope tikai to te etene tuatau” i te 1914, kua akanooia e te Atua te Patireia o te rangi ra i raro ake ia Karaiti. (Luka 21:24; Apokalupo 12:​1-5) Na te mana tu-Atua kua tipuia mai te “toka” Patireia Mesia ra mei roto mai i te “maunga” o te ngateitei o te Atua i te ao katoa e pini ua ake. Ia Aramakito ka akatukiia atu taua toka ra ki te tiki ra e ka akapueu atu i te reira kia ungaunga rava. Ei tetai maunga kavamani te ka tutara “i te ao katoa nei” ka mou rai taua Patireia Mesia ra e mutu kore ua atu.​—Daniela 2:​35, 45; Apokalupo 16:​14, 16. *

11. E akakite anga momua mai te akatuke anga o Iesu ra no teaa, e eaa te akatupu anga a te reira orama kia Petero ra?

¹¹ Ma tona manako anga i te tutara anga Patireia ra, kua tuatua atura Iesu ki tana au pipi: “Kare tetai papaki o teianei aronga e tu mai nei, e rokoia e te mate, e kite ei ratou i te tamaiti a te tangata i te aere anga mai i tona basileia.” (Mataio 16:28) E ono ra i muri akera, kua arataki atura Iesu ia Petero, ia Iakobo, e Ioane ki runga i tetai maunga teitei te ngai i akatukeiai aia ki mua ia ratou. I te tapoki anga mai tetai tiao kaka ia aua nga apotetoro ra, kua tuatua maira te Atua: “Ko taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia; e akarongo kotou iaia.” (Mataio 17:​1-9; Mareko 9:​1-9) Mei teaa ra tetai akakite anga momua mai to te kaka Patireia o Karaiti ra! No reira rai ta Petero ra tiaki anga ki taua orama kaka ra i te tuatua anga: “Tei ia tatou katoa te tuatua tika maata rava atura o te au peroveta.”​—2 Petero 1:​16-19. *

12. Eaa ko teianei tikai te tuatau kia akakite i to tatou akarongo i te tuatua totou a te Atua ra?

¹² I te akara anga te kapiti ra “te tuatua totou” kare i te au totou Tuatua Tapu Epera anake no te Mesia mari ra no te tuatua katoa a Iesu e ka aere mai aia “ma te mana, e te kakā maata.” (Mataio 24:30) Na te akatuke anga i akanoo mai i te tika o te tuatua totou no te aerenga kaka mai o Karaiti i te mana Patireia. Kare e roaia, ka riro tona akakiteanga kaka mai ei akapouanga no te aronga akarongo kore e te au akameitakianga no te aronga akono i te akarongo. (2 Tesalonia 1:​6-10) Te akakite maira te tupu anga totou Pipiria e ko teianei te “tuatau openga ra.” (2 Timoteo 3:​1-5, 16, 17; Mataio 24:​3-14) Ko Mikaela koia te Tamate Maata a Iehova, koia ra a Iesu Karaiti, te tu papa ra kia apai mai i te openga ki teianei akatereanga kino o te au mea nei a te tuatau o te “mate maata” ra. (Mataio 24:21; Daniela 12:1) Ko teianei, i reira, te tuatau tikai kia akakite e e akarongo to tatou i te tuatua totou a te Atua ra.

Tamou Marie i te Akarongo i te Tuatua Totou a te Atua

13. Eaa te ka tauturu ia tatou kia tamou marie i to tatou inangaro no te Atua e kia akaoraora i to tatou akarongo i tana tuatua?

¹³ E mea tika ra kua marekaia tatou i to tatou rongo anga mua no te au akatupu anga o te tuatua totou a te Atua ra. Inara mei te reira taime mai kua meangiti ainei to tatou akarongo e kua anu mai to tatou inangaro? Auraka tatou e riro mei te au Kerititiano i Ephesia tei ‘vaoo ratou i to inangaro mua ra.’ (Apokalupo 2:​1-4) Noatu ra eaa te roa to tatou tavini anga ia Iehova, ka rauka ra taua tu ngere ra kia tupu kia tatou me ka kore  tatou ‘e na mua i te kimi i te basileia o te Atua ra e te tuatua-tika nana ra,’ kia akaputu ei i te apinga ki te rangi ra. (Mataio 6:​19-21, 31-33) Te apii mako i te Pipiria, e te akono tuanga putuputu i te au uipaanga Kerititiano ra, e te tutuanga totomapu i te Patireia ra ka tauturu ia tatou kia tamou marie i to tatou inangaro no Iehova, no tana Tamaiti, e no te au Tuatua Tapu. (Salamo 119:​105; Mareko 13:10; Ebera 10:​24, 25) Na teianei, e akaoraora i to tatou akarongo i te tuatua a te Atua ra.​—Salamo 106:12.

14. Akapeea te tutaki anga i te au Kerititiano akatainuia ra no to ratou akarongo i te tuatua totouia a Iehova ra?

¹⁴ Mei te akatupu angaia te tuatua totou a te Atua ra i te tuatau kua topa, ka rauka katoa ia tatou kia irinaki i ta te reira i totou mai no te tuatau ki mua. Ei akatauanga, ko te parutia o Karaiti i te Patireia kaka kua tupu tikai i teianei, e ko te au Kerititiano akatainuia tei tiratiratu ra tae roa ki te matenga kua kite i te tupu anga o taua taputou i totouia ra: “Te upokotu ra, e angai au iaia i te rakau ra i te ora, e tu i rotopu i te paradaiso a te Atua ra.” (Apokalupo 2:​7, 10; 1 Tesalonia 4:​14-17) Ka oronga a Iesu ki teia aronga autu i te tika ‘kia kai i to te rakau o te ora ra’ i roto i te “parataito o te Atua” i te rangi ra. I to ratou tuakaouanga na Iesu Karaiti i rave i te reira, ka rauka ia ratou te mate kore e te pe kore tei orongaia e Iehova, “ei te Ariki au mutu kore, te mate kore, e te kitea kore kia akara ra, ei te Atua.” (Timoteo 1:17; 1 Korinetia 15:​50-54; 2 Timoteo 1:10) Mei teaa ra tetai tutaki mekameka no to ratou inangaro mate kore no te Atua e te akarongo ngaueue kore i tana tuatua totou ra!

15. Kua akanooia te tango o te “enua ou” ra ki runga iaai, e koai ma to ratou au oa?

¹⁵ I muri poto ake i te akatuakaou anga te aronga akatainuia tei mate tiratiratu ki te “paradaiso o te Atua” i te rangi ra, kua akamataraia mai te toenga o te Iseraela vaerua i te enua nei mei ia “Babulonia Maata,” koia te patireia akonoanga pikikaa o te ao nei. (Apokalupo 14:8; Galatia 6:16) Kua akanooia te tango o te “enua ou” i roto ia ratou ra. (Apokalupo 21:1) Kua anauia mai “e enua,” e kua patuia mai ei parataito vaerua tei tupu ruperupe ra i te enua katoa i teia tuatau nei. (Isaia 66:8) Ki roto i te reira te aere maira te aronga tini o te au oa mei te mamoe rai o te Iseraela vaerua ra i teianei tikai, i “te au rā openga ra.”​—Isaia 2:​2-4; Zekaria 8:23; Ioane 10:16; Apokalupo 7:9.

Akakiteia Mai to te Au Tangata Tuatau ki Mua i te Tuatua Totou a te Atua

16. Eaa te au manakonako anga no te aronga turu tiratiratu o te aronga akatainuia ra?

¹⁶ Eaa te manakonako anga no te aronga turu  tiratiratu i tei akatainuia ra? E akarongo katoa to ratou i te tuatua totou a te Atua ra, e tei runga to ratou manakonako anga i te tomoanga ki te enua Parataito ra. (Luka 23:​39-43) Ei reira ratou ka inu ei i “tetai vai ora” akamatutuanga i te oraanga e ka kite i te rapakau anga mei “te rau o taua rakau ra” tei tanuia i te pae kauvai ra. (Apokalupo 22:​1, 2) Mei tei ia koe taua manakonako meitaki ra, kia rave ua atu koe i te akakite i te inangaro oonu no Iehova e te akarongo i tana tuatua totou ra. Kia riro koe ki roto i taua aronga tei kite i te rekareka anga kotinga koreia no te oraanga mutu kore i roto i te enua Parataito ra.

17. Eaa te au akameitakianga ka kapitiia ki te oraanga i te enua Parataito?

¹⁷ Te ngere ra te au tangata apa ua nei i te akataka anga i te oraanga ki roto i te enua Parataito te aere maira, inara te oronga maira te tuatua totou a te Atua kia tatou i te kite oonu ki roto i te au akameitakianga i reira te vai maira no te au tangata akarongo ra. Me tutara mai te Patireia o te Atua ma te kore e patoiia e ka raveia tona anoano i te enua nei mei to te rangi katoa ra, kare e au tangata riri kino​—kare, noatu te au manu​—kare ratou “e kanga, kare oki e mea e mate ei.” (Isaia 11:9; Mataio 6:​9, 10) Ka riro te enua i te aronga maru ra, “ka noo ïa i te enua, e ka rekareka ratou i te maata o te au ra.” (Salamo 37:11) Kare te aronga maata te onge ra e vai mai, no te mea “e manga sitona okotai rima i ki i te enua nei, i runga i te take o te au maunga ra.” (Salamo 72:16) Kare e tae akaou mai te roimata no te mii. Ka kore atu te maki e kare katoa oki e mate akaou. (Isaia 33:24; Apokalupo 21:4) Ka rauka ainei ia koe kia tamanako​—kare e taote, kare e vairakau, kare e are maki e te ngai no te aronga manako taitaia, kare e au tanumanga. Mei teaa ra te au manakonako meitakianga!

18. (a) Eaa tei akapapuia ra kia Daniela? (e) Eaa ta Daniela “tuanga”?

¹⁸ Noatu rai ko te vaarua tanumanga o te au tangata ka akakoreia i te au mate e tuku ua ra ki te tuakaouanga. Kua rauka taua manakonako anga ra ia Iobu tuatua tika. (Iobu 14:​14, 15) Mei te reira katoa oki te peroveta ko Daniela, no te mea kua oronga atura te angera a Iehova kiaia i te akapapu anga akapumaana: “E aere ra koe i toou ra aerenga, e tae ua atu ki te openga: ka akaangaroi oki koe, e ka tu atu rai koe i to tuanga i te openga o te au rā ra.” (Daniela 12:13) Kua tavini tiratiratu atura Davida i te Atua tae roa ki te openga o tona oraanga. I teianei te akaangaroi ra aia i te matenga, inara ka “tu atu” aia i “te tuakaouanga o te aronga tuatua-tika” ra i te tuatau o to Karaiti Tutara Anga Tauatini Mataiti. (Luka 14:14) Eaa ta Daniela “tuanga”? Koia oki, i tona tupu anga i Parataito, te akakite maira ta Ezekiela totou e e ngai to te au tangata katoatoa o Iehova, noatu ko te enua ka akatuangaia ki roto i tetai tu tika e te mako oki. (Ezekiela 47:​13–​48:35) No reira ka rauka ia Daniela tetai ngai i Parataito, inara ko tana tuanga ka tere atu i te enua. Ka kapiti katoa ia i tona ngai i roto i ta Iehova akakoroanga ra.

19. Eaa te umuumuia ra no te oraanga i te enua Parataito ra?

¹⁹ Akapeea ra koe e taau tuanga? Me e akarongo toou i te Tuatua a te Atua, koia te Pipiria, e mea tika te inangaro ra koe i te noo i te enua Parataito ra. Penei te tamanako ra koe ia koe uaorai i reira, te akonoanga i te enua, e te turou rekarekaanga mai i te aronga tei mate ra. No te mea, ko Parataito te ngai no te au tangata ra. Kua anga te Atua i nga tangata mua ra kia noo ki taua tu ngai ra. (Genese 2:​7-9) E te anoano ra aia i te au tangata akarongo kia noo mutu kore ki Parataito. Ka akono ainei koe kia tau ma te au Tuatua Tapu kia riro ei ko koe tetai i roto i te au pirioni te ka noo ki runga i te enua Parataito? Ka rauka ia koe kia noo ki reira me tei ia koe te inangaro tika no to tatou Metua i te rangi ra, koia Iehova, e te akarongo tinamou i te tuatua totou a te Atua ra.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te totou mua ra, e koai te Uanga taputouia ra?

• Eaa etai totou anga Mesia tei akatupuia ra ia Iesu?

• Ka akapeea te akatupu anga ia Daniela 2:​44, 45?

• Te tou atura te tuatua totou a te Atua ki teea tuatau ki mua no te au tangata akarongo ra?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 18]

Te manakonako ra ainei koe i te noo i te enua Parataito?