Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Te Akamanea ra a Iehova i Tona au Tangata ma te Marama

Te Akamanea ra a Iehova i Tona au Tangata ma te Marama

Te Akamanea ra a Iehova i Tona au Tangata ma te Marama

“Ka tu ki runga, E te vaine e, e akaiti mai i toou marama, kua tae mai oki toou marama, e kua iti maira te kaka tikai o Iehova ki runga ia koe.”​—ISAIA 60:1NW.

1, 2. (a) Eaa te turanga o te au tangata nei? (e) Koai to muri ake i te poiri anga no te au tangata?

“AE, no tetai Isaia me kare tetai Saint Paulo!” Ko te reira te aoa anga maata a te Peretiteni no Marike ko Harry Truman i te au mataiti 1940 ra. Eaa ra aia i tuatuai i taua au tuatua ra? No te mea kua manako ngakau umuumu aia no etai au arataki akono tau no te turanga teitei i te ao o tona tuatau ra. Koi na roto ua akera te au tangata i te tuatau poiri maata o te 20 anere mataiti ra, te tamaki rua o te ao nei. Inara, noatu kua akaoti te tamaki anga, kare te ao i au ake. Kua vai mai te poiri. Ko te tika, e 57 mataiti i muri ake i taua tamaki ra, te vai nei rai te ao i roto i te poiri anga. Naringa te ora nei te Peretiteni Truman i teia tuatau, kare e ekoko anga ka vairai tona kite anga i te umuumu no te au arataki akono tau i te turanga mei ia Isaia ra me kare i te apotetoro ko Paulo.

2 Kare tatou i kite me kua kite te Peretiteni ko Truman i teia, kua tuatua ana te apotetoro ko Paulo i te poiri tei tupu ra ki te au tangata, e kua akamatakite aia no runga i te reira i roto i tana au tata anga. Ei akatauanga, kua akamatakite aia i te au oa akarongo ra: “Ta tatou e kukumi nei, ko te au ariki katoa ra, e te tangata mana, e te au tutara o teianei ao poiri, e te au vaerua kikino i te reva nei.” (Ephesia 6:12) Ma teia au tuatua kua akaari a Paulo e kare aia i kite anake i te poiri pae vaerua te tapoki ra i te ao nei mari ra kua kite katoa ra aia i te tumu tikai​—koia te au nuku temoni ririnui tei akatakaia maira ei “au tutara o teianei ao.” I te mea ko te au vaerua ririnui te turu ra i te poiri o teianei ao, eaa ta te au tangata ua nei ka rave kia akakore atu i te reira?

3. Noatu rai te turanga poiri o te au tangata, eaa ta Isaia i totou no te aronga tiratiratu?

3 Kua tuatua katoa a Isaia no te poiri te akakino ra i te au tangata. (Isaia 8:22; 59:9) Inara, i te akaraanga mai ki mua ki to tatou tuatau nei, kua totou mai aia i raro ake i te akauru anga e noatu i teianei au tuatau poiri, ka akakaka mai a Iehova i te akara anga no te aronga te inangaro ra i te marama. Ae, noatu rai e kare a Paulo me kare a Isaia ia tatou nei ei peretana, tei ia tatou ra ta raua au tataanga akauruia ei arataki ia tatou. Kia akara eaa te akameitakianga te reira no te aronga te inangaro ra ia Iehova, ka akamanako ana tatou i te au tuatua totou a Isaia te kitea ra i roto i te pene 60 o tana puka.

Kua Akakaka Mai Tetai Vaine Totouia i te Marama

4, 5. (a) Eaa ta Iehova i akaue atu i tetai vaine kia rave, e eaa te taputou tana i rave? (e) Eaa te akakite anga marekaanga te vaira ia Isaia pene 60?

4 Te au tuatua mua a Isaia 60 ra kua tuatuaia atu ki tetai vaine i roto i te tu mii kino ra​—te takoto ra i roto i te poiri, ko te mata ki runga i te enua. Ma te viviki ua, kua puta mai te marama na roto i te poiri ra, e kua kapiki mai a Iehova: “Ka tu ki runga, E te vaine e, e akaiti mai i toou marama, kua tae mai oki toou marama, e kua iti maira te kaka tikai o Iehova ki runga ia koe.” (Isaia 60:1, NW) Kua tae te tuatau no te vaine kia tu mai ki runga e kia akaata mai i te marama o te Atua, i tona kaka. No teaa ra? Te kite nei tatou i te pauanga i roto i te irava te aru mai nei: “I na oki, e tapokiia oki te enua nei e te poiri, e te au tangata i te poiri tangotango ra: e iti mairā Iehova ki runga ia koe, e kitea ua ïa mai oki tona kakā ki runga ia koe ra.” (Isaia 60:2) Me akarongo te vaine ra i te akauenga a Iehova, ka papu iaia tetai tupuanga meitaki. Te tuatua ra a Iehova: “E aere mai oki te pa enua ki toou ra mārama, e te au ariki oki ki te kakā o toou ra kake anga ki runga.”​—Isaia 60:3.

5 Te au tuatua marekaanga i teia nga irava e toru ko te akamata anga ia e te akaoti anga ki te toenga atu o tei vaira ia Isaia pene 60. Te totou maira ia i te au tupuanga no te vaine totouia e te akataka maira akapeea e raukai ia tatou kia noo ki roto i te marama o Iehova noatu rai te poiri te noo maira ki runga i te au tangata nei. Inara, eaa ta te akatutuanga i roto i eia nga irava akamata e toru e akakite maira?

6. Koai te vaine ia Isaia pene 60 ra, e koai te akatutu maira iaia i runga i te enua nei?

6 Te vaine ia Isaia 60:​1-3 ra ko Ziona ia, ko te akaaerenga a Iehova i te rangi no te au mea ora vaerua. I teia tuatau, te akatutuia ra a Ziona e te toenga o “te Iseraela o te Atua,” koia te putuputuanga i te pa enua katoa o te au Kerititiano akatainuia ki te vaerua, tei ia ratou ra te manakonako anga no te tutaraanga ma Karaiti ki te rangi. (Galatia 6:16) Ko teia iti tangata vaerua e 144,000 te katoa anga o te au mema, e ko te tupuanga o Isaia 60 i teia tuatau nei tei runga i te aronga te ora nei i te enua i te “tuatau openga.” (2 Timoteo 3:1; Apokalupo 14:1) E maata katoa oki ta te totou i tuatua no te au oa o teia au Kerititiano akatainuia, koia te “aronga maata” o te “mamoe ke atu.”​—Apokalupo 7:9; Ioane 10:16.

7. Eaa te turanga o Ziona i te 1918, e i akapeea teia i te totou angaia mai?

7 E tuatau ainei tetai i takoto ei “te Iseraela o te Atua” i roto i te poiri, mei tei akaataia maira e taua vaine i totouia maira? Ae, kua tupu teia e tere atu i te 80 mataiti kua topa. I te tuatau o te tamaki mua o te ao ra, kua tauta pakari te au Kerititiano akatainuia kia rave tamou i te angaanga akakitekite anga. Inara i te 1918, i te mataiti openga o te tamaki, kua vaitata te tutuanga akanooia i te tapu takiriia. Ko Joseph F. Rutherford, tei akaaere i te angaanga tutuanga i te ao katoa, e etai atu au Kerititiano matauia kua akautungaia i te tapeka anga roa no etai utunga pikikaa. I roto i te puka o Apokalupo, ko te au Kerititiano akatainuia i runga i te enua nei kua akataka totouia mai ei nga kopapa mate tei takoto ra “i te arataa o te oire maata, i karangaia e ko Sodoma e ko Aiphiti, i te akonoanga o te vaerua.” (Apokalupo 11:8) E tuatau poiri tikai te reira no Ziona, mei tei akatutuia maira e tana au tamariki akatainuia i runga i te enua nei!

8. Eaa te taui anga maata tei tupu i te 1919, e eaa te tupu anga?

8 Inara, i te mataiti 1919 kua kitea tetai taui anga maata. Kua akakaka maira a Iehova i te marama ki runga ia Ziona! Kua tu mai ki runga te aronga i ora mai o te Iseraela o te Atua kia raukai te akaata mai i te marama o te Atua, na te rave mataku koreanga i te tutuanga i te tuatua meitaki ra. (Mataio 5:​14-16) Kia akameitakiia te akamaroiroi akaou anga o teia au Kerititiano, ko etai ke atu kua akavaitataia atu ki te marama o Iehova. Kua akamataia te aronga ou o tei akatainuia ei au mema kapitiia mai no te Iseraela o te Atua ra. Kua tapaia ratou e au ariki ia Isaia 60:3, i te mea ka riro ratou kia akatuangaia ma Karaiti i te Patireia o te Atua i te rangi. (Apokalupo 20:6) I muri akera, kua akamata te aronga maata o te au mamoe ke atu i te akavaitataia mai ki te marama o Iehova. Ko teia “te pa enua” tei taikuia maira i te totou ra.

Kua Oki Mai te Tamariki a te Vaine ra ki te Kainga!

9, 10. (a) Eaa te akara anga umere tei aravei atu i te vaine ra, e eaa ta te reira i akatutu mai? (e) Eaa to Ziona tumu no te rekareka anga?

9 I teianei, kua akamata a Iehova i te oronga i te akakite anga i tei tataia ia Isaia 60:​1-3. Kua oronga atura aia i tetai atu akauenga ki te vaine ra. E akarongo atu i tana tuatua anga: “Ka nānā ana i to mata ki runga e akara e pini ua ake.” Kua akarongo atu te vaine ra, e mei teaa ra tetai akaraanga akapumaana ngakau tei aravei mai iaia! Te oki maira tana tamariki ki te kainga. Kua tuatua ua mai te tuatua tapu ra: “Kua putuputu katoatoa mai ratou, e aere mai ratou kia koe ra: e tae mai to au tamariki tamaroa mei te ngai mamao mai, e to au tamaine e apai taokupuia mai ïa.” (Isaia 60:4) Te akakite anga Patireia i te ao katoa tei akamataia ra i te 1919 kua akavaitata mai i te au tauatini ua atu aronga ou ki te angaanga a Iehova. Kua riro katoa teia aronga ei “au tamariki tamaroa” e ei “au tamaine” no Ziona, e au mema akatainuia no te Iseraela o te Atua ra. Na reira, ta Iehova ra akamanea anga ia Ziona na te apai maianga i te aronga openga o te 144,000 ki te marama.

10 Ka rauka ainei ia koe i te akamanako i te rekareka o Ziona i te akaputuanga mai tana tamariki kiaia ra? Inara, ka oronga atu a Iehova kia Ziona i etai atu au tumu no te rekareka. Ka tatau tatou: “Ei reira koe e kite ei, e e rekareka oki, e ruketekete oki to ngakau, e ka akamaataia; ka akaariuia mai oki te maata o te moana kia koe ra; ka tae mai te au apinga no te au enua kia koe ra.” (Isaia 60:5) Kia rotai ma taua au tuatua totouia ra, mei te au mataiti 1930 mairai, te aronga tini o te au Kerititiano e manakonako anga to ratou kia noo ki runga i te enua nei e mutu kore ua atu kua aere katoa mai ki Ziona. Kua aere mai ratou mei roto mai i “te moana” o te au tangata tei takake ra mei te Atua e kua akatutu ratou i te au apinga o te au pa enua katoatoa ra. Ko ratou “tei inangaroia e te au enua katoa ra.” (Hagai 2:7; Isaia 57:20) E akara katoa oki, e kare teia aronga “tei inangaroia” e aere ua atu e tavini ia Iehova ratou tataki tai i tona uaorai aerenga. Kare, kua kapiti atu ratou ki te manea o Ziona na te aere maianga kia akamori taokotai ma to ratou au taeake akatainuia ra, kia riro mai “okotai oki anana” ma ratou katoa i raro ake i ‘te tiaki okotai’ ra.​—Ioane 10:16.

Te Aronga Okooko, te Au Tiaki, e te Aronga Oko Mai ka Aere Mai ki Ziona

11, 12. E akataka mai i te au urupu i kitea ra i te aere atuanga ki Ziona.

11 Ko te tupu anga no teia akaputuanga totouia maira ko tetai tupu anga maata i te numero o te aronga akapaapaa ia Iehova. Kua totouia mai teia i roto i te au tuatua te aru mai nei o te totou ra. E tamanako ana ia koe i te tuanga ma te vaine totouia maira ki runga i te Maunga i Ziona. Ka akara koe ki te itinga ra, e eaa taau ka kite? “E kapi koe i te rainga o te kamela, te au kamela ou no Midiana e no Epha; ko ratou katoa to Seba i te aere anga mai: e apai mai ratou i te auro e te atinga kakara; e ka akakite ratou i te akameitaki ia Iehova.” (Isaia 60:6) Te au urupu o te au aronga okooko ka arataki i ta ratou au pupu kamera na runga i te au arataa te taki atura ki Ierusalema. No teaa oki, te aite ra te au kamera ki tetai vaipuke te tapoki ra i te enua! E au apinganui ta te aronga okooko maira, “te auro e te atinga kakara.” E te aere maira teia aronga okooko ki te marama o te Atua kia akateitei iaia i te ngai tangata, ‘e kia akakite i te au akapaapaa anga ia Iehova.’

12 Kare ko te aronga okooko anake te aronga te aere ra. Te au tiaki katoa oki te aere maata maira ki Ziona. Te tuatua katoa maira te totou e: “E akaputuputu anakeia mai te au anana i Kedara ia koe; e riro oki te au mamoe toa i Nebaiota ia koe.” (Isaia 60:7a) Te au kopu tiaki ra te aere maira ki te oire tapu kia oronga i te au mea meitaki o ta ratou au anana kia Iehova. Kua oronga katoa ratou ia ratou uaorai kia tavini atu kia Ziona! Akapeea ta Iehova ra ariki anga i teia aronga tangata ke? Na te Atua uaorai i pau: “E tae ratou ki runga i taku atarau ma te marekaia mai, e toku are manea, naku rai e akamanea.” (Isaia 60:7e) Kua ariki aroa ua a Iehova i te au mea orongaia e te tavini anga a teia aronga ke ra. Na to ratou taenga mai i akamanea i tona iero.

13, 14. Eaa tei kitea atu te aere maira mei te opunga ra?

13 I teianei e uri atu i to upoko e akara atu i te pae opunga ra. Eaa taau e kite na? I te ngai mamao ke atu, tera te akaraanga mei te tumurangi teatea tei totoa i runga ake i te moana ra. Kua ui a Iehova i te uianga tei runga i toou manako: “Koai ra teia e tere nei mei te tumurangi? e mei te aronga kukupa e rere i to ratou au vaarua ra?” (Isaia 60:8) Kua pau mai a Iehova i tana uaorai uianga: “E tapapa mai te au enua taatai iaku, e te au pai o Taresisa i te apai anga mai i to au tamariki mei te ngai mamao mai; ta ratou ario, e ta ratou auro katoa ra; no te ingoa o toou Atua ra, ko Iehova, e no Tei Tapu i Iseraela, kua akamanea oki aia ia koe.”​—Isaia 60:9.

14 Te rauka ra ainei ia koe i te akamanako i taua tutu ra? Kua vaitata aere mai taua tumurangi teatea ra e i teianei kua akara anga mei te pupu topatapata rai i mamao ke atu ki te opunga o te ra ra. Te akara anga mei te anana manu rai i runga ake i te au ngaru ra. Inara i to ratou aere vaitata anga mai, kua kite atu koe e e au pai ratou ma to ratou au kie kua akatotoaia kia mou i te matangi. No te manganui o te au pai e tere atura ki Ierusalema e kua akatutu mai ratou i te anana kukupa. Mei te au uapu e mamao atu, kua tere viviki mai te au pupu pai, i te apaianga mai i te aronga akarongo ki Ierusalema kia akamori ia Iehova.

Te Totoa Nei te Akaaerenga a Iehova

15. (a) Eaa te tupuanga maata ta te au tuatua ia Isaia 60:​4-9 i totou maira? (e) Eaa te vaerua ta te au Kerititiano tikai e akakite maira?

15 Mei teaa ra tetai tutu totou taka meitaki tei akakiteia i te au irava 4 ki te 9 no te akatotoa anga i te ao katoa tei raveia mei te 1919 mairai! Eaa ra a Iehova i akameitaki ei ia Ziona ma taua tupu anga maata ra? No te mea mei te 1919 mairai, kua akono akarongo tamou rai te Iseraela o te Atua e kua akatotoa i te marama o Iehova. Inara, i kite ana ainei koe, e kia tau ki te irava 7, ko te aronga tae ou mai “e tae ratou ki runga i te atarau [o te Atua]”? Te atarau ko te ngai te reira e raveiai te au atinga, e ko teianei tuanga o te totou te akamaara maira kia tatou e ko te tavini anga ia Iehova te o atura te atinga. Kua tata te apotetoro ko Paulo: “Te ako atu nei au ia kotou . . . kia tuku atu kotou i to kotou au kopapa ei atinga ora, e te tapu, e tau oki i te Atua, ko te akamori e tau ïa ia kotou.” (Roma 12:1) Kia rotai ma te au tuatua a Paulo, kare te au Kerititiano tikai e merengo ua i te aere ki te au pure akonoanga e okotai taime i te epetoma. Te oronga ra ratou i to ratou taime, te maroiroi, e te au apinga kia akakeu i te akamori ma. Kare ainei te vai maianga o taua aronga akamori ra e akamanea i te are o Iehova ra? Te tuatua maira ta Isaia totou e ka akapera ia. E ka papu ia tatou e ko taua aronga akamori maroiroi ra, ka riro, ei mea manea i roto i nga mata o Iehova ra.

16. Koai ma tei tauturu i te angaanga patu akaouanga i te au tuatau taito ra, e koai ma tei rave i te reira i teia tuatau?

16 Te anoano ra te aronga aere ou mai i te angaanga. Te tuatua ua atura te totou: “E na te au tamariki a te au tangata ke ra e patu i taau au patu, e e raveraveia mai koe e to ratou au ariki ra.” (Isaia 60:10) I te akatupu anga mua o teianei au tuatua i te tuatau o te oki akaou anga mai i te tuikaa i Babulonia ra, ko te au ariki e etai ke atu no te au pa enua maira kua tauturu tikai i te patu akaouanga i te iero e te oire o Ierusalema ra. (Ezera 3:7; Nehemia 3:26) I te akatupu anga o teia tuatau, kua tauturu atu te aronga maata i te toenga o tei akatainuia ra i te patuanga i te akamori mou. Kua tauturu ratou i te patu anga i te au putuputuanga Kerititiano e na reira te akamaroiroi anga i te “au paruru” mei te oire rai o te akaaerenga a Iehova ra. Te kapiti katoa ra ratou i te raveanga angaanga patuanga tikai​—i te akatu anga i te au Are Uipaanga Patireia, te au Are Akaputuanga, e te au ngai Betela. I roto i teianei au tu katoatoa, te turu ra ratou i to ratou au taeake akatainuia i te akonoanga i te au umuumu anga no te akaaerenga akatotoaia nei a Iehova!

17. Eaa tetai tu ta Iehova e akamanea ra i tona au tangata?

17 Mei teaa ra te akamaroiroianga a te au tuatua ia Isaia 60:10! Te tuatua ra a Iehova: “I pāpā oki au ia koe i toku riri nei, i toku takinga-meitaki ra e aroa atu ei au ia koe.” Ae, i te 1918/19, kua papa a Iehova i tona au tangata. Inara i te tuatau te reira kua topa. Ko teia te tuatau no Iehova kia akakite i te aroa ki tona au tavini akatainuia e ki to ratou au oa mamoe ke atu ra. Ko te akapapu anga e ko teia te tika ko te tupu anga maata tana e akameitaki nei ia ratou, mei te mea rai i te ‘akamaneaanga ia ratou.’

18, 19. (a) Eaa te taputou ta Iehova i tuatua ki te aronga ou te aere maira ki roto i tana akaaerenga? (e) Eaa ta te toenga o te au irava o Isaia pene 60 e akakite maira kia tatou?

18 I te au mataiti tataki tai, e au anere ua atu i te au tauatini o “te aronga ke” te taokotaiia maira ma te akaaerenga a Iehova, e ka vai tuera ua rai te aerenga no te aronga e manganui kia aru atu ia ratou. Te tuatua ra a Iehova kia Ziona: “E amama ua to au ngutupa kare e tukumoe; i te po e te ao katoa kare e topiriia: kia apai mai ratou i te apinga o te pa enua kia koe, e kia aratakiia mai to ratou au ariki.” (Isaia 60:11) Ka tauta etai aronga patoi kia topiri i taua “au ngutupa” ra, mari ra te kite nei tatou e kare ratou e autu. Na Iehova uaorai i tuatua e na tetai tu me kare na tetai atu, ka vai tuera ua rai te au ngutupa. Ka tupu maata ua atu rai.

19 Te vaira etai atu aerenga te ka akameitaki a Iehova i tona au tangata, e te akariro anga oki kia manea ratou, i teia tuatau openga nei. Te akakite totou maira te toenga o te au irava o Isaia 60 e eaa taua au aerenga ra.

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

• Koai te “vaine” a te Atua, e koai te akatutu maira iaia i runga i te enua nei?

• I naea te au tamariki a Ziona i takoto ei ko te mata ki runga i te one, e i naea e i akapeea to ratou ra “tu anga ki runga”?

• Na te taangaanga anga i te au akatutu anga tuke tuke, i akapeea ta Iehova ra totou anga i to teia tuatau tupuanga kia maata te aronga tutu Patireia?

• Na roto i teea au tu ta Iehova ra akariro anga i tona marama kia kaka ki runga i tona au tangata?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 10]

Kua akaueia te “vaine” a Iehova kia tu ki runga

[Tutu i te kapi 12]

I te akara anga te aite ra te au pai katoa mei te au kukupa ra i te ngai mamao ke ra