Te Iti ra To Iehova Kaka ki Runga i Tona au Tangata
Te Iti ra To Iehova Kaka ki Runga i Tona au Tangata
“E riro oki a Iehova ei mārama mutu kore noou.”—ISAIA 60:20.
1. Akapeea ta Iehova ra akameitaki anga i tona au tangata tiratiratu?
“TE TAU rā Iehova i tona tangata; e akamanea aia i tei akaaka ra ki te ora.” (Salamo 149:4) Ta te tata taramo ia i taito ra i tuatua, e kua akapapu mai te tuatua enua i te tuatua mou o tana au tuatua. Me tiratiratu to Iehova au tangata, ka akono aia ia ratou, ka akaua mai ia ratou, e ka paruru ia ratou. I te au tuatau taito ra, kua oronga aia kia ratou i te autu anga ki rungao i to ratou au enemi. I teia tuatau, te tamou marie ra aia i to ratou maroiroi pae vaerua e te akapapu atura i te ora no ratou i runga i te tumuanga o to Iesu ra atinga. (Roma 5:9) Kua rave aia i teia no to ratou tu manea i roto i tona nga mata.
2. Noatu rai e ka aravei ratou i te patoianga, eaa ta te au tangata o te Atua e irinaki ra?
2 Inara, i roto i te ao tei tarukuia ki roto i te poiri, te aronga katoa “e maara tikai e akono i te Atua” ka patoi katoaia. (2 Timoteo 3:12) Tera ra, te akara ra a Iehova i te aronga patoi, e te akamatakite atura aia ia ratou: “Ko te enua ra, e te basileia ra, kare e kauraro ia koe ra, e mate ïa; koia ïa, e akatanea ravaia ïa au enua.” (Isaia 60:12) I teia tuatau, e manganui te au tu patoi anga. I etai enua, te tauta ra te aronga patoi kia kotinga me kare kia arai i te akamori anga ta te au Kerititiano ngakau tae e oronga ra kia Iehova. I etai atu ngai, te takinga kino ra te aronga manako tau kore i te aronga akamori ia Iehova i te pae kopapa e kua tutungi i to ratou au are. Inara, kia maara, e kua akataka ke ana a Iehova i te tupuanga i tetai ua atu patoi anga ki te akatupuanga i tona anoano. Ka topa te aronga patoi katoa. Te aronga te ka tamaki atu ia Ziona, tei akatutuia maira e tana au tamariki i runga i te enua nei, kare rava e autu. Kare ainei te reira i te akapapu anga pumaana ki te ngakau mei ko mai i to tatou Atua maata, ko Iehova?
Akameitakiia kia Maata Roa Atu i Tei Manakonakoia
3. Akapeea te manea e te uua anga o te aronga akamori ia Iehova ra i te akatutu angaia?
3 Ko te tuatua mou koia oki i te tuatau openga o teianei akatereanga o te au mea nei, kua akameitaki atu a Iehova i tona au tangata kia maata roa atu i ta ratou i manakonako ana. E maata oki i tana akamanea anga i tona ngai akamori anga e te aronga i roto i reira te mou ra i tona ingoa. Kia tau ki ta Isaia totou, te tuatua ra aia kia Ziona: “Te kakā o Lebanona, te ka tae mai ïa kia koe, te berusi, te paina, e te tasura katoa; ei akamanea i toku ngai-tapu ra; e e akakakā au i toku takainga vaevae.” (Isaia 60:13) Te au maunga tei tapokiia ra ma te vaorakau ruperupe ra e akaraanga manea ia. No reira ko te au purakau manea e au akatutu anga tau no te manea e te uua anga o te aronga akamori ia Iehova ra.—Isaia 41:19; 55:13.
4. Eaa te “ngai tapu” e te “ngai o to [Iehova] vaevae,” e akapeea te reira i te akamanea angaia?
4 Eaa te “ngai-tapu” e te “takainga vaevae” o Iehova tei taikuia ra ia Isaia 60:13? Ko teia nga tuatua te taiku ra i te au paepae o te iero vaerua maata o Iehova ra, koia te akanoonoo anga no te araveianga iaia i te akamori anga na roto ia Iesu Karaiti. (Ebera 8:1-5; 9:2-10, 23) Kua akakite a Iehova i tana akakoro anga kia akakaka i taua iero vaerua ra na te apai mai anga i te au tangata mei te au pa enua katoatoa kia aere mai e akamori i reira. (Hagai 2:7) Kua kite ke ana a Isaia uaorai i mua akera i te au urupu no te au pa enua katoa maira i te aereanga mai ki te maunga teitei o Iehova ra no te akamori anga. (Isaia 2:1-4) E au anere ua atu mataiti i muri iora, kua kite te apotetoro ko Ioane i roto i te orama “e aronga maata rava, kare takiri e pou kia tatau, no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” Kua tu ua teia aronga “ki mua i te terono [o te Atua] ra, e i akamori ei ratou iaia i te po e te ao i tona nao.” (Apokalupo 7:9, 15) I te mea te akatupuia nei teia au totou i to tatou tuatau nei, te akamaneaia nei te are o Iehova ki mua i to tatou au mata tikai.
5. Eaa te taui anga maata no te meitaki tei kitea e te au tamariki a Ziona?
5 Mei teaa ra tetai taui anga meitaki atu o teia pouroa no Ziona! Kua tuatua a Iehova: “Ko koe i akarukeia ra, e i ririia oki, kare akera e tangata i aere na rotopu ia koe ra, e akariro au ia koe ei akateitei anga mutu kore, e ei rekareka anga, i tera uki, i tera uki.” (Isaia 60:15) I te vaitata anga ki te openga o te tamaki mua o te ao ra, kua kite “te Iseraela o te Atua” ra i tetai tuatau tanea anga. (Galatia 6:16) Kua manako aia e kua “akarukeia,” no te mea kare tana au tamariki i te enua nei i kite taka meitaki i to te Atua ra anoano no ratou. I reira, i te 1919, kua akaora mai a Iehova i tona au tavini akatainuia ra, e mei reira mairai kua akameitaki aia ia ratou ma te puapinga meitaki i te pae vaerua. Pera katoa oki, kare ainei te taputou i roto i teianei irava i te mea tamataoraanga? Ka manako a Iehova ia Ziona ei “akateitei anga mutu kore.” Ae, te au tamariki a Ziona, e Iehova uaorai, ka ngakau parau ia Ziona. Ka riro aia “ei rekareka anga,” ei tumu no te rekareka anga maata. E kare te reira no tetai tuatau poto ua. Te turanga akaperepereia o Ziona, tei akatutuia maira e tana tamariki i te enua nei, ka vai ia “i tera uki, i tera uki.” Kare ia e akamutu.
6. Akapeea ta te au Kerititiano mou taangaanga anga i te au apinga mei te pa enua maira?
6 E akarongo, i teianei, ki tetai atu taputou tu-Atua. I te tuatuaanga kia Ziona, te tuatua ra Iehova: “E ngote rai koe i te u o te pa enua ra, e ngote koe i te u o te au ariki ra; e kite oki koe e ko au nei toou Ora, ko Iehova; e ko tei Akaora ia koe ra, ko Tei Mana ïa ki o Iakoba nei.” (Isaia 60:16) Akapeea a Ziona i te ngote anga i “te u o te pa enua ra” e te ngote anga i “te u o te au ariki ra”? I te mea te au Kerititiano akatainuia e to ratou au oa “mamoe ke atu ra” ka taangaanga i te au mea puapinga no te au pa enua maira kia akatere atu i te akamori anga ma ra. (Ioane 10:16) Te oronga ua anga i te tauturu anga moni kia akariro kia tupu maata te angaanga tutuanga e te apiianga i te ao katoa nei. Te taangaanga pakari anga i te au mea ou no te neneianga i te au Pipiria e te au puka apii Pipiria i roto i te au anere ua atu reo ke ke. I teia tuatau nei, te rauka maira te tuatua mou Pipiria ki te au tangata e maata roa atu i to mua ana i te tuatua enua. E manganui te au tangata, i te au pa enua e manganui te apii ra e ko Iehova, tei oko akaou maira i tona au tavini akatainuia mei roto mai i te tuikaaanga pae vaerua, tei Akaora tikai.
Tereanga ki Mua te Akaaerenga
7. Eaa te tereanga maata ki mua tei kitea e te au tamariki a Ziona ra?
7 Kua akamanea a Iehova i tona au tangata na roto i tetai atu tu. Kua akameitaki aia ia ratou ma te akatereanga i te akaaerenga ki mua. Ka tatau tatou ia Isaia 60:17: “E kauonoia mai e au te veo ki te auro; e kauonoia mai e au te auri ki te ario; e kauonoia mai te rakau ki te veo; e kauonoia mai te toka ki te auri: e akariro au i toou au akara ei au; e taau au rangatira ei tuatua-tika.” Te kauonoanga i te veo ki te auro e meitaki tikai ia, e ko te tika katoa te reira no etai atu au mea i taikuia ra. Ei rotaianga ki teia, kua kite te Iseraela o te Atua i te meitaki maianga te akaaerenga i roto katoa i te tuatau openga nei. E akamanako i etai akatauanga tokoiti ua.
8-10. E akataka mai i etai au puapinga no te akaaerenga tei tupu mei te 1919 mairai.
8 I mua ake i te 1919, kua akonoia te au putuputuanga o te au tangata o te Atua e te aronga pakari e te au tiakono, pouroa ratou kua voti temokaratikiia e te au mema o te putuputuanga. Akamata mai i taua mataiti ra, kua akataoongaia tetai akaaere angaanga e “te tavini akono meitaki e te pakari” ki roto i te putuputuanga taki tai ei akaaere i te au angaanga tutu aere. (Mataio 24:45-47) Inara, i roto i te au putuputuanga e manganui kare taua akanoonoo anga ra i meitaki roa no te mea kare tetai papaki o te aronga pakari tei votiia ra i turu ki katoa i te angaanga tutu evangeria. No reira, i te 1932, kua akaueia te au putuputuanga kia akamutu i te ikianga i te aronga pakari e te au tiakono. Kareka ra, kia iki ratou i te au tangata kia tavini i runga i te kumiti angaanga ma te akaaere angaanga ra. Kua aite te reira ki te “veo” tei kauono i “te rakau ra”—e puapinga anga maata!
9 I te 1938, kua akatika te au putuputuanga takapini te ao katoa kia ariki i tetai akanoonoo anga meitaki mai, tetai tei rotai ra ma te akono Tuatua Tapu. Kua orongaia te akaaere anga putuputuanga ki tetai tavini kamu pani e etai au tavini ke atura, tei akataoongaia i raro ake i te akaaere anga a te tavini akono meitaki e te pakari. Kare e au votianga akaou! No reira kua akonoia te au akataoonga anga putuputuanga i roto i te tu teokaratiki. Kua aite te reira ki te “auri” tei kauono i te “toka” me kare i te “auro” tei kauono i te “veo ra.”
10 Mei reira mairai kua tere ua atu ki mua. Ei akatauanga, i te 1972 kua kitea mai e ko te akaaere anga i te au putuputuanga na tetai pupu taokotaiia o te aronga pakari tei akataoonga teokaratikiia, e kare tetai o taua aronga pakari ra i mana ki runga ake i etai ra, kua piri vaitata atu ki te tu i akaaereiai te putuputuanga Kerititiano i te anere mataiti mua ra. Pera katoa, vaitata i te rua mataiti kua topa, kua raveia tetai atu takainga ki mua. Kua raveia tetai atu akatikatika anga i te akaaere anga o etai au akaaereanga ture, te akariro anga kia rauka i te Pupu Akaaere te akono maata atu i te au tumu pae vaerua o te au tangata o te Atua ra kare e akaanga ke ia e te au tumu o te ture ra ki tetai ra ki tetai ra.
11. Koai to muri ake i te au taui anga i roto i te akaaerenga o te au tangata o Iehova, e eaa tei tupu mai no teia au taui anga?
11 Koai to muri ake i teia au tauianga tere ki mua? Kare atu i tetai mari ra ko te Atua ko Iehova. Koia tei tuatua ra e: “E kauonoia mai e au te veo ki te auro.” E koia tei tuatua atura: “E akariro au i toou au akara ei au; e taau au rangatira ei tuatua-tika.” Ae, ko Iehova te rave ra i te akaaere anga no tona au tangata. Te totou akatereanga i te akaaerenga ki mua ko tetai atu aerenga tana e akamanea nei i tona au tangata. E kua akameitakiia te Au Kite o Iehova na roto i etai au tu e manganui ei tupu anga. Ia Isaia 60:18, ka tatau tatou: “Kare te takinga-kino e kitea akaouia i toou ra enua, te pou, e te mate, i roto i toou ra kotinga; e tapa ra koe i taau ra au patu, Ko te ora ïa; e toou ra au ngutupa, Ko te akameitaki ïa.” Mei teaa ra te manea o taua au tuatua ra! Inara akapeea ratou i te akatupu angaia?
12. I akapeea te au i tutarai i roto i te au Kerititiano mou?
12 Te akara atura te au Kerititiano kia Iehova no te apii anga e te arataki anga, e te tupu anga ko tei totouia e Isaia ra: “E te au tamariki katoa naau ra e apiiia e Iehova; e ei au nuingangare to te au tamariki naau ra.” (Isaia 54:13) Pera katoa oki, te angaanga ra te vaerua o Iehova ki runga i tona au tangata, e ko tetai tuanga o te au ua o te vaerua ra ko te au ia. (Galatia 5:22, 23) Te au tupu anga ponuiaau o te au tangata o Iehova te akariro ra ia ratou ei akapuanga akapumaanaanga i roto i te ao ta ua. To ratou tu ponuiaau, tei akatumuia ki runga i te aroa o te au Kerititiano no tetai e tetai, e tongi anga mua no te nooanga i te ao ou. (Ioane 15:17; Kolosa 3:14) E mea tika ka mareka tatou taki tai kia rekareka e kia tauturu i taua au ra, te ka apai mai i te akapaapaa anga e te akangateitei anga ki to tatou Atua e ko te reira te tuanga maata o to tatou parataito vaerua!—Isaia 11:9.
Ka Iti Ua Atu te Marama o Iehova
13. Eaa i papu ei ia tatou e kare te marama o Iehova e akamutu i te iti mai ki rungao i tona au tangata?
13 Ka iti ua atu ainei te marama o Iehova ki runga i tona au tangata? Ae! Ia Isaia 60:19, 20 ka tatau tatou: “Kare te rā e riro akaou ei mārama noou i te ao; e kare rai te marama e akamārama mai ia koe ki te mārama: e riro rā Iehova ei mārama mutu kore noou, e toou Atua ra, ko toou ïa manea. Kare toou rā e opu akaou; e kare oki toou marama e mate akaou: e riro oki a Iehova ei mārama mutu kore noou, e toou au rā aue ra, e ope rava ïa.” I te taeanga te au ra “aue ra” o te au tuikaa pae vaerua ki te openga i te 1919, kua akamata maira te marama o Iehova i te kaka mai ki runga ia ratou. E tere atu i te 80 mataiti i muri iora, te vai rekareka ua ra ratou i ta Iehova akaperepere anga i te kaka tamou maianga tona marama. E kare te reira e akamutu. No runga i tona aronga akamori, kare to tatou Atua e “opu” mei te ra ra me kare e “mate akaou” mei te marama ra. Kareka ra, ka akaiti mai aia i te marama ki runga ia ratou e mutu kore ua atu. Mei teaa ra te akapapu anga meitaki o te reira no tatou e ora nei i te tuatau openga o teianei ao poiri!
14, 15. (a) Na roto i teea tu i riro ei te au tangata o te Atua ei “tuatua-tika”? (e) No runga ia Isaia 60:21, te akara atu nei te au mamoe ke atu ki teea tupu anga puapinga maata?
14 E akarongo ana i teianei, i tetai atu taputou ta Iehova i tuatua mai no runga i to Ziona aronga no te enua nei, te Iseraela o te Atua ra. Te tuatua ra a Isaia 60:21: “E riro oki toou ra au tangata ei aronga tuatua-tika anake: e noo oki ratou i te enua e tuatau ua atu: ko te uri ïa i tanumia e au ra, e angaanga ïa na taku rima, kia akakakāia au ra.” I te 1919 i te akaora angaia te au Kerititiano akatainuia ra kia angaanga, e pupu tangata tuke ua ake rai ratou. I roto i te ao rave ara ra, kua “akatika uaia mai” ratou i runga i te tumu anga no to ratou akarongo ngaueue kore i te atinga oko o Iesu Karaiti ra. (Roma 3:24; 5:1) I reira, mei to Iseraela i akamataraia maira i te tuikaanga i Babulonia, kua rauka ia ratou tetai “enua,” e enua vaerua, me kare e ngai rave angaanga, te ngai e rekarekai ratou i te paraitaito vaerua. (Isaia 66:8) Kare e ngaro ke atu te manea parataito o taua enua ra no te mea, kare mei to Iseraela i taito ra, ko te Iseraela o te Atua ei pa enua kare rava e tiratiratu kore. To ratou akarongo, to ratou akakoromaki anga, e to ratou maroiroi kare rava e akamutu i te apai mai anga i te akangateitei anga ki te ingoa o te Atua.
15 Te au mema katoatoa o taua iti tangata vaerua ra kua tomo atu ki roto i te koreromotu ou. Pouroa ratou kua tataia te ture a Iehova ki runga i to ratou au ngakau, e ko Iehova, i runga i te tumu anga o te atinga oko o Iesu, kua akakore atu i ta ratou au ara. (Ieremia 31:31-34) Kua akakite aia ia ratou ei tuatua tika ei “au tamaiti” e te akono ra ia ratou mei te mea rai e e apa kore ua. (Roma 8:15, 16, 29, 30) To ratou au oa mamoe ke atu kua akakore katoaia ta ratou au ara na te akatumu anga ki runga i te atinga o Iesu e, mei ia Aberahama ra, kua akakiteia ratou e tuatua tika ei au oa no te Atua na roto i te akarongo. “Kua orei i to ratou kakau, e kua akateatea i te toto o te Punua-mamoe ra.” E ko teia au oa mamoe ke atu te akara atura ki tetai atu akameitakianga maata. A muri ake i te ora anga i “te mate maata ra” me kore i muri ake i te akatuakaou anga, ka kite ratou i tetai akatupu anga kopapa i te au tuatua ia Isaia 60:21 ra me akariroia te enua katoa ei parataito. (Apokalupo 7:14; Roma 4:1-3) A taua tuatau ra, ko “te aronga maru ra, ka noo ïa i te enua, e ka rekareka ratou i te maata o te au ra.”—Salamo 37:11, 29.
Te Tupu Ua Atura te Tupu Anga kia Maata
16. Eaa te taputou meitaki ta Iehova i tuatua, e i akapeea te reira i te akatupu angaia?
16 I te irava openga o Isaia 60, ka tatau tatou i ta Iehova ra taputou openga i roto i teia pene. Kua tuatua aia kia Ziona: “E riro te mea ngiti okotai ei tausani; e ko tei mea ngiti poepoe ra, e riro ïa ei enua maroiroi: naku, na Iehova, e akarapurapu i te reira i tona tuatau.” (Isaia 60:22) I to tatou tuatau nei, kua mou a Iehova i tana tuatua. I te akaora angaia te au Kerititiano akatainuia ra ki te angaanga i te 1919, e tokoiti ua to ratou numero—e tika, e “mea ngiti.” Kua tupu to ratou numero i te kapitiia maianga te aronga Iseraela vaerua ki roto. E i reira kua akamata te au mamoe ke atu i te aere mai kia ratou i roto i te au numero tupu maata maira. Te turanga ponuiaau o te au tangata o te Atua, te parataito vaerua te vaira i runga i to ratou “enua,” kua akainangaro mai i te aronga ngakau tiratiratu e manganui e ko te “mea ngiti poepoe ra” kua riro tikai mai ei “enua maroiroi.” I teianei kua riro teia “enua”—te Iseraela o te Atua e te tere atu i te ono mirioni o te “aronga ke” tei akatapuia ra—kia maata atu i te au enua e manganui o te ao nei. (Isaia 60:10) Kua rave tona au tangata katoatoa i te akaiti anga i te marama o Iehova, e te akariro anga kia manea atu ratou katoatoa i roto i tona nga mata.
17. Akapeea te tupu anga o teia uriuri anga ia Isaia pene 60 ra kia koe?
17 Ae, e akamaroiroianga ki te akarongo kia akamanako i te au tumu maata ia Isaia pene 60. E akapumaana anga kia kite e i mua roa ake, kua kite a Iehova e ka o atu tona au tangata ki roto i te tuikaaanga pae vaerua e ka akaoraia mai. E mea poitirere ra kia tatou, e kua kite a Iehova i mua roa atu i te tupu anga maata i te numero o te aronga akamori mou i to tatou tuatau nei. Pera katoa oki, mei teaa ra te pumaana anga kia maara e kare rava a Iehova e akaruke mai ia tatou! Mei teaa ra te aroa o te akapapu anga e ka vai tuera ua te au ngutupa o “te oire” ra ei ariki aroa atu i te aronga “i akonoia no te ora mutu kore ra”! (Angaanga 13:48) Ka iti ua atu to Iehova ra marama ki runga i tona au tangata. Ka vaira a Ziona ei tumu no te akateitei angaia i te akaiti anga tana au tamariki i to ratou marama kia kaka roa atu. (Mataio 5:16) E mea tika tikai e maata atu to tatou tamanako anga i to mua ana kia vai piri vaitata ki te Iseraela o te Atua ra e kia akaperepere i to tatou tika kia akaata mai i te marama o Iehova!
Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?
• No runga i te patoi anga, eaa ta tatou i irinaki?
• Akapeea ta te tamariki a Ziona ‘ngote anga i te u o te pa enua ra’?
• Na roto i teea tu ta Iehova ra ‘kauono maianga i te rakau ki te veo’?
• Eaa nga tu e rua te akakiteia ra ia Isaia 60:17, 21?
• I akapeea “tei mea ngiti poepoe ra” i riro ei ei “enua maroiroi”?
[Au Uianga Apii]
[Pia/Au Tutu i te kapi 18]
TOTOU A ISAIA—MARAMA NO TE AU TANGATA KATOATOA
Te tumu o te au tuatua i roto i teia nga atikara kua orongaia mai i roto i tetai tuatua i te 2001/02 “Ei Aronga Apii i te Tuatua a te Atua” Uruoaanga Tapere. I te openga o te tuatua, i te maataanga o te au ngai kua oronga mai te vaa tuatua i tetai puka ou ko te tumu tuatua Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Voriumu Rua. I te mataiti i mua atu, ko Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Voriumu Tai tei orongaia mai. I te oronga anga mai i teia puka ou, te vai nei i teianei te uriurianga tau vaitata i te au irava ravarai i roto i te puka a Isaia. Te riro ra teia nga puka ei tauturu anga meitaki i te akaoonu anga i to tatou marama e te ariki anga no te puka totou akauruanga akarongo a Isaia.
[Au Tutu i te kapi 15]
I te aro atuanga i te patoianga kino, ‘te akamanea nei a Iehova i tona au tangata ma te ora’
[Au Tutu i te kapi 16]
Te taangaanga nei te au tangata o te Atua i te au apinga puapinga mei te pa enua mai ei akatere i te akamori ma
[Tutu i te kapi 17]
Kua akameitaki a Iehova i tona au tangata ma te akatereanga i te akaaerenga e te au ki mua