Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akamori te au Kerititiano ma te Vaerua e te Tuatua Mou

Akamori te au Kerititiano ma te Vaerua e te Tuatua Mou

Akamori te au Kerititiano ma te Vaerua e te Tuatua Mou

“E Vaerua te Atua, e te aronga e akamori iaia ra, kia akamori ma te vaerua e te tuatua-mou ra e tikaʼi.”​—IOANE 4:24.

1. Eaa te tu akamori anga te akamareka ra i te Atua?

KARE a Iesu Karaiti, te Tamaiti anau-tai a Iehova ra i akaruke mai i tetai ekoko anga no te akamori te ka akamareka i tona Metua i te rangi ra. I tana orongaanga i te akakite anga akapumaana ngakau ki te vaine Samaria i te ruavai i vaitata i te oire ko Sikara, kua tuatua atu a Iesu: “Kare kotou i kite i ta kotou e akamori nei: kua kite matou i ta matou e akamori nei: no te ngati Iuda mai oki te ora. Kua vaitata, e teianei oki taua ora ra, e akamori ei i te Metua te aronga akamori tika ra, ma te vaerua e te tuatua-mou: ko te tu ïa o te tangata akamori ta te Metua e anoano ra. E Vaerua te Atua, e te aronga e akamori iaia ra, kia akamori ma te vaerua e te tuatua-mou ra e tikaʼi.” (Ioane 4:22-24) Akapeea to tatou kite anga i taua au tuatua ra?

2. Kua akatumu to Samaria ra i ta ratou akamori anga ki runga i teaa?

2 E au manako akonoanga tarevake ta to Samaria. Kua ariki ratou e ko nga puka mua e rima anake o te Tuatua Tapu tei akauruia​—e ko teia i roto anake i ta ratou uaorai urianga, tei tapaia ko te Penetatuku Samaria. Inara kare to Samaria i kite tikai i te Atua, kua orongaia ki te au ngati Iuda te kite Tuatua Tapu ra. (Roma 3:1, 2) Ka rauka i te au ngati Iuda tiratiratu ra e etai atu kia rekareka i ta Iehova akaperepere anga. Inara eaa ta teia e umuumu maira ia ratou ra?

3. Eaa te umuumuia ra kia rauka te akamori anga i te Atua “ma te vaerua e te tuatua-mou”?

3 Kia akamareka ia Iehova, eaa ta te au ngati Iuda, to Samaria, e etai ke atu i topa ki muri ra, ka rave? Ka akamori ratou iaia “ma te vaerua e te tuatua-mou.” Pera katoa oki tatou nei. Noatu rai e ka tika te tavini anga i te Atua kia oraora, me kare kia totomapu, e kia akakeuia ma te ngakau tei ki i te aroa e te akarongo, ko te akamorianga i te Atua ma te vaerua te umuumuia ra kia noo mai tona vaerua tapu ki runga ia tatou e kia tuku ia tatou uaorai kia aratakiia e te reira. Na roto i te apii anga e te taangaanga i te Tuatua a te Atua, ka tika to tatou vaerua, me kare te manako anga kia kapitiia atu ki tona. (1 Korinetia 2:8-12) No ta tatou akamori anga kia arikiia mai e Iehova, ka tika katoa ia kia orongaia kiaia ma te tuatua mou. Ka tika katoa kia aru i ta te Tuatua a te Atua, te Pipiria, e akakite ra nona e tana au akakoroanga.

Ka Kitea te Tuatua Mou Ra

4. Akapeea te manako anga o tetai papaki i te tuatua mou?

4 Etai aronga apiiia i te apiianga a te tangata nei kua akatupu i te manako e ko te tuatua mou tikai kare e itaeia e te au tangata. Ko te tika, ko te tangata tata, no Sweden ko Alf Ahlberg kua tata: “E manganui te au uianga a te aronga apii mei te reira te tu e kare e rauka kia orongaia tetai pauanga tikai kia ratou.” Noatu rai e te tuatua ra tetai papaki e te vaira te pirianga tuatua mou anake, ko te tika ainei te reira? Kare me kia tau ki ta Iesu Karaiti.

5. Eaa ra a Iesu i aere mai ei ki te ao nei?

5 E tamanako ua tatou ia tatou uaorai ei aronga te akara atura i te ka aru mai: I te akamata anga o te mataiti 33 T.N., e te tu ra a Iesu ki mua i te Kavana o Roma ko Ponotio Pilato. Kua tuatua a Iesu kia Pilato: “I aere mai ei au ki te ao nei, e akakite i te tuatua-mou.” Kua karanga atura Pilato kiaia: “Eaa te tuatua-mou?” Inara kare aia i tatari i ta Iesu ra pau anga.​—Ioane 18:36-38.

6. (a) I akapeea te akataka anga i te “tuatua-mou”? (e) Eaa te angaanga ta Iesu ra i oronga ki tana au pipi?

6 “Tuatua-mou” kua akatakaia mai e ko “te kopapa no te au mea tika tikai, au tupu anga, e te au tika.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Inara, kua akakite ainei a Iesu i te tuatua mou tei matauia ra? Kare. E tuatua mou takake tana i tona manako ra. Kua akaue aia i tana au pipi kia akakite i taua tuatua mou ra, no te mea kua tuatua aia kia ratou: ‘E akariro i to te pa enua katoa ei pipi; ka bapetizo atu ei ia ratou i te ingoa o te Metua, e no te Tamaiti, e no te vaerua tapu; ma te apii atu ia ratou, kia akono i te au mea katoa taku i akaue atu kia kotou.’ (Mataio 28:19, 20) I mua ake te openga o teia akatereanga o te au mea nei, ka akakite te au pipi tikai a Iesu i “te tuatua-mou o te evagelia nei” i te ao katoa nei. (Galatia 2:14) Ka raveia teia ei akatupu i te au tuatua a Iesu ra: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ïa i reira ra.” (Mataio 24:14) No reira e mea puapinga maata kia akataka tatou i te aronga te apii nei i to te pa enua katoa i te tuatua mou na te tutuanga i te tuatua meitaki o te Patireia.

Akapeea Tatou e Kite ei i te Tuatua Mou

7. Akapeea koe i te akapapu anga e ko Iehova te Tumu o te tuatua mou ra?

7 Ko Iehova te Tumu o te tuatua mou i te pae vaerua. Ko te tika, kua tapa te tata taramo ko Davida ia Iehova ko “te Atua tuatua-mou.” (Salamo 31:5; 43:3) Kua akatika a Iesu e ko te tuatua a tona Metua ko te tuatua mou ia, e kua akakite katoa aia: “Kua tataia oki i roto i te au peroveta ra e, ‘Ka ope takiri ratou i te apiiia e te Atua.’ E teianei, ko te akarongo e te apiiia e te Metua ra, ko te ka tae mai ïa kiaku nei.” (Ioane 6:45; 17:17; Isaia 54:13) Te taka meitaki ra, i reira, ko te aronga e kimi ra i te tuatua mou ka tika kia apiiia e Iehova, te Pu Ikuiku Maata Rava Atu. (Isaia 30:20, 21) Ka tau te aronga kimi ra i te tuatua mou kia rauka “te kite i te Atua.” (Maseli 2:5) E kua apii aroa me kare kua akakite a Iehova i te tuatua mou na roto i te au tu tuke tuke.

8. Na roto i teea au tu ta te Atua ra apii anga me kare oronga mai anga i te tuatua mou ra?

8 Ei akatauanga, na roto i te au angera ta te Atua oronga anga i te Ture ki to Iseraela. (Galatia 3:19) Na roto i te au moemoea, kua taputou aia i te au akameitakianga ki nga pateriareka ko Aberahama raua ko Iakoba. (Genese 15:12-16; 28:10-19) Kua tuatua katoa mai te Atua mei te rangi, mei to Iesu papetito anga ra e kua rongoia teia au tuatua marekaanga ki runga i te enua nei: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17) Ka rauka katoa ia tatou te akameitaki e kua akakite katoa mai te Atua i te tuatua mou na te akauruanga i te aronga tata Pipiria ra. (2 Timoteo 3:16, 17) Na te apiianga i reira mei te Tuatua a te Atua ra, ka rauka ia tatou te “akarongo i te tuatua-mou.”​—2 Tesalonia 2:13.

Te Tuatua Mou e te Tamaiti a te Atua

9. Akapeea ta te Atua ra taangaanga anga i tana Tamaiti kia akakite mai i te tuatua mou?

9 E maata oki ta te Atua taangaanga anga i tana Tamaiti, ia Iesu Karaiti, kia akakite i te tuatua mou ki te au tangata. (Ebera 1:1-3) Ko te tika, kua tuatua a Iesu i te tuatua mou kia maata atu i ta tetai ua atu tangata i tuatua ana. (Ioane 7:46) Noatu ra i muri ake i tona kake anga ki te rangi, kua akakite mai aia i te tuatua mou mei ko mai i tona Metua ra. Ei akatauanga, kua rauka mai i te apotetoro ko Ioane: “Te eeuanga a Iesu Mesia, ta te Atua i tuku mai iaia ra, kia akakite atu aia i tona au tavini i te au mea e vaitata i te tupu ra.”​—Apokalupo 1:1-3.

10, 11. (a) Te tuatua mou ta Iesu i akakite maira te piri atura ki teaa? (e) Akapeea ta Iesu akariro anga i te tuatua mou ei tika tikai?

10 Kua tuatua atu a Iesu kia Ponotio Pilato e i aere mai Aia ki te enua nei kia akakite i te tuatua mou. I te tuatau o tana angaanga orometua ra, kua akakite a Iesu e ko taua tuatua mou ra kua piri atu ki te akatika anga i to Iehova ra tu ngateitei na roto i te Patireia o te Atua ma Karaiti ei Ariki. Inara ko te akakite anga i te tuatua mou kua maata atu tei umuumuia no Iesu i te tutuanga e te apiianga. Kua akariro a Iesu i taua tuatua mou ra ei tika tikai na te akatupuanga i te reira. No reira, kua tata te apotetoro ko Paulo: “E tenana, auraka ei tangata e akaapa ua atu ia kotou i te kai, e i tei inumia oki, e te rā tapu ra, e te marama ou, e te Sabati: E ata anake ia no te ka tupu a muri atu: kareka te kopapa tika ra, ko te Mesia ïa.”​—Kolosa 2:16, 17.

11 Tetai tu i riro ei te tuatua mou ei tika tikai na to Iesu anau anga totouia i Betelehema ra. (Mika 5:2; Luka 2:4-11) Kua riro katoa te tuatua mou ei tika tikai i te tupu anga o ta Daniela au tuatua totouia ra no te mama anga mai o te Mesia i te openga o te 69 ‘au ebedoma mataiti ra.’ Kua tupu te reira i ta Iesu ra oronga anga iaia uaorai ki te Atua i te papetito anga e te akatainu anga ma te vaerua tapu i te tuatau tikai i akakitea maira i te 29 T.N. (Daniela 9:25; Luka 3:1, 21, 22) Kua riro katoa te tuatua mou ei tika tikai na roto i ta Iesu angaanga orometua akamarama ei tangata tutu Patireia. (Isaia 9:1, 2, 5, 6; 61:1, 2; Mataio 4:13-17; Luka 4:18-21) Kua riro katoa te reira ei tika tikai i tona matenga e te tuakaouanga.​—Salamo 16:8-11; Isaia 53:5, 8, 11, 12; Mataio 20:28; Ioane 1:29; Angaanga 2:25-31.

12. Eaa i raukai ia Iesu kia tuatua, ‘Ko au te tuatua-mou’?

12 I te mea te akatumuia ra te tuatua mou ki runga ia Iesu Karaiti, ka rauka iaia kia tuatua: “Ko au te mataara, e te tuatua-mou e te ora; kare ua e tangata e tae ki te Metua ra, mari ra ei iaku.” (Ioane 14:6) Te akarangatiraia ra te au tangata i te pae vaerua me tuku ratou ia ratou uaorai “no te tuatua-mou” na te arikianga i ta Iesu tuanga i roto i te akakoro anga a te Atua ra. (Ioane 8:32-36; 18:37) No te mea te ariki ra te aronga aite ki te mamoe i te tuatua mou e te aru ra ia Karaiti i te akarongo, ka rauka ia ratou te oraanga mutu kore.​—Ioane 10:24-28.

13. Ka akara matatio tatou i te tuatua mou Tuatua Tapu i roto i teea ngai e toru?

13 Te kopapa o te tuatua mou tei orongaia maira e Iesu e tana au pipi akauruia maira te kapiti ra i te akarongo Kerititiano mou. Ko te aronga i “akarongo i te tuatua” i reira “te aere ra . . . na te tuatua-mou.” (Angaanga 6:7; 3 Ioane 3, 4) No reira, koai ma te aaere ra i te tuatua mou i teia tuatau? Koai ma tikai te apii ra i to te au pa enua i te tuatua mou? I te pauanga i taua au uianga ra, ka akara atu tatou ki te au Kerititiano mua ra e ka akara matatio ei i te tuatua mou Tuatua Tapu i te akakiteanga i (1) te au irinaki anga, (2) te tu o te akamori anga, e te (3) tu akono uaorai.

Te Tuatua Mou e te Au Irinaki Anga

14, 15. Eaa taau ka tuatua no runga i te tu o te au Kerititiano mua e te Au Kite o Iehova no te au Tuatua Tapu ra?

14 Kua manako teiteiia te Tuatua tataia a Iehova ra e te au Kerititiano mua ra. (Ioane 17:17) Ko to ratou turanga te reira no runga i te au irinaki anga e te au ravenga. Ko Clement no Alexandria i te rua e te toru anere mataiti ra kua tuatua: “Ko te aronga te tauta ra kia rauka te turanga teitei no te tuatua mou kare e akamutu ua i ta ratou kimi anga i te reira, kia rauka roa ia ratou te akapapu anga no ta ratou i irinaki ra mei te au Tuatua Tapu mairai.”

15 Mei te au Kerititiano mua ra, te manako teitei ra te Au Kite o Iehova i te Pipiria. Te irinaki ra ratou e “te au tuatua tapu katoa i tataia ra, e mea akauruia mai e te Atua, e e mea meitaki ei apiianga.” (2 Timoteo 3:16) No reira e akamanako tatou i etai irinaki anga tokoiti ua o te au Kerititiano mua ra i roto i te marama anga o ta te au tavini o Iehova i kite i teia tuatau no ta ratou taangaanga anga i te Pipiria ei puka apii kaveinga na ratou.

Te Tuatua Mou no Runga i te Meta

16. Eaa te tuatua mou no te meta ra?

16 No te mea kua irinaki ratou i tei tuatuaia i roto i te au Tuatua Tapu, kua apii te au Kerititiano mua ra i te tuatua mou no runga i te meta. Kua kite ratou e kua “riro akera te tangata ei tangata ora” i ta te Atua anga mai anga iaia ra. (Genese 2:7) Pera katoa oki kua akatika ratou e ka mate te meta tangata ra. (Ezekiela 18:4; Iakobo 5:20) Kua kite katoa ratou e ‘kare a te aronga i mate ra e mea i kitea.’​—Koheleta 9:5, 10.

17. Ka akapeea taau akataka anga i te manakonako anga no tei mate ra?

17 Inara, i te au pipi mua a Iesu ra te manakonako anga papu tikai e ko tei mate te maaraia maira e te Atua ka akatuakaouia mai, me kare ka akaoraia mai ki te oraanga. Kua akataka meitakiia mai e Paulo taua irinaki anga ra, i tana akakite anga: “Te irinaki nei au ki te Atua, . . . e e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Angaanga 24:15) Noatu rai i tetai tuatau i muri maira, kua tata te tangata Kerititiano ko Minucius Felix: “Koai tei neneva roa me kare tei auouo e kia tuatua e ko te tangata ta te Atua ra i anga mai i te akamata anga, e kare e rauka iaia i te anga akaou mai ei tangata ou?” Mei te au Kerititiano mua ra, te mou ra te Au Kite o Iehova ki te tuatua mou Tuatua Tapu no te meta tangata, te matenga, e te tuakaouanga. E akamanako tatou i teianei i te akataka anga i te Atua e Karaiti.

Te Tuatua Mou e te Toru Tai

18, 19. Eaa ka raukai kia tuatuaia e kare te Toru Tai i te apiianga Tuatua Tapu ra?

18 Kare te au Kerititiano mua ra i manako i te Atua, ia Karaiti, e te vaerua tapu ei Toru Tai. Kua tuatua The Encyclopædia Britannica: “Kare te tuatua Toru Tai kare katoa oki taua apiianga ra i mama mai ki roto i te Koreromotu Ou, kare katoa a Iesu e tana au pipi i manako kia patoi i te Sema [e pure Epera] i te Koreromotu Taito ra: ‘E akarongo mai, e Iseraela e: Ko Iehova to tatou Atua, okotai Iehova.’ (Deu. 6:4).” Kare te au Kerititiano i akamori i te toru tai o Roma ra me kare i etai ua atu au atua. Kua ariki ratou i ta Iesu tuatua e ko Iehova anake ua kia akamoriia. (Mataio 4:10) Pera katoa, kua irinaki ratou i ta Karaiti au tuatua: “E maata oki toku Metua iaku.” (Ioane 14:28) Te mou ra te Au Kite o Iehova i taua au manako ra i teia tuatau.

19 Kua akakite maira te au pipi mua a Iesu i te au akataka anga marama i rotopu i te Atua, ia Karaiti, e te vaerua tapu. Ko te tika, kua papetito ratou i te au pipi (1) i roto i te ingoa o te Metua, (2) i roto i te ingoa o te Tamaiti, e (3) i roto i te ingoa o te vaerua tapu, kare i roto i te ingoa o te Toru Tai. Te apii aiteite katoa ra te Au Kite o Iehova i te tuatua mou o te Tuatua Tapu e no reira kua akatuke i rotopu i te Atua, i tana Tamaiti, e te vaerua tapu oki.​—Mataio 28:19.

Te Tuatua Mou e te Papetito Anga

20. Eaa te kite te umuumuia ra e te aronga ka papetitoia?

20 Kua akaue a Iesu i tana au pipi kia akariro i te au tangata ei au pipi na te apiianga i te tuatua mou. E papai no te papetito anga, ka umuumu ratou i te kite i te tumuanga o te au Tuatua Tapu ra. Ei akatauanga, ka tika ratou kia kite i te turanga e te mana o te Metua ra e to tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti. (Ioane 3:16) Ka tau katoa oki te aronga papetitoia kia kite e kare te vaerua tapu i tetai peretana mari ra ko te mana rave angaanga o te Atua ra.​—Genese 1:2, NW, te tataanga i raro ake.

21, 22. Eaa koe ka tuatuai e ko te papetito anga no te aronga irinaki?

21 Kua papetito ua te au Kerititiano mua i te aronga tei akakiteia e tei tataraara tei akatapu tapupu kore ra ki te Atua kia rave oki i tona anoano. Te au ngati Iuda e te au poroteraita tei akaputu atura ki Ierusalema ia Penetekote 33 T.N. kua rauka ke ana te kite i te au Tuatua Tapu Epera ra. I te akarongoanga i te apotetoro ko Petero i te tuatua anga no Iesu te Mesia ra, vaitata e 3,000 “te aronga katoa i āriki marie i tana tuatua” e kua “bapetizoia.”​—Angaanga 2:41; 3:19–​4:4; 10:34-38.

22 Te papetito anga Kerititiano no te aronga irinaki ra. Te au tangata no Samaria kua ariki i te tuatua mou, e “kia akarongo ra ratou ia Philipa i te tuatua anga i te tuatua meitaki o te basileia o te Atua, e te ingoa oki o Iesu Mesia, bapetizoia iora ratou, te tane ma te vaine katoa oki.” (Angaanga 8:12) Ei poroteraita akarongo tei kite ra ia Iehova, kua ariki mua akera te eunuka Etiopia i te au tuatua a Philipa no te akatupu anga i te totou no te Mesia ra e i reira kua papetitoia aia. (Angaanga 8:34-36) I muri akera, kua akakite a Petero kia Korenelio e etai atu Kenitara ra e “ko te mataku ra [i te Atua], e ko te rave i te tuatua-tika, i te pa enua ravarai, ko tei kiteia mai ïa e ia” e ko te aronga ravarai e akarongo ra kia Iesu Karaiti ka rauka te akakore anga i te au ara. (Angaanga 10:35, 43; 11:18) Pouroa teia te rotai ra ma ta Iesu akauenga ‘kia akariro i te au tangata ei pipi, ma te apiianga ia ratou kia akono i te au mea ravarai tana i akaue atura.’ (Mataio 28:19, 20; Angaanga 1:8) Te mou ra te Au Kite o Iehova i taua turanga rai, te arikianga no te papetito anga i te aronga anake tei ia ratou te kite tumu anga no te au Tuatua Tapu e kua akatapu oki ia ratou ki te Atua ra.

23, 24. Eaa te tu tikai no te papetito anga Kerititiano ra?

23 Ko te taruku takiri anga ki roto i te vai te tu tika no te papetito anga i te aronga irinaki ra. I muri ake i to Iesu papetito angaia i te Kauvai i Ioridana ra, e “te kake anga mai aia mei raro i te vai.” (Mareko 1:10) Kua papetitoia te eunuka Etiopia ki roto i tetai “vai.” Kua ‘eeke atura ki raro i te vai’ ko raua ko Philipa e kua aere maira ki runga “mei raro mai” i te reira. (Angaanga 8:36-40) Te taokotai anga i te papetito anga ma te akatutu anga tanumanga te akakite katoa ra i te taruku takiri anga ki roto i te vai.​—Roma 6:4-6; Kolosa 2:12.

24 Te tuatua ra The Oxford Companion to the Bible: “Te au akataka anga i te au papetito anga i te Koreromotu Ou te akakite maira e ko te peretana e papetitoia ra kua tarukuia ki raro i te vai.” Kia tau ki ta te angaanga Varani Larousse du XXe Siècle (Paris, 1928), “kua papetitoia te au Kerititiano mua na te taruku anga i te au ngai ravarai i kitea ra te vai.” E ko te puka After Jesus​—The Triumph of Christianity te akakite ra: “I roto i tona tu tumuanga, ko te [papetito] kua umuumuia te aaki anga i te akarongo o tei papetitoia ra, aruia mai te taruku takiri anga ki roto i te vai i te ingoa o Iesu.”

25. Eaa te ka uriuriia i roto i te atikara te ka aru maira?

25 Te au tumu i mua akenei no runga i te au irinaki anga akatumuia i te Pipiria e te au ravenga a te au Kerititiano mua ra e au akatauanga ua. Ka rauka kia orongaia etai atu au tu aiteite i rotopu i to ratou au irinaki anga e to te Au Kite o Iehova ra. I roto i te atikara te aru mai nei, ka uriuri tatou i etai atu tu ei akataka i te aronga te apii ra i te au tangata i te tuatua mou.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te tu akamori anga ta te Atua e umuumu maira?

• Akapeea te tuatua mou i riro ei ei tika tikai na roto ia Iesu Karaiti?

• Eaa te tuatua mou no runga i te meta e te matenga?

• Akapeea te akono anga i te papetito anga Kerititiano, e eaa te umuumuia ra no te aronga papetitoia?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 16]

Kua tuatua a Iesu kia Pilato: ‘I aere mai ei au e akakite i te tuatua-mou’

[Tutu i te kapi 17]

Ka rauka ainei ia koe te akataka mai eaa a Iesu i tuatuai: ‘Ko au te tuatua-mou’?

[Tutu i te kapi 18]

Eaa te tuatua mou no runga i te papetito anga Kerititiano?