Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Teiea te Au Tangata Tupu Katoatoa?

Teiea te Au Tangata Tupu Katoatoa?

Teiea te Au Tangata Tupu Katoatoa?

“Kare te taiate i teia tuatau e kite ana i te tangata tupu.”​—Benjamin Disraeli, e tangata kavamani Engarani o te 19 anere mataiti.

E RAVENGA tuke ta te au ruaine i Cuba no te akamaroiroianga i te oraanga: te au angaanga kapitipiti a te tangata tupu ra, me kare e “pupu papa ruau e te mama ruau,” ta ratou i kapiki ia ratou ra. Kia tau ki tetai ripoti i te 1997, vaitata e 1 i roto i te 5 o te aronga ruaine Cuba te piri ra ki taua au pupu ra, e kitea ei e ratou te piri anga oa, te turu anga, e te tauturu anga tau i te tamouanga i tetai tu oraanga oraora. “Me inangaro te au taote o te ngutuare o te au tangata tupu ra i te tauturu no tetai oroanga vairakau patia,” i tata ei te makatini te World-Health, “tei reira te pupu papa ruau e te mama ruau te ngai e kitea ei e ratou te au apinga puareinga e te tau ra.”

Inara, ma te mii, i roto i te au tuanga e manganui o te ao, kare taua au tangata tupu ra e manakoia mai ana. Ei akatauanga, e akamanako ana i te turanga tumatetenga tikai o Wolfgang Dircks, tei noo i roto i tetai are apatimani i Europa opunga ra. I etai mataiti i topa, kua ripoti The Canberra Times e noatu rai e kua kitea e te 17 pamiri e noo ra i taua are apatimani mei ia Wolfgang rai ra tona ngaro anga, “kare rava tetai e manako atu i te akatangi i te ove o tona ngutupa.” Te aere atu anga te ona o te are ra, “kua kitea e ia tetai ivi tangata te noo ra i mua i te tivi.” Tei ooraia i runga i te ua o te ivi tangata ra ko tetai porakaramu tivi ko Titema 5, te mataiti 1993. E rima mataiti to Wolfgang mate anga. Mei teaa ra tetai akakiteanga mii i te akaari kore anga i te inangaro e te manako kore anga i te tangata tupu ra! No reira rai te tangata tata tuatua i akakite ei i roto i The New York Times Magazine e kua riro mai rai tona ngai ra, mei to tetai atu e manganui, ei “ngai noo anga no te aronga tuitarere.” Kua aite katoa ainei teia ki toou ngai ra?

Kua tika rai e te reka ra rai etai au ngai noo anga i uta i tetai manako oaoa anga o te tangata tupu e ko etai au ngai noo anga i uta te tauta ra kia manako maata atu i te tangata tupu. Inara, e manganui te au tangata te noo ra i roto i te oire mamaata te manako takake ra e te tinamou kore ra i roto i to ratou uaorai ngai noo anga. Te noo ra ratou i muri i te au patu kia kore e kiteaia. Akapeea ra?

I Muri i te Au Patu Kitea Koreia

Ae, te maata anga o tatou e au tangata tupu te noo ra i te pae mai. Te purapura maramaanga tetai tivi, te oriorianga te au ata i te maramarama, te tamate anga e te akakaka anga i te au mori, te aruru o te au motoka e aere ra e te oki mai anga, te au takainga vaevae i te ngai aereanga, te au taviri e vai ra me kare e roka ra i te au ngutupa e au akairo anga ia e te “ora ra” te au tangata tupu. Inara, ko tetai ua atu tu manako oaoa o te tangata tupu ra kua ngaro ke atu mei tei uunaia ra e te au tangata e noo ra i te pae i tetai e tetai i muri ake i te au patu kitea koreia me kare kua kopae i tetai e tetai ia ratou i roto i te aruaru anga i tetai tu oraanga angaanga ua. Penei te manako ra te au tangata e kare e anoanoia kia piri atu ki te au tangata tupu me kare kia kaiou kia ratou i roto i tetai ua atu mataara. Kua akatika te nutipepa Autireria te Herald Sun e: “Te kitea kore maataia ra te aronga tataki tai i roto i to ratou au ngai noo anga, e no reira i meangiti ei te maro anga i te au piri anga no te apainga a te tangata ra. E mea ngoie i teianei i te kopae atu me kare i te akaatea atu i te au tangata kare i te tangata meitaki ra.”

Kare i te mea poitirere teia tupu anga. I roto i tetai ao ko te au tangata tei “akaperepere ia ratou uaorai,” te kokoti ra te au tangata tupu i te au tupu anga no te tu oraanga manako iaia uaorai o te manganui. (2 Timoteo 3:2) Tei tupu ko te akatotoa anga i te tu maromaroa e te akataka ke anga. Te akatupu ra te akataka ke anga i te irinaki kore, me akakino tikai e te ta ua e te ravenga kino i te ngai nooanga ra. Aru mai, kare e roa ia ka apai ke te irinaki kore i te ngakau aroa o te tangata.

Noatu e eaa te turanga i toou ngai nooanga, kare e ekoko anga e ka akatika koe e e mea puapinga te au tangata tupu meitaki ra ki te ngai noo ra. E maata te ka akaotiia me angaanga te au tangata ma te akakoro anga aiteite ra. Ka riro katoa te au tangata tupu ra ei akameitakianga. Ka akaari mai te atikara e aru maira e akapeea.