E Akaari i te Aroa i Roto Tikai i te Pamiri

“TUTUNGIIA te reira me ka rauka ia koe! Tutungiia!” Kua akakoko atu a Tohru i tana vaine, ia Yoko. * “Ka rave au i te reira,” tana ia i pau aviri atu e kua akaka i te mati i te tutungi i te tutu i neneiia no raua ra. Kua tuatua riri atura aia i reira, “ka tutungi au i te are!” Kua ariu atura a Tohru na te papakianga i tana vaine, i te akamutuanga i te taumaro anga ma te kino.

E toru mataiti i mua atu, kua akamata a Tohru raua ko Yoko i to raua oraanga ei nga tokorua akaipoipo mataora. Inara, eaa tei tarevake? Noatu e tangata mareka ua a Tohru i te akara anga, kua manako ra tana vaine e kare aia e akaari ana i te aroa kiaia e kare aia e manako ua ana i tona au manako ngakau. I te akara anga kare e rauka iaia i te ariu atu ki tona tu aroa ua. Te kore anga e rauka i te akakoromaki i teia, kua akamata a Yoko i te akaari atu i te reka kore maata e te riri. Kua akatupu aia i taua au turanga mei te moe kore, te taitaia, te kore e kaikai, te riririri, e te maromaroa e te tupu katoa anga te au manako mataku. Inara, i te akara anga kare a Tohru e manako atu ana i te reva kino e tupu ra i roto i tona ngutuare. I te akara anga e mea matau ua te reira iaia.

“Te Au Tuatau Kikino Tei Ngata Roa no te Akono Atu”

E mea matauia taua au manamanata i teia tuatau. Kua akakite mai te apotetoro ko Paulo e to tatou tuatau nei ka akakiteia mai e te au tangata “kare e aroa natura.” (2 Timoteo 3:1-5, NW) Te tuatua Ereni mua te uriia ra i konei e “kare e aroa natura” te piri vaitata ra ki te tuatua te akataka ra i te aroa natura tei kitea i rotopu i te au mema o te pamiri. Kua kite tikai to tatou tuatau i te ngere anga o taua aroa. Noatu e me te vai ua nei te aroa, penei taki tai ua ake taime te akaari ra te au mema pamiri i te reira ki tetai e tetai.

E manganui te au metua i teia tuatau kare e kite e akapeea i te akaari i te aroa e te takinga meitaki ki ta ratou au tamariki. Kua pakari mai etai i roto i tetai reva pamiri te ngere ra te aroa e penei kare e kite ana e ka mataora ua atu te oraanga e ka mareka maata roa atu naringa oki e te manakoia ra e te akaariia ra te aroa. I te akara anga ko te tu ia o Tohru. I te tuatau o tona tamariki anga, e angaanga ua ana tona metua tane i te angaanga e e oki mai ana ki te kainga i te po. E taki tai ua ake taime ka tuatua aia kia Tohru, e me tuatua aia, e tuatua akakino ana aia. E angaanga katoa ana te metua vaine o Tohru e kare e akapou maata ana i te tuatau kiaia. Ko te tivi tona tiaki pepe. Kare rava e akameitaki anga kare rai oki te komunikeiti anga i roto i te pamiri.

Penei kua riro katoa te peu ko tetai tumuia. I etai tuanga o Marike Ratino, ko tetai tangata ka patoi atu i te peu e matauia ra i te akaari anga i tona aroa no tana vaine. I te au enua Orieni e Aperika e manganui, te patoi ra te reira i te peu tupuna me akaari tetai i te aroa na roto i te au tuatua me kore i roto i te au angaanga. Penei e mea ngata no te au tane i te tuatua e te “inangaro nei au ia koe” ki ta ratou au vaine me kore ki te tamariki. Noatu rai, ka rauka ia tatou i te kite i tetai apii anga mei te  piri anga pamiri maata roa atu, tei vai tiratiratu ana i te tuatau timata anga.

Akatauanga no te Pirianga Pamiri

Te akatauanga meitaki roa atu no te pamiri ka kitea i roto i te pirianga vaitata i rotopu i te Atua ko Iehova e tana Tamaiti anau tai ra. Kua akaari raua i te aroa ki tetai e tetai i roto i te mataara tiama. Kua tere atu i te tauatini ua atu au mataiti, te mea ora vaerua tei riro mai i muri mai ko Iesu Karaiti kua rekareka i tetai pirianga mataora ma tona Metua. Kua akataka mai aia i te piri anga na teia mataara: “E ko au tana i akaperepere tikai i te au ra, i rekareka uaʼi au i mua iaia i te au taime ravarai.” (Maseli 8:30, NW) Kua papu i te Tamaiti ra te aroa o tona Metua e kua rauka iaia i te akakite ki tetai ke e kua akaperepere tikai a Iehova iaia i te au ra. Kua mataora aia i mua i tona Metua i te au taime ravarai.

Noatu ei tangata ko Iesu i runga i te enua nei, kua orongaia te akapapu anga ki te Tamaiti a te Atua o te aroa oonu o tona Metua. I muri ake i to Iesu papetito angaia, kua akarongo atura aia i te reo o tona Metua: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17) Mei teaa te akamaroiroianga i te akaari anga o te aroa i te akamataanga o ta Iesu angaanga i runga i te enua ra! E mea tika e kua akakeu tikai te reira i tona ngakau i te akarongo anga i te akaperepere anga a tona Metua iaia i maara akaou ei i tona oraanga i te rangi ra.

No reira, kua akanoo a Iehova i te akatauanga memeitaki roa atu i te akaarianga i te aroa no tona pamiri i te ao e pini ua ake ma te ki katoa anga. Me ariki tatou ia Iesu Karaiti, ka rekareka katoa tatou i te aroa o Iehova. (Ioane 16:27) Noatu e kare tatou e akarongo i te au tuatua mei te rangi mai, ka kite tatou i to Iehova aroa i te akaari angaia i roto i te mea i angaia, i roto i te atinga oko o Iesu, e i roto i tetai atu au mataara ke. (1 Ioane 4:9, 10) Te oronga katoa maira a Iehova i te taringa ki ta tatou au pure e te pau maira ia ratou ei meitaki tikai no tatou. (Salamo 145:18; Isaia 48:17) Ia tatou e tatanu ra i tetai piri anga vaitata kia Iehova, ka akaoonu atu tatou i ta tatou ariki anga i tana akono anga aroa.

Kua apii a Iesu mei tona Metua e akapeea i te akaari anga i te tangi aroa, te manako anga, te meitaki, e te manako oonu no tetai ke. Kua akataka mai aia: “Ko te au mea katoa [ta te Metua] e rave ra, koia katoa ta te Tamaiti e rave. E akaperepere rai oki te Metua i te Tamaiti, e akakite mairai oki kiaia i te au mea katoa tana tikai e rave ra.” (Ioane 5:19, 20) Tei aru mai, ka rauka ia tatou i te kite i te tu no te akaarianga i te aroa na te apiianga i te akatauanga ta Iesu i akanoo iaia i te enua nei.​—Philipi 1:8.

Aroa i Roto i te Pamiri​—Akapeea?

I te mea e “ko te Atua oki te aroa” e kua angaia tatou “i tona uaorai tu,” tei ia tatou te rauka anga no te manako ngakau e te akaarianga i te aroa. (1 Ioane 4:8; Genese 1:26, 27) Inara, kare taua rauka anga e uua ua mai. E raukai i te akaari i te aroa, ka tau tatou kia manako ngakau na mua i te aroa ki to tatou tokorua e te tamariki. Kia riro ei tangata akarakara, e kia kite atu i te au tu rekaia i roto ia ratou, noatu e meangiti ua ratou i te akara anga mua, e kia manakonako i taua au manako ra. ‘Kare rava e apinga marekaanga no runga i taku tane [te vaine me kore te tamariki],’ penei e ko taau ia ka tuatua. Ko te aronga tei roto i tetai akaipoipo akapapaia penei kua manako ngakau aroa meangiti i to ratou tokorua. Penei ko etai kare e inangaro ana i te tamariki. Noatu rai, e tamanako ana e eaa to Iehova manako ngakau no runga i tana vaine akatutu ra, te iti tangata o Iseraela, i te tai ngauru anere mataiti M.T.N. Koi taopenga ei tana peroveta ko Elia i te manako e kare etai atu aronga akamori o Iehova i roto i te kopu ngauru o te iti tangata o Iseraela ra, kua akara matatio tikai a Iehova ia ratou e kua kitea mai tetai numero tau o te iti tangata​—e 7,000 te katoa anga​—e i roto i tona nga mata e au tu memeitaki to ratou. Ka rauka ainei ia koe i te  aru ia Iehova na te akaraanga i te meitaki i roto i te au mema o toou pamiri?​—1 Ariki 19:14-18.

Inara, e raukai i tetai au mema ke o te pamiri kia manako ngakau mai i toou aroa, ka tau koe kia rave i tetai tauta anga i te akakite atu i te reira. Me kite ua atu koe i tetai apinga akameitakiia ra, e tuku i taau au akameitaki anga na roto i te au tuatua. I te akatakaanga i tetai vaine akono tau, kua akakite mai te Tuatua a te Atua i tetai tu mareka anga o tona pamiri: “E tu tana au tamariki ma te akaora iaia; e tana tane katoa, ma te akapaapaa iaia.” (Maseli 31:28) E akara ana e akapeea te au mema o te pamiri i te akakite rangatira anga i ta ratou akameitaki anga i tetai e tetai. Na te akapaapaa vaa anga i tana vaine, kua akanoo tetai metua tane i tetai akaraanga memeitaki no tana tamaiti, na te akamaroiroianga iaia kia oronga i te akameitaki anga ki tona tokorua me akaipoipo aia.

Pera katoa, e mea meitaki no te au metua kia akameitaki i ta ratou tamariki. Ka tauturu te reira i te akatupu i te akangateitei uaorai i roto i te au ngakau o te tamariki. E tikai, akapeea e raukai i tetai tangata i te ‘aroa i tona tangata tupu mei iaia uaorai’ me kare aia e akangateitei iaia uaorai? (Mataio 22:39) I tetai tua, me ka akaapa ua rai te au metua i ta ratou au tamariki, kare rai e akameitaki ana ia ratou, ka rauka ngoie ua i te au tamariki i te akangere i to ratou tu akangateitei uaorai e penei e mea ngata i te akaari i te aroa ki tetai ke.​—Ephesia 4:31, 32.

Ka Rauka ia Koe i te Kite i te Tauturu

Akapeea me kare koe i utuutuia i roto i tetai pamiri aroa? Ka rauka rai ia koe i te akaari i te aroa. Te takainga mua ra na te kite anga i te manamanata e te ariki anga i te anoano no te akatikatika anga. Te Tuatua a te Atua, te Pipiria, ko tetai tauturu anga maata ia i roto i teia turanga. Ka rauka te reira i te akaaiteia ki tetai io. Me akara matatio tatou ia tatou uaorai i roto i te au apiianga mei te io rai o te Pipiria, te au kopa, me kore te au apa, i roto i to tatou au manakoanga ka akaariia mai kia tatou. (Iakobo 1:23) Kia rotai ma te au apiianga Pipiria, ka rauka ia tatou i te akatikatika i tetai ua atu au manako tau kore. (Ephesia 4:20-24; Philipi 4:8, 9) Ka anoanoia tatou kia rave putuputu i te reira, auraka e ‘akaroiroi i te takinga-meitaki.’​—Galatia 6:9.

Penei ka ngata i etai i te kite i te akaari i te aroa no to ratou tupuanga mai me kore no te peu. Inara, te akakite maira te au apii anga i ou akenei e ko taua au arai anga ka rauka i te akakore ia atu. Kua akataka mai a Dr. Daniel Goleman, ko tetai tangata kite i te pae manako, e ‘noatu te au peu tei tanu oonu maataia o te ngakau ra tei apiiia i te tuatau tamariki anga ra ka rauka i te tauiia.’ Kua tere atu i te 19 anere mataiti i topa, kua akakite mai te Pipiria e ma te tauturu anga a te vaerua o te Atua, noatu te au manako ngakau akanoo maataia ra ka rauka i te tauiia. Te ako maira te reira ia tatou: “Kopae oki kotou i te tangata taito ra e tana katoa au ravenga; E kua akatangata ou, ko tei akaouia.”​—Kolosa 3:9, 10.

I te akataka angaia te manamanata, ka rauka i te pamiri i te apii i te Pipiria ma to ratou au anoano i roto i te manako. Ei akatauanga, eaa i kore ei e akara i te tuatua “aroa” i roto i tetai papaanga tuatua Pipiria? Penei ka kite koe i tetai irava mei teia rai: “Kua akarongo oki kotou i te tamou marie anga o Iobu ra e kua kite i te tupu anga ta Iehova i oronga atura, e ki oki a Iehova i te aroa e te takinga meitaki.” (Iakobo 5:11, NW) E tamanako i reira i te papa anga Pipiria no Iobu, na te akaraanga i to Iehova aroa e te takinga meitaki kia Iobu. Kare e ekoko anga e ka inangaro koe i te aru ia Iehova i te aroa e te takinga meitaki tikai ki toou pamiri.

Inara, no te tu apa, “te apa anake nei tatou i te au mea katoa e manganui” i te taangaanga anga  tatou i to tatou arero. (Iakobo 3:2) I roto tikai i te pamiri, penei kare tatou e taangaanga ana i to tatou arero i roto i tetai mataara akamaroiroianga. Ko teia te ngai ka anoanoia te pure e te irinaki anga ki runga ia Iehova. Auraka e akamutu. “Auraka e tukutuku i te pure.” (1 Tesalonia 5:17) Ka tauturu a Iehova i te aronga te kimi ra i te aroa i roto i te pamiri e pera katoa te aronga te inangaro ra i te akaari i te reira inara te arairaiia ra i te raveanga i te reira.

Kapiti atu, kua oronga mai a Iehova i te tauturu i roto i te putuputuanga Kerititiano. Kua tata a Iakobo: “Me te maki ra [i te pae vaerua] tetai i roto ia kotou na? E kapiki aia i te aronga pakari o te putuputuanga kia aere atu kiaia, e na ratou e pure nona, ma te akatainuanga iaia i te manongi i te ingoa o Iehova ra.” (Iakobo 5:14, NW) Ae, ka riro te aronga pakari i roto i te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova ei tauturu anga maata ki te au pamiri te tupu ra te au manamanata ki to ratou au mema i te akaarianga i te aroa ki tetai e tetai. Kare i te au tangata kite i te manako, ka rauka i te aronga pakari i te tauturu marie i to ratou au oa irinaki, te kore anga e akakite atu kia ratou e eaa ta ratou ka rave, inara te akamaaraaraanga ia ratou i to Iehova tumu manako e te pureanga ma ratou e no ratou.​—Salamo 119:105; Galatia 6:1.

I roto i te turanga o Tohru raua ko Yoko, kua akarongo ua rai te aronga pakari Kerititiano i to raua au manamanata e kua akapumaana atu ia raua. (1 Petero 5:2, 3) I etai au atianga, kua atoro atu tetai tangata pakari raua ko tana vaine penei e ka puapingaia a Yoko mei te piri anga o tetai vaine Kerititiano kite ra te ka rauka i te ako marie atu ia Yoko ‘kia manako meitaki i te aroa i tana tane.’ (Tito 2:3, 4) Na te akaarianga i te kite e te tu tangi no te au mamae e te au mii o te au oa Kerititiano ra, kua riro mai te aronga pakari “mei te punanga i te uriia ra, mei te pipinianga i te matangi maata ra.”​—Isaia 32:1, 2.

Ma te tauturu anga a te aronga pakari aroa ra, kua kite mai a Tohru e e manamanata tona i te akaarianga i tona au manako ngakau e i te “tuatau openga ra,” ka tamaki atu a Satani i te akanoonoo anga o te pamiri. (2 Timoteo 3:1) Kua iki a Tohru i te aro atu i tona manamanata. Kua akamata aia i te kite mai e tona akaari kore anga i te aroa ra kua tupu mai no tona kite kore anga i te aroa iaia e pakari maira. Na roto i te apii Pipiria pakari e te pure, kua akamata marie a Tohru i te akarongo atu ki to Yoko au anoano manako ngakau ra.

Noatu e kua riri ana aia ia Tohru, te marama anga a Yoko i tona tua pamiri e kua kite atu i tona uaorai apa, kua rave aia i tetai tauta anga pakari kia akara atu i te meitaki i roto i tana tane. (Mataio 7:1-3; Roma 5:12; Kolosa 3:12-14) Kua pati akatenga aia ia Iehova no te maroiroi kia aroa ua atu i tana tane. (Philipi 4:6, 7) I te openga, kua akamata a Tohru i te akaari i tona aroa, ki te mareka anga o tana vaine.

Ae, noatu e te kite ra koe i te reira ei mea ngata i te manako ngakau e te akaari i te aroa i roto i te pamiri, ka rauka tikai ia koe i te akakore atu i taua manamanata ra. Te oronga maira te Tuatua a te Atua kia tatou i te arataki anga tau. (Salamo 19:7) Na te kiteanga i te pakari o te tumu, na te tautaanga kia kite i te meitaki i roto i te au mema o toou pamiri, na te apiianga e te akonoanga i te Tuatua a te Atua, na te irinakianga ki runga ia Iehova na roto i te pure akatenga, e te kimianga i te tauturu a te aronga pakari Kerititiano, ka rauka ia koe i te akakore atu i tei akara anga e arai anga ketaketa i rotopu ia koe e toou pamiri. (1 Petero 5:7) Ka rekareka katoa koe, mei tetai tane i Marike rai. Kua akamaroiroiia aia kia akaari i tona aroa ki tana vaine. Te rauka anga iaia i te akaari i te tu mataku kore kia tuatua e te “inangaro nei au ia koe,” kua poitirere aia i tana pau anga. Ma te au roi mata i tona mata ra, kua tuatua atura aia: “Inangaro rai au ia koe, inara ko teia te taime mua i roto i te 25 mataiti i te tuatua mai anga koe mei tena rai.” Auraka e tiaki e mei tera rai te roa i te akaari i toou aroa ki toou tokorua e taau tamariki!

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 28]

Kua oronga mai a Iehova i te tauturu i roto i tana Tuatua, te Pipiria