Akapeea me Tatanu i te Manako Tau no te Angaanga

I TEIA tuatau e maata te taomianga tikai o te au makete okooko i te ao katoa, te tarereanga kino, e te angaanga maata, e manganui te au tangata kare e inangaro ana i te aere ki te angaanga i te au ra taki tai. Inara, e mea tau kia rekareka tatou i ta tatou angaanga. No teaa ra? No te mea kua angaia tatou i roto i to te Atua tu​—e te mareka ra te Atua i tana angaanga. Ei akaaraanga, i te akamanako akaouanga i tana i rave i te openga o te “rā” anga e ono, me kore i roto i te roa o te au tuatau, kua “akara akera te Atua i te au mea katoa tana i anga, e i na, te meitaki roa ra,” i karangai a Genese 1:31.

To Iehova inangaro i te angaanga kare e ekokoanga e ko tetai tumu ia i kapikiiai aia e ko “te Atua mataora.” (1 Timoteo 1:11, NW) Kare ainei e tau, i reira, e ko te maata atu i ta tatou aru anga iaia, ka mataora ua atu tatou? No teia tumu nei, kua tata te Ariki ko Solomona o Iseraela i taito, e tangata patu meitaki roa atu e e tangata akaaere, e: “Kareka ra kia kaikai anake ra te tangata e kia inu, e kia rave aia i te meitaki no tana katoa ra au angaanga; e mea o maiia mai ïa e te Atua.”​—Koheleta 3:13.

Kia tatanu i te manako tau e te meitaki no te angaanga, i roto i teia tuatau te viviki nei te taui anga i te ngai angaanga ka riro ia ei akaaoanga. Inara te akameitaki ra te Atua ko Iehova i te aronga e akarongo ra ki tana arataki anga aroa. (Salamo 119:99, 100) Ka riro taua aronga ra ei aronga angaanga puapinga e te irinakiia e no reira penei kare e ruti i ta ratou angaanga. Kua kite katoa ratou i te akara atu anga i to ratou oraanga e te angaanga e kare ua no tetai manakoanga no te au mea o te kopapa mari ra no te pae vaerua. Te tauturu ra teia ia ratou kia rave i te au ikianga tau i roto i te oraanga e kia kite i to ratou mataora e te manako tinamou kare i takotingaia ki ta ratou angaanga me kore ki roto i te makete o te angaanga tei irinaki putuputu koreia. (Mataio 6:31-33; 1 Korinetia 2:14, 15) Te tauturu ra te reira ia ratou kia tatanu i te kaveinga angaanga tau tikai.

E Tatanu i te Kaveinga Angaanga Tau i te Atua

Ko etai au tangata e au tangata angaanga pakari, i te tuku anga i ta ratou angaanga na mua  ake i te au mea katoatoa. Ko tetai papaki te tapapa ra i te openga o te ra me akamutu mai ratou i te angaanga e te oki anga ki te kainga. Eaa ra te manako tau? Te pau maira te Pipiria e: “E ngari ake te rima, okotai kia ki i te manga ma te au i nga rima katoa e rua kia ki ma te pekapeka e te kai i te matangi ra.” (Koheleta 4:6) Te angaanga pakari anga me kore te angaanga roa anga, te tika anga, te akatupu ra i te manamanata​—e mea puapinga kore ua ia e “te kai i te matangi.” No teaa ra? No te mea oki ka akakino tatou i te au apinga tau tikai no to tatou mataora maata roa atu: to tatou pirianga ma te ngutuare tangata e te au oa, to tatou tu i te pae vaerua, to tatou oraanga kopapa, e tae atu ki to tatou oraanga roa. (1 Timoteo 6:9, 10) Te manako anga tau koia oki kia mareka ua i te au mea iti ua nei o te kopapa kapiti mai i te rekareka anga i te au kare e kia akateiaaia e nga rima katoa e rua tei ki i te angaanga ma te manamanata e te taitaia.

I te akamaroiroi anga i taua manako tau ra, kare te Pipiria i ariki ana i te tu kope. (Maseli 20:4) Te akaparuparu ra te tu kope i te akangateitei uaorai e te akangateitei o etai ke ia tatou. Ko tei kino roa atu, te akakino ra te reira i to tatou pirianga ki te Atua. Kua akakite tika maira te Pipiria e ko te tangata kare e inangaro i te angaanga kare e tau kia kai i te apinga a etai ke. (2 Tesalonia 3:10) Mari ra, e mea tau kia taui aia i tana au ravenga e te angaanga pakari, i reira ka oronga tau ei kiaia uaorai e te aronga te irinaki maira iaia. Na roto i te angaanga pakari penei ka rauka iaia i te tauturu i te aronga e anoano tikai to ratou​—e ravenga te akamaroiroi maira te Tuatua a te Atua.​—Maseli 21:25, 26; Ephesia 4:28.

Tereni Angaia Mei te Tamarikianga kia Akangateitei i te Angaanga

Kare te au peu angaanga meitaki e tupu ua mai; kua apiiia mai ratou mei te akamataanga o te oraanga. No reira, kua ako maira te Pipiria i te au metua e: “E apii i te tamaiti i te arataa e tikaʼi iaia kia aere ra; e kia pakari aia ra, kare e akaruke i taua arataa ra.” (Maseli 22:6) I te pae mai i te akanoo anga i tetai akaraanga meitaki ei aronga angaanga ratou uaorai, ka akamata te au metua pakari i te tereni i ta ratou tamariki na te oronga anga kia ratou i te au angaanga i te kainga te ka tau ki to ratou mataiti. Noatu rai e ka manako mareka kore mai te au tamariki i te au angaanga, ka kite ra ratou ia ratou uaorai e ei au mema puapinga no te ngutuare​—me akameitaki tikai a Mama raua ko Papa ia ratou no te angaanga meitaki tei raveia. Te mea mii ra, na te au metua e rave pouroa ana i te au angaanga no ta ratou tamariki, penei ake no te takinga meitaki tarevake. E mea tau no taua au metua ra kia  akamanako ia Maseli 29:21, te na ko ra e: “Ko tei rave akaperepere i tona tavini [me kore te tamariki] mei te mea-ngiti anga mairai, e riro aia i te akono atu iaia ei tamaiti i te openga ake.”

E manako inangaro katoa to te au metua akava ngakau i te apii a ta ratou tamariki, i te akamaroiroi anga ia ratou kia apii e kia angaanga pakari i te apii. Ka riro teia ei mea puapinga meitaki ki te aronga ou i muri mai me tomo atu ratou ki roto i te ngai angaanga.

Kia Pakari i Taau Ikianga no te Angaanga

Kare i akakite mai ana kia tatou e eaa te angaanga ka aruaruia, kua oronga maira te Pipiria kia tatou i te au kaveinga meitaki kia kore oki to tatou tere anga ki mua i te pae vaerua, te tavini anga i te Atua, e etai atu au apainga puapinga maata ra e akakinoia. Ei akaraanga, kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Te poto nei te tuatau. E tau i te aronga . . . i rave i to teianei ao ra, [kia riro] mei te mea e kare i rave; te ngaro ke nei oki te tu o teianei ao.” (1 Korinetia 7:29-31) Kare e apinga e vai tamou ua ana me kore e vai ngaueue kore ua ana i roto i teia akatere anga o te au mea nei. Te oronga pouroa anga i to tatou tuatau e te maroiroi ki te reira te aite ra i te iniveti anga i ta tatou au moni katoa i te oraanga ki roto i tetai are tei patuia ki runga i tetai ngai vaipuke ra. E iniveti neneva tikai!

Kua taiku tetai ua atu au urianga Pipiria i te takiota tuatua “kare i rave” e “kare i rave ua atu i te reira” e “kare i rave ki tikai ia ratou.” (The Jerusalem Bible; Today’s English Version) Kare e ngaropoina ana i te au tangata pakari i te kite i te tika e te “poto nei” te tuatau no te akatere anga i te au mea nei e kia “rave ua atu,” me kore kia “rave ki tikai,” i te reira e ka taki atu ki te mareka koreanga e te mii anga.​—1 Ioane 2:15-17.

‘Kare Rava te Atua e Akaruke ia Koe’

Kua kite a Iehova i to tatou au anoano meitaki atu ia tatou ra. Kua kite katoa aia e teiea tatou i roto i te akatupu anga i tona akakoroanga. No reira, te akamaara maira aia ia tatou e: “Ei noo anga noinoi kore i te apinga to kotou; kia mareka i ta kotou i rauka ra: ko te Atua oki tei tuatua mai e, ‘Kare rava au e akaruke atu ia koe, kare oki au e taka ke ia koe, kare, kare rava atu.’” (Ebera 13:5) Mei teaa ra te pumaana o taua au tuatua ra! I te aru anga i to te Atua manako aroa no tona au tangata, kua akapou maata a Iesu i tana Tuatua rongonui i te Maunga ra kia apii i tana au pipi i te manako tau no te angaanga e no te au apinga i te pae kopapa.​—Mataio 6:19-33.

Te tauta nei te Au Kite o Iehova i te akarongo i taua au apiianga ra. Ei akatauanga, te pati anga mai tetai pu angaanga i tetai Kite e tangata angaanga maani uira, kia angaanga putuputu tere atu te ora akamutu anga, kare te tangata angaanga i akatika i teia pati anga. No teaa ra? No te mea kare aia e inangaro i tana angaanga kia arairai i te tuatau i akanooia e ia no tona ngutuare e te au tumu i te pae vaerua. I te mea e tangata angaanga meitaki aia e te irinakiia, kua akangateitei tona pu angaanga i tona au anoano. E tikai, kare te au mea e tupu ana mei te reira, e penei ka kimi tetai i tetai angaanga ke kia rauka i te akanoo i tetai oraanga tau. Noatu rai, te aronga tei tuku i to ratou irinaki anga ki tikai kia Iehova tei matauia ka kitea uaia e ko to ratou tu meitaki e te kaveinga angaanga te akatupu ra kia ratou te mareka anga a to ratou pu angaanga.​—Maseli 3:5, 6.

 Te Angaanga Pouroa ka Puapingaia

I teia tuatau, te au akatere anga o te au mea apa ra, te angaanga e te au manakonako anga angaanga kare rava e kore te au manamanata e te au manako papu kore. Ko te tika, penei ka kino ua atu te au mea i te tinamou kore i teianei ao e te topa anga te au moni me kore te inga anga. Inara e poto ua teia turanga. Kare e roa atu, kare te tangata e ngere i te angaanga. Ko tei maata atu, ko te angaanga katoatoa ka mataora tikai e ka puapingaia. Akapeea te reira e raukai? Na teaa e apai mai i te reira tauianga?

Na roto i tana peroveta ko Isaia, kua tou maira a Iehova ki mua ki taua tuatau ra. “Te anga nei au i te rangi ou e te enua ou,” te na ko maira a Iehova, “kare oki tei muatangana ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu.” (Isaia 65:17) Te tuatua ra aia i tetai kavamani ou tana i maani, ka riro mai ei mea tika tikai i raro ake i tetai taiate tangata ou e te tuke.​—Daniela 2:44.

No runga i te tu ka noo ei e ka angaanga ei te au tangata, kua akakite maira te totou e: “E patu ratou i te au are, e na ratou uaorai e noo; e na ratou e tanu i te au kainga vine, ka kai ei i te kai i reira. Kare ratou e patu, e na tetai ke e noo; kare ratou e tanu, e na tetai ke e kai: mei te au rā o te rakau nei te au rā o toku iti-tangata; e rekareka tei ikiia e au ra, i te angaanga a to ratou uaorai rima. Kare ratou e angaanga puapinga kore ua; kare e anau tamariki kia mate vave ua: e uanga oki ratou i akameitakiia mai e Iehova, ratou e ta ratou katoa ra au tamariki.”​—Isaia 65:21-23.

Mei teaa ra te tuke anga o taua ao ou ra ta te Atua ka maani! Kare ainei koe e inangaro kia noo i roto i taua ao, ko tetai ‘kare [koe] e angaanga puapinga kore’ inara ka rekareka maata i te “vine” o taau angaanga? Inara, ka akara ana e koai ma te ka rekareka i taua au akameitakianga ra: “E uanga oki ratou i akameitakiia mai e Iehova.” Ka riro e ko koe tetai te ka “akameitakiia” na te apiianga no runga ia Iehova e te raveanga i tana au umuumuanga. Kua na ko akera a Iesu e: “Teia oki te ora mutu kore, kia kite ratou ia koe i te Atua mou ra, e ia Iesu Mesia, i taau i tono maira.” (Ioane 17:3) Ka mataora te Au Kite o Iehova i te tauturu ia koe kia rauka taua kite te oronga maira i te ora na te apii putuputu anga i te Tuatua a te Atua, te Pipiria.

[Pia i te kapi 6]

“TE INANGARO MAATAIA NEI”

“Ta kotou ua atu e rave ra, e rave i te reira ma te meta katoa kia Iehova e kare ki te tangata nei,” i karangai te Pipiria. (Kolosa 3:23, NW) I te akaraanga, ko te angaanga meitaki a tetai tei akatereia e teia kaveinga meitaki nei ka riro ei tangata angaanga inangaroia. No taua tumu ra, kua ako atura a J. J. Luna i roto i tana puka How to Be Invisible, i te au pu angaanga tau kia kimi i te au mema maroiroi o etai ua atu au pupu akonoanga, inara kua tata rai aia e: “Ko te tika anga ka oki ua mai rai tatou ki te Au Kite [o Iehova].” I roto i te au tumu tana i oronga mai kua kite meitakiia ratou no to ratou tu tika, e “te inangaro maataia nei” ratou i te au ngai tukeke.

[Au Tutu i te kapi 5]

Te akatau anga i te angaanga ma te au angaanga pae vaerua e te tamataoraanga te apai maira i te merengoanga