Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Tauta i te Akara i Tetai Mei ta Iehova Akara Anga ia Ratou

Tauta i te Akara i Tetai Mei ta Iehova Akara Anga ia Ratou

Tauta i te Akara i Tetai Mei ta Iehova Akara Anga ia Ratou

“Kare oki ta Iehova akara anga e tau ki ta te tangata.”​—1 SAMUELA 16:7.

1, 2. Akapeea to Iehova manakoanga no Eliaba i tuke ei mei to Samuela ra, e eaa ta tatou ka kite mei teia?

I TE 11 anere mataiti M.T.N., kua tono atura a Iehova i te peroveta ia Samuela ki tetai angaanga muna. Kua akaue atura aia i te peroveta kia aere ki te are o tetai tangata ko Iese te ingoa e kia akatainu i tetai tamaroa a Iese kia riro ei ariki no te tuatau ki mua no Iseraela. I to Samuela akara atu anga i te mataiapo a Iese, ko Eliaba, kua papu iaia e kua kiteaia mai e ia i tei ikiia e te Atua. Inara kua karanga atura a Iehova e: “Auraka e akara i tona mata, e tona tu i te teitei; no te mea kua kopaeia aia e au: e kare oki ta Iehova akara anga e tau ki ta te tangata; e akara oki te tangata ki te tu i vao ake, karekā Iehova e akara ïa i te ngakau.” (1 Samuela 16:6, 7) Kare a Samuela i kite ia Eliaba mei ta Iehova e kite ra iaia. *

2 E mea ngoie tikai no te au tangata kia tarevake i roto i ta ratou tamanakoanga i tetai! I tetai tua, penei ka akavareia tatou e te au tangata e akara anga manea a vao inara e tau kore a roto. I tetai tua, penei te ketaketa ra e te ariki kore ra tatou i ta tatou akataka anga i te au tangata ngakau tae te akariri maira to ratou au tu tangata ia tatou.

3, 4. (a) Me tupu mai tetai manamanata i rotopu i nga Kerititiano e rua, eaa ta teia nga tangata taki tai ra ka tau kia rave? (e) Eaa te au uianga ka tau kia ui tatou kia tatou uaorai me tupu kia tatou tetai taumaro anga kino ma tetai taeake akarongo ra?

3 Ka tupu mai te manamanata me viviki tatou i te akaapa i tetai​—e te aronga ta tatou kua kite i te au mataiti. Peneiake kua tupu kia koe tetai taumaro anga pakari ma tetai Kerititiano tei riro ana ei oa piri vaitata. Ka inangaro ainei koe i te akaora i te piri anga vaitata? Eaa te ka tauturu ia koe kia akatupu i teia?

4 Eaa ka kore ei e akara meitaki atu, ma te tau e te roa i toou taeake Kerititiano me kare te tuaine ra? E e rave i teia na te akamanako anga i te au tuatua a Iesu e: “Kare te tangata e tae mai kiaku nei, mari ra kia akatae mai te Metua ko tei tono mai iaku nei iaia.” (Ioane 6:44) No reira e ui kia koe uaorai e: ‘Eaa ra a Iehova i akavaitata mai ei i teia tangata ki Tana Tamaiti? Eaa te au tu te inangaroia te rauka ra i te tangata? Kua akangaropoina ainei au i teia au tu me kare kua akameangiti ua i te reira? Eaa maua i riro mai ei ei nga oa i te akamata anga? Eaa tei akavaitata atu iaku ki teianei tangata?’ I te akamata anga, penei ka ngata ia koe i te manako atu i te au tumu meitaki, e maata oki me te akamoupuku ra rai koe i te au manako mamae no etai tuatau. Inara, e takainga puapinga teia i te akaou anga i te pekapeka i rotopu ia korua roa rai. Penei kia akatutu e akapeea teia e raveiai, ka akara tatou i te au tu tau no nga tangata e rua tei akaraia i tetai au tuatau i roto i te tu mareka kore. Ko te peroveta ko Iona raua ko te apotetoro ko Petero.

Tetai Akara Anga Tau ia Iona

5. Eaa te angaanga tei orongaia kia Iona, e akapeea aia i te ariu atu anga?

5 Kua tavini a Iona ei peroveta i te tuanga tokerau no te patireia o Iseraela i te au tuatau o te Ariki ko Ieroboama II, e tamaiti na Ioasa. (2 Ariki 14:23-25) I tetai ra, kua akaue atura a Iehova ia Iona kia akaruke ia Iseraela e kia aere atu ki Nineve, te oire maata o te Patireia o Asura maata ra. Tana angaanga? Kia akamatakite i te reira iti tangata ra e ka takoreia to ratou oire maata. (Iona 1:1, 2) Kare i aru i te arataki anga a te Atua, kua oro ke atura a Iona! Kua tomo atura aia ki tetai pai te aere atura ki Taresisa, e mamao ke atu mei ia Nineve ra.​—Iona 1:3.

6. Eaa a Iehova i iki ei ia Iona kia aere ki Nineve?

6 Eaa taau ka manako me akamanako koe no Iona ra? Te manako ra ainei koe iaia e ei peroveta akarongo kore? Ko tetai akara anga rapurapu iaia ra penei ka akatupu mai i taua manako anga openga. Inara kua iki ainei te Atua ia Iona ei peroveta no tona akarongo kore ra? Kare rava! E au tu inangaroia to Iona. E akamanako ana i tona rekoti ra ei peroveta.

7. I raro ake i teea au turanga i to Iona tavini anga ia Iehova i Iseraela, e akapeea te kite anga i teia i te akakeu anga i toou manako nona ra?

7 Kua angaanga tiratiratu tikai a Iona i Iseraela, e ngai kare e ariki meitakiia mai ana. Te peroveta ko Amosa, tei ora ana i taua tuatau mei ia Iona rai, kua akataka mai i to Iseraela o taua tuatau ra ei aronga te navenave ra i te inangaro i te apinga materia. * Te tupu ra te au mea kino i te enua, inara kare i tuke tikai to Iseraela tu no teia au mea kino nei. (Amosa 3:13-15; 4:4; 6:4-6) Inara, mei tera ra ki tera ra kua rave tiratiratu ua atu a Iona i tana angaanga kia tutu aere kia ratou. Me e tangata akakitekite koe i te tuatua meitaki, kua kite koe i te ngata no te reira i te tuatua ki te au tangata tei merengo ia ratou uaorai e te tu tuke ra. No reira, i te akatika anga i to Iona tu paruparu, auraka e ngaropoina ia tatou tona au tu no te tu tiratiratu e te akakoromaki iaia e tutu aere ra ki to Iseraela tiratiratu kore ra.

8. Eaa ra te au akaaoanga te ka aro atu tetai peroveta ngati Iseraela i Nineve ra?

8 Te angaanga kia aere atu ki Nineve ra te piri maata maira tetai akaaoanga ngata. Kia taeria taua oire ra, ka na raro ua a Iona i te aere anga e 800 kiro mita​—e terepu ngata te ka pou e tai marama. Te tae anga ki reira, ka tutu aere atu te peroveta ki te aronga Asura, tei kiteaia no to ratou tu kino. E akaari putuputuia ana te tamamae anga tau kore i roto i ta ratou tamaki. Kua akaparau rai ratou no runga i to ratou tu taae. No reira rai i kapikiiai a Nineve e “te oire toto”!​—Nahuma 3:1, 7.

9. Te akakoko anga tetai uriia kino i te aronga pai, eaa te au tu ta Iona i akaari?

9 No te inangaro kore i te akarongo ki ta Iehova akauenga, kua tomo atura a Iona ki runga i tetai pai te apai mamao ke atura iaia mei tana angaanga. Noatu rai, kare i ngaro to Iehova irinaki anga i tana peroveta me kare i te tapapa anga kia mono atu tetai tangata iaia. Mari ra, kua rave a Iehova kia rako tangata mai ia Iona. Kua akatupu te Atua i tetai uriia kino ki runga i te tai. Te tauriuri ra te ngaru i te pai e apai ra ia Iona. Te vaitata ra te au tangata meitaki i te takoreia, no Iona ua nei! (Iona 1:4) Akapeea a Iona i te ariu atu anga? Kare ra e inangaro kia ngere te au mataro i runga i te pai i to ratou oraanga nona ua nei, kua akakite atura a Iona kia ratou e: “E rave mai kotou iaku, ka titiri iaku ki raro i te tai; ei reira e marino ei te tai ia kotou.” (Iona 1:12) Kare ona tumuanga i te akamanako e te titiri anga te aronga pai iaia i te openga ra, e ka akaora mai a Iehova iaia mei te tai ra. (Iona 1:15) Inara, kua ariki a Iona i te tutaki anga maata kia kore oki te au mataro e takoreia. Kare ainei tatou e kite ra i tei akaariia i konei i te au tu no te mataku kore, te akaaka, e te aroa?

10. Eaa tei tupu i muri ake i te akaou anga a Iehova i te angaanga na Iona ra?

10 I te openga iora, kua akaora a Iehova ia Iona. Kua akakoreia atu ainei ta Iona au ravenga i tupu ua akenei kia kore rava e tavini akaou i te Atua i roto i tetai angaanga komono anga ra? Kare, kua akaou a Iehova i te angaanga a te perevota ra ma te tu akaaroa e te aroa kia tutu aere ki te au tangata o Nineve. Te tae anga a Iona ki Nineve, kua akakite mataku kore atura aia ki to te reira iti tangata e kua tae rava atu to ratou kino maata ki mua i te aroaro o te Atua e ka takoreia to ratou oire i roto i te 40 ra. (Iona 1:2; 3:4) I muri ake i te akarongo anga ki te tuatua anga tika a Iona, kua tataraara te au tangata o Nineve, e kua akaoraia to ratou oire.

11. Eaa te akaari maira e kua kite a Iona i te tetai apiianga puapinga?

11 Kare i rauka ake ia Iona te tumu manako tika. Inara, na roto i tetai ravenga apiianga, kua tauturu marie a Iehova ia Iona kia kite e te akara mamao atura Aia kare i to vao ua. Te akara matatio ra aia i te ngakau. (Iona 4:5-11) I te mea kua kite a Iona i tetai apiianga puapinga te akakiteia maira na te papa anga tau tana uaorai i tata. Tona tu puareinga kia ripoti mai i tona au tu apa ua na roto i te akakiteanga i te tu akama te oronga maira i te akapapu anga no tona tu akaaka. Te anoanoia ra te mataku kore kia akakite i te tarevake!

12. (a) Akapeea tatou i kite ei e te piri ra to Iesu manako ki to Iehova no te au tangata ra? (e) Te akamaroiroiia maira tatou kia tamou i teea manako no te au tangata ta tatou i tutu aere ana i te au tuatua meitaki ra? (Akara i te pia i te kapi 18.)

12 Te au anere mataiti i muri mai, kua rave a Iesu Karaiti i tetai tuatua tau no runga i tetai tupu anga i roto i to Iona oraanga. Kua karanga aia e: “Mei ia Iona oki, e toru ona po, e toru oki ao, i roto i te kopu o te ika maata ra; ka riro katoa te Tamaiti a te tangata nei, e toru ona po ki raro i te enua, e toru oki ao.” (Mataio 12:40) I muri ake i to Iona akatuakaou anga, ka kite aia e kua akaaite a Iesu i Tona uaorai tuatau i roto i te menema ki teia tuatau poiri i roto i te oraanga o te peroveta ra. Kare ainei tatou e rekareka ana i te tavini i tetai Atua kare i akaruke i tona au tavini ra me rave ratou i te au tarevake? Kua tata te tata taramo e: “Mei te aroa o te metua ki tana ra au tamariki, ko to Iehova ïa aroa ki te aronga i mataku iaia ra. Kua kite oki aia i to tatou tu; te manako ra aia e, e one tatou nei.” (Salamo 103:13, 14) E tika, ko teia “one”​—te kapiti mai anga i te au tangata apa o teia tuatau​—e maata te ka rauka i te akatupuia ma te tauturu a te vaerua tapu o te Atua!

Tetai Akara Anga Tau no Petero

13. Eaa te au tu no Petero te ka tae mai ki te manako, inara eaa ra a Iesu i iki ei iaia ei apotetoro?

13 I teianei ka akamanako poto ua tatou i te rua o te akaraanga, koia oki no te apotetoro ko Petero. Me uiia atu kia koe kia akataka mai ia Petero, ka viviki ua ainei koe i te manako i taua au tu mei te rererere, te viviki, e te rapurapu ua? Kua akaari ana a Petero i taua tu i tetai au tuatau. Inara, ka iki ainei a Iesu ia Petero ko tetai o tana 12 apotetoro me e tangata rererere tikai ua, te rave viviki ra, me kare te rapurapu ua ra a Petero? (Luka 6:12-14) Kare rava! Kua akangaropoina atu a Iesu i teia au tarevake e kua akara atu i te au tu tau o Petero.

14. (a) Penei eaa te ka akataka mai no to Petero mataku kore ra? (e) Eaa ra ka tau ei kia mareka tatou e kua ui putuputu ana a Petero i te au uianga?

14 I tetai au tuatau e riro ana a Petero ei vaa tuatua no tetai au apotetoro. Penei ka manako tetai i teia ei akapapu anga no te ngere i te tu mako. Inara te tau ra ainei te reira? Kua akakiteia mai ana e penei e pakarikari atu a Petero i tetai atu au apotetoro​—peneiake e pakarikari atu ia Iesu uaorai. Me e tika te reira, penei te tauturu ra te reira i te akataka mai e eaa ra e ko Petero te mea mua te ka tuatua putuputu mai. (Mataio 16:22) Inara, te vaira tetai atu tumu kia akamanakoia. E tangata pae vaerua a Petero. Tona kaki anga no te kite tikai kua akakeu iaia kia ui i te au uianga. Kua puapingaia tatou i teia. Kua tuatua a Iesu i te au tuatua akaperepere i te pau anga i te au uianga a Petero, e kua akaoraia mai teia i roto i te Pipiria. Ei akatauanga, ei pau anga te reira ki tetai tuatua na Petero i tuatuai a Iesu no runga i te “akaaere pikikaa kore.” (Luka 12:41-44) E akamanako ana i ta Petero uianga e: “Kua akaruke matou i te au mea katoa, e kua aru mai ia koe; eaa te ka rauka ia matou?” Kua taki atu teia ki ta Iesu taputou akamaroiroi e: ‘Te tangata katoatoa i akaruke i te are, e te au taeake, e te au tuaine, e te metua tane, e te metua vaine, e te vaine, e te tamariki, e te enua, e anere ua atu tana e ka rauka, e e rauka oki iaia te ora mutu kore.’​—Mataio 15:15; 18:21, 22; 19:27-29.

15. Eaa ra ka raukai kia karangaia e e tiratiratu tikai a Petero?

15 E tu meitaki atu to Petero​—kua tiratiratu aia. Te akaruke anga tetai au pipi e manganui i te aru ia Iesu no te mea kare ratou i marama ana i tetai au apiianga ana ra, ko Petero tei tuatua atu no te au apotetoro 12 i te na ko anga e: “E te Atu, ka aere tika matou kiaia ra? tei ia koe te tuatua o te ora mutu kore ra.” (Ioane 6:66-68) Mei teaa te pumaana o taua au tuatua ra ki to Iesu ngakau! I muri mai, te aere mai anga tetai pupu i te opu i te Pu, kua oro ke atu te maata anga o tana au apotetoro. Inara, kua aru a Petero i te urupu mei tetai ngai mamao e kua tomo atura ki roto roa i te koro o te taunga maata ra. No te mataku kore, kare no te matakutaku, i apai iaia ki reira. Ia Iesu e ui taee ia ra, kua piri atu a Petero ki roto i tetai pupu no te ngati Iuda te tamaanaana ra ia ratou uaorai i te pae i te ai ka. Kua kite mai tetai tavini no te taunga maata iaia e kua akaapa atu e i kapiti ana aia ma Iesu ra. Ae, kua pikikaa a Petero i tona Pu, inara auraka e ngaropoina ia tatou e no te tu tiratiratu e te manako anga ia Iesu ra i tuku ei a Petero i roto i taua turanga kino ra, e turanga kare te maata anga o te au apotetoro i maroiroi ana i te aro atu.​—Ioane 18:15-27.

16. Eaa te tumu anga tau ka tamanako tatou i te au tu tau o Iona raua ko Petero ra?

16 Kua maata atu te au tu tau o Petero ra i tona au tu apa ua. Te tika katoa ra te reira kia Iona. Mei ia tatou rai e rave maata ra i te manako anga tau no Iona raua ko Petero penei i ta tatou i matau, ka tau tatou kia tereni aiteite ia tatou uaorai kia tau maata rai i roto i ta tatou akamanako anga no to tatou au taeake e te au tuaine i te pae vaerua i teia tuatau nei. Na te raveanga i te reira ka arataki atu ki te au pirianga meitaki ma ratou ra. Eaa ra i anoano tikai ei i teia?

Akono Anga i te Apiianga i Teia Tuatau

17, 18. (a) Penei e eaa ra i tupu ei te taumaro anga i rotopu i te au Kerititiano? (e) Eaa te ako anga Pipiria te ka rauka i te tauturu ia tatou kia akapapu i te au manamanata ma te au taeake akarongo ra?

17 Te au tane, te au vaine, e te au tamariki no te au tu ravarai i te pae oraanga e pera katoa te au turanga o te apii e te kopu tangata ke ke te tavini taokotai ra ia Iehova i teia tuatau. (Apokalupo 7:9, 10) Mei teaa te tukeke maata no te au tu ta tatou e kite nei i roto i te putuputuanga Kerititiano! I te mea e te tavini nei tatou i te Atua i te pirianga taokotai, kare e roaia ka tupu mai te pekapeka i tetai au taime.​—Roma 12:10; Philipi 2:3.

18 Noatu e te kite ra tatou i te au apa ua o to tatou au taeake, kare tatou e akara atu ki runga i teia. Ka aruaru tatou i te aru ia Iehova, koia ta te tata taramo i imene e: “Naringa koe, e Iehova, e akairo ana i te au ara nei, e te Atu, koai te ka mou?” (Salamo 130:3) Kare ra e akamou ua atu i te au tu tangata ua nei penei te akapae ra ia tatou, “ka umuumu tatou i te tuatua akatupu i te au, e te tuatua e meitaki kapipiti ei ra.” (Roma 14:19) Ka tauta tatou i te akara i tetai au tangata mei ta Iehova e akara ra ia ratou, i te akangaropoina anga i te au tarevake e te akaraanga ki runga i te au tu meitaki ra. Me rave tatou i teia, te tauturu ra te reira ia tatou kia “tamou rai i te akakoromaki anga tetai e tetai.”​—Kolosa 3:13NW.

19. E akakite mai i te au takainga tau te ka rave tetai Kerititiano i te akapapu anga i te au taumaroanga pakari.

19 Akapeea oki me tupu mai te au manako kore e kare e rauka ia tatou i te akapapu i roto i to tatou ngakau ra? (Salamo 4:4) Kua tupu ana ainei teia i rotopu ia koe e tetai taeake akarongo ra? Eaa ka kore ei e akatikatika i te manamanata ra? (Genese 32:13-15) Te mea mua, e akavaitata atu kia Iehova na roto i te pure, te pati anga i tana arataki anga. I reira, ma te au tu meitaki o te tangata ra i roto i te manako, e akavaitata atu kiaia ma te “maru e te pakari tikai.” (Iakobo 3:13) E akakite atu kiaia e te inangaro ra koe i te akatupu i te au. Kia maara ra i te ako anga tei akauruia e: “Kia rapurapu ua te tangata ravarai i te akarongo, kia tavarevare i te tuatua, kia tavarevare oki i te riri.” (Iakobo 1:19) Te ako anga kia “tavarevare oki i te riri” te akakite ra e penei ka rave tetai tu tangata ra me kare ka tuatua i tetai apinga te ka akariri mai ia koe. Me tupu mai te reira, e pati kia Iehova i te tauturu kia tamou ua atu i te akatere-uaorai. (Galatia 5:22, 23) E tuku i toou taeake kia tuatua aia, e akarongo marie ua atu. Auraka e tamanata atu iaia, noatu rai e kare koe e akatika ana i te au mea pouroa tana e tuatua maira. Penei te tarevake ra tona manako, inara nona rai te reira manako. E tauta i te akara i te manamanata mei tana e akara ra. Penei te kapiti maira te reira i te akara anga ia koe uaorai na roto i te nga mata o to taeake.​—Maseli 18:17.

20. Me akanoonooia te au manamanata, eaa tetai ua atu au takainga te ka akatupu i te akaongi anga?

20 Me ko koe te ka tuatua, kia tuatua aroa ua. (Kolosa 4:6) E akakite atu ki toou taeake e eaa taau e ariki ra no runga iaia. E tataraara no tetai tuanga taau i rave ana i te akatupu i te manako kore. Me akatupu taau au tauta akaaka ra i te akaongi anga, e oronga i te akameitaki anga kia Iehova. Me kare ratou e pera, e pati ua atu kia Iehova no te aratakianga ia koe e akara ra i tetai ua atu au tuatau kia akatupu i te au.​—Roma 12:18.

21. Akapeea teia uriurianga i te tauturu ia koe kia akara i tetai ke mei ta Iehova akara anga ia ratou?

21 Te inangaro pouroa ra a Iehova i tona au tavini. Te reka ra aia i te taangaanga ia tatou pouroa i roto i tana angaanga noatu to tatou au tu apa. Ia tatou e kite maata ra no runga i tona manako no tetai ra, ka tupu to tatou aroa no to tatou au taeake e te au tuaine. Me kua meangiti mai to tatou aroa no tetai taeake Kerititiano ra, ka rauka te reira i te akakaka akaouia. Mei teaa te akameitaki anga no tatou me tauta pakari tatou i te akaari i tetai manako tau no tetai​—ae, kia akara ia ratou mei ta Iehova akara anga ia ratou!

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 1 Kua kiteaia i muri maira e kare i tau ana no Eliaba manea ra kia riro mai ei ariki tau no Iseraela. Te akaaoanga te tuputupua Philiseti ra ko Golia i to Iseraela i roto i te tamaki anga, kua emi a Eliaba, ratou ko tetai au tangata o Iseraela i te mataku.​—1 Samuela 17:11, 28-30.

^ para. 7 No tetai au autuanga e manganui e te akaoki akaou anga i te au ngai o mua ana e te apinga tutakiia tei koiia ei tupu anga, i te akara anga e maata ta Ieroboama II i rave i te akamaata mai anga i te apinganui no te patireia i te tua tokerau.​—2 Samuela 8:6; 2 Ariki 14:23-28; 2 Paraleipomeno 8:3, 4; Amosa 6:2.

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea a Iehova i te akara anga i te au tu apa o tona au tavini tiratiratu ra?

• Eaa te au tu tau o Iona raua ko Petero te ka rauka ia koe i te taiku?

• Eaa te manako no toou au taeake Kerititiano te ka tauta pakari koe kia tamou?

[Au Uianga Apii]

[Pia i te kapi 18]

Akamanako Ana e Peea te Akara Anga o Tetai ra ki te Atua

Ia koe e akamanako ra i te papa anga Pipiria no Iona, te kite ra ainei koe i te anoano kia akara akaou i te au tangata taau e tutu putuputu aere ra i te au tuatua meitaki? Penei i te akara anga te merengo uaorai ra ratou me kore te manako kore ra, mei to Iseraela rai, me kore penei te patoi ra i te tuatua a te Atua. Noatu rai, akapeea to ratou akara anga ki te Atua ra ko Iehova? Pera rai etai au tangata tataki tai rongonui ra i roto i teia au akatere anga o te au mea nei penei i tetai ra ka anga atu kia Iehova, mei te ariki o Nineve rai i te tataraara anga no ta Iona tutuanga.​—Iona 3:6, 7.

[Tutu i te kapi 15]

Te akara ra koe i tetai ke mei ta Iehova akara anga ia ratou?

[Tutu i te kapi 16, 17]

Kua kiteaia e Iesu tetai apinga tau kia tuatua atu no runga i to Iona tupuanga