Akapeea me Akamatutu i Toou Akaipoipoanga

AKAMANAKO ana e kua anoanoia e kia ripeaia tetai are. Te maore ra te peni, kua kinokino te tauu o te are, e kare i pakotiia ake te matie. I te akaraanga, kua takinoia teia are e te au uriia pakari i nga mataiti i aereia mai, e kua kinokino te reira kare i akonoia ana. Ka tau ainei te reira kia takoreia? Kare. Me ketaketa te tango e kua tinamou te turanga, papu e ka rauka te are i te akaouia.

Te akamaara maira ainei te turanga o taua are kia koe i toou akaipoipoanga? I te au mataiti i aereia mai, ei tuatua ua, penei kua akakino tikai te au uriia pakari i toou pirianga akaipoipo. Penei kua o mai te manako kore i te tuanga o tetai me kore o korua roai. Penei te manako ra koe mei ia Sandy rai. I muri mai i te 15 mataiti o te akaipoipoanga, kua tuatua aia: “Kare i aiteite to maua aerenga manako mari ra kua akaipoipo i tetai e tetai. Kare i rava ua te reira.”

Noatu me kua tae toou akaipoipoanga ki teia turanga, auraka e taopenga rapurapu e ka tau te reira e kia akaopeia. Papu e, ka rauka toou akaipoipoanga i te akaouia. Ka rauka ua te reira me te vaira tetai koreromotu i rotopu ia koe e toou tokorua. Ka tauturu te koreromotu i te akatinamou i te akaipoipoanga i roto i te au tuatau timataanga. Inara eaa oki te koreromotu? E ka akapeea te Pipiria i te tauturu anga ia koe kia akamatutu i te reira?

O Mai te Apainga ki Roto i te Koreromotu

Kia tau ki tetai tikitinari, te akatakaia ra te koreromotu e ei “turanga kua rauka te apainga me kore kua akakeuia i te pae o te ngakau.” I tetai taime, te taikuia ra taua tuatua ki tetai apinga kare no te tangata, mei te koreromotu pitiniti rai. Ei akaraanga, penei kua umuumuia tetai tangata akatu are i te akatupu i tei umuumuia mai i roto i te pepa koreromotu tei tainaia e ia no te akatu i te are. Penei kare aia i kite meitaki i te tangata tei umuumu atu i te angaanga. Noatu rai, kua akakeuia aia kia akono atu i tana i papau.

Noatu kare te akaipoipoanga e mei tetai papau anga pitiniti manako kore, te o maira te apainga ki roto i te koreromotu. Papu e kua tia korua ko toou tokorua ki mua i te Atua e te tangata kia noo kapipiti, noatu e eaa te ka tupu. Kua tuatua a Iesu: “Ko tei anga ia [te tane e te vaine] i muatangana, i anga ïa i te tane okotai e  te vaine okotai; E kua na ko akera, ‘E akaruke ei te tangata i tona metua tane e tona metua vaine, ka piri atu ei ki tana vaine.’” Kua tuatua atu a Iesu: “E ta te Atua i topiri ra, auraka te tangata e akataka ke atu.” (Mataio 19:4-6) I reira, me tupu mai te manamanata kia akakoro ngaueue kore korua ko toou tokorua i te akangateitei i ta korua koreromotu i papau ra. * I na tetai vaine ei: “I muri mai i te kopae anga maua i te manako akatakake ei ikianga kua meitaki mai te au turanga.”

Inara, e maata atu te o maira i te apainga ki roto i te koreromotu o te akaipoipoanga? Eaa atu te o maira?

Akamatutu te Angaanga Kapipiti i te Koreromotu o te Akaipoipoanga

Kare te aiteanga o te koreromotu ki tetai akaipoipoanga e kare rava nga tokorua akaipoipo e patoi i tetai e tetai. Me tupu mai te au maroanga, ka tau kia rauka te anoano ngakau tae no te akatikatika i taua manako kare e no te apainga anake o te tia mari ra no te pirianga manako ngakau. No te tane e te vaine, kua tuatua a Iesu: “Kare atura raua i te toko rua, kua kopapa okotai ra.”

Eaa te aiteanga e “kopapa okotai” ma toou tokorua? Kua tata te apotetoro ko Paulo e ka “aroa katoa te au tane i ta ratou uaorai au vaine e tikaʼi, mei to ratou uaorai kopapa.” (Ephesia 5:28, 29) I tetai tuanga, i reira, ko te aiteanga o te “kopapa okotai” te manako ra koe e te manata ra no te tu oraanga o toou tokorua mei ia koe uaorai. Ka anoanoia te aronga akaipoipo kia taui i to ratou manako mei “naku” ki “na taua,” mei “iaku” kia “taua.” Kua tata tetai tangata ako e: “Kia akamutu nga tokorua i te manako e koia anake ua i te pae ngakau, e kia manako ra e kua akaipoipo ia i te pae ngakau.”

Kua “akaipoipo [ainei korua ko toou tokorua] i te pae ngakau”? Ka rauka i te kapipiti no tetai au mataiti e manganui inara kare i te “kopapa okotai” i roto i taua aiteanga. Ae, ka tupu te reira, inara te akakite ra te puka Giving Time a Chance e: “Te aiteanga o te akaipoipoanga ko te akono kapipiti i te oraanga, e ko te maata atu i ta nga tangata e rave matau ra, te maata atu ia te tupuanga meitaki o to raua akaipoipoanga.”

Kua noo kapipiti tetai nga tokorua kare i mataora ana no ta raua tamariki ua nei me kore kia tinamou i te pae moni. Te akakoromaki ra tetai ke no te mea e manako patoi to raua i te pae akono no te akatakake me kore te mataku ra raua i ta tetai ka manako mai me akatakake raua. Koi meitaki ei e kua akakoromaki marie teia au akaipoipoanga, e akamaara ko toou akakoroanga koia oki kia rauka te pirianga inangaro, kare kia noo e tuatau ua atu.

 Akamaroiroi te Au Angaanga Manako Koreia i te Koreromotu o te Akaipoipoanga

Kua totou te Pipiria e i “taua tuatau openga ra,” ka riro te tangata “ei akaperepere ia ratou uaorai.” (2 Timoteo 3:1, 2) Tika tikai ki taua totou, te tuatua maata i teia tuatau i te akaraanga koia oki kia akono ua ia koe uaorai. I roto i te au akaipoipoanga e manganui, kia oronga i tetai uaorai ma te kore e papu e ka tutakiia mai kua manakoia ei akairo paruparu. Inara, i roto i tetai akaipoipoanga matutu, ka akaari nga tokorua i te tu akaatinga uaorai. Akapeea koe me rave i te reira?

I te mea e ka manako ua i te uianga, ‘Eaa te ka rauka iaku mei teia pirianga?’ e ui kia koe uaorai, ‘Eaa taku uaorai e rave nei no te akamatutu i toku akaipoipoanga?’ Te karanga ra te Pipiria ka tau te au Kerititiano “auraka te tangata e akono i [to ratou] anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea.” (Philipi 2:4) Ia koe e akamanako nei i teia kaveinga Pipiria, e akarakara i taau au angaanga i nga epetoma i topa akenei. Mei teaa te putuputu ia koe i te rave anga i te takinga meitaki ei meitaki no toou tokorua? Me inangaro toou tokorua i te tuatua, te akarongo ra ainei koe​—noatu me kare koe i inangaro tikai kia pera? Eia aau au angaanga i rave tei rekareka maataia atu e toou tokorua e kare koe?

Te akarakara anga i taua au uianga, auraka e manata e kare rava taau au angaanga memeitaki e manakoia mai me kore kare e tutakiia mai. “I roto i te maata anga o te au pirianga,” i na tetai puka ei, “na te tu papu e akakeu i tetai, no reira e rave i tei meitaki ia koe i te akamaroiroi i toou patana kia akono ma te papu na roto i taau akono papu anga.” Te akamatutu ra te au angaanga akaatinga uaorai i toou akaipoipoanga no te mea te akaari maira te reira e te akaperepere ra koe i te reira e te inangaro ra i te akono i te reira.

Puapinga Maata te Manako Tamou Mutu Kore

Te akaperepere ra te Atua ko Iehova i te tu tiratiratu. E tika, te akakite ra te Pipiria: “I te tangata e aroa ua ra, e aroa ua katoa koe [e Iehova].” (2 Samuela 22:26) Te akono tiratiratu ki te Atua te kapiti maira i te akono tiratiratu ki te akanoonooanga o te akaipoipoanga tana i akanoo.​—Genese 2:24.

Me tiratiratu korua ko toou tokorua ki tetai e tetai, ka rekareka korua i te tu tamou o to korua taokotai anga. Me akamanako koe i te au marama, te au mataiti, e te ngauru mataiti ki mua, te kite ra koe ia koe uaorai ma te kapipiti i roto i taua tutu ra. Te manako e kare i akaipoipo tetai ki tetai e mea tuke ia, e te apai mai nei teia akaraanga i te tinamou ki toou pirianga. Kua karanga tetai vaine e: “Noatu me kua riri maata au i [taku tane] e te riri nei au i tei tupu kia maua, kare au e manata me ka ope to maua akaipoipo. Te manata nei au e ka akapeea maua me akanoo akaou i to maua pirianga. Kare au e ekoko ana e ka kapiti akaou maua​—kare au i kite e ka akapeea me akono i te reira.”

E tuanga puapinga maata te manako tamou mutu kore o te koreromotu ki to tetai tokorua, inara te ngere ra te reira i roto i te au akaipoipoanga e manganui. I te tuatau taumaro  maata, penei ka tuatua tetai tokorua e, “te akaruke nei au ia koe!” me kore, “te aere nei au ka kimi i tetai te ka ariki meitaki mai iaku!” E tika, i te maata anga o te taime kare i te mea akakoroia taua tuatua ra. Noatu rai, te akakite maira te Pipiria no te arero kua “ki ïa i te kavangia.” (Iakobo 3:8) Te au tuatua tamataku e te au maroanga te akakite maira e: ‘Kare au e manako tamou mutu kore ana i to taua akaipoipoanga. Ka rauka iaku i te akaruke i te reira i tetai ua atu taime.’ Te tuatua anga i te reira ka riro ei akakino i te akaipoipoanga.

Me e manako tamou mutu kore toou, ka tapapa koe i te kapiti atu ki toou tokorua noatu te au mea ngata. E mea puapinga teia. Ka akariro te reira ei mea mama ua noou e toou tokorua kia ariki i te au tu paruparu e te au tarevake e kia akakoromaki ua atu i tetai e tetai e te akakore anga i ta tetai ara. (Kolosa 3:13) “I roto i tetai akaipoipoanga meitaki,” i na tetai puka ei, “ka tupu mai rai te tuatau noou e toou tokorua i te autu kore, e kia mou kapipiti te akaipoipoanga noatu te reira.”

I toou ra akaipoipoanga, kua papau koe i tetai koreromotu, kare ki te akanoonooanga o te akaipoipoanga, mari ra ki tetai tangata ora​—toou tokorua. Ka tau teia tikaanga kia akatupu i te tupuanga oonu e ka akapeea koe i te manako anga e te akono anga ei tangata akaipoipo. Kare ainei koe e akatika e ka tau koe kia vai ma toou tokorua kare no te mea kua irinaki ketaketa koe i te tu tapu o te akaipoipoanga pera katoa no te mea kua inangaro koe i te tangata taau i akaipoipo ra?

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia/Tutu i te kapi 5]

Taau ka Rave i Teianei

Te peea ra toou akaipoipoanga no runga i te koreromotu? Penei te kite ra koe i te ngai te anoanoia ra e kia akameitaki mai. Kia akamatutu i taau koreromotu, e tamata i te ka aru mai:

● E akara ia koe uaorai. E ui kia koe uaorai: ‘Kua akaipoipo tikai ainei au i te pae ngakau, me kore te manako nei rai e te rave angaanga nei rai au ei tangata takaua?’ E ui ki toou tokorua i tona manako no runga ia koe no teia turanga.

● E tatau i teia atikara ma toou tokorua. E oti, na roto i tetai tu maru, e uriuri i te au mataara ka rauka ia korua ko toou tokorua i te akamatutu i ta korua koreromotu ki to korua akaipoipoanga.

● Ma toou tokorua, e rave i te au angaanga ka akamatutu i ta korua koreromotu. Ei akaraanga: E akarakara i te au tutu o to korua akaipoipo e tetai atu au tupuanga akamaaraia. E rave i te au mea tei rekarekaia e korua i te tuatau e aaere kapipiti ra me kore i te au mataiti mua o to korua akaipoipoanga. E apii kapipiti i te au atikara tei akanooia ki runga i te Pipiria mei Te Punanga Tiaki e te Awake! no runga i te akaipoipoanga.

[Pia/Tutu i te kapi 6]

I Roto i te Akaipoipoanga, te O Mai ra i Roto i te Koreromotu te . . .

● Apainga “E apai i taau i tia ra. E ngari ake kia kore koe e tia, ko te tia aea koe e kare e akatae.”​—Koheleta 5:4, 5.

● Angaanga Kapipiti “E meitaki nga tangata toko rua i te takitai . . . Kia inga oki tetai ra, na te tokorua e rave e akatu ki runga.”​—Koheleta 4:9, 10.

● Akaatinga Uaorai “E mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.”​—Angaanga 20:35.

● Manako Tamou Mutu Kore “Te aroa . . . e akakoromaki i te au mea katoa.”​—1 Korinetia 13:4, 7.

[Au Tutu i te kapi 7]

Me inangaro toou tokorua i te tuatua, te akarongo ra ainei koe?