Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

“Eaa ra Taku e Apai Atu na Iehova?”

“Eaa ra Taku e Apai Atu na Iehova?”

Tua Oraanga

“Eaa ra Taku e Apai Atu na Iehova?”

AKAKITEIA E MARIA KERASINIS

I te mataiti 18, e taakamaanga au ki toku nga metua, ariki koreia mai i rotopu i toku ngutuare tangata, e e mea kataanga na toku oire. Kua taangaangaia te au patianga, te maroanga, e te au tamatakuanga kia tauta i te aati i toku tiratiratu ki te Atua ​—kare ra i rauka ana. Kua papu iaku e te vai tiratiratu anga ki te tuatua mou Pipiria ka apai mai i te au akameitakianga pae vaerua. I te akara anga ki muri e tere atu i te 50 mataiti i te tavini anga ia Iehova, te rauka nei iaku i te akatika i te au tuatua a te tata taramo e: “Eaa ra taku e apai atu na Iehova, i te au takinga-meitaki katoa nona iaku nei?”​—Salamo 116:12.

KUA anauia au i te 1930, i Aggelokastro, ko tetai oire mei te 20 kiro mita mei te uapu o Cenchreae, i te tua itinga i te Isthmus o Korinetia, te ngai i akatumuia ai tetai putuputuanga no te au Kerititiano mou i te anere mataiti mua.​—Angaanga 18:18; Roma 16:1.

E oraanga ponuiaau to toku ngutuare tangata. Ko papa te pu maata no te au tangata i reira e kua akangateitei meitakiia. Ko au te toru o te tamariki e rima. Kua utuutu toku nga metua ia matou ei au mema akamori tau no te Ekaretia Otototi Ereni. E aere ua ana au ki te Pure Tutia i te au Tapati. Kua rave au i te tataraara anga ki mua i te au tutu itoro, te tutungi anga i te au kanara i roto i te are pure i uta, e te akono katoatoa anga i te au akakoreanga kai. E manako putuputu ana au e kia riro mai e ko tetai paretenia. Kare i roa ana, kua riro mai au ko te mea mua tei riro mai i roto i toku ngutuare tangata ei mareka kore anga ki toku nga metua.

Rekareka no te Tuatua Mou Pipiria

I toku 18 mataiti anga, kua kitea mai e au e ko Katina, te tuaine o tetai o toku au taokete tane, te noo ra i roto i tetai oire i te pae mai, te tatau ra i te au puka a te Au Kite o Iehova, e kare aia e aere akaou ana ki te pure. Kua akatupu teia i te manamanata maata kiaku, no reira kua iki au i te tauturu atu iaia kia oki mai i taku i manako ana e ko te mataara tika. No reira, i te aere mai anga aia i te atoro, kua akapapa au kia aere maua no tetai oriori aere, ma te akakoroanga kia tapu atu i ko i te are o te orometua. Kua akamata te orometua i te pepei atu i te au tuatua akakino anga i te Au Kite o Iehova, te kapiki anga ia ratou e aronga irinaki tuke tei akavare ia Katina. Kua rave uaia atu te uriurianga e toru po. Kua patoi pouroa a Katina i tana au akaapaanga ma te au taumaro anga Pipiria tei akapapa meitakiia. I te openga ra, kua akakite te orometua kiaia e no te mea e tamaine manea aia, e tamaine kite, e mea tau kia rekareka aia i tona mapu anga koi rauka rai iaia e kia akaari i tetai inangaro anga no te Atua me ruaine mai aia.

Kare au i akakite ana ki toku nga metua no runga i taua uriurianga, inara i tera mai Tapati, kare au i aere ana ki te pure. I te avatea, kua aere tika mai te orometua ki to matou are toa. Kua rave au i tetai kotoeanga e te inangaroia ra au kia noo i roto i te are toa kia tauturu ia Papa.

“Ko te tumu tikai te reira, me kore kua akakeuia koe e taua tamaine ra?” ta te orometua i ui mai kiaku.

“E irinaki anga meitaki atu ta teia au tangata i ta tatou,” taku i tuatua tika atu.

I te taanga atu anga ki toku metua tane, kua tuatua atu te orometua e: “E Mr. Economos, e akaatea vivikiia to kopu tangata ki vao; e kino tikai aia ki to ngutuare tangata.”

Kua Patoi Toku Ngutuare Tangata Iaku

Tei roto teia i te openga o te mataiti 1940 te aere atura a Ereni na roto i te au tu kino tei tupu viviki mai no te tamaki anga tangata. No te mataku e penei ka opuia mai au e te aronga akatupu tamaki, kua rave a Papa i te au akanoonooanga noku kia akaruke i te oire e kia aere atu ki te are o toku tuakana i roto i te oire te ngai e noo ra a Katina. No nga marama e rua iaku i reira, kua tauturuia au kia marama e eaa ta te Pipiria e karanga no runga i tetai au tumu. Kua mareka kore au i te kite anga e e manganui te au apii a te Ekaretia Otototi kare e tau ki te irava. Kua kite au e kare te Atua e ariki mai i te akamori anga na roto i te au tutu itoro, te au peu akonoanga tukeke​—mei te akangateitei anga i te koroti​—e kare ei akamata anga Kerititiano, e kia akamori tetai ra i te Atua “ma te vaerua e te tuatua-mou” e rauka ai i te akamareka atu iaia ra. (Ioane 4:23; Exodo 20:4, 5) Tei runga ravao, kua kite au e te oronga maira te Pipiria i te manakonako anga marama no te ora mutu kore ki runga i te enua! Ko taua au tuatua mou Pipiria akaperepere ra ko te akamata angaia o te au akameitakianga naku uaorai tei rauka mai iaku no ko mai ia Iehova.

I taua taime rai, kua kite mai toku tuakana e tana tane e kare au e rave ana i te akairo no te koroti i te tuatau kaikai anga, e kare rai au e pure ana i mua i te au tutu itoro akonoanga. I tetai po kua papa raua roa rai iaku. I tera mai ra kua iki au i te akaruke i to raua kainga, e kua aere atu ki te kainga o toku aniti. Kua akakiteia atura e toku taokete tane i toku papa. I muri poto ua mai kua aere mai toku Papa ma te aue e te tauta anga i te taui i toku manako. Kua tuturi mai toku taokete tane i mua iaku, i te pati mai anga i te tataraara mei iaku ra, ko taku ia i oronga atu. Kia akamutu i te tumu ra, kua pati mai ratou kia oki atu au ki te pure, inara kua vai tiratiratu rai au.

I toku oki mai anga ki te oire o Papa, kua tupu ua atu te au taomianga. Kare aku ravenga no te komunikeiti atu kia Katina, e kare aku puka kia tatau, kare rai e Pipiria. E mataora tikai au i te tauta anga tetai o toku au katini i te tauturu mai iaku. I tona aere anga ki Korinetia, kua kitea mai e ia tetai Kite e kua oki akaou mai ma te puka “Let God Be True” e tetai kopi o te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano, ko taku ia i akamata i te tatau muna ra.

Kua Taui te Oraanga ma te Tapapa Koreia

E toru mataiti te rave uaia anga te patoianga pakari. Kare au i aravei ana i tetai Au Kite, kare rai i rauka mai iaku tetai puka. Inara, kare au i kite e, te vaitata maira te au tupuanga maata i te tupu mai i roto i toku oraanga.

Kua akakite mai toku papa kiaku e ka aere au ki toku angakara i Tesalonia. I mua ake ka akaruke ei ia Tesalonia, kua aere atu au ki tetai are toa tui kakau i Korinetia kia maaniia tetai pereue. Kua poitirere au i te kite anga e te angaanga ra a Katina i reira! Kua mataora tikai maua i te kite anga i tetai e tetai e roa te tuatau. Ia maua e akaruke ra i te toa, kua aravei atu maua i tetai tangata mapu mataora tikai te oki ra ki te kainga mei te angaanga mai, na runga i te patikara takatakai. Ko Charalambos tona ingoa. I muri ake i te kite anga i tetai e tetai, kua iki maua e ka akaipoipo maua. Kua vaitata katoa rai i teia taime nei, ia Tianuare 9, 1952, i te akatutu anga au i toku akatapuanga kia Iehova na roto i te papetito anga.

Kua papetitoia a Charalambos i mua ua atu. Kua aro katoa aia i te patoianga mei tona ngutuare tangata. E tangata maroiroi tikai a Charalambos. Kua tavini aia ei tavini tauturu no te putuputuanga e kua rave i te au apii anga Pipiria e manganui. Kare i roa ana, kua ariki mai tona ai tuakana i te tuatua mou, e i teia tuatau te tavini katoa ra te maata anga o to ratou ngutuare tangata ia Iehova.

E reka tikai toku papa ia Charalambos, no reira kua akatika aia i te akaipoipo, inara kare a Mama i akakeu ngoie ia. Noatu teia au mea ravarai, kua akaipoipo maua ko Charalambos ia Mati 29, 1952. Ko toku tungane e tetai o toku au katini tei aere mai ki te akaipoipo. Kare au i kite ana i taua taime e mei teaa ra tetai akameitaki kare e akaaiteia atu​—ko tetai apinga aroa tika tikai no ko mai ia Iehova​—i to Charalambos riro mai anga ei akapapu anga ra! Ei oa nona, kua rauka iaku i te patu i toku oraanga i roto tikai i ta Iehova angaanga.

Akamaroiroi Anga i to Matou Au Taeake

I te 1953, kua iki maua ko Charalambos i te neke atu ki Atene. Te inangaro anga i te rave kia maata atu te angaanga tutu anga, kua akamutu mai a Charalambos i te angaanga anga mei ko i te pitiniti a tona pamiri e kua kitea mai tetai angaanga no tetai tuatau. Kua akapou kapipiti maua i te au avatea ra i roto i te angaanga orometua Kerititiano e te rave anga i te au apii Pipiria e manganui.

No te au arairai anga a te akava i ta maua angaanga orometua, kua rave maua i tetai mea puapinga. Ei akaraanga, kua iki maua i te tuku i tetai kopi o te Punanga Tiaki i roto i tetai ngai okooko anga nutipepa, me kare e ngai okooko anga apinga, i rotopu tikai ia Atene, i te ngai e angaanga ra taku tane no tetai tuatau. Kua akakite mai tetai opita akava mana teitei kia maua e kua araiia te makatini. Inara, kua pati mai aia e me ka rauka iaia i te rave mai i tetai kopi e ka ui atu no runga i te reira ki te opati no te tinamouanga. I te akapapu mai anga ratou kiaia e te akatikaia ra te makatini, kua oki mai aia i te akakite mai kia maua. Te akarongo viviki anga tetai au taeake e ngai okooko anga nutipepa rai ta ratou no runga i teia, kua akamata katoa ratou i te tuku i te au kopi o Te Punanga Tiaki ki roto i te au maramarama o to ratou ngai okooko anga nutipepa. Kua rauka i tetai tangata Te Punanga Tiaki no ko mai i ta maua ngai okooko anga nutipepa, kua riro mai ei Kite, e te tavini ra i teianei ei tangata pakari.

Kua rekareka katoa maua i te kite anga e kua apii toku tungane i te tuatua mou. Kua aere mai aia ki Atene i te apii i te kaoreti no te angaanga anga i te moana, e kua apai atu maua iaia ki tetai uruoaanga na matou. Kua rave uunaia ta matou au uruoaanga i roto i te au vaorakau. Kua reka aia i tana i akarongo, inara i muri poto ua i te reira kua akamata aia i te teretere aere. I tetai o tana au tere, kua tae atu aia ki tetai uapu i Atenetina. I reira, kua aere atu tetai mitinari ki runga i te pai i te tutu aere, e kua pati atu toku tungane i tetai o ta matou au makatini. Kua rekareka maua i te rauka anga mai ia maua tana reta i te karanga anga e: “Kua kitea e au te tuatua mou. E akariro mai iaku e ei tangata kopenga.” I teia ra, te tavini tiratiratu ra aia e tona ngutuare tangata ia Iehova.

I te 1958 kua patiia mai taku tane kia tavini ei akaaere tutaka. I te mea e tei raro ta matou angaanga i te araianga e e au turanga ngata tikai, ka tavini ua te au akaaere tutaka kare ta ratou au vaine. I roto ia Okotopa 1959, kua pati maua ki te au taeake tau i te opati manga me ka akatikaia au kia aru iaia. Kua akatika mai ratou. Kia atoro atu maua e kia akamaroiroi atu i te au putuputuanga i rotopu e i tokerau ia Ereni.

Kare taua au tere i te mea ngoie. E iti ua te au mataara tei tatimeniia. I te mea e kare o maua uaorai motoka, e aere ua ana maua na runga i te apinga akaoro no te katoatoa me kare i roto i te au toroka tari apinga, kapiti mai te au moa e tetai atu apinga okooko. E aao ana maua i te au puti rapa e rauka ai i te aere atu na roto i te au mataara varivari. I te mea e te vaira i roto i te vira katoatoa tetai vaeau tangata, ka tomo atu maua i te tuatau poiri ki roto i te au oire kia kopae oki i te uiuiia mai.

Kua ariki oonu mai te au taeake i teia au atoro anga. Noatu e te angaanga pakari ra te maata anga o ratou i roto i ta ratou au ngai tanutanu anga, kua rave ratou i te tauta anga kia tae mai ki te au uipaanga tei raveia i te po i roto i te au kainga tukeke. E tu manuiri katoa tikai te au taeake e te oronga anga mai i ta ratou mea meitaki kia maua, noatu rai e meangiti ua tikai ta ratou. I tetai taime e moe ana maua ma te ngutuare tangata katoa i roto i te pia okotai. Kua riro te akarongo, te akakoromaki, e te maroiroi o te au taeake ra ko tetai akameitaki anga puapinga maata kia maua.

Akamaata Anga i ta Maua Angaanga

I roto ia Peperuare 1961, i to maua atoro anga i te opati manga i Atene, kua patiia mai maua e me ka puareinga ua maua i te tavini i Betela. Kua pau atu maua i te au tuatua a Isaia e: “I na, teia au; ko au taau e tono.” (Isaia 6:8) E rua marama i muri mai, kua rauka mai ia maua tetai reta i te pati mai anga ia maua kia aere viviki atu ki Betela. No reira ia Me 27, 1961, kua akamata maua i te tavini anga i Betela.

Kua reka maua i ta maua tukuanga angaanga, e kua viviki maua i te manako pumaana. Kua angaanga taku tane i roto i te au tipatimani Tavini Anga e te Kopenga, e i muri mai kua angaanga aia no tetai tuatau i runga i te Kumiti Manga. E tukeke taku au tukuanga angaanga i roto i te kainga. Te vaira e 18 mema i roto i te pamiri i te reira tuatau, inara vaitata rai e e rima mataiti ra, te vaira mei te 40 tangata no te mea kua raveia tetai apiianga na te aronga pakari i Betela. I te popongi, naku e tama i te au mereki, tauturu i te tangata kuki, akamanea anga i te au roi takoto e 12, e te akanoonoo anga i te au kaingakai no te kaikai. I te avatea, kua auri au i te au kakau e kua tama i te au are repo e te au pia. Okotai taime i te epetoma kua angaanga katoa au i roto i te ngai pua kakau. E maata te angaanga, inara kua mataora au e kua rauka i te tauturu atu.

E maata tikai ta maua angaanga i roto i ta maua au tukuanga angaanga i Betela e pera katoa i roto i te tavini anga koro. I te au taime e manganui kua rave maua e tere atu e itu apii anga Pipiria. I te openga o te epetoma, kua aru atu au ia Charalambos iaia e oronga ra i te au tuatua ki te au putuputuanga tukeke. Kare maua e akatakake ana.

Kua rave maua i tetai apii Pipiria ma tetai nga tokorua e piri anga vaitata to raua ki te Ekaretia Otototi Ereni e e nga oa uaorai no te orometua tei arataki i te pupu patoi anga i te irinaki tuke no te ekaretia. I roto i to raua are, kua ki tetai pia o raua ma te au tutu itoro, e ngai te tutungi uaia ra te atinga kakara e te tangi ua ra te au imene Byzantine i te au ra katoatoa. No tetai tuatau, kua atoro maua ia raua i te au Paraparau kia apii i te Pipiria, e kua atoro mai to raua oa orometua ia raua i te au Varaire. I tetai ra, kua pati mai raua ia maua kia aere atu ki to raua kainga ma te kore e taroaroa no te mea e apinga poitirere ta raua no maua. Te apinga mua ta raua i akaari mai kia maua ko taua pia ra. Kua akaatea ke atu raua i te au tutu itoro katoatoa e kua akamanea akaou i te pia. Kua rave teia nga tokorua i te tere anga ki mua e kua papetitoia. I te katoaanga, kua rekareka maua i te kite anga e mei te 50 o te au tangata ta maua i rave ana i te au apii Pipiria kua akatapu i to ratou oraanga kia Iehova e kua papetitoia.

Te taokotai anga ma te au taeake akatainuia e akameitaki anga takakeia taku e rekareka ra. Te au atoro anga na te au mema o te Pupu Akaaere, mei te au Taeake ko Knorr, Franz, e Henschel, e akamaroiroi anga maata tikai. I muri ake e tere atu i te 40 mataiti, te manako nei rai au e te tavini anga i Betela e akangateitei anga maata e e akameitaki anga.

Autu Anga i te Makimaki e te Ngereanga

I te 1982 kua akamata taku tane i te akaari mai i te au akairo no te maki Alzheimer. Te tae anga ki te 1990 kua kino roa atu tona ora anga, e i te openga ra kua umuumuia kia akonoia aia. I te openga anga no te varu mataiti o tona oraanga, kare e rauka ia maua i te akaruke ia Betela. E manganui te au taeake akaperepere i roto i te pamiri Betela, pera katoa te au akaaere tau, i te rave i te au akanoonooanga ei tauturu ia maua. Inara, noatu te tauturu takinga meitaki o ratou, kua akapou roa au i te au ora i te ra e te po i te akono anga iaia. I tetai taime e ngata tikai te au mea, e e manganui te au po e ara ua ana au.

I roto ia Tiurai 1998 kua mate taku tane akaperepere. Noatu e te mii tikai nei rai au iaia, kua akapumaanaia au no te tumu e tei roto aia i nga rima meitaki, e kua kite au e ka maaraia aia e Iehova kapiti mai te au mirioni o tetai papaki i roto i te tuakaouanga.​—Ioane 5:28, 29.

Marekaanga no ta Iehova Au Puapinga

Noatu e kua ngere iaku taku tane, kare e ko au anake ua. Tei iaku rai te akameitakianga no te tavini anga i Betela, e te rekareka nei au i te aroa e te manako anga o te katoa anga o te pamiri Betela. Ko toku pamiri akatotoaia ra kua kapiti katoa mai te au tungane e te au tuaine pae vaerua mei ia Ereni katoatoa ra. Noatu e tei roto au i teianei e tere atu i te 70 mataiti, te rauka nei rai iaku i te angaanga i te au ra katoa i roto i te ngai tunu kai e i roto i te ngai kaikai anga.

I te 1999 kua tupu tikai tetai moemoea anga o te oraanga i toku atoro anga i te au opati maata o te Au Kite o Iehova i New York. Kare e rauka iaku i te akataka atu e mei teaa toku manako. E akamaroiroi anga e kare e ngaropoina te reira kiteanga.

Iaku e oki ra i te akara ki muri, te irinaki tikai nei au e kua taangaanga au i toku oraanga i roto i tetai mataara meitaki. Te angaanga meitaki roa atu te ka rauka i tetai ua atu koia oki te tavini tamou anga ia Iehova. Te rauka nei iaku i te tuatua papu tikai e kare rava i ngere ana iaku tetai apinga. Kua akono aroa a Iehova ia maua ko taku tane i te pae vaerua e i te pae kopapa. Mei toku uaorai kiteanga, kua marama iaku e eaa ra te tata taramo i pati ei e: “Eaa ra taku e apai atu na Iehova, i te au takinga-meitaki katoa nona iaku nei?”​—Salamo 116:12.

[Tutu i te kapi 26]

Kare maua ko Charalambos e akatakake ana

[Tutu i te kapi 27]

Taku tane i roto i tona opati i te manga

[Tutu i te kapi 28]

Toku manako e akangateitei maata te angaanga Betela