Naai te Au Taputou Taau ka Irinaki?

“TANA au taputou, mei iaia rai i te reira tuatau, e manaia; kareka ra tana angaanga, mei iaia rai i teianei, kare ua rai.”​—King Henry the Eighth, na William Shakespeare.

Te au taputou manaia ta Shakespeare e taiku maira na Thomas Wolsey te katinara o Engarani, tei akono i te mana poritiki maata i Engarani i te tuatau o te 16 anere mataiti. Te karanga ra etai e te tano katoa ra ta Shakespeare akatakaanga ki te maata anga o te au taputou ta ratou i rongo ana i teia tuatau. I te au taime ravarai, e maata tei taputouia ki te au tangata inara e iti ua tei rauka mai. No reira, kare i te mea ngata i te maramaia e eaa ra ratou i manako ekoko ei i tetai ua atu au taputou.

E Maata te Au Mareka Kore

I te tuatau o te kaitamaki kino i Balkan i te 1990, ei akaraanga, kua akakite te Au Taokotai Anga Enua Konitara no te Tinamou e “e ngai meitaki” te taoni o Potinia ko Srebrenica. I te akaraanga kua riro te reira ei akapapu anga tikai na te au tangata pa enua. Kua manako katoa rai te aronga oro-kimiora Muslim i Srebrenica e tauatini ua atu mei te reira. Inara, i te openga ra, te taputou no tetai ngai meitaki kua riro mai kare ua rai. (Salamo 146:3) I roto ia Tiurai o te 1995, kua oparaia e te pupu vaeau tamaki te pupu UN e kua autuia te taoni. Kua tere atu i te 6,000 te au Muslim tei ngaro, e vaitata rai ki te 1,200 te au tangata Muslim tei tamateia.

Kua akakiia te tu o te oraanga katoatoa ma te au taputou tei aatiia. Te manako ra te au tangata e kua keiaia e te “akakitekiteanga pikikaa e te akavare anga i te au tupuanga e manganui” tei tukunaia mai ki runga ia ratou i teia tuatau. Kua oripu ua ratou no te “au oro anga taputou aatiia na te au poritiki e tauatini ua atu.” (The New Encyclopædia Britannica, Voriumu 15, kapi 37) Te au arataki akonoanga irinakiia tei taputou mai i te akono i ta ratou au anana kua akakino ia ratou i roto i te tu kino roa atu. I roto rai i taua au angaanga mei te apiianga e te rapakau anga vairakau​—tei manakoia ana e te akatereia ra e te tangi aroa e te manako anga no tetai ke​—kua pikikaaia e etai to ratou irinaki anga e kua akakino me kare ra kua tamateia te aronga ta ratou e akono ra. No reira rai te Pipiria i akamatakite mai ei ia tatou e auraka e tuku i te akarongo ki roto i te tuatua ravarai!​—Maseli 14:15.

 Te Au Taputou te Akangateiteiia Ra

E tika, e manganui te au tangata te akono ra i ta ratou tuatua, i tetai taime e tutaki anga maata kia ratou uaorai. (Salamo 15:4) Ta ratou tuatua ko to ratou tatua ia, e te akangateitei ra ratou i te reira. Te inangaro tikai ra tetai i te mou i te au taputou ta ratou i maani ana ma te au akakoroanga meitaki tikai. Kua papa e te puareinga ua ra ratou i te rave i ta ratou i taputou mai inara kare ra e rauka ana i te rave. Penei ka tamanamanata te au turanga i te au parani meitaki roa atu.​—Koheleta 9:11.

Noatu e eaa te tumu, ko te tika anga e manganui te au tangata e mea ngata tikai i te irinaki atu i roto i ta tetai ua atu au taputou. No reira i tupu mai ei te uianga: Te vaira ainei tetai ua atu au taputou ka rauka ia tatou i te irinaki? Ae. Ka rauka ia tatou i te irinaki i te au taputou tei kitea i roto i ta te Atua Tuatua, te Pipiria. Eaa ka kore ei e akara matatio e eaa ta te atikara te aru maira e karanga ra no runga i teia tumu manako? Penei ka manako taopenga koe, mei ta te au mirioni ua atu i manako ana, e ka rauka tikai ia tatou i te irinaki i te au taputou a te Atua.

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 3]

AP Photo/Amel Emric