Akataka Anga i te Puaka Taae e Tona Akairo

TE REKAREKA ra ainei koe i te akamatara anga i tetai tuatua muna? Kia rave i te reira, ka kimi koe i te au akakiteanga te tauturu ra ia koe kia kiteaia mai e koe te pau anga. I roto i tana Tuatua akauruia, kua oronga mai te Atua i te au akakiteanga te anoanoia ra no runga i te numero 666, te ingoa, me kare te akairo, o te puaka taae o Apokalupo pene 13.

I roto i teia atikara, ka akara tatou e a tumu maata no te akamanako anga​—te au akakiteanga puapinga​—te akaari maira i te aite anga o te akairo o te puaka. Ka uriuri manako tatou (1) akapeea me ikiia te au ingoa Pipiria i tetai taime, (2) te akataka anga i te puaka taae, (3) eaa te aite anga o te 666 e “tei te tangata te ariteanga o teianei numero,” e te (4) te aiteanga o te numero 6 e eaa i tataia ai e toru numero, koia oki, te 600 e te 60 e te 6, me kore e 666.​—Apokalupo 13:18.

Au Ingoa Pipiria​—Kare i te Tuatua Akataka Ua

E putuputu te taime e e aiteanga takake te au ingoa Pipiria, me orongaia mai tikai e te Atua. Ei akaraanga, no te mea e ka riro mai a Aberama te metua no te pa enua, kua taui te Atua i te ingoa o te pateriareka kia Aberahama, te aite anga te “Metua no te Urupu.” (Genese 17:5, akara i te koromu) Kua akakite te Atua kia Iosepha raua ko Maria kia tapaia ta Maria pepe kare i anauia ake e ko Iesu, te aite anga “Te Akaora.” (Mataio 1:21, akara i te koromu; Luka 1:31) Kia rotai ki te aite anga o taua ingoa, na roto i ta Iesu angaanga orometua e te mate atinga, kua rauka ia Iehova i te oronga mai i to tatou ora.​—Ioane 3:16.

No reira, te ingoa numero orongaia mai e te Atua te 666 e mea tau e te akatutu maira i ta te Atua e akara ra e ei au tu akataka anga o te puaka. Tei matauia, kia marama i taua au tu, te anoanoia ra tatou kia akataka i te puaka uaorai e kia kite no runga i ta te reira au angaanga.

Akatakaia Mai te Puaka

Te akamarama maira te puka Pipiria o Daniela i te akakite anga maata no runga i te aite anga no te au puaka akatutuia ra. Te vaira i roto i te pene 7 tetai tutu taka marama no “nga puaka nunui e a”​—te riona, te tapa, te nemera, e tetai e mea mataku ma te nio maata auri. (Daniela 7:2-7) Te akakite maira a Daniela kia tatou e te akatutu maira teia au puaka i te “ariki,” me kore te au patireia poritiki, te tutara ra i runga ake i te au patireia mamaata te aru maira.​—Daniela 7:17, 23.

No runga i te puaka o Apokalupo 13:1, 2, te tou maira The Interpreter’s Dictionary of the Bible e “kua kapiti mai [te reira] ki roto iaia uaorai i te au tu katoatoa o te nga puaka e a o ta Daniela orama . . . No reira, te akatutu maira teia puaka mua [o Apokalupo] i nga mana ririnui kapitiia o te tutara poritiki katoatoa te patoi ra i te Atua i roto i teianei ao.” Kua akapapuia mai teia akaraanga e Apokalupo 13:7, te karanga ra no te puaka e: “E mana tei orongaia mai nona i te au kopu katoa, e te au reo, e i te pa enua.” *

Eaa ra te Pipiria i taangaanga ai i te au puaka ei akatutu anga no te tutara anga tangata? E rua nga tumu. Te mea mua, no te rekoti akamaringi anga toto mei te puaka taae rai ta te au kavamani i akaputu tere atu te au anere mataiti. “Te tamaki ko te reira tetai mea taui kore o te tuatua enua,” i tata  ai te nga tangata tata tuatua enua ko Will raua ko Ariel Durant, “e kare i ngaro i roto i te oraanga tangata me kore akaaerenga tangata.” E tika tikai te reira e “te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai”! (Koheleta 8:9) Te rua o te tumu koia oki “kua oronga maira [a Satani ki] te taae i tona uaorai maroiroi, e tona uaorai terono, e te mana maata nona.” (Apokalupo 12:9; 13:2) No reira, e apinga te tutara anga tangata na te Tiaporo, no reira te akaata maira i tona tu mei te puaka taae rai.​—Ioane 8:44; Ephesia 6:12.

Inara, kare te aite anga o teia, e e apinga akatereia te tangata tutara ravarai e Satani. Ko te tika, i roto i tetai tu, te tavini ra te au kavamani tangata ei ‘tavini oki no te Atua,’ i te oronga anga i te tu ngaueue kore ki te taiate tangata, me kare oki te reira ka tupu mai te marikonga kore. E kua paruru etai au arataki i te au tikaanga puapinga maata a te tangata, kapiti mai anga i te tikaanga kia piri atu ki roto i te akamori anga mou​—ko tetai apingaia kare a Satani e inangaro ana. (Roma 13:3, 4; Ezera 7:11-27; Angaanga 13:7) Noatu rai, no te akakeu anga a te Tiaporo ra, kare roa e rauka ana i tetai tangata me kore i te akaaereanga a te tangata nei i te apai mai i te au e te tinamou ope kore ki te au tangata. *​—Ioane 12:31.

“Tetai Numero na te Tangata”

Te toru o te akakiteanga ki te aite anga o te 666 te vaira i roto i tona riro anga “tei te tangata te ariteanga o teianei numero,” me kare mei The Amplified Bible e akakite maira, e ko “tetai numero na te tangata.” Kare teia tuatua e taiku ana ki tetai tangata tataki tai, no te mea tei ia Satani​—kare ki tetai ua atu tangata​—te mana anga i runga ake i te puaka. (Luka 4:5, 6; 1 Ioane 5:19; Apokalupo 13:2, 18) Kareka ra, te rauka anga i te puaka “tetai numero na te tangata,” me kare te akairo, te akakite maira te reira e e tangata tikai, kare i te vaerua me kore i te temoni, e no reira te akakite maira i tetai ua atu au tu tangata ra. Eaa ra te reira? Te pau maira te Pipiria, i te na ko anga e: “Kua rave katoatoa oki [te au tangata] i te ara, e kua ngere i te akameitaki a te Atua.” (Roma 3:23) Te rauka anga i te puaka “tetai numero na te tangata,” te akakite maira i reira, e te akaata ra te au kavamani i te tu apa ua o te tangata, te akairo no te ara e te apa.

Te akapapu maira te tuatua enua i teia. “Te ngai tangata ravarai tei vai ana kua topa iora ki raro,” i karanga ai a Henry Kissinger te Tekeretere o te Au-Enua o mua ana o te U.S. “E papaanga te tuatua enua no te au tautaanga tei poka, no te au manakonako anga kare i kiteaia ana . . . No reira, ei tangata tata tuatua enua ra, ka ariki tetai i te manako no te tumatetenga i te openga ra.” Te akakite maira ta Kissinger akamarama anga taka meitaki ki teia tuatua mou puapinga maata o te Pipiria e: “Kare tei te tangata uaorai tona aerenga: kare tei te tangata e aere nei, i te  akono i tona uaorai takainga tapuae.”​—Ieremia 10:23.

I teianei kua rauka ia tatou i te akataka i te puaka e te kite anga e akapeea te Atua i te manako anga no te reira, ka rauka ia tatou i te akara matatio i te tuanga openga o ta tatou piri​—te numero ono e eaa i tataia ai e toru numero​—koia oki, e 666, me kore te 600 e te 60 e te 6 ra.

Kua Ripitiia Mai te Ono e Toru Taime​—No Teaa Ra?

I roto i te au Tuatua Tapu, ko tetai ua atu au numero e akatutu anga puapingaia. Te numero itu, ei akaraanga, kua taangaanga putuputuia ei akatutu mai i tetai apinga kua oti takiri, me kore e apa kore, i roto i nga mata o te Atua. Ei akatauanga, te epetoma angaanga anga a te Atua te kapiti maira e itu “rā,” me kare e au tuatau akatotoaia, i akatupu takiri ei te Atua i tana akakoroanga no te angaanga anga no runga i te enua. (Genese 1:3–​2:3) Mei te ario rai te “tuatua” a te Atua tei “tataki ituia te tamā anga,” no reira kua tama apa koreia. (Salamo 12:6; Maseli 30:5, 6) Kua akakiteia kia Naamana repera e kia pai e itu taime i roto i te Kauvai Ioridana, i muri ake kua tama takiriia aia.​—2 Ariki 5:10, 14.

Te ono e poto ua ake i te itu. Kare ainei i reira ei akatutu anga tau no tetai apinga apa, me kare e kino, i roto i nga mata o te Atua ra? Ae, e tikai! (1 Paraleipomeno 20:6, 7) Tei runga ravao, kua ripitiia mai te ono e toru taime, ei 666, te akakite pakari maira i taua apa. Ko teia te manako tika e turuia ra e te tikaanga e ko te 666 ko “tetai numero na te tangata,” mei ta tatou rai i akamanako ana. No reira, te rekoti o te puaka, e “numero na te tangata,” e ko te numero 666 uaorai te tou katoatoa ra ki tetai taopenga anga taka meitaki​—te kino pakari e te autu kore anga i roto i nga mata o Iehova.

Te akatutu anga no te au tu tika kore o te puaka te akamaara maira eaa tei tuatuaia no runga i te Ariki ko Belesazara o Babulonia taito. Na roto ia Daniela, kua karanga atura a Iehova ki taua tutara ra e: “Kua aiteia koe ki te aite, e kare i tika.” I taua po rai kua taia ia a Belesazara, e kua topa te Patireia maata o Babulonia. (Daniela 5:27, 30) Pera katoa, te akavaanga te Atua i te puaka poritiki e te aronga ma tona akairo te akakite maira i te openga o taua puaka e te aronga e turuturu ra iaia. Inara, i roto i teia akatauanga, ka takore te Atua kare e okotai ua akatereanga poritiki mari ra te akairo katoa o te tutara anga a te tangata. (Daniela 2:44; Apokalupo 19:19, 20) Mei teaa i reira, te puapinga, e kia kopae tatou i te akairo mate a te puaka!

Kua Akatakaia Mai te Akairo

I muri ua ake i te akakite mai anga i te numero 666, kua taiku mai a Apokalupo i te au pipi e 144,000 a te Punua Mamoe, ko Iesu Karaiti, kua tataia tona ingoa e te ingoa o tona Metua, ko Iehova, ki runga i to ratou au rae. Te akataka maira teia au ingoa i te aronga tei apai e kua riro mai e na Iehova e na tana Tamaiti, ta ratou i mou akaparau ana i te akakitekite aere. Pera katoa, ko te aronga tei rauka te akairo o te puaka te akakitekite  ra ratou e te tavini ra i te puaka. No reira, te akairo, me i te rima katau me kare i runga i te rae, i te tuatua akatutu anga, e akairoia te akataka ra i te tangata ma te akairo e ko tetai te oronga ra i te turu anga akamori anga ki te au akatereanga poritiki mei te puaka rai o teianei ao. Ko te aronga tei rauka te akairo te oronga ra kia “Kaisara” tei tau na te Atua tikai oki. (Luka 20:25; Apokalupo 13:4, 8; 14:1) Akapeea ra? Na te oronga anga i te akamori anga ngateitei ki te au-enua poritiki, tona au akatutu anga, e tona vaeau ririnui, ta ratou e akara atura no te manakonako anga e te akaoraanga. Ko tetai ua atu akamori anga ta ratou ka oronga atu ki te Atua mou ra e tuatua vaa ua ia.

Ei tuke anga, te raurau maira te Pipiria kia tatou e: “Auraka e irinaki ki te ui ariki, i te tamaiti a te tangata nei, kare oki ona ora. Te riro nei oki tona vaerua, te oki nei aia ki tona ra one; kore rava atura tana i akakoro i taua rā ra.” (Salamo 146:3, 4) Ko te aronga tei akarongo ki taua ako anga pakari ra kare e maromaroa me autu kore te kavamani i te akatupu mai i ta ratou au taputou me kore me topa mai te au arataki akakeu pakari mei te taoonga teitei.​—Maseli 1:33.

Kare te aite anga o teia e kia noo ua te au Kerititiano mou e kare e rave i tetai apinga no runga i te tumatetenga o te au tangata. Ei tuke anga, te akakite maroiroi ra ratou e e okotai ua kavamani te ka tauturu i te au manamanata o te au tangata​—te Patireia o te Atua, ta ratou e akatutu maira.​—Mataio 24:14.

Te Patireia o te Atua​—Te Manakonakoanga Anake o te Au Tangata Ravarai

Iaia i te enua nei, kua akariro a Iesu i te Patireia o te Atua ko te tumu anga tuatua maata o tana tutu aere anga. (Luka 4:43) I roto i tana pure akaraanga, kua kapikiia i tetai taime e ko te Pure a te Atu, kua apii a Iesu i tana au pipi kia pure kia tae mai taua Patireia e kia raveia to te Atua ra anoano ki runga i te enua nei. (Mataio 6:9, 10) E kavamani te Patireia te ka tutara ki runga ake i te enua katoa, kare mei roto mai i tetai oire maata i te enua nei, mari ra mei te rangi mai. No reira, kua kapiki a Iesu i te reira “te patireia o te au rangi ra.”​—Mataio 11:12, NW.

Koai ainei tei tau kia riro mai ei Ariki no taua Patireia ra ia Iesu Karaiti ua nei, tei mate no tona au tangata i te tuatau ki mua ra? (Isaia 9:5, 6; Ioane 3:16) Kare e roa atu ana ka uriia mai e teia Tutara tiama, e peretana vaerua maata i teianei, i te puaka, to te reira au ariki, e to te reira au vaeau ki roto i “te roto ai e te teio e ka ua ra,” e akairo no te takore takiri anga. Inara kare ko te reira ua. Ka takore katoa a Iesu ia Satani, ko tetai apinga kare i rauka ana i te tangata i te rave.​—Apokalupo 11:15; 19:16, 19-21; 20:2, 10.

Ka apai mai te Patireia o te Atua i te au ki to te reira au tangata akarongo katoatoa. (Salamo 37:11, 29; 46:8, 9) E kare e mii akaou, te mamae, e te mate. E manakonakoanga kaka ia no te aronga tei vai rangatira ana mei te akairo o te puaka ra!​—Apokalupo 21:3, 4.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia i te kapi 5]

Au Akakiteanga no te Aite Anga o te 666

1. Te au ingoa a te Pipiria te akaari putuputu maira i tetai apinga no runga i te au tu o te tangata me kore i te oraanga, mei te tu o Aberahama, Iesu, e tetai ua atu e manganui. Pera katoa, te akatutu maira te numero o te ingoa o te puaka i tona au tu.

2. I roto i te puka Pipiria o Daniela, te au puaka tukeke te akatutu maira i te au patireia a te au tangata te aru maira. Te akatutu maira te puaka kapitiia mai o Apokalupo 13:1, 2 i te akatereanga poritiki o teianei ao, tei akamanaia e tei akatereia e Satani.

3. “Tei te tangata te ariteanga o teianei numero” o te puaka ra, me kare ko “tetai numero na te tangata,” te akaari maira e e tangata tikai, kare ko te temoni. No reira, te akaata maira te reira i te au tarevake o te au tangata tei tupu mai no te ara e te apa.

4. I roto i nga mata o te Atua, ko te numero ono, ko te kore anga e taeria te katoaanga o te Pipiria, me kore te apa kore, te itu, te akakite maira i te apa. Te akakite pakari maira te akairo 666 i taua tu ngere anga na te ripitianga i te numero e toru taime.

[Au Tutu i te kapi 6]

Kua akapapu mai te tutara anga a te tangata e kua autu kore, tei akatutu meitakiia mai e te numero 666

[Akameitakianga]

Starving child: UNITED NATIONS/Photo by F. GRIFFING

[Au Tutu i te kapi 7]

Na Iesu Karaiti e apai mai i te tutara anga tiama ki te enua nei