Tua Oraanga

Apai Mai te Au Akaatingaanga Rikiriki i te Au Akameitakianga Maata no Maua

AKAKITEIA E GEORGE RAUA KO ANN ALJIAN

Kare roa maua ko taku vaine i manako ana i roto i ta maua au moemoeaanga e a tetai ra ka tarevake maua i te manako i te tuatua “puapii” ki te “kioretoka.” Kare roa maua i manako ana e i roto i to maua 60 anga e ara ka eumiumi maua i te au reta tuke ake rai i tataia i te tauta anga i te tuatua atu ki te au tangata mei te Itinga Mamao mai. Inara, ko teia ta maua ko Ann i rave i te au mataiti openga o te 1980. Kia akakite atu maua i reira e i akapeea te au akaatingaanga rikiriki ta maua i rave i te au mataiti i aereia mai ana i te arataki atu anga ki te au akameitakianga e manganui.

NO ROTO mai au i te ngutuare tangata o te uanga Amenia e no te Akonoanga Amenia. E Katorika Roma a Ann. Kua ariki maua roa rai i ta maua nga irinakianga akonoanga i to maua akaipoipo anga i te 1950. E 27 oku mataiti, e 24 o Ann. Kua noo maua ki roto i tetai apatimani i runga ake i toku toa tama anga e te tamaro anga kakau i Jersey City, New Jersey, Marike. Tae atu ki taua taime ra mei te a paa mataiti i reira toku riro anga ei ona no teia pitiniti.

I te 1955 kua oko mai maua i tetai are manea e toru pia moe i Middletown, i New Jersey. Taua kainga ra e 60 kiro mita mei taku pitiniti, te ngai e angaanga ana au e ono ra i te epetoma. E tae reiti ua mai ana au ki te kainga i te au po ravarai. Toku taime ua e aravei ana i te Au Kite o Iehova koia oki i te au taime e aere mai ratou ki toku toa i te oronga puka Pipiria mai kiaku. E tatau ana au i te puka ma te inangaro maata. Noatu te pou ra te maata anga o toku taime e te manako ki taku pitiniti, kua rauka ra iaku i te akatupu i te akangateiteianga oonu no te Pipiria.

Kare i roa kua kitea mai iaku e ko te ngai o te ratio a te Punanga Tiaki, WBBR, e akakitekite ana i te au akoanga Pipiria i te taime e akaoro ra au ki ko e mei ko mai i toku toa. E akarongo meitaki ana au  ki teia au akoanga, e kua tupu toku inangaro e tae roa tu ki te turanga e kua pati au ki te Au Kite kia atoro mai iaku. I roto ia Noema 1957, kua tae mai a George Blanton ki toku kainga e kua akamata i tetai apiianga Pipiria kiaku.

Taokotaiia to Maua Ngutuare Tangata i Roto i te Akamorianga Mou

Akapeea ra to Ann manako ngakau no runga pouroa i teia? Nana rai e akakite atu kia koe.

“I te akamataanga, kua patoi pakari tikai au. No te maata o taku tamanamanata i ta George apiianga Pipiria kua iki aia kia apii ki tetai ngai ke, i te pera ua anga e varu marama. I taua taime ra, kua akamata a George i te tae ki te au uipaanga i ko i te Are Uipaanga Patireia i te au Tapati. Kua kite au i reira e e pakari tikai tona inangaro no runga i te tana apiianga Pipiria no te mea ko tona ra va ua rai teia. Inara, kua riro rai aia ei tane e ei metua tane meitaki​—maata roa atu ra​—e kua akamata toku tu i te taui. Ko te tika, i tetai au taime e tama ra i te kaingakai meangiti i roto i te pia noonoo me kare e tangata e akara maira, e rave ana au i te makatini Awake! ta George e vaoo ua ana rai ki reira, e ka tatau au i te reira. I tetai atu au taime, ka tatau mai a George kiaku i tetai au atikara o te Awake! te kare e akamanako tika ra i te apiianga kareka ra te akakite ua maira rai i Tei Anga mai.

“Tetai aiai ia George i vao i te rave i tana apiianga Pipiiria ma te Taeake Blanton, kua rave mai au i tetai puka a ta maua tamaiti e rua mataiti, ko George, i tuku ki runga i te kaingakai i te pae i toku roi. No runga te reira i te manakonakoanga no tei mate. Noatu toku roiroi, kua akamata au i te tatau i te reira no te mea koi mate ua akera toku mama ruau, e te taitaia ra tikai au. Kua viviki ua au i te kite e te marama i te tuatua mou a te Pipiria e kare tei mate e mamae ra i tetai ngai e ka oki akaou mai ratou ki te oraanga nei na roto i tetai tuakaouanga a te tuatau ki mua. Kare i roa ana te noo tika ra au ki runga i roto i toku roi, i te rekareka i te tatau anga e te akairaira anga i te au manako taku i inangaro i te akaari kia George me tae mai aia ki te kainga mei tana apiianga Pipiria.

“Kare i rauka roa ana i taku tane i te irinaki e ko au rai teia. I tona akaruke anga i te are, kua patoi au, e i teianei te maringiringi ua maira toku rekareka i te au tuatua mou umere roa o te Pipiria taku i kite! Kua ara ua maua e tae ua atu ki te popongi maiata i te tuatua anga no runga i te Pipiria. Kua akamarama mai a George i to te Atua akakoroanga no te enua. Kua pati au kiaia i taua po tikai ra me kare e rauka iaia kia rave i tana apiianga ki te kainga kia piri atu au ki te reira.

“Kua akamaroiroi mai te Taeake Blanton e kia piri mai te tamariki ki ta maua apiianga. Kua manako maua e e ou roa raua, i te mea e e rua e te a ua rai o raua mataiti te pakari. Inara, kua akaari mai te Taeake Blanton kia maua ia Deuteronomi 31:12, ko tei tuatua e: ‘E akaputuputu mai i te au tangata, i te tane, e te vaine, e te tamariki . . . , kia akarongo ratou, e kia apii.’ Kua ariki rekareka tikai maua i taua aratakianga ra e kua akateateamamao no te tamariki kia paupau i ko i te apiianga Pipiria. E akapapa kapiti ana matou i ta matou au pauanga, inara kare roa maua e akakite ana kia raua e eaa te ka tuatua. To maua manako na teia i tauturu i te arataki i ta maua tamariki kia akariro i te tuatua mou na raua uaorai. Ka akameitaki maata ua rai maua i te aratakianga ta te  Taeake Blanton i oronga mai kia maua i te tauturu i to maua ngutuare tangata kia tupu i te pae vaerua.”

Au Akaaoanga Tei Anoanoia te Akaatingaanga

I teianei ra e kua taokotaiia matou i roto i te apii anga i te Pipiria, e au akaaoanga ou atura ia ta matou ka aro atu. I te mea e e mamao tikai toku toa, kare au e tae vave mai ana ki te kainga e tae ua atu ki te ora iva i te aiai. No teia , kare atura e rauka iaku kia tae ki te au uipaanga i te au ra o te epetoma inara ka tae au i te au Tapati. Tae mai ki taua taime ra, e tae ua ana a Ann ki te au uipaanga pouroa e te viviki i te tupu. Te inangaro katoa ra rai au kia tae ki te au uipaanga pouroa e pera katoa kia akaaere i tetai apiianga meitaki tikai na te ngutuare tangata. Kua kite au e ka anoanoia au kia rave i tetai au akaatingaanga. I reira kua iki au kia akapoto mai i toku au ora no te pitiniti, noatu e ka ngere au i tetai papaki o taku aronga oko.

Kua puapinga meitakiia te reira. Irinaki matou e e mea puapinga tikai te apii a te ngutuare tangata mei te au uipaanga ke atu rai e rima o te epetoma i ko i te Are Uipaanga Patireia. E kapiki ana matou i te reira e ko te ono o ta matou uipaanga. Tera te aiteanga kia akanooia tetai ra e te taime tikai​—Ruitoru i te au epetoma i te ora 8:00 p.m. Tetai au taime i muri ake i te kaikaianga aiai, ia matou e akaatea atura i te mereki openga i roto i te ngai kaikai, ka karanga tetai ia matou e, “Vaitata te taime no te ‘uipaanga’!” Ka akamata a Ann i te apii me roa au, e me tae mai au kua akaaere atu au i reira.

Tetai apinga ke atu tei akaketaketa e tei taokotai marie ia matou ei ngutuare tangata koia oki ko te tatau kapiti anga i te tia o te au ra ravarai i te popongi. Tera ra, i te akapapa anga i teia kua kitea mai tetai manamanata. E tuke tuke te taime e ara mai na te katoatoa. Kua uriuri matou i teia e kua iki e ka tu pouroa mai matou i te taime okotai, kia kaikai popongi i te 6:30 a.m., e ka akamanako kapiti ei i te tia no te ra. Kua riro tikai teia ei puapinga maata no matou. I te maata mai anga ta maua nga tamaiti, kua iki raua kia tomo ki te angaanga Betela. I to maua manako kua riro teia au uriurianga i te au ra ei tauturu i to raua turanga pae vaerua.

Ka Anoanoia te Akaatingaanga Maata Atu no te Au Akameitakianga i Muri Ake i te Papetitoanga

Kua papetitoia au i te 1962, e i muri ake i te 21 mataiti i te rave anga i taku pitiniti, kua oko atu au i te reira e kua apai i tetai ngai angaanga kia vaitata ua atu ki toku ngutuare tangata kia rauka ia matou i te tavini kapiti ia Iehova. Kua riro teia ei akatuera i te mataara ki te au akameitakianga e manganui. Kua akanoo matou i te akakoroanga e ka rave pouroa matou i te angaanga orometua tamou. Kua akamata te reira i te au mataiti mua o te 1970 i te riro anga ta maua tamaiti pakari atu, ko Edward, ei orometua tamou, me kore ei painia tamou, i muri tika roa ake i te oti anga i te apii teitei. I muri poto ua mai, kua akamata atu ta maua tamaiti ko George i te painia, ma Ann i te aru atu anga i muri ua mai. Kua akamaroiroi tikai ratou toko toru pouroa iaku, me akakitekite mai ratou kiaku no runga i te au mea ta ratou i kite i roto i te tavini anga koro. Ei ngutuare tangata e uriuri ana matou e akapeea e rauka ai ia matou i te akangoie mai i to matou oraanga kia piri matou pouroa ki te tavinianga tamou. Kua iki matou i te oko atu i te are. E 18 mataiti to matou noo anga ki roto i tera are e i utuutuia to matou ngutuare tangata ki reira. Inangaro maata tikai matou i to matou kainga, inara kua akameitaki mai a Iehova i ta matou ikianga kia oko atu i te reira.

Kua patiia mai a Edward ki te Betela i te 1972, e George, i te 1974. Noatu oki e te mii ra maua ko Ann ia raua, kare ra maua e akamanako atu ana e mei teaa ra te tau kia noo vaitata ua mai raua ki to maua ngai, kia akaipoipo, e kia anau tamariki. Inara, te rekareka nei maua e te tavini ra ta maua nga tamaiti ia Iehova i Betela. * Te akatika nei maua ki te Maseli 23:15, tei karanga e: “E taku tamaiti e, kia pakari toou ra ngakau, toku uaorai nei rai.”

Tomo Maua ki te Angaanga Painia Takake

Ma ta maua nga tamaiti i Betela, kua painia ua atu rai maua. I reira i tetai ra i te1975, kua tae mai tetai reta na maua i te pati mai ia maua kia tomo ki te angaanga painia takake i roto i tetai ngai kare i angaangaia ake i Clinton County, Illinois. E mea umere tikai te reira! Te aiteanga o teia ka akaruke maua ia New Jersey, te ngai e vaitata ua ana maua ki ta maua nga tamaiti i New York e te ngai te reira to maua au oa e te kopu tangata. Inara, kua apai maua i te reira ei tukuanga angaanga mei ko mai ia Iehova e kua rave i te akaatingaanga tei arataki atu ki te au akameitakianga ou.

I muri ake i tetai au marama o te angaanga anga i te ngai kare i angaangaia ake, kua akamata matou i te rave i te au uipaanga ki roto i te are kapuaanga i Carlyle, Illinois. Inara kua inangaro matou i tetai ngai tinamou no te uipa. Kua kitea mai e tetai tungane raua ko tana vaine i reira tetai ngai ma tetai are meangiti ua tei rauka ia matou i te tarau. Kua tama matou i te reira​—e a vao atu i te are repoanga​—e kua taui takiri i te reira ki roto i tetai ngai uipaanga meangiti ua. Te maara nei maua ma te aroa i tetai oroenua tei inangaro i te kite no runga ia matou. E aro putuputu ua mai na aia i tona katu i te akara e eaa te raveia ra i te uipaanga!

I muri iora, kua akatumuia te Putuputuanga i Carlyle, e kua mataora tikai e kua piri atu ana maua ki teia. Kua tauturuia maua e tetai nga tokorua painia mapu ua, ko Steve raua ko Karil Thompson, ko tei aere katoa mai i te angaanga i roto i te ngai kare i angaangaia ake. Kua noo mai a Thompson ma ki reira no tetai au mataiti e i muri mai kua tae atu ki te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada e kua aere atu ki tetai tukuanga angaanga mitinari i Aperika Itinga, i reira raua tavini ei i roto i te angaanga tutaka aere.

Kare i roa ana kua apiapi to matou ngai uipaanga, e kua kite tikai matou i te anoano no tetai are uipaanga maata atu. Kua tauturu akaou mai taua tungane ra rai i reira raua ko tana vaine e kua oko mai i te ngai tei tau meitaki atu no tetai Are Uipaanga Patireia. Mei teaa tikai ra to maua mataora i te au mataiti ua i muri mai, kua patiia mai maua ki te akatapuanga o tetai Are Uipaanga Patireia ou ua i patuia i Carlyle! Kua rauka iaku te akangateiteianga o te oronga anga i te tuatua no te akatapuanga. Kua riro ta maua tukuanga angaanga i reira ei tupuanga umere tikai no maua, ei akameitakianga mei ko mai ia Iehova.

E Koro Ou Tei Tuera Mai kia Maua

I te 1979 kua tae mai ta maua tukuanga angaanga ou, ki Harrison, i New Jersey. Kua tavini maua ki reira no tetai 12 mataiti. I taua taime ra kua akamata atu maua i tetai apiianga Pipiria ki tetai vaine Tinito, e kua arataki atu teia ki te au apiianga e manganui ki te iti tangata Tinito. I taua taime rai, kua kitea mai e maua e e tauatini ua atu te aronga apiipii e te au ngutuare tangata Tinito e noo ana i to maua ngai. No teia, kua akamaroiroiia maua kia apii i te reo Tinito. Noatu te aiteanga o teia e ka akapouia tetai taime i te au ra ravarai i te apii anga i te reo, kua taopenga mai ra ki te au  apiianga Pipiria rekareka tikai e manganui ki te iti tangata Tinito i to maua ngai.

I taua au mataiti ra, e maata tikai ta maua au tu katakata i kite ana, i roto tikai i ta maua au tautaanga i te tuatua Tinito. I tetai ra kua akaaravei atu a Ann iaia uaorai ei “kioretoka” Pipiria kare ra ei “puapii” Pipiria. E aiteite ua oki nga tuatua. Kua mata katakata ua mai te pu ngutuare e kua karanga mai e: “Aere mai ra na roto nei ine. Kare rava ra au i tuatua ana ki tetai kioretoka Pipiria i mua ana.” Te ngata nei rai ia maua te reo.

I reira kua tukuia atu maua ki tetai ngai ke i New Jersey tei rauka ia maua i te angaanga ua atu rai i roto i te koro o te Tinito. I muri mai kua patiia mai maua kia aere atu ki Boston, Massachusetts, tei reira te ngai i akatupuia ai tetai pupu Tinito no tetai toru mataiti. Kua rauka ia maua te akangateiteianga no te oronga i te turuturuanga ki teia pupu nei no te au itu mataiti i topa akenei e te rekareka i te kite anga i te reira i te riro anga mai ei putuputuanga i te ra 1, o Tianuare, 2003.

Au Akameitakianga mei Tetai Oraanga Akaatingaanga Uaorai

Ia Malaki 3:10, ka tatau tatou i ta Iehova patianga i tona iti tangata kia apai mai i ta ratou au apinga oronga e te au atinga kia riringi atu aia i reira i tana au akameitakianga e na te kore ua atu e anoano akaouia. Kua akaruke maua i tetai pitiniti tei inangaro maataia tikai e au. Kua oko matou i to matou kainga, tei inangaro maataia tikai e matou. E kua akaruke katoa atu matou i tetai au apinga ke atu. Inara, me akaaiteia atu ki te au akameitakianga, e mea meangiti ua rai te au akaatingaanga.

E tika tikai, e mei teaa ra te maata o te au akameitakianga mou, ta Iehova i riringi ua mai ki rungao ia matou! Kua rauka ia maua te merengoanga tikai o te kite anga i ta maua tamariki i te ariu anga ki te tuatua mou, e kua rauka ia matou te rekareka o te piri tamou anga ki roto i te angaanga orometua no te ora, e kua kite ana matou ia Iehova i te akono anga i to matou au anoano. E tika rava e, kua riro ta matou au akaatingaanga rikiriki ua i te apai mai i te au akameitakianga maata tikai!

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 25]

Ko Louise raua ko George Blanton ma Ann, 1991

[Tutu i te kapi 26]

Te Are Uipaanga Patireia i Carlyle, tei akatapuia ia Tiunu 4, 1983

 [Tutu i te kapi 27]

Ma te Putuputuanga ou o te Tinito i Boston

[Tutu i te kapi 28]

Ma Edward, Connie, George, e Grace