Akono Anga i te Aronga Ruaine​—E Apainga Kerititiano

“E ruaine ua atu rai kotou, ko au nei rai au; e tae ua atu ki te inaina anga o to kotou upoko naku kotou e apai.”​—ISAIA 46:4.

1, 2. Akapeea ta to tatou Metua i te rangi akonoanga i tuke ei mei tei orongaia e te au metua tangata ua nei?

KO TE au metua akono mou tikai ka utuutu i ta ratou tamariki i te varevareanga, i te tamarikianga, e i te mapuanga. Noatu me tae te aronga mapu ki te tangata mamaataanga e kua akatupu i to ratou uaorai au pamiri, ka oronga ua atu rai to ratou au metua tane e te au metua vaine i te akamanakoanga aroa e te tauturu.

² Noatu oki e kua takotingaia ta te tangata ua nei ka rauka i te rave no ta ratou tamariki, te rauka ua ra i to tatou Metua i te rangi i te oronga i te akamanakoanga aroa e te tauturu no tona au tavini tiratiratu. I te tuatua anga ki tona iti tangata ikiia o te au tuatau taito, kua akakite a Iehova: “E ruaine ua atu rai kotou, ko au nei rai au; e tae ua atu ki te inaina anga o to kotou upoko naku kotou e apai.” (Isaia 46:4) E au tuatua akapumaana anga tikai teia no te au Kerititiano pakarikari! Kare a Iehova e akaruke i te aronga tei vai tiratiratu ua kiaia. Mari ra, kua koreromotu ra aia i te akono marie, i te tauturu, e te arataki ia ratou i te katoaanga o to ratou oraanga, e tae ua atu ki te tangata metuaanga.​—Salamo 48:14.

3. Eaa te ka akamanakoia i roto i teia atikara nei?

³ Akapeea tatou i te aru anga i to Iehova manako aroa no te aronga ruaine? (Ephesia 5:1, 2) Ka akamanako ana tatou i tetai au mataara e rauka ai i te tamariki, te au akaaere putuputuanga, e te au Kerititiano tataki tai i te akono i te au anoano o te au mema pakari o to tatou taokotaianga taeake i te ao katoa nei.

Ta Tatou Apainga ei Tamariki

4. Eaa te apainga a te tamariki Kerititiano ki to ratou au metua?

⁴ “E akangateitei i to metua tane e to metua vaine.” (Ephesia 6:2; Exodo 20:12) Ma teia tuatua  ngoie ua kareka ra e pakari mei te au Tuatua Tapu Epera mai, kua akamaara te apotetoro ko Paulo i te tamariki no ta ratou apainga ki to ratou au metua. Inara akapeea teia au tuatua nei i tau ei no te akono anga i te aronga ruaine? Na tetai akaraanga o mua ake i te tuatau Kerititiano te ka akapumaana i te ngakau e tauturu ia tatou i te pau i teia uianga.

5. (a) Eaa te akakite maira e kare i ngaropoina ia Iosepha tana au apainga tamariki ki te metua? (e) Eaa te aiteanga o te akangateitei i to tatou au metua, e eaa te akaraanga meitaki ta Iosepha i akanoo i roto i teia tu nei?

⁵ No te 20 e ara atu mataiti, kare rava a Iosepha i aravei ana i tona metua tane ruaine, ko te pateriareka ko Iakoba. Inara, te taka ua ra e kare i ngaro to Iosepha inangaro metua no Iakoba. Ko te tika, i te akakite anga a Iosepha e koai tikai aia ki tona au tuakana, kua ui aia e: “Te ora ra toku metua tane?” (Genese 43:7, 27; 45:3) I taua taime ra, kua rokoia te enua ko Kanaana e te onge. No reira, kua tono a Iosepha i te karere ki tona metua tane, i te karanga anga atu e: “E aere mai koe ki raro kiaku nei, auraka [e] tavare: E ei te enua nei ei Gosena koe e noo ei, kia vaitata mai koe kiaku nei . . . E ei reira au e angai ei ia koe.” (Genese 45:9-11; 47:12) Ae, ko te akangateitei anga i te au metua tei tangata metua ka o mai te paruru anga ia ratou e te akono anga ia ratou i te pae kopapa me kare ratou i roto i te turanga e rauka ai i te akono ia ratou uaorai. (1 Samuela 22:1-4; Ioane 19:25-27) Kua ariki rekareka tikai a Iosepha i teia apainga nei.

6. I akapeea a Iosepha i te akaari anga i te aroa tika tikai no tona metua tane, e ka akapeea tatou i te aru anga i tana akaraanga?

⁶ Ma ta Iehova akameitakianga, kua riro mai a Iosepha ko tetai o to Aiphiti au tangata apinga nui roa atu e te mana ririnui roa atu. (Genese 41:40) Inara kare aia i manako atu e e maata roa tona uaorai puapinga me kore e maata roa tana angaanga i te akangateitei atu i tona metua tane e 130 mataiti te pakari. I te kite anga e te vaitata maira a Iakoba (me kore a Iseraela), “kua akateateamamao iorā Iosepha i te kariota nona, aere atura ki runga kia aravei i tona metua tane ia Iseraela i Gosena; e kua akakite atura kiaia iaia uaorai, e kua takave atura ki runga i tona kaki, aue ua iora ki runga i tona kaki, e e roa akera.” (Genese 46:28, 29) E maata atu ta teia turouanga nei i ta te akaarianga matau uaia o te tu akangateitei. E aroa akaperepere tikai to Iosepha i tona metua tane ruaine e kare i akama i te akaari i tona aroa. Me e au metua ruaine to tatou, mei teia ainei to tatou tu maoraora i roto i ta tatou au akaarianga i te aroa no ratou?

7. Eaa a Iakoba i inangaro ei kia tanumiaia ki Kanaana?

⁷ Kua vai ketaketa ua rai to Iakoba tu akono mou ia Iehova e tae ua atu ki te openga o tona oraanga. (Ebera 11:21) No tona akarongo i roto i te au koreromotu tu-Atua, kua pati a Iakoba e kia tanumia tona kopapa mate ki Kanaana. Kua akangateitei a Iosepha i tona metua tane na te akono anga kia tau ki teia patianga, noatu te maata e te tautaanga maata tei o mai.​—Genese 47:29-31; 50:7-14.

8. (a) Eaa to tatou akakeuanga maata no te akono anga i te au metua ruaine? (e) Eaa ta tetai tavini tamou i rave ana i rauka ai i te akono i tona nga metua pakari ra? (Akara i te pia i te kapi 17.)

⁸ Eaa tei akakeu ia Iosepha kia akono i tona metua tane? Noatu oki te au tumu e no te aroa e te manako e kua kaiou ki tei oronga mai i te ora nona e ko tei utuutu mai ana iaia, kare katoa e ekoko anga e e anoano maata tikai to Iosepha i te akarekareka ia Iehova. E kia pera rai tatou. Kua tata a Paulo: “Ko te vaine takaua ra, e tamariki tana e te mokopuna, e rave ana ratou i te paieti i te angai anga i to ratou uaorai ngutuare, ka tutaki atu ei i to ratou au metua ra: e mea meitaki te reira  e te tau oki i te aroaro o te Atua.” (1 Timoteo 5:4) E tika rava e, na te aroa no Iehova e te mataku akatapu iaia e akakeu ia tatou kia akono i te au metua pakari, noatu eaa te au akaaoanga te ka o mai i te rave anga i te reira. *

Akapeea te Aronga Pakari i te Akaari Anga e te Manako Atura Ratou

9. Koai ta Iehova i akamana ei tiaki i te anana, tei kapiti mai i te au Kerititiano ruaine?

⁹ Kia vaitata ki te openga o tona oraanga roa, kua tuatua a Iakoba no runga ia Iehova e “ko te Atua, ko ta oku ra metua, ta Aberahama, e ta Isaaka, i na mua i tona aroaro ra i te aaere; ko te Atua i angai mai iaku nei i toku nei ora anga e tae roa akenei ki teianei rā.” (Genese 48:15) I teia tuatau, te tiaki nei a Iehova i tona au tavini i te enua nei na roto i te au akaaere Kerititiano, me kore te aronga pakari, i raro ake i te akatereanga a tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti, “te Tiaki maata.” (1 Petero 5:2-4) Akapeea e rauka ai i te au akaaere i te aru ia Iehova ia ratou e akono ra i te au mema pakarikari o te anana?

10. Eaa tei raveia mai ana i te oronga atu anga i te tauturu i te pae apinga kopapa no te au Kerititiano ruaine? (Akara i te pia i te kapi 19.)

¹⁰ I muri poto ua ake i te kapuaanga o te putuputuanga Kerititiano, kua akamana te au apotetoro ‘e toko itu puke tangata rongo meitaki . . . ki i te vaerua tapu, e te karape’ kia akaaere “i te tuanga apinga i te au rā katoa ra” o te kai ki rotopu i te au vaine Kerititiano takaua tei putaua. (Angaanga 6:1-6) I muri mai, kua ikuiku a Paulo ki te akaaere ko Timoteo kia tuku i te au vaine takaua tangata metua tei tau ki runga i te papaanga o te aronga tei tau kia rauka te tauturu i te pae o te apinga kopapa. (1 Timoteo 5:3, 9, 10) Mei tera rai, te au akaaere putuputuanga i teia tuatau i te akanoonoo puareinga ua anga i te tauturuanga tau no te au Kerititiano ruaine me anoanoia teia. Tera ra, e maata atu te ka o mai ki te akono anga i te aronga pakarikari tiratiratu.

11. Eaa ta Iesu i tuatua no runga i te vaine takaua putaua tei oronga i te manga apinga oronga meangiti ua?

¹¹ Kia vaitata ki te openga o tana angaanga orometua i te enua nei, kua noo akera a Iesu ki raro i ko i te iero e kua “akara atura aia i te tangata i te tuku anga i te moni i taua pia apinga ra.” I reira kua kite atu aia i tetai vaine. I karanga ai te tataanga: “Kua aere maira tetai vaine apinga kore, e takaua oki, e kua tuku maira ki roto e rua lepeta, koia te faringa okotai.” Kua kapiki atura Iesu i tana au pipi kiaia e kua akakite atura kia ratou e: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, e maata ta te vaine takaua apinga kore nei i tuku ki roto, i ta ratou ravarai i tuku ki roto i te pia apinga: No roto oki i te toenga i to ratou apinga maata ta ratou i tuku mai ki roto; kareka aia nei, kua ope roa tona apinga rikiriki rava kore, i te tukuia e ia ki roto.” (Mareko 12:41-44) Te puapinga i te pae moni, e meangiti ua rai te apinga oronga ua a te vaine takaua, kareka ra kua kite a Iesu e mei teaa te maata o te akaperepereanga a tona Metua i  te rangi i taua tu akaarianga ngakau katoa ra i te tu akono mou. Noatu te pakari o te vaine takaua putaua, kare a Iesu i akangaropoina i tana i rave.

12. Akapeea te aronga pakari i te akaari anga i ta ratou arikianga rekareka no te turuturuanga ta te au Kerititiano ruaine i rave?

¹² Mei ia Iesu rai, kare te au akaaere Kerititiano e akangaropoina ana e eaa ta te aronga ruaine e rave ra i te akamaata atu anga i te akamorianga mou. E tumuanga tau to te aronga pakari kia akameitaki atu i te aronga pakarikari no ta ratou tuanga i roto i te angaanga orometua, no to ratou piri mai anga ki te au uipaanga, no to ratou puapinga i roto i te putuputuanga, e no to ratou akakoromaki. Ka riro te tuatua akamaroiroi tei tae te ngakau i te tauturu i te aronga ruaine kia kite “rekarekaʼi” i roto i ta ratou angaanga tapu, te ka kopae atu i te au akaaiteiteanga akamaroiroi kore ki ta tetai au Kerititiano e rauka ra i te rave me kore ki ta ratou uaorai i rauka ana i te rave i te tuatau i topa.​—Galatia 6:4.

13. Na roto i teea au mataara e rauka ai i te aronga pakari i te taangaanga i te au tareni e te kite o te aronga pakarikari?

¹³ Kia ariki te aronga pakari i te turuturuanga puapinga ta te au Kerititiano pakarikari i rave na te taangaanga anga i to ratou kite e te au tareni. Penei i tetai au atianga e taangaanga i te aronga ruaine tau te akaraanga i roto i te au akatutuanga me kore i te au uiuianga. “Noo tika tika ua te katoatoa ki runga e kua akarongo mai i toku uiui anga ki tetai taeake me kore ra ki tetai tuaine pakarikari tei utuutu mai na i te tamariki i roto i te tuatua mou,” i akakite ei tetai tangata pakari. Kua ripoti mai te aronga pakari i roto i tetai mai putuputuanga e kua puapingaia tetai tuaine painia e 71 mataiti te pakari i te tauturu anga i te au papuritia o te Patireia kia putuputu i roto i te angaanga tavini anga koro. Kua akamaroiroi katoa aia ia ratou i te rave i te “au mea matauia,” mei te tatauanga Pipiria e te tia i te au ra e oti i reira na te manakonako anga no runga i ta ratou e tatau ra.

14. I akapeea tetai pupu o te aronga pakari i te akaari anga i te arikianga rekareka no tetai oa akaaere pakarikari?

¹⁴ E akaperepere katoa ana te aronga pakari i te turuturuanga a te au oa akaaere pakarikari. Ko José, tei roto i te 70 e ara atu o tona mataiti kua tavini ana ei tangata pakari no te au rau ngauru mataiti, koi na roto ua akenei i tetai vaianga maata. No te roa i te tuatau o te akamaroiroi akaou anga mei te maki, kua manako aia i te akaruke i tana tukuanga angaanga o te tavini anga ei akaaere akatere. “Kua poitirere tikai au i te tu manako o etai aronga pakari,” i karanga ai a José. “Kare i ariki maira i toku manako, kua ui mai ratou e eaa  te tauturu tau taku i anoano kia rauka ai i te akono ua atu rai i taku au apainga.” Ma te tauturu a tetai tangata pakari mapu ou ake, kua rauka ia José i te tavini rekareka ua atu rai ei akaaere akatere, e kua riro tikai teia ei akameitakianga no te putuputuanga. Kua tuatua tetai oa tangata pakari e: “Te ariki rekareka maata nei te au taeake i ta José angaanga ei tangata pakari. Te inangaro ra e te akangateitei ra tikai ratou iaia no tona kite e te akaraanga o te akarongo. Te akapuapinga roa atura aia i to matou putuputuanga.”

Akono Anga i Tetai e Tetai

15. Eaa ka tau ei te au Kerititiano katoatoa ra kia manako akono atu i te turanga meitaki o te aronga ruaine i rotopu ia ratou?

¹⁵ Kare ko te tamariki ua ma te au metua tangata metua e te au tavini akamanaia te ka tau kia manako akono atu no te aronga ruaine. I te akaaite anga i te putuputuanga Kerititiano ki te kopapa tangata, kua tata a Paulo: “Kua topiri marie ra te Atua i te kopapa katoa, e kua tuku i te meitaki maata ki te ngai i ngere ra, Kia kore rava te tau kore i te kopapa nei; kia arite katoa ra to te au melo akono ia ratou uaorai.” (1 Korinetia 12:24, 25) Te tatau ra tetai mai urianga e: “Ka akariro te au tuanga tuke tuke pouroa o [te kopapa] i te oraanga o tetai e tetai ei akonoanga matau na ratou.” (Knox) No te putuputuanga Kerititiano kia angaanga ma te rotai tikai, ka anoanoia te au mema ravarai kia manako akono atu i te turanga meitaki o tona au oa akarongo, kapiti mai te aronga ruaine.​—Galatia 6:2.

16. Ka akapeea tatou i te akaari anga i te inangaro i roto i te aronga ruaine me tae tatou ki te au uipaanga Kerititiano?

¹⁶ Te oronga maira te au uipaanga Kerititiano i tetai tuatau meitaki roa i te akaari i to tatou inangaro i roto i te aronga ruaine. (Philipi 2:4; Ebera 10:24, 25) Te akapou ra ainei tatou i tetai taime i te pukapuka atu ki te aronga pakarikari i taua au atianga ra? Noatu e te tau ra kia ui atu no runga i to ratou turanga meitaki i te pae kopapa, ka rauka ainei ia tatou ‘kia tuku i ta te vaerua,’ penei na te akakite anga atu i tetai tupuanga akamaroiroi me kore i tetai manako Tuatua Tapu? I te mea e e ngata i tetai aronga pakarikari i te oriori aere, e mea takinga meitaki tikai kia aere atu kia ratou i ta te tapapa atu ia ratou kia aere mai kia tatou. Mei te mea e te ngata ra i te akarongo, penei ka anoanoia tatou kia tuatua marie ua e te akatangi kia taka meitaki. E kia rauka ai te ‘akapumaanaanga,’ mou tikai e akarongo marie atu tatou ki ta te tangata pakarikari e tuatua maira.​—Roma 1:11, 12.

17. Ka akapeea tatou i te akaari anga i to tatou manako akono no te au Kerititiano ruaine tei noo ua i roto i te are?

¹⁷ Akapeea i reira me kare e rauka i tetai aronga pakarikari kia tae ki te au uipaanga Kerititiano? Te akaari maira a Iakobo 1:27 e na tatou te reira angaanga i “te takinga-meitaki i te matiroeroe e te au vaine takaua i to ratou mate anga.” Tetai aiteanga o te verepa Ereni tei uriia “te takinga meitaki” koia oki ‘ka oki i te atoro.’ (Angaanga 15:36) E mei teaa ra te rekareka o te aronga ruaine i ta tatou au  atoroanga! I te tuatau i tapekaia ai i Roma mei te 65 T.N., kua kite te “tangata metua” ko Paulo iaia uaorai e koia anake ua. Kua anoano maata tikai aia kia kite i tona oa angaanga ko Timoteo e kua tata: “Kia rapurapu koe, kia tae vave mai kiaku nei.” (Philemona 9; 2 Timoteo 1:3, 4; 4:9) Noatu oki e kare ratou i te mouauri tikai, ko tetai aronga ruaine ra te noo ua ra i roto i te are no te au manamanata o te pae maki kopapa. Tera te aiteanga i reira, penei te karanga ra ratou e, ‘E tauta pakari koe i te atoro vave mai iaku, ine.’ Te ariu atura ainei tatou ki taua au patianga ra?

18. Eaa te au puapinga ka rauka mai mei ta tatou atoro atu anga i te aronga ruaine?

¹⁸ Auraka roa e akameangiti mai i te au akakeuanga puapinga o te atoro anga i tetai tungane me kore te tuaine ruaine pae vaerua. I te taime tei Roma tetai Kerititiano ko Onesiphoro te ingoa, kua kimi marie tikai aia ia Paulo, e kitea iaia, e i muri ake ‘kua matuapuru putuputu atu iaia i te kai.’ (2 Timoteo 1:16, 17) “E mea inangaro naku i te akapou i te taime ma te aronga mapu ou,” i karanga ai tetai tuaine ruaine. “Taku mea inangaro roa atu koia oki te akono maira ratou iaku mei tetai mema rai o to ratou ngutuare tangata. E akamaroiroi tikai te reira iaku.” Ko tetai mai Kerititiano pakarikari kua tuatua e: “E rekareka ua atu ana rai au me tuku mai tetai tangata i tetai kati naku, me kapiki mai iaku na roto i te terepaoni no tetai nga mea miniti ua, me kore me atoro mai iaku no tetai manga taime ua. Mei te akaeaanga rai i te reva ou.”

Ka Tutaki a Iehova i te Aronga e Manako Maira

19. Eaa te au akameitakianga ka rauka mai mei te akono anga i te aronga ruaine?

¹⁹ No te akono anga i te aronga pakarikari e manganui te au akameitakianga ka tupu mai. Te kapiti anga atu ma te aronga ruaine e te rauka anga kia taangaanga i to ratou kite e te au tupuanga e tikaanga takake tikai te reira uaorai. Te kite nei te aronga akono i te maata atu o te mataora e rauka maira mei te orongaanga atu, pera katoa te manako e kua oti i te rave akaopeia e te au o roto no tei rauka i te akatupu i ta ratou apainga Tuatua Tapu. (Angaanga 20:35) Kapiti atu, kare te aronga e akono ra i te aronga ruaine e anoano kia mataku e ka akarukeia ratou uaorai i to ratou pakarianga. Te akapapu maira te Tuatua a te Atua kia tatou e: “Te tangata oronga ra, e matu ïa: e tei tamauu ki te vai ra, ka tamauu katoaia mai aia.”​—Maseli 11:25.

20, 21. Te akapeea ra a Iehova i te manako mai anga i te aronga e akono ra i te aronga ruaine, e eaa tikai ta tatou ka akakoro?

²⁰ Ka tutaki a Iehova i te tamariki mataku i te Atua, te au akaaere, e tetai atu au Kerititiano e akono ra no te kore e karapii i te raverave anga i te au anoano o te au oa akarongo tei ruaine. Te au ra taua tu vaerua ra ki teia materi: “Ko tei aroa i [“tei akaaka ra,” NW], kua oronga aia i te apinga na Iehova; e nana rai e tutaki mai iaia i taua mea ra.” (Maseli 19:17) Me na te aroa e akakeu ia tatou kia akaari i te aroa ki tei akaaka e tei putaua, te manako maira te Atua i taua tu oronga anga ra ei rounu te ka tutaki mai aia ki te akameitakianga. Ka tutaki katoa mai aia ia tatou no te oronga anga i te akonoanga aroa ki to tatou au oa akamori tei ruaine, e manganui ra oki tei ‘apinga kore o teianei ao, ei aronga apinga maata ra i te akarongo ra.’​—Iakobo 2:5.

²¹ Mei teaa ra te meitaki o ta te Atua tutakianga! Ka kapiti mai te reira i te ora mutu kore. No te maataanga rava o to Iehova au tavini, e oraanga ia e tuatau ua atu ki runga i tetai enua parataito, i reira e takoreia ai te kino o te ara i akatuangaia mai e ko te aronga ruaine tiratiratu ra ka rekareka i te akaoki akaouia mai anga to ratou tu toto mapu i te ouanga. (Apokalupo 21:3-5) Ia tatou e tapapa atu nei i taua tuatau meitaki ra, kia akatupu ua atu rai tatou i ta tatou apainga Kerititiano i te akono anga i te aronga ruaine.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Eaa Taau Au Pauanga?

• Ka akapeea te tamariki i te akangateitei anga i te au metua tei tangata metua ra?

• Akapeea te aronga pakari me akaari i te arikianga rekareka no te au mema pakarikari o te anana?

• Eaa ta te au Kerititiano tataki tai ka rave i te akaari anga i to ratou inangaro tikai i roto i te aronga ruaine?

• Eaa te au akameitakianga ka tupu mai mei te akono anga atu i te au Kerititiano ruaine?

[Au Uianga Apii]

[Pia i te kapi 17]

I te Anoano Anga Tona Nga Metua i te Tauturu

Te tavini ra a Philip ei tangata tauturu i te angaanga patuanga i Riperia i te 1999 i te tae anga mai tana nuti e kua rokoia tona papa e te maki maata. I te papu anga tikai e kare e rauka i tona mama i te akono koia anake ua rai, kua manako aia e oki atu ki te kainga e akaaere i te rapakauanga no tona papa.

“Kare te ikianga kia oki i te mea ngoie,” i akamaara ai a Philip, “inara kua manako au e ko taku apainga mua koia oki ko toku nga metua.” I tera mai au mataiti e toru, kua neke atu aia i tona nga metua ki tetai kainga tau atu e ma te tauturu a te au oa Kerititiano i reira kua akatanotano i te ngai ka noo ei kia tau ki te au anoano takake o tona papa.

I teianei kua papa meitaki atu te mama o Philip i te akono i te au manamanata pakari no te maki o tona papa. Kare i roa akenei, kua rauka ia Philip i te ariki i tetai patianga kia angaanga ei tangata tauturu i ko i te opati manga o te Au Kite o Iehova i Maketonia.

[Pia i te kapi 19]

Kare Roa Ratou i Kopae i Tona Au Anoano

Tetai Kerititiano i Autireria ko Ada, e 85 mataiti te pakari, i te noo ua anga ki tona kainga no te makimaki, kua akanoonoo te aronga pakari o te putuputuanga kia oronga atu i te tauturu. Kua akaaere ratou i tetai pupu o te au oa akarongo te ka rauka i te tauturu atu iaia. Kua rekareka roa teia au taeake e te au tuaine i te akono i te au angaanga mei te tama, te pua kakau, te tunu kai, e te oro oro aere i te kave karere.

Ko taua tauturu ra kua vaitata rai e e tai ngauru mataiti i topa akenei i akamataia ai. E tae mai ki teianei, kua tere atu i te 30 oa Kite o Iehova tei tauturu i te akono ia Ada. Te aere ua nei rai ratou i te atoro iaia, te tatau anga kiaia mei te au puka Pipiria, i te akakite ua atu rai kiaia no runga i te tupuanga pae vaerua o te aronga i roto i te putuputuanga, e te pure putuputu ua rai ma ia.

Kua akakite tetai tangata pakari i reira e: “Ko te aronga e akono ra ia Ada te manako ra i te reira e ko tetai tikaanga rekareka roa i te tauturu iaia. E manganui tei akamaroiroia e tana tavinianga tiratiratu i te au rau ngauru mataiti i aereia mai ana, e kare roa e rauka ia ratou kia manako ua atu i te kopae i tona au anoano.”

[Tutu i te kapi 16]

E maoraora ainei tatou i roto i ta tatou au akaarianga i te aroa no te au metua ruaine?

[Au Tutu i te kapi 18]

Kia akaari te katoatoa rava i roto i te putuputuanga i to ratou aroa no te au oa akarongo tei ruaine