Eaa Taau Tuanga Ka Kaiou ki Taau Tamariki?

KO PAVLOS, e tangata pamiri mei Europa apa tokerau mai, kare takiri e noo ana ki te kainga kia akapou i tetai taime ki tana vaine e te tamariki​—e rua nga tamaine, e 13 mataiti e te 11, e tetai tamaiti e 7 mataiti i te pakari. E itu ra i te epetoma e angaanga roa ana a Pavlos e rua tuanga angaanga, i te tautaanga i te angaanga kia rava te moni kia akatupu tikai i tana moemoea. Kua inangaro aia i te oko i tetai apatimani no tana nga tamaine takitai, e kua inangaro aia i te akamata i tetai pitiniti meangiti ua na tana tamaiti. Tana vaine, ko Sofia, kua angaanga kia akaputu i te au ariki kakau, te apinga no te ngai tunu kai, te apinga tinito, e te apinga ario no teia au are te ka kapitiia mai. I te uiia atu anga e eaa oki raua i angaanga pakari ei, kua pau taokotai mai raua e, “No te puapinga o ta maua tamariki!”

 Mei ia Pavlos e Sofia rai, e manganui te au metua takapini i te ao nei te rave meitaki ra ratou i te oronga ki ta ratou tamariki i tetai akamataanga meitaki no te oraanga. Kua akapae tetai papaki i te moni na te tamariki kia taangaanga ia no te tuatau ki mua. Ko etai ke kua akono papu kia rauka i ta ratou uanga te apiianga tau e kia tamou i te au kite te ka riro ei mea puapinga no te oraanga a muri ake. Noatu e te manako ra te manganui o te au metua i taua apinga aroa ei koreromotu no te inangaro, i te akanooanga i taua au apinga ra kua tuku putuputu ia te au metua i raro i tetai taomianga pakari tikai kia akatupu i te au tapapaanga a te kopu tangata, te au taeake, e te pupu tangata te noo ra ratou i rotopu. No reira, ka tau te au metua te manako ra i te ui e, ‘Mei teea tikai te maata o ta matou kaiou ki ta matou tamariki?’

Akanooanga i te au Apinga no te Tuatau ki Mua

Kare oki i te mea natura ua mari ra e mea tau ki te Tuatua Tapu katoa no te au metua Kerititiano kia akaputu i te au apinga na ta ratou tamariki. Kua akakite te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano o tona tuatau e: “Kare oki te tamariki e akaputu i te apinga na te metua, ko te metua ra te akaputu na te tamariki.” (2 Korinetia 12:14) Kua karanga katoa a Paulo e te oronga anga i te akono anga metua e apainga pakari ia. Kua tata aia e: “Ko te tangata oki kare i takinga-meitaki i tona uaorai, e maata ua atu rai i tona uaorai ngutuare, kua akaruke ïa aia i te akarongo, e e maata atu ïa tona kino i to te tangata akarongo kore ra.” (1 Timoteo 5:8) E manganui te au tataanga Pipiria te akatutu maira e ko te au manako no te tuanga e mea puapinga oki i rotopu i te au tavini o te Atua i te au tuatau Pipiria.​—Ruta 2:19, 20; 3:9-13; 4:1-22; Iobu 42:15.

Inara, i tetai au taime, kua varenga ua te au metua i te oronga anga i tetai tuanga maata na ta ratou tamariki. No teaa ra? Ko Manolis, e metua tane tei neke mei Europa apatokerau ki Marike, kua tou atu ki tetai tumu okotai: “Te au metua tei  mamae i te au takinokino anga o te Tamaki II o te Ao, te onge e te tu putaua, ka tauta oki i te akameitaki atu i te tuanga a ta ratou tamariki.” Kua tuatua katoa aia: “No to ratou manako maata roa no te apainga e te inangaro kia oronga ki ta ratou tamariki i tetai akamataanga meitaki tikai i roto i te oraanga, i tetai au taime kua akatupu te au metua i te mamae kia ratou uaorai.” E tikai, kua akakore tetai au metua ia ratou uaorai ki te au apinga umuumuia no te oraanga me kare kua akono i tetai tu oraanga tau ua e rauka ai i te akaputu i te au apinga materia na ta ratou uanga. Inara e mea pakari ainei no te au metua kia aruaru i taua mataara ra?

‘Puapinga Kore e te Kino Maata’

E tuatua akamatakite anga ta te Ariki ko Solomona o Iseraela i taito ra no runga i te au tuanga. Kua tata aia e: “Mainaina roa akera au i taku ra au angaanga i angaangaia e au i raro ake i teianei rā; no te mea teia au ka vaio i taua au mea ra na te tangata e na muri mai iaku nei; E koai oki tei kite iaia e e tangata pakari, e e neneva? e riro ra aia ei pu i taku katoa nei angaanga i rave pakariia e au i raro ake i teianei rā. E mea puapinga kore katoa to te reira. . . . Te angaanga ra oki tetai ma te pakari, e te kite, e te karape; ko tetai ra ko tei kore i tauta i te rave, tana ïa i vaio ei tuanga nana. E mea puapinga kore katoa te reira, e te kino maata.”​—Koheleta 2:18-21.

Mei tei akatakaia mai e Solomona, ko te aronga e rauka ra tetai tuanga penei kare e ariki roa ana i to te reira puapinga tikai no te mea kare oki ratou uaorai i angaanga pakari ana no te reira. Te ka tupu, penei ka akono neneva ua te aronga tuangaia i ta te au metua i aruaru i te akaputu na ratou. Penei ka kaimoumou katoa ratou i taua au apinga tei angaanga pakariia. (Luka 15:11-16) Mei teaa tikai i reira te ‘puapinga kore e te kino maata!’

Tuanga e te Noinoi

E apinga ke atu tetai te ka inangaroia te au metua kia akamanako. I roto i te au peu e manako oonu ra i te au apinga ipukarea e te au apinga akaipoipo, penei ka noinoi te tamariki, i te maro anga i tetai kainga, me kore i tetai moni tutaki, i runga ake i te ka rauka i te au metua i te oronga. “I na ko te metua tane e rua me kore e toru ana tamariki tamaine,” i tuatua ei a Loukas, e metua tane mei Ereni mai. Kua karanga aia: “Penei ka akaaite te au tamariki tamaine i te ka rauka i to ratou metua tane i te oronga ki ta te au metua ke mai tei akaputu ‘maoraora ua’ na ta ratou tamariki. Penei ka tou atu ratou e ka meangiti mai to ratou manakonakoanga no te akaipoipo me kare oki e rauka ia ratou i te apai atu i tetai moni tutaki tau.”

Ko Manolis, tei taikuia i mua akenei, kua karanga e: “Penei ka akaroa atu te mapu tane i te tuatau akainangaroanga e tae roa ki te tuatau e rauka ai i te metua tane o te vaine ka akaipoipoia i te taputou mai kiaia i tetai apinga nana ra, tei matauia ko tetai ngai nooanga me kore tetai aka  putunga moni. Ka riro te reira mei tetai tu tamataku no te tutaki anga.”

Te akamatakite maira te Pipiria kia kopae i te au tu pouroa no te noinoi. Kua tata a Solomona: “E rauka viviki ua mai ta etai tuanga i te muatangana ra; kare ra te openga e akameitakiia.” (Maseli 20:21) Kua akakite pakari mai te apotetoro ko Paulo e: “Ko te anoano maata oki i te moni te tumu o te au kino katoa nei.”​—1 Timoteo 6:10; Ephesia 5:5.

“Te Pakari ma te Tuanga”

E tika, e tu puapinga to te tuanga, inara e maata roa atu te kite pakari i tetai ua atu au apinga materia. Kua tata te Ariki ko Solomona e: “E mea meitaki te pakari ma te tuanga . . . E akapuanga oki tei te pakari, e akapuanga tei te moni; teia ra te meitaki o te pakari, na taua pakari oki e oronga mai i te ora i te aronga pu ra.” (Koheleta 7:11, 12; Maseli 2:7; 3:21) Mei te mea e te oronga ra te moni i tetai paruruanga, i te akariro anga i tei mou ra kia tiki i tana ua ka inangaro, ka ngaro rai te reira. I tetai tua ra, te pakari​—te tu kite kia taangaanga i te kite i te akatikatikaanga i te au manamanata me kore i te itae anga i tetai au akakoroanga​—ka rauka i te paruru i tetai tangata i te rave anga i te au tu ngata neneva. Me akatumuia ki runga i te mataku tu-Atua tau, ka tauturu te reira iaia kia rauka te ora mutukore i roto i to te Atua ao ou te vaitata ra i te aere mai​—e tuanga akaperepere tikai!​—2 Petero 3:13.

Ka taangaanga te au metua Kerititiano i taua pakari ra na te akanoo meitaki anga i te au mea mua na ratou uaorai e ta ratou tamariki. (Philipi 1:10) Te akaputuanga i te au apinga materia kia taangaangaia e te tamariki kare e tau ko te mea mua ia i rungao i te au apinga pae vaerua. Kua akamaroiroi a Iesu i tana au pipi: “E na mua ra kotou i te kimi i te basileia o te Atua, e te tuatua-tika nana ra; e kapiti katoaia mai taua au mea katoa ra ia kotou.” (Mataio 6:33) Ka rauka te au metua tei akanoo i te au akakoroanga pae vaerua no ta ratou pamiri Kerititiano i te tapapa kia tutaki maataia. Kua tata te ariki pakari ko Solomona e: “E rekareka maata ïa te metua o te tangata tuatua-tika ra; e tei anau i te tamaiti pakari, e rekareka katoa ïa iaia. E rekareka to metua tane e to metua vaine, e tei anau ia koe ra, ka rekareka ïa.”​—Maseli 23:24, 25.

Tetai Tuanga Mutu Kore

No te au Iseraela i taito ra, te au apinga no te ipukarea e mea puapinga tikai ia. (1 Ariki 21:2-6) Inara, kua raurau a Iehova ia ratou: “E teianei au tuatua taku e akaue atu kia koe i teianei rā, ei roto i toou ngakau vai ei; E ka apii tamou tikai koe i te reira ki taau au tamariki, ko taau ïa e tuatua kia noo ua koe i roto i to are, e kia aere ua koe na te arataa ra, e kia akāvai koe ra, e kia tu koe ki runga ra.” (Deuteronomi 6:6, 7) Te akakiteia ra rai te au metua Kerititiano e: “E rave atu i te utuutu mai [i taau tamariki ou] i te ako anga e te akatikatikaanga manako a Iehova.”​—Ephesia 6:4, NW.

Ko te au metua e akaraanga pae vaerua to ratou kua kite mai e ko te akonoanga no to ratou ngutuare tangata ka kapiti katoa mai te oronga anga i te ikuikuanga mei te Pipiria mai. Te tuatua ra a Andreas, e metua tane e toru ana: “Me kite te tamariki i te akono i te au kaveinga tu-Atua i roto i to ratou oraanga, ka akapapa meitakiia ratou no te tuatau ki mua.” Te akamou katoa ra taua tuanga ra i te tauturu anga ia ratou i te akanoo e kia tatanu i tetai pirianga vaitata ma Tei Anga mai ia ratou.​—1 Timoteo 6:19.

Kua akamanako ake ainei koe i te orongaanga ki te tu pae vaerua o taau tamaiti no te tuatau ki mua? Ei akaraanga, eaa ta te au metua ka rauka i te rave me te aruaru ra ta ratou tamaiti i te angaanga orometua tamou? Mei te mea e kare oki tetai orometua tamou e maro me kore e tapapa i tetai turuturuanga o te pae moni, penei ka iki te nga metua aroa i te ‘oronga kiaia tei tau ki tona au inangaro’ e rauka ai i te tauturu iaia kia vai ua ki roto i te angaanga tamou. (Roma 12:13; 1 Samuela 2:18, 19; Philipi 4:14-18) Ko taua tu turuturu ra e mea meitaki tikai oki kia Iehova.

I na, i reira, eaa ta te au metua ka kaiou ki ta ratou tamariki? I te pae mai i te akonoanga no to ratou inangaro i te pae materia, kia papu te au metua Kerititiano e ka rauka i ta ratou tamariki tetai tuanga tikai i te pae vaerua te ka puapinga ia ratou e tuatau ua atu. Na roto i teia mataara, ka tika te au tuatua tei kiteaia i roto ia Salamo 37:18: “Te kite mairā Iehova i te au rā o te aronga apa kore, e ta ratou tuanga e tika ia i te vai marie anga.”

[Au Tutu i te kapi 26, 27]

Eaa te tuatau ki mua taau e manako ra no taau tamariki?