Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akapeea i te Paruru Anga i Taau Tamariki na te Tu Pakari Tau i te Atua

Akapeea i te Paruru Anga i Taau Tamariki na te Tu Pakari Tau i te Atua

Akapeea i te Paruru Anga i Taau Tamariki na te Tu Pakari Tau i te Atua

I TE au ra ravarai e tamaki ua ana to tatou au kopapa. Ka tamaki te reira i tetai ua atu au microbe, te au parasite, e te au vaireti. Ma te meitaki, te maataanga ia tatou kua rauka i tetai ravenga paruru te paruru ra ia tatou mei taua au tu tamakianga e te akaora ra ia tatou mei te topaanga ki roto i te puereere o te au tu maki piri e manganui ua atu.

I roto i taua tu rai, ka tau te au Kerititiano i te tamaki atu i te manakoanga e te au mea puapinga kare e tau ana ki te tuatua tapu e te patoi atu anga i te au taomianga te ka takore i to tatou oraanga pae vaerua. (2 Korinetia 11:3) E rauka ai i te kopae i teia tamakianga ki to tatou au manako e te au ngakau i te au ra ravarai, ka tau tatou kia akatupu i te au paruruanga pae vaerua.

Ka umuumu maata tikai ia taua tu paruruanga no ta tatou tamariki, mei te mea kare oki ratou e anauia mai ana ma taua tu paruruanga pae vaerua te ka rauka i te kopae atu i te vaerua o teianei ao. (Ephesia 2:2) E te mamaata maira te tamariki, e mea puapinga tikai no te au metua kia tauturu ia ratou kia akatupu i to ratou uaorai au paruruanga. Kua irinakiia taua au paruruanga ki runga i teaa? Te akataka maira te Pipiria e: “Ko Iehova oki tei oronga mai i te pakari: . . . te tiaki ra oki aia i te aerenga o tona ra aronga tapu.” (Maseli 2:6, 8) Ka rauka te pakari tu-Atua i te paruru i te mataara o te aronga mapu e penei ake ka vare atu ki te taokotaianga kino tikai, te au taomianga taeake, me kore te au tamataoraanga tau kore. Akapeea ra te au metua i te aru anga i ta Iehova aratakianga e te tatanu anga i te tu pakari tau i te Atua?

Kimianga i te Taokotaianga Akamaroiroi

Ma te marama, e reka ana te au mapu i te taokotai atu ki tetai atu au mapu, inara te akataeake anake ra ma te aronga kamakura kare te reira e akamaroiroi i te tu pakari tau i te Atua. “Kua mou rava te neneva ki roto i te ngakau o te tamariki,” i matakite mai ei te materi. (Maseli 22:15) Akapeea, i reira, tetai au papaki metua i tauturu ei i ta ratou tamariki i te akono i te tu pakari tau i te Atua i roto i teia tu no te taokotaianga?

Kua karanga tetai papa ko Don * tona ingoa e: “Kua akapou tikai ta maua nga tamaroa i te taime ki te au taeake o to ratou rai pupu mataiti, inara te maata anga o taua taime ra kua akapouia i roto i to matou kainga, i mua i to maua aroaro. E akatuera ua ana maua i te are e putuputu ana i te ki i te aronga mapu, e kua angai maua e kua turou pumaana atu. E mataora ana maua i te akakoromaki i te turituri e te angaanga te raveia ra i roto i to maua kainga no te oronga anga i tetai turanga meitaki e rauka ai i ta maua tamariki i te tamataora ia ratou uaorai.”

E toru a Brian raua ko Mary tamariki meitaki inara kua akatika ua ai e kare i ngoie ua ana i te terenianga ia ratou. Kua karanga raua: “I roto i to matou putuputuanga, kare e maata roa ana te aronga mapu i roto i to ratou au tuatau mapuanga i te kapiti mai ki ta maua tamaine ko Jane. Ina, tei iaia ra, tetai taeake okotai e ko Susan tona ingoa, e tamaine mapu maoraora, e te mataora. Tona nga metua, ra, e akatika ua ana raua eiaa mei ia maua rai. Kua akatikaia a Susan i te noo roa atu ki vao ia Jane, i te aao i te au pirikoti poto ake, i te akarongorongo atu i te imene ekokoia, e i te akarakara i te au teata tau kore. Kua roa te tuatau, i ngata ana ia Jane i te maramaanga i to maua akaraanga manako. Kiaia, i te akaraanga e marama ake te nga metua o Susan, ina ia maua kua akaraanga e e pakari roa maua. I te o anga ua a Susan i roto i te manamanata i kite mai ei a Jane e kua akono to maua tu ketaketa i te paruru iaia. Kua mataora tikai maua e kare oki maua i akaparuparu ana i to maua turanga no ta maua i irinaki e e mea tika rai no ta maua tamaine.”

Mei ia Jane rai, kua kite mai te aronga mapu e manganui i te pakari i te kimianga i te arataki a to ratou metua i roto i teia tu no te taokotaianga. “Te taringa e akarongo i te ako ora ra, e tika ïa i te noo anga i roto i te aronga pakari ra,” i karanga ai te materi. (Maseli 15:31) Te arataki ra te tu pakari tau i te Atua i te aronga mapu i te kimi i te kapiti anga no te au taeake akamaroiroi.

Akono Anga i te Taomianga kia Taui

Tei piri vaitata ra ki te kapiti anga koia oki te taomianga taeake. Mei tera ra ki tera ra, te taomianga kia taui te tamaki ra i te au paruruanga o ta tatou tamariki. Mei te mea e e matau ana te au mapu i te kimi anga i te ariki anga o te aronga i roto i to ratou uaorai pupu mataiti, ka rauka te taomianga taeake i te kukumi atu ia ratou i roto i te akatikatikaanga tei manakoia e te ao nei ei mea inangaroia.​—Maseli 29:25.

Te akamaara maira te Pipiria ia tatou e “te ngaro ke nei teianei ao, ma ta to reira katoa e anoano nei.” (1 Ioane 2:17) No reira, auraka te au metua e akatika i ta ratou tamariki i te akakeu maataia e te manakoanga o te ao nei. Akapeea ratou i te tauturu anga i ta ratou tamariki i te akamanako anga i roto i te tu Kerititiano ra?

“E inangaro ua ana taku tamaine i te aao i ta tetai atu aronga mapu e aao ra,” i karanga ei a Richard. “No reira kua akakoromaki maua i te uriuri atu kiaia i te au meitaki e te au kino no te patianga tataki tai. Pera katoa ma taua tu kakau ra i ta matou i manako mai e mea meitaki, kua aru matou i te ako anga ta matou i rongo mai ei i etai au mataiti i topa akenei, ‘E tangata pakari ia e kare aia te tangata mua i te akono i tetai tu aao kakau ou e kare rai ko te tangata openga i te akaruke i te reira.’”

Kua atoro atu tetai metua vaine ko Pauline tona ingoa i te taomianga taeake i roto i tetai atu mataara ke. Kua maara iaia: “Kua akono au i tetai inangaro i roto i te au inangaro a taku tamariki e kua aere putuputu ana ki to ratou pia i te tuatua atu anga kia ratou. Kua akariro teia au tuatuaanga roa iaku i te akatano i to ratou au manako e i te tauturu ia ratou kia akamanako i tetai au mataara ke atu no te akaraanga i te au tumu manako.”

Kare te taomianga taeake e kore ana, no reira i te akaraanga ka aro putuputu atu te au metua i tetai putotoanga i te ‘uri anga atu i te au eumiumianga ra o te ao nei ki raro’ e kia tauturu i ta ratou tamariki i te akatano i to ratou au manako i te ‘akatuikaa anga atu, i te akarongo i te Karaiti ra.’ (2 Korinetia 10:5) Inara na te ‘tamou marie atu anga i te pure,’ ka akamaroiroiia te nga metua e te tamariki katoa kia akaoti i teia angaanga puapinga tikai.​—Roma 12:12; Salamo 65:2.

Te Akaraanga Ririnui Tikai no te Tamataora Anga

Penei ko te toru o te akakeuanga e ngata ana te au metua i te akono atu koia oki ko te tamataora anga. Tei matauia, e reka ana te tamariki mapu i te kangakanga. E manganui te tamariki pakari atu te kimi katoa ra i te tarekarekaanga. (2 Timoteo 2:22) Inara me akamerengoia i roto i te tu tau koreia, ka rauka teia inangaro i te akapueurikiriki i to ratou au paruruanga pae vaerua. Te aere maira teia tumatetenga i roto i nga mataara e rua.

Mea mua, te akaata ra te maataanga o te tamataora anga i te au turanga tau kore no te tu akono o te ao nei. (Ephesia 4:17-19) I na, mei tei matauia te orongaia maira te reira i roto i te tu mataora tikai e te manea. Te oronga maira teia i tetai tumatetenga tikai no te aronga mapu, e penei tei kare e kite atu ana i te au ereere.

Te rua, te tuatau tei akapouia ana i roto i te tamataora anga ka akatupu katoa i te au manamanata. No etai papaki, te raveanga i te tamataora kua riro ia te apinga maata i roto i te oraanga, i te akapou maata roa anga i te taime e te maroiroi. Te akamatakite maira te materi e “kare te mea meitaki kia kai maata i te meli.” (Maseli 25:27) Pera katoa, te tamataora anga maata roa ka tamoe i te kaki no te kai pae vaerua e ka taki atu ki te tu kope o te pae manako. (Maseli 21:17; 24:30-34) Te rekareka anga i teianei ao ki tona ki anga ka arai i te au mapu mei te rauka anga “te mouranga ketaketa ki runga i te oraanga tikai”​—te oraanga mutu kore i roto i to te Atua ao ou. (1 Timoteo 6:12, 19NW) Akapeea te au metua i te akonoanga i teia akaaoanga?

A Mari Carmen, e metua vaine e toru ana tamariki tamaine, kua karanga e: “Kua inangaro maua e kia rauka i ta maua au tamariki tamaine i te tarekarekaanga meitaki tikai e kia mataora rai oki ratou. No reira kua putuputu matou i te aere anga ki vao ei pamiri, e kua akapou katoa ratou i te tuatau ma te au taeake i roto i te putuputuanga. Inara kua akono maua i te tarekarekaanga ki to te reira ngai. Kua akaaite matou i te reira ki te kai venevene i te openga o tetai kaikaianga​—e reka oki inara kare ia e ko te kai tikai. Kua kite mai ratou kia riro mai ei aronga angaanga i te kainga, i te apii, e i roto katoa i te putuputuanga.”

Kare rai oki a Don raua ko Ruth i akaruke ana i te tamataora anga ki te tiaki anga i te tuatau. “Kua akono matou i te peu matauia no te akanooanga i te Maanakai ei ‘ra pamiri,’” i akataka mai ei raua. “Ka piri atu matou ki roto i te angaanga orometua i te popongi, kua aere i te pai vai i te avatea, e kua akono i tetai kaikai anga takake i te aiai.”

Te akaari maira te au tuatua a teia au metua i te puapinga no te parani anga i te oronga anga i te tamataora anga meitaki tikai e i te akatuanga atu i te reira i to te reira turanga tau i roto i te oraanga o tetai Kerititiano.​—Koheleta 3:4; Philipi 4:5.

Irinaki ki Roto ia Iehova

E tika, te au paruru pae vaerua, ka taeria ia ki te au mataiti e manganui i te akatupu. Kare oki e ua temeio te ka rauka i te oronga i te tu pakari tau i te Atua, te akakeu anga i te tamariki i te irinaki ki roto i to ratou Metua i te rangi ra. Mari ra, te metua kia “rave atu i te utuutu mai ia ratou i te ako anga e te akatikatikaanga manako a Iehova.” (Ephesia 6:4NW.) Teia “akatikatikaanga manako” tamou tona aiteanga koia oki te tauturu anga i te tamariki kia akamanako i te au apinga mei te mataara e rave ei te Atua. Akapeea e rauka ai i te au metua i te akatupu i te reira?

Ko te apii putuputu i te Pipiria ei pamiri te taviri ia e manuia ai. Te apii te ‘akapuera ra i te mata o te tamariki ra kia kite oki ratou i te au mea taka ke i roto i ta te Atua ra ture.’ (Salamo 119:18) Kua akono pakari tikai a Diego i te apii ngutuare e i reira kua tauturu atu i tana tamariki i te akavaitata atu kia Iehova. “Kua akateateamamao meitaki tikai au no te apii,” i karanga ei aia. “Na te raveanga i te kimikimianga i roto i te au puka Tuatua Tapu, kua kite mai au i te maani i te au tangata Pipiria kia ora tikai. Kua akamaroiroi au i te tamariki kia akaaite atu ma te aronga tiratiratu. Kua oronga teia ki taku tamariki i tetai akamaaraanga tika tikai e eaa te akamareka ra ia Iehova.”

E apii ana rai te tamariki i roto i te au turanga na te akarakara ua anga. Kua raurau a Mose i te au metua kia tuatua i ta Iehova au akamaaraanga ‘me noo ua ratou i roto i to ratou are, e kia aere ua ratou na te arataa ra, e kia akāvai ratou ra, e kia tu ratou ki runga ra.’ (Deuteronomi 6:7) Kua akataka mai tetai papa e: “Ka inangaroia te tuatau no taku tamaiti i te akatuera i tona ngakau e kia akakitekite mai i tona au manako ngakau. Me aere ana maua i te aaere me kore ka angaanga kapiti, aere rai kua rauka iaia uaorai i te akakitekite ua mai. I teia au atianga, kua rauka ia maua i etai au pukapukaanga meitaki tikai tei akapuapinga ia maua roa ai.”

Te au pure te raveia ra e te au metua kua akanoo katoa i tetai akakeuanga puapinga tikai i runga i ta ratou tamariki. I te akarongo anga i to ratou au metua i te aere akaaka anga ki te Atua i te pati i tona tauturu e te akakoreanga ara ka akakeu i te tamariki kia ‘akarongo e, e Atua e tikaʼi.’ (Ebera 11:6) Te manganui o te au metua manuia kua tuatua pakari i te puapinga no te pure ngutuare, i roto i te reira te au pure tei kapitiia mai te au tumu manako no te apii e tetai ua atu au apinga te tamanata ra i ta ratou tamariki. Kua karanga mai tetai papa e e pure ua ana rai tana vaine ma te tamariki i mua ake ka akaruke ei ratou no te apii.​—Salamo 62:8; 112:7.

“Auraka Tatou e Roiroi i te Takinga-Meitaki”

E tarevake ana te au metua katoatoa e penei ka tatara apa i te mataara i akono ei ratou i tetai au atianga. Noatu rai, te raurau maira te Pipiria ia tatou kia tauta ua atu rai, auraka e “roiroi i te takinga-meitaki.”​—Galatia 6:9.

Inara, penei ka manako mai te au metua e ka tuku te au, i te au taime e kare tikai ratou e marama ana i ta ratou tamariki. E mea ngoie ua i te taopenga e ko te uki mapu e tuke ake rai e te ngata katoa. Inara, e tikai, e aiteite ua te au tu paruparu o te tamariki i teia tuatau nei i to te au uki o mua atu ana, e te aro atu ra rai ratou i te au timataanga aiteite, noatu e penei kua maata mai te taomianga kia apa atu. No reira, ko tetai papa, i muri ake i te akatikatikaanga i tana tamaiti, kua tamaru i tana au tuatua na te tuatua takinga meitaki atu anga: “Te inangaro ua ra toou ngakau i te rave i ta toku ngakau i inangaro ana i te rave mei iaku rai i toou mataiti.” Penei kare te au metua e kite maata ana no runga i te au komupiuta, inara kua kite ratou no runga i te au manakoanga katoatoa no te kopapa apa nei.​—Mataio 26:41; 2 Korinetia 2:11.

Penei ka oronga meangiti ua mai tetai papaki tamariki i te tu maoraora ki te aratakianga a to ratou metua e ka patoi meameaau katoa i te ako tei rauka ia ratou. Inara, koia akaou oki, ka umuumuia te akakoromaki. Noatu te tu emiemi i te akamataanga me kore te au tuatau no te patoianga, aere rai kua ariu mai te au tamariki e manganui. (Maseli 22:6; 23:22-25) Ko Matthew, tetai Kerititiano mapu te tavini ra i teianei ki te opati manga no te Au Kite o Iehova, kua akakite mai: “I toku mapu anga, kua manako mai au e e kare i tano ana te au arairai anga a toku nga metua. No te mea, kua manako mai au, me kua akatika te au metua o toku taeake i tetai apinga, eaa ra i kore ei toku? E kua riri mai tikai au mei ia raua, i tetai au taime, kua papa iaku na te tapuanga iaku kia kore e aere atu i te oeoe vaka​—e apinga inangaro naku te reira. Inara, i te akamanako anga ki muri, kua kite mai au e te ako ta toku nga metua i tuku mai kiaku e puapinga tikai ia e te umuumu katoa ia ra rai. Te rekareka nei au e kua oronga mai raua i te aratakianga tei inangaroia e au i toku inangaro anga i te reira.”

Kare e ekokoanga no runga i te reira​—noatu e penei i tetai taime ka noo ta tatou tamariki ki roto i tetai turanga pae vaerua kare e meitaki roa ana, ka rauka rai ia ratou i te tupu maata mai ei au Kerititiano meitaki tikai. Mei ta te Pipiria e taputou maira, ka oronga te tu pakari tau i te Atua kia ratou i te au paruru anga pae vaerua. “Kia o mai te pakari ki roto i to ngakau na, e kia riro te kite ei mea mataora i to vaerua ra; Na te akono meitaki e tapapa ia koe i reira; e na te kite e tiaki ia koe; Kia ora koe i te arataa o te tangata kino ra.”​—Maseli 2:10-12.

Te apai anga i tetai pepe i roto i te vairanga pepe e iva marama kare i te angaanga ngoie ua. E penei ka apai mai te 20 mataiti te ka aru mai i to te reira tuanga mamae kapipiti ma te mataora. Inara no te mea te inangaro ra ratou i ta ratou tamariki, te tauta ra te au metua Kerititiano ma to ratou maroiroi katoa i te paruru ia ratou ma te tu pakari tau i te Atua. Te manako ra ratou i ta ratou tamariki mei ta te apotetoro ruaine rai ko Ioane no runga i tana tamariki pae vaerua: “Kia kite au e, te aere ra taku au tamariki na te tuatua-mou, kare oku e rekareka anga maata atu.”​—3 Ioane 4.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 7 Kua tauiia etai au ingoa i roto i teia atikara.

[Tutu i te kapi 24]

“E akatuera ua ana maua i te are e putuputu ana te taime kua ki i te aronga mapu”

[Tutu i te kapi 25]

E akono i tetai inangaro i roto i te au inangaro o taau au tamariki

[Au Tutu i te kapi 26]

“Kua akateateamamao meitaki tikai au no te apii”