Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Matakite i te Au Peu Akonoanga te Akamareka Kore ra i te Atua

Matakite i te Au Peu Akonoanga te Akamareka Kore ra i te Atua

Matakite i te Au Peu Akonoanga te Akamareka Kore ra i te Atua

I ROTO i tetai paepae meangiti ua, te tuera ua ra tetai pia mate i roto i te ra vera o Aperika. E te pati maira te aronga aue i te akakite i to ratou tangi, kua tapu mai tetai tangata pakari. Tona nga mata kua ki i te mii, kua urunga atu aia kia vaitata ki te mata o te tangata mate ra e kua akamata i te tuatua: “Eaa ra koe i kore ei i akakite mai kiaku e te aere ra koe? Eaa ra koe i akaruke mai ei iaku mei teia tu nei? I teianei e kua oki mai koe, ka tauturu ua atu rai ainei koe iaku?”

I tetai ngai ke o Aperika, kua anau tetai pepe. Kare e tangata e akatikaia i te akara atu i te tamaiti. I muri ua mai i te pati anga o tetai tuatau e apainaia mai ei te pepe ki vao kia akarakaraia e te papuriki e i te pae o te ture kia topaia tetai ingoa.

Ki tetai papaki tangata, te tuatua anga ki tetai tangata mate me kore te uuna anga i tetai pepe anau ou mei te aroaro o etai ke penei ka akaraanga tuke ake rai. Inara, i roto i tetai au peu e te au taiate, te tu e te au manakoanga o te tangata ki te mateanga e te anauanga te akakeuia ra e tetai irinaki anga pakari tikai e kare te mate i mate tikai mari ra te ora ra e te kite katoa maira.

E pakari tikai teia irinakianga e kua akariroia ei tuanga puapinga no te au peu e te au akonoanga te kapiti maira e vaitata rai i te au turanga katoatoa no te oraanga. Ei akatauanga, e mirioni ua atu te irinaki ra e ko te au tuanga puapinga i roto i to tetai oraanga​—mei te anauanga, te mapuanga, te akaipoipoanga, te anau tamarikianga, e te mate​—e au tuanga pouroa ia no tetai ara e taki atura ki roto i tetai ao vaerua no te au tupuna. I reira, te irinakiia ra e, te akono maroiroi ra rai te tangata mate i tetai tuanga i roto i te au oraanga o te aronga tana i akaruke mai ki muri. E ka rauka iaia i te tamou ua atu rai i te aerenga no te oraanga na roto i te anau akaou anga.

I te akapapuanga i tetai aereanga maru ua i rotopu i te au tuanga katoatoa no teia aerenga, e maata te au peu e te au akonoanga e raveia ra. Te akakeuia ra teia au peu e te irinakianga e e apinga tetai i roto ia tatou te ora atura i te mate. Ka kopae te au Kerititiano mou i tetai ua atu au peu te kapiti atura ma teia irinakianga. No teaa ra?

Eaa te Turanga no Tei Mate Ra?

Kua taka meitaki te Pipiria i to te reira akataka mai anga i te turanga no tei mate ra. Te karanga ua maira te reira: “Kua kite oki te aronga e ora nei e ka mate ratou: kare ra a te aronga i mate ra e tuatua i kitea: . . . To ratou aroa, e to ratou riri, e to ratou vareae, kua kore anake ïa; . . . kare oki e angaanga, kare e kimianga, kare oki e kite, kare oki e pakari, i roto i te vaarua taau e aere na.” (Koheleta 9:5, 6, 10) Te aronga akamori mou no te Atua kua roa i te akaperepereanga i teia tumu tuatua mou Pipiria. Kua marama oki ratou e ko te meta, e kare oki e mate kore ana, ka mate rai e ka takoreia. (Ezekiela 18:4NW)Kua kite katoa ratou e kare te au meta no te mate e vai ana. (Salamo 146:4NW) I te au tuatau taito ra, kua pakari a Iehova i te akaue anga i tona iti tangata kia akatakake takiri ia ratou uaorai mei tetai ua atu peu me kore e akonoanga te kapiti atura ma te irinakianga e te kite maira tei mate ra e ka rauka oki i te akakeu i tei ora ra.​—Deuteronomi 14:1; 18:9-13; Isaia 8:19, 20.

Pera rai te au Kerititiano i te anere mataiti mua i te kopae anga i tetai ua atu peu tupuna me kore akonoanga te kapiti atura ki te apiianga akonoanga pikikaa. (2 Korinetia 6:15-17) I teia tuatau nei, te Au Kite o Iehova, noatu te iti tangata, te kopu tangata, me kore te tupuanga, kua kopae atu i te au akonoanga e te au peu te piri atura ki te apiianga pikikaa e e apinga tetai i roto i te tangata te ora atura i te mate.

Eaa te ka rauka i te arataki ia tatou ei au Kerititiano i te ikianga me ka akonoia rai tetai peu me kare? Kia akamanako meitaki tikai tatou i to te reira pirianga ki tetai ua atu apiianga kare i tau ki te tuatua tapu, mei te irinakianga rai e te akakeu ra te au vaerua o tei mate ra i te oraanga o tei ora ra. Pera katoa, ka tau tatou kia akamanako me ka riro ta tatou akapiri atu anga i roto i taua tu peu me kore angaanga i te akaturori ke i tetai ke te kite ra e eaa ta te Au Kite o Iehova e irinaki ana e e apii ra. Ma taua au tumu no te akamanako anga, e akara matatio ana tatou e rua nga tuanga no te tamanakoanga​—te anauanga e te mateanga.

Anau Anga e te Au Angaanga Tapaanga Ingoa no te Pepe

Te tau ra te au peu e manganui te kapiti atura ki te anauanga tamariki. Inara, i te au ngai e kua akaraia te anauanga ei aere atu anga mei te ngai o te au vaerua tupuna ki taua ngai ra no te tangata, ka tau te au Kerititiano mou kia matakite meitaki. I roto i tetai au ngai o Aperika, ei akaraanga, e vaooia ana te pepe anau ou ki roto i te are e kare te ingoa e tapa ia ana kia pou roa tetai tuatau. E penei ka tuke te tuatau tiakianga kia tau ki to te reira ngai, kua taopenga te reira ki tetai angaanga tapa anga ingoa no te pepe, i reira kua apainaia mai te pepe ki vao e kua tau i reira i te oronga ki te kopu tangata e te au taeake. I taua taime ra, kua akakite tikai ia te ingoa o te pepe ki te aronga tei tae mai.

I te akatakaanga i te puapinga maata no teia peu, te karanga ra te puka Ghana​—Understanding the People and Their Culture e: “I te au ra mua e itu o to te reira oraanga, kua manakoia te pepe e te aere ra i tetai ‘atoroanga’ e te aere ra na roto i tetai tauianga mei te ao o te au vaerua ki te oraanga enua nei. . . . Tei matauia e vaooia ana te pepe ki roto i te are e kare te au tangata i vao ake i te pamiri e akatikaia i te akara atu i te reira.”

Eaa ra i inangaroia ai e tuatau tiakianga tetai i mua ake te angaanga no te tapa anga i te ingoa o te pepe? Te akataka maira te puka Ghana in Retrospect e: “I mua ake i te varu o te ra, kare oki te pepe i riro mai ake ei tangata. Te piri maata atura rai aia ki tetai ao ke mai mei tana i aere mai ei.” Te karanga katoa ra te puka: “Mei tera ra e ko te ingoa oki, i te karanga angaia, tei akatangata i te pepe, me te mataku ra tetai tokorua e ka mate ta raua pepe tei matauia ka kopae raua i te tapa anga i tona ingoa kia papu roa raua e ka ora mai aia. . . . No reira teia akonoanga no te aereanga, e kapikiia ana i tetai taime e ko te orongaanga i te pepe ki te katoatoa, kua manakoia ei au tupu anga maata tikai no te pepe e tona nga metua. Ko te angaanga ia te ka apai mai i te pepe ki roto i te taokotaianga me kore i te ao nei o te au tangata ravarai.”

Tei matauia na tetai kopu tangata pakari ake o te pamiri e akono ana i teia angaanga tapa anga ingoa no te pepe. E tuke ana te au raveanga o te atianga mei tetai ngai ki tetai ngai, inara e kapiti putuputu mai ana i roto i te angaanga te riringianga o tetai uaina, te au pure orongaia ra ki te au vaerua tupuna akakiteanga i te rekarekaanga no te tae meitaki anga mai o te pepe, e tetai atu au akonoanga.

Te apinga maata no te angaanga koia oki ko te akakiteanga i te ingoa o te pepe. Noatu e tei te au metua te apainga no te tapa anga i te ingoa o ta raua uaorai pepe, e putuputu ana te akakeuanga pakari a te au kopu tangata ki runga i te ingoa i ikiia. Penei tetai au ingoa te apai ra tetai aiteanga akatutuanga i roto i te reo o te reira ngai, mei te “kua aere e kua oki mai,” “kua aere akaou mai a Mama ko te rua taime teia,” me kore “kua oki akaou mai a Papa.” Te vai ra i roto i tetai au ingoa ke maira te au aiteanga tei akanooia kia akamaroiroi kore i te au tupuna mei te rave atu anga i te pepe anau ou ki roto akaou i te ao no te mate ra.

E tika, kare roa e apinga tarevake i te rekareka anga no te anauanga o tetai pepe. Te tapa anga i te ingoa o tetai pepe no runga mai i tetai tangata ke e te tapa anga i tetai ingoa te akatutu ra i te au tupuanga tei kapiti atura ki to te reira anauanga e au peu arikiia te reira, e i te ikianga e aea tikai i te tapa anga i te ingoa o te reira pepe e iki anga ia na te tangata uaorai. Inara, te au Kerititiano te inangaro ra i te akamareka i te Atua te matakite ra i te kopae i tetai ua atu au peu me kore au angaanga te oronga ra i te akamanakoanga e te rotai ra ratou ma te manakoanga e e “manuiri” ua te pepe anau ou te aere atura mei te ao vaerua no te au tupuna ki te ao o te ngai tangata ora ra.

Kapiti atu, e te manako ra te manganui i roto i te oire tangata i te angaanga tapa anga ingoa ei peu akonoanga puapinga no te aereanga, kia akamanako tikai te au Kerititiano i te au akava ngakau o tetai ke ra e kia akamanako i te akaraanga e orongaia ra ki te aronga kare e irinaki ana. Eaa ra ta tetai ka taopenga, ei akaraanga, me ka uuna tetai pamiri Kerititiano i ta ratou pepe anau ou mei te akarakaraanga a tetai ke ra kia tae roa ki te raveanga i te angaanga tapa anga ingoa? Eaa te akaraanga me kua taangaangaia te au ingoa tei patoi ra i ta ratou karanga anga e ei au puapii ratou no te tuatua mou Pipiria?

No reira, i te ikianga e akapeea e aea e tapa ai i te ingoa a ta ratou tamariki, ka tauta te au Kerititiano i te ‘rave anake ïa te au mea ravarai ma te akakakā i te Atua’ kia kore e riro mai ei tumu no te turori anga. (1 Korinetia 10:31-33) Kare oki ratou e ‘akakore ana i ta te Atua ra akauenga, kia akonoia te tuatua tukuia maira’ tei akakoroia i te pae openga kia akangateitei i te mate ra. Tei tuke ra, te oronga ra ratou i te akangateitei e te kaka ki te Atua ora, ko Iehova.​—Mareko 7:9, 13.

Aere Atu Anga Mei te Mate ki te Ora

Te mate, mei te anauanga, kua manakoia e te manganui ei tauianga ia, te tangata tei mate ka neke atu mei te ao kiteaia ki roto i tetai ngai kitea koreia no te au vaerua o te mate ra. E manganui te irinaki ra e me kare tetai au peu e te au akonoanga no te tanumanga e raveia i te mateanga o tetai tangata, ka akaririia, te au vaerua tupuna, tei irinakiia e e mana to ratou kia akautunga me kore kia akameitaki i tei ora ra. Te akakeu maataia ra teia irinakianga i te mataara e akanooia ana e te raveia ana i te au tanumanga.

Te au tanumanga te akakoroia ra kia akamareka i tei mate ra e o putuputu mai ana tetai au tu maata no te au manako ngakau​—mei te aue anga manako kore ua e te avaava anga i mua i te kopapa mate ki te au tarekareka anga mataora i muri ake i te tanu anga. Te kaikai tapu kore ua anga, te kona kava, e te ura anga ki te imene akatangi maataia e tu ia tei kitea putuputuia ana i taua au atianga no te tanumanga. E tukunaia ana te puapinga maata ki te au tanumanga e e akono putuputu ana rai te au pamiri putaua i te tautaanga pakari i te akaputu i te moni kia rava no te orongaanga “i tetai tanu anga tau tikai,” noatu e penei ka apai mai te reira i te tu ngata e te kaiou.

I roto i te au mataiti, kua akakite pu tikai te Au Kite o Iehova i te au peu tanumanga kare e tau ana ki te tuatua tapu. * Te kapiti maira i roto i taua au peu ra te au ara anga, te riringi anga o te au uaina, te tuatuaanga ki e te akonoanga i te au patianga no tei mate ra, te au akonoanga akamaaraanga no te au mataiti tanumanga, e tetai ua atu au peu tei akatumuia ki runga i te irinakianga e e apinga tetai i roto i tetai tangata te ora atura i te mate. Taua au peu akangateitei kore i te Atua e “viivii,” ia e “akavareanga puapinga kore” tei akatumuia ki runga i “te porokiroki a te tangata nei” e kare oki ki runga i ta te Atua Tuatua Tapu no te tuatua mou.​—Isaia 52:11; Kolosa 2:8.

Taomianga kia Taui

No etai kua riro te kopaeanga i te au peu tupuna ei akaaoanga, i roto tikai i te au enua e te manako maata tikai ia ra te akangateiteianga i tei mate ra. No te kore oki e aru ana i taua au peu ra, kua manakoia te Au Kite o Iehova ma te tarotokaka me kore kua akaapaia ana no te tu oaoa kore e te akangateitei kore no tei mate ra. Kua akakeu te avirianga e te taomianga pakari i etai ke, noatu to ratou maramaanga tano no te tuatua mou Pipiria, i te mataku i te akaraanga tuke. (1 Petero 3:14) Kua manako mai etai ke ra e teia au peu nei e tuanga ia o ta ratou akonoanga e kare e rauka i te kopae takiriia. Tetai atu rai kua maro e te kopae anga kia aru i te peu akonoanga penei ka tarurike mai te oire tangata i to te Atua iti tangata.

Kare tatou e inangaro ana i te akariri anoano kore atu i tetai ke. Noatu rai, te akamatakite maira te Pipiria ia tatou e te akonoanga i te tu ketaketa no te tuatua mou ka akatupu i te mareka kore anga no tetai ao akatakakeia mei te Atua. (Ioane 15:18, 19; 2 Timoteo 3:12; 1 Ioane 5:19) Kua puareinga ua tatou i te turuturu atu, i te kiteanga e kia tuke rai tatou mei taua aronga ra tei roto oki i te poiri pae vaerua. (Malaki 3:18; Galatia 6:12) Mei ia Iesu rai i te kopae anga i ta Satani timataanga kia rave atu i tetai apinga tei akamareka kore i te Atua, kia kopae rai tatou i te taomianga kia rave na roto i tetai tu te akamareka kore ra i te Atua. (Mataio 4:3-7) Kare i akakeuia e te mataku no te tangata, te manako maata ra te au Kerititiano ma te akamareka anga i te Atua ko Iehova e te akangateiteianga iaia e ko te Atua no te tuatua mou. Te rave ra ratou te reira ma te kore e akaoko anga i te au turanga Pipiria no te akamori mou no te mea no te taomianga mei tetai aronga ke ra.​—Maseli 29:25; Angaanga 5:29.

Akangateitei Anga ia Iehova na te Mataara​e Manako ra Tatou i Tei Mate Ra

E mea matauia i te kite mai i te mamae oonu tikai i te pae manako e te mii me mate mai tetai tei akaperepereia e tatou. (Ioane 11:33, 35) Te akamanakoanga i te akamaaraanga no tetai tei akaperepereia e te oronga anga i tetai tanuanga ngateitei e au akakiteanga tau ia o to tatou aroa e te tau meitaki. Inara, kua akakoromaki te Au Kite o Iehova i te mii tangi maata tikai no te mateanga ma te kore e aka o atu anga ki roto i tetai ua atu au akonoanga tupuna te mareka kore ra i te Atua. Kare teia i te mea ngoie ua no te aronga tei utuutuia ana i roto i te au peu e e mataku pakari tikai tetai no tei mate ra. Ka riro te reira ei akaaoanga i te tamou marie i to tatou parani me mamae ngakau ia tatou e te mateanga no tetai tangata piri vaitata tikai kia tatou. Noatu rai, te akamaroiroiia ra te au Kerititiano tiratiratu e Iehova, “te Atua nona anake te pumaana,” e e puapingaia ana mei te turuturuanga aroa o te au aronga irinaki. (2 Korinetia 1:3, 4) To ratou akarongo ketaketa e a tetai tuatau ka ora akaou mai te aronga mate kare e kite ake ana i roto i to te Atua akamaaraanga kua oronga te reira ki te au Kerititiano mou i te tumuanga ravarai kia akatakake takiri mai ia ratou mei te au peu tanumanga kare e tau ana ki te Kerititiano tei patoi ra i te tikaanga no te akatu akaou anga.

Kare ainei tatou e mataora ana e kua kapiki mai a Iehova ia tatou “mei roto i te poiri ki roto i tona marama vavaria?” (1 Petero 2:9NW) Mei ia tatou i te kiteanga i te mataora no te anau anga e te akakoromaki anga i te tangi no te mate, kia akakeu ua rai ia tatou e te inangaro maata i te rave i tei tika ra e to tatou inangaro oonu no te Atua ko Iehova kia “aaere ua atu ei tamariki no te marama.” Auraka roa tatou e akatika ia tatou uaorai kia akaviiviiia i te pae vaerua e te au peu kare e tau ana ki te Kerititiano tei akamareka kore ra i te Atua.​—Ephesia 5:8NW.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 23 E akara ine i te au poroutia Spirits of the Dead​—Can They Help You or Harm You? Do They Really Exist? e The Road to Everlasting Life​—Have You Found It? Neneiia e te Au Kite o Iehova.