Tu Manako Tau Ua​—Eaa oki i te Mea Kitea Koreia?

“EAA tona manamanata? Tano tikai kua kite meitaki aia,” i karanga ai tetai tangata akarakara. Ma te takirikiri anga i tona katu ma te umere, kua aere ke atu tetai e te koumuumu ua ra, “Naringa e manga tu manako tau ua tona, kare roa aia e rave i te reira.” Penei i rongo ake ana ainei koe i taua au tuatuaanga aiteite ra? Eaa, ra, te “tu manako tau ua”?

Kua akatakaia te tuatua “manako” ei “arikianga tano tikai,” “marama anga,” e te “pakari tau me kore e akaraanga ua.” Te karanga ra te reira e tei te tangata te kite i te akara e i te iki ma te kite tikai. Te umuumu pu ia ra te tu manako tau ua e kia taangaanga tatou i te kite akono meitaki. Manganui te au tangata te inangaro ra e na tetai ke e manako atu no ratou. E tuku ana ratou i te nuti, to ratou au taeake, me kore te manakoanga matauia kia akono i te au ikianga no ratou.

I te akaraanga te ngere ra te tu manako tau ua i roto i te ao nei i teia tuatau e kua kite mai tetai tangata akarakara i tetai taime ra e, ‘Te tu manako tau ua, ko te tikaanga, e mea kitea koreia tikai.’ Akapeea e rauka ai ia tatou i te tu manako tau ua? Eaa oki to te reira au puapinga?

Akapeea e Rauka Ai?

Noatu e ka anoanoia te taime, te akamanako meitakianga i te au mea, e te tauta putuputu ua ana i te akatupu i te manako meitaki e te akaraanga meitaki, papu tikai ka rauka te tu manako tau ua. Akamanako ana e toru nga tumu maata te ka tauturu ia tatou kia rauka i te tu manako tau ua.

Apii i te Pipiria, e aru i to te reira ako. Te Pipiria, tei tataia i roto i te reo meitaki roa atu e ma te uriurianga taka meitaki, e tauturu anga meitaki tikai i te rauka anga i te pakari e e tu manako tau ua. (Ephesia 1:8) Ei akaraanga, te ako maira te apotetoro ko Paulo i te au taeake Kerititiano: “E teianei, e aku au taeake, ko te au mea mou ra, te au mea tau meitaki ra, te au mea tika ra, te au mea viivii kore ra, te au mea rekarekaia ra, te au mea rongo meitaki ra, te vai ra tetai meitaki, te vai ra tetai mea paapaaia ra, e akamaara i taua au mea ra.” (Philipi 4:8) Me aru putuputu tatou i teia ako, ka tupu mai te akaraanga meitaki e te tu mako ua.

Kite anga mei te tupuanga. Te kapiti atu anga te tu manako tau ua ki te tupuanga i roto i te oraanga, kua tata tetai tangata pee Tuiterani: “Te tu manako tau ua . . . te o maira te tupuanga e te kite takere anga [kite ki mua].” E tikai, “te akarongo ra te kite kore i te au tuatua katoa ra: te akara meitaki ra te tangata akono ra i tona takainga.” (Maseli 14:15) Penei ka rauka te tu manako tau ua i te akatupuia na roto i te akarakaraanga, te tereni anga, e te tupuanga. Ka kite mai tatou i te rave meitaki atu i te au apinga i te pouanga o te tuatau. Inara, ko te apii anga mei ta tatou au tarevake, te kapiki  ra no te tu akaaka e te tu maru. Te tu akatietie, te nengonengo, e te marokiakia o te tangata i teia au tuatau openga ra kare te reira e akaarianga no te tu manako tau ua.​—2 Timoteo 3:1-5.

Iki pakari i te au taeake. I te taangaanga anga i te pakari e te tu manako tau ua, te tauturuia ra tatou me kore te araiia ra e to tatou au taeake. Te karanga ra a Maseli 13:20 e: “Ko tei kapiti katoa i tona aerenga ki to te aronga pakari ra, ka pakari katoa ïa: ko tei kapiti ra ki te aronga neneva ra, e mate ïa.” Kare tatou e anoanoia kia ariki i te aerenga manako me kore te au manako o te aronga te akarongo kore ra i te Atua e te kopae ra i tana Tuatua. Te tuku ra a Maseli 17:12 i te manako na teia mataara: “E ngari ake te tangata kia aravei i te daba i riro tona au punua ra, i te aravei i te neneva ma tona ra neneva.”

Eaa oki te Puapinga?

Te akatupu anga i te manako tau ua e mea puapingaia. Na te reira e akamataora atu i te oraanga e kare tatou e kaimoumou taime i reira. Penei ka rauka katoa te tu manako tau ua i te akameangiti mai i te tamanamanata te tupu putuputu mai ana mei te rave manako kore anga i te au apinga. Te aronga te ngere ra i te akaraanga meitaki te akangata ra i te oraanga no ratou uaorai. “Te roiroi ra te neneva i tana uaorai angaanga,” te karanga ra te Pipiria. (Koheleta 10:15) Penei ka putakaiti e ope kore ua atu taua au tangata ra e kua akaroiroi ia ratou uaorai: i na, kare takiri a ratou apinga puapinga tikai i akatupu ana.

Te oronga maira te Pipiria i tetai putunga ako tau ua no runga i te tu ma, te komunikeitianga, te angaanga maroiroi, te akakoromaki anga i te tu putaua, e tetai ua atu au turanga ke mai e manganui no te oraanga. Ka rauka te au mirioni ua atu i te akapapu e ko te tuke i rotopu i te manuia e te manuia kore i roto i to ratou oraanga tei runga maataia i ta ratou akonoanga i te au kaveinga Pipiria tauturuanga ia ratou kia akaari i te tu pakari.

Ka akariro te tu manako tau ua ia tatou kia rave maata atu e kia aru ua i tetai putunga ikuikuanga me kore au ture akatakaia mai. Ka tauturu te reira ia tatou i te akatupu i ta tatou au apainga. Inara, kare te tu manako tau ua ei tupauanga no te tamou anga i te kite. “E riro te tangata pakari i te akarongo, e e tupu te kite,” te karanga ra a Maseli 1:5. Ka anoano katoaia tatou i te apii i te akara marie i te akakiteanga ta tatou e akaputu ra, rauka mai anga i te au taopenga anga tau mei te reira. Ka tauturu teia ia tatou i te ‘akapakari marie i te aerenga.’​—Maseli 28:26.

E aere kapiti ana te tu mako e te tu manako tau ua. Noatu e penei ka inangaro tatou i te akono i te au apainga e manganui, ka inangaroia tatou i te taangaanga i te akaraanga meitaki e kia noo ki roto i te au kotinga o to tatou maroiroi. E tika, te karanga ra te apotetoro ko Paulo kia tatou e: “Kia maata nei te rave anga i te angaanga a te Atu.” (1 Korinetia 15:58) I na, kia parani meitakiia teia akoanga ma te kaveinga tataia i roto ia Koheleta 9:4: “E ngari ake to te puaka-aoa kia ora ra i to te liona kia mate.” Penei te akono meitakianga i to tatou oraanga kopapa ia tatou e tavini ra ia Iehova ka akatika ia tatou kia ora roa atu e kia tamou maroiroi ua atu. Ka tauturu te tu manako tau ua ia tatou i te kimi i tetai parani anga tau ua te akatika ra ia tatou i te akatupu i te au apinga umuumuia ma te kore e ngere anga i to tatou rekareka. Ae, te apai maira te tu manako tau ua i te au puapinga e manganui.

[Tutu i te kapi 14]

E putunga te au ako meitaki tikai te kiteia ra i roto i te Pipiria

[Tutu i te kapi 15]

Penei ka rauka mai te tu manako tau ua na roto i te akarakaraanga, te tereni anga, e te tupuanga