Tua Oraanga

Mataora Au i te O Atu Anga ki Roto i te Apiianga Pipiria i te Ao Katoa

AKAKITEIA E ANNA MATHEAKIS

Te ka ra te pai peri. Me ka tomo te reira, ka uutiia au e te pai maata e 561 tapuae te roa ki roto i te tai. Kua kau pakari tikai au, te tauta anga i te kape i te au ngaru kino pakari. Ko te ravenga anake ua kia papanu ua koia oki kia mou piri atu ki runga i tetai pereue akaora tangata ta tetai vaine e aao ra. Kua pure au ki te Atua no te maroiroi e te mataku kore. Ko te reira ua rai taku ka rauka i te rave.

I TE 1971 taua mataiti ra, e te oki maira au ki te toru o taku tukuanga angaanga mitinari, i Itaria. I roto i taua ngaangaa anga pai, vaitata rai e kua ngaro taku au apinga katoatoa. Inara kare i ngaro iaku te mea puapinga maata roa atu​—toku ora anga, te aroa taeake anga Kerititiano, e te akameitaki anga no te tavini anga ia Iehova. Kua apai takere taua angaanga ra iaku e toru au enua mamaata, e ko te ngaangaa anga pai tetai tupu anga i roto i tetai oraanga e maata te au tupu anga.

Kua anauia au i te 1922. I noo ana toku ngutuare tangata i Rām Allāh, vaitata e 16 kiro mita i te tua tokerau ia Ierusalema. No te airani o Kereta mai toku nga metua, inara kua utuutuia toku metua tane i Nazareta. Toko rima matou, e toru tamaroa e rua tamaine, ko au te openga ia matou. Kua mamae tikai toku ngutuare te mate anga te rua o toku tungane, tei maremoia i roto i te Kauvai Ioridana i roto i tetai teretere anga na te apii. I muri ake i teia tumatetenga nei kare toku metua vaine e inangaro i te noo i Rām Allāh, e kua neke atu matou ki Atene, i Ereni, e toru ua rai oku mataiti.

Te Akarongo Mua Anga Toku Ngutuare Tangata i te Tuatua Mou Pipiria

I muri poto ua ake te tae atu anga matou ki Ereni, kua aravei atu toku tungane, ko Nikos, e 22 mataiti i tera taime ra, i te Aronga Apiipii Pipiria, tei kiteaia i te reira tuatau te Au Kite o Iehova. I te apii anga i te kite Pipiria kua oronga atu i te  rekareka maata kiaia e te maroiroi pakari no te angaanga orometua Kerititiano. Kua akariri teia i toku metua tane, e kua akaatea atu aia ia Nikos mei roto i te are. Inara, me aere toku metua tane ki Paretaina, ka aru atu toku metua vaine, toku tuakana, e au ra ia Nikos ki te au uipaanga Kerititiano. Te maara ua nei rai iaku te tuatua maoraora anga a toku metua vaine i te au mea tana i akarongo ana i taua au uipaanga. Inara i muri ua maira i te reira, kua rokoia aia e te maki cancer e kua mate atura i te 42 mataiti. I taua tuatau ngata ra, na toku tuakana, na Ariadne, i akono meitaki i to matou ngutuare tangata. Noatu tona mapu, mei te mama rai aia kiaku no te au mataiti e manganui.

E apai ua ana a papa iaku ki te Akonoanga Otototi iaia i Atene, e i muri ake tona mate anga, e aere ua ana au ki te pure, i na kare ra e aere putuputu ana. I te mea e kare au i kite ana i te akapapu anga no te akamori anga i te Atua e raveia ra i te pure, kua akamutu ua au i te aere atu.

I muri ake te mate anga toku papa, kua rauka mai iaku tetai angaanga meitaki i ko i te opati no te akono anga i te moni. Inara, kua oronga toku tungane i tona oraanga ki te angaanga tutu anga i te Patireia, te tavini anga i te au mataiti e manganui i Ereni. I te 1934 kua neke atu aia ki Kupero. I taua tuatau, kare e Au Kite papetitoia o Iehova i runga i taua enua, no reira tei iaia te akameitaki anga no te akatere atu i te angaanga tutu anga i reira. I muri ake tona akaipoipo anga, kua tavini katoa tana vaine, ko Galatia, ei orometua tamou no te au mataiti e manganui. * E tuku putuputu ua mai ana a Nikos i te au puka e te au makatini tei akatumuia i runga i te Pipiria, kare takiri matou i eeu ana i te reira. Kua noo ua rai aia i Kupero e tae ua atu ki tona matenga.

Akariro Anga i te Tuatua Mou Pipiria Naku Uaorai

I te 1940, kua atoro mai a George Douras, e Kite maroiroi i Atene e e oa no Nikos, ia matou e kua pati maira ia matou kia kapiti atu ki tetai pupu no tetai apii Pipiria i roto i tona are. Kua ariki rekareka atu matou i te patianga. Kare i roa ana kua akamata matou i te oronga atu ki tetai ke i ta matou e apii ra. Te akono anga i te kite no roto mai i te Pipiria i taki atu ei i toku tuakana e au ra kia akatapu i to maua oraanga kia Iehova. Kua papetitoia a Ariadne i te 1942, e ko au ra, i te 1943.

Te ope anga te Tamaki II o te Ao, kua pati mai a Nikos kia aere atu maua ki Kupero, no reira i te 1945 kua neke atu maua ki Nicosia. Kare mei ia Ereni rai, kare te angaanga tutu anga e arairaiia ana i Kupero. Kare ko te angaanga orometua mei tera are ki tera are ta maua i piri ua atu ki roto mari katoa ra te akakitekite anga i runga i te mataara.

E rua mataiti i muri mai, kua inangaroia a Ariadne kia oki atu ki Ereni. I aravei ei aia i tana tane ka akaipoipo aia, e taeake akamori ia Iehova, e no reira kua noo atu aia i Atene. Kare i roa ana kua akamaroiroi mai toku taokete tane e toku tuakana kia oki atu au ki Ereni e kia rave i te angaanga orometua tamou i roto i te oire maata. I te mea e ko te angaanga painia ua rai taku akakoroanga, kua oki atu au ki Atene, e te anoano maataia ra te tauturu.

Kua Akatueraia te Au Ngutupa Ou no te Tuatau

Ia Noema 1, 1947, kua akamata au i te angaanga painia, te akapou anga e 150 ora i te au marama katoa i roto i te angaanga tutu anga. E atea tikai to matou ngai o te putuputuanga, e aere maata ana au na raro ua. Noatu rai, e manganui te au akameitakianga taku e rekareka ra. E opu putuputu ana te akava i tetai ua atu Au Kite ta ratou i kite mai e rave ra i te angaanga tutu anga me kore te aere ra ki te au uipaanga Kerititiano, e no reira kare i roa ana kua opuia au.

 Kua akaapaia au no te apiianga poroteraita, e akaapa anga kino i taua tuatau. Kua akautungaia au e rua marama i roto i te Are Auri Averof no te Au Vaine i Atene. Te reira takere tetai Kite vaine, e kua rekareka maua roa ai i te taokotai anga Kerititiano rekareka e te akamaroiroi anga noatu e kua tapekaia. I muri ake i te akapou anga i te tuatau no taku utunga, kua rave mataora ua atu au i te angaanga painia. Te aronga e manganui taku i apii ana i te Pipiria i te reira tuatau te vai nei rai ei au tavini no Iehova, e te oronga maira te reira i te rekareka maata kiaku nei.

I te 1949, kua rauka mai iaku tetai pati anga kia aere atu ki te pupu 16 o te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada i Marike, te ngai e tereniia ra te au tavini tamou no te angaanga mitinari. Kua rekareka matou ko toku kopu tangata. Kua parani au kia tae atu ki tetai uruoaanga pa enua i te New York City i te tuatau maana o te 1950 e oti kia aere atu ki Gileada.

I muri ake te tae anga ki Marike, tei iaku te akameitaki anga i te angaanga no tetai nga marama ra ei vaine tama are i ko i te opati maata o te Au Kite o Iehova i New York City. E ma, e e reka, e e akamaroiroi anga te turanga i reira, e kua koropiniia au e te au taeake e te au tuaine mataora. Te maara akaperepere ua nei rai iaku te ono marama iaku i reira. Kua tae mai te tuatau i te aere atu ki te Apii Gileada, te pati viviki ua anga te rima marama no te apii pakari anga e te ikuikuanga. Kua kite mai matou te aronga apiipii e mei teaa atura te puapinga e te manea te kite o te Tuatua Tapu ra, e kua akamaata mai te reira i to matou rekareka e to matou inangaro kia oronga atu ki tetai ke i te kite oronga ora o te tuatua mou.

Taku Tukuanga Angaanga Mitinari Mua

I te Apii Gileada, kua akatikaia matou kia iki i to matou au patana no te tuatau ki mua i mua ake ka orongaia mai ei ta matou au tukuanga angaanga mitinari. Ko Ruth Hemmig (i teianei ko Bosshard), e tuaine meitaki tikai, toku patana. Kua rekareka tikai maua ko Ruth te orongaia mai anga ta maua tukuanga angaanga ki Istanbul, i Tureki​—e ara tikoti anga i rotopu ia Asia e Europa! Kua kite maua e kare i kiteia ake te angaanga tutu anga i taua enua, inara kare maua i ekoko ana e ka tauturu mai a Iehova ia maua.

E oire manea e te maatamaata a Istanbul. I reira kua kiteaia mai e maua te au makete ki maringiringi ua, te au tu kai memeitaki o te ao, te au are vairanga apinga taito umere, te au tangata tupu meitaki ua, e te manea ua rai a taatai. Te mea puapinga maata roa atu, kua kiteaia mai e maua te au tangata ngakau tae tei inangaro maira i te kite i te Atua. Te maata anga o te pupu meangiti o te Au Kite ra i Istanbul e au tangata Aramenia, Ereni, e te ngati Iuda. Inara, e manganui te au pa enua ke, e e mea meitaki kia kite i te tuatua i roto i tetai au reo ke ke, kapiti anga mai i te reo Tureki. Rekareka tikai maua i te aravei anga i te au tangata no tetai au pa enua ke te inangaro maira i te tuatua mou. E manganui o teia aronga nei te tavini akarongo mou nei rai ia Iehova.

Ma te tangi, kare i rauka mai ana ia Ruth i te akaou i tana pepa tika anga no te noo anga ki reira, e kua akaueia atu aia kia akaruke i te enua. Te rave ua nei aia i te angaanga tamou i Tuiterani. I teia au mataiti katoa nei, te maaraara nei rai iaku tona pirianga oa mareka anga e te akamaroiroi anga.

Neke Anga ki Tetai Tuanga Ke

I te 1963 kare taku pepa tika anga no te noo anga i Tureki i akaouia. E ngata tikai i te akaruke mai i te au taeake Kerititiano taku i kite ana i te tere marie anga i te pae vaerua ia ratou e putoto ra i te autu i te au tu ngata e manganui. E akamaroiroi ei iaku, kua tutaki aroa mai toku kopu tangata i toku aere anga ki New York City kia tae atu au ki tetai uruoaanga i reira. Kare i rauka mai ake iaku taku tukuanga angaanga.

 I muri ake i te uruoaanga, kua tukunaia atu au ki Lima, i Peru. Ma tetai taeake vaine mapu tei riro mai ko toku patana, kua aere tika atu au mei New York ki taku tukuanga angaanga ou. Kua apii au i te reo Paniora e kua noo i roto i tetai are mitinari tei runga ake i te opati manga o te Au Kite o Iehova. E reka tikai te tutu aere anga i reira e te kite anga i te au taeake e te au taeake vaine o te reira ngai.

Ko Tetai Tukuanga Angaanga, ko Tetai Reo

Kare i roa ana, kua akamata toku kopu tangata i Ereni i te kite mai i te au tupu anga no te tu ruaine e te kinokino te oraanga kopapa. Kare ratou i akamaroiroi mai ana iaku kia akaruke i taku tavini anga tamou e kia oki atu ki tetai oraanga tau ua nei kia rauka i te tauturu atu ia ratou. Inara, i muri ake i te manako maata anga e te pure anga, kua kite mai au e e mea meitaki atu noku ra i te tavini i te pae maira i toku ngutuare tangata. Kua akatika aroa maira te au taeake i te manga ra e kua tuku atu iaku ki Itaria, e kua oronga mai toku kopu tangata i te tutaki anga i te aere atu anga. Tei tupu mai, te anoano maataia ra te aronga tutu evangeria i Itaria.

Tera akaou, kua apii au i tetai reo ou​—te reo Itaria. I roto i te oire maata o Foggia taku tukuanga angaanga. I muri mai, kua tukunaia atu au ki Naples, te anoano maataia ra te tauturu. Taku ngai angaanga ko Posilipo, ko tetai tuanga manea roa atu o Naples. E ngai maata tikai taku ngai angaanga, e okotai ua rai papuritia Patireia i reira. Rekareka maata tikai au i te angaanga, e kua tauturu mai a Iehova iaku kia akamata i te au apii Pipiria e manganui. Kare i roa ana, kua tupu mai tetai putuputuanga maatamaata i taua ngai ra.

I rotopu i te au tangata mua o reira taku i apii ana i te Pipiria ko tetai vaine e tana tamariki e a. Koia e tana nga tamaine e rua te vai nei rai e Au Kite no Iehova. Kua apii katoa au ki nga tokorua akaipoipo e tamaine meangiti ta raua. Kua tere meitaki te katoa anga o te ngutuare i roto i te tuatua mou e kua akatutu i to ratou akatapu anga na roto i te papetito anga i roto i te vai. I teianei kua akaipoipo te tamaine ki tetai tavini tiratiratu o Iehova, e te tavini kapiti ra i te tavini maroiroi anga i te Atua. Iaku e apii ra i te Pipiria ki tetai ngutuare tangata maatamaata ra, kua reka tikai au i te mana o te Tuatua a te Atua. Te tatau anga maua i tetai au irava e manganui te akaari anga e kare te Atua e ariki mai i te akamori anga na roto i te au tiki, kare te metua vaine i tiaki ana e kia oti te apii. I reira rai, kua akaatea pouroa aia i te au tiki mei roto mai i tona are!

Au Kino i te Moana

Te aere atu anga i rotopu ia Itaria e Ereni, e teretere ua ana au na runga i te pai. E reka tikai te tere. Inara e tuke rai tetai terepu, i te tuatau maana o te 1971. Te oki atura au ki Itaria i runga i te pai peri ko Heleanna. Popongi roa ia Aukute 28, kua ka mai tetai ai i roto i te ngai tunu anga kai o te pai. Kua ka mai te ai e kua manamanata te au patete. Topa matapoiri ua te au vaine, te aueue ua ra te tamariki, e te patoitoi e te tuatua anga te au tane i te tuatua akakino anga. Kua oro atu te au tangata ki te au poti akaora tangata i tetai tua o te pai. Inara, kare e rava ana te au pereue akaora tangata, e te apinga angaanga kia tukunaia mai i te au poti akaora tangata ki roto i te tai kare e angaanga meitaki ana. Kare oku pereue akaora tangata, inara te kake ua maira te au mura ai ki runga, no reira te mea tau ua i te rave ko te rere anga ki roto i te tai.

I toku kite anga iaku uaorai i roto i te tai, kua kite atu au i tetai vaine e papanu ra na te pae mai iaku te aoao ra i tetai pereue akaora tangata. I te akara anga kare aia e kite i te kau, no reira kua mou mai au i tona rima e kua uuti mai iaia mei te pai e tomo atura. Te kino ua maira te tai, e te  tauta anga i te kau kia papanu ua e akaroiroi tikai toku. I te akaraanga e puapinga kore ua te ravenga, inara kua pati ua atu au kia Iehova i te maroiroi, e kua oronga mai teia i te maroiroi kiaku. Inara kua maara iaku te pai ngaangaa tei tupu ana ki te apotetoro ko Paulo.​—Angaanga, pene 27.

Te mou anga ki runga i toku oa, kua tauta au e a ora i roto i te au ngauru, te kau anga me maroiroi mai au e te kapiki anga kia Iehova no te tauturu. I te openga iora, kua kite atu au i tetai poti meangiti e aere maira. Kua akaoraia mai au, inara kua mate takere toku oa. To matou tae anga atu ki te taoni o Bari, i Itaria, kua apainaia atu au ki tetai are maki, te ngai i rapakauia ai au. Kua noo au i roto i te are maki no tetai nga mea ra, e e manganui te Au Kite tei atoro mai iaku, te oronga aroa mai anga i te au mea taku e inangaro ra. Te aroa Kerititiano ta ratou i akaari maira kua akakeu oonuia tetai ke tei roto i te ngai o te are maki ra. *

I muri ake i toku meitaki mai tikai anga, kua tukunaia atu au ki Roma. Kua patiia mai au kia angaanga i te ngai pitiniti i roto tikai i te oire, taku i rave e rima mataiti, ma ta Iehova tauturu anga. E 20 mataiti te katoa anga, kua rekareka au i te angaanga orometua i Itaria, aroa tikai toku i te au tangata Itaria.

Oki Anga ki te Ngai i Akamata Mai ei Au

Kare i roa ana, kua kino tikai te oraanga kopapa o Ariadne raua ko tana tane. Kua kite mai au e me ka noo vaitata atu au kia raua, ka rauka iaku i te tutaki atu i te au mea pouroa ta raua i rave aroa ana noku ra. Ka inangaro au i te akakite atu e mamae ngakau te reira i te akaruke anga ia Itaria. Inara, kua oake mai te au taeake i te manga i ta ratou akatikaanga, e i te tuatau maana o te 1985, kua rave au i te angaanga painia i Atene, te ngai i akamata mai ei au i te tavini anga tinamou i te 1947.

Kua tutu aere au i te ngai tei tukunaia mai ki toku uaorai putuputuanga, e kua pati atu au i te au taeake i te opati manga me ka rauka katoa iaku i te tutu aere i te ngai pitiniti i roto i te ngai tikai o te oire. E toru mataiti i toku rave anga i teia ma tetai tokorua painia. Kua rauka ia maua i te oronga atu i te akakite anga tikai ki te au tangata kare e kite putuputuia ana i te kainga.

Inara, i te au tuatau e pati ra, kua akaou putuputuia toku anoano kia tavini ra inara kare toku kopapa e maroiroi ana. I teianei kua takake atu toku taokete tane i roto i te mate. Ko Ariadne, tei riro mai mei te metua vaine rai aia kiaku nei, kua matapoia. Ko au nei ra, e meitaki toku oraanga kopapa i te au mataiti e tavini tamou ra au. Inara, no teia taime ua akenei, kua topa atu au mei runga i tetai ara kake anga tokatoka ra e toku rima katau i te ati anga. E oti kua topa akaou au e te ati anga i toku ivi kaokao. Kua vaiia au e kua roa te tuatau i runga i te roi. I teianei kare au e rauka akaou i te aaere ua. Kua taangaanga au i te tokotoko rakau e kua rauka i te aere ki vao me ka aru mai tetai tangata iaku. Noatu rai, te rave nei au i te ka rauka iaku, i te manakonako anga e ka meitaki mai toku turanga i te pae kopapa. Te piri anga i roto i te angaanga apii Pipiria, noatu i roto i tetai turanga kotingaia ra, te riro ua ra rai ei tumu anga maata noku no te mataora e te marekaanga.

I toku akamaara anga i te au mataiti mataora taku i akapou ana i roto i te angaanga orometua tamou, te ki maringiringi nei toku ngakau ma te akameitaki anga ia Iehova. Kua oronga putuputu ua mai ana aia e te tuanga o te enua nei o tana akaaerenga i te aratakianga tau e te tauturu anga maata, i te tauturu anga iaku kia taangaanga i toku au tu ma te ki katoa iaku e akapou ra i toku oraanga i te tavini anga iaia. Toku anoano ngakau tae koia oki kia akamaroiroi mai a Iehova iaku kia rave ua atu i tana angaanga. Te mataora nei au no taku tuanga meangiti ua i roto i te angaanga apiianga Pipiria i te ao katoa tana e arataki ra.​—Malaki 3:10.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 9]

Ma toku tuakana, ko Ariadne, e tana tane, ko Michalis, i toku akaruke anga no Gileada

[Tutu i te kapi 10]

Kua tukunaia atu maua ko Ruth Hemmig ki Istanbul, i Tureki

[Tutu i te kapi 11]

I Itaria, akamata anga o te 1970

[Tutu i te kapi 12]

Teia ra, ma toku tuakana, ko Ariadne