Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Te Tarekarekaanga Tau Tikai te Akaoraora Ra

Te Tarekarekaanga Tau Tikai te Akaoraora Ra

Te Tarekarekaanga Tau Tikai te Akaoraora Ra

“Te kai ra e te inu ra oki, e te au mea ravarai ta kotou e rave na, e rave anake ïa ma te akakakā i te Atua.”​—1 KORINETIA 10:31.

1, 2. Eaa ra ka akaraia ai te au angaanga marekaia ra e “e mea o maiia mai ïa e te Atua,” inara eaa ra te akamatakite anga tau ta te Pipiria e oronga maira?

E MEA tau ua i te inangaro kia o atu ki roto i te au angaanga te oronga maira i te mareka anga kia tatou. Te inangaro ra to tatou Atua mataora, ko Iehova, kia rekareka to tatou oraanga, e kua oronga mai aia i te au apinga maata kia rauka oki te reira. (1 Timoteo 1:11; 6:17) Kua tata te ariki pakari ko Solomona e: “Kite akera au e, kare atu e meitaki . . . mari ra kia rekareka. . . . Kareka ra kia kaikai anake ra te tangata e kia inu, e kia rave aia i te meitaki no tana katoa ra au angaanga; e mea o maiia mai ïa e te Atua.”​—Koheleta 3:12, 13.

2 E akaoraora anga tikai taua rekareka me tapu ua tetai i te akamanako no runga i te angaanga meitaki tei akatupuia, tera tikai i roto i te taokotaianga mareka anga ma te ngutuare tangata me kore ki te au oa. Penei ka akara meitakiia te reira e “e mea o maiia mai ïa e te Atua.” E tikai, teia mea i o maiia e Tei Anga ra kare e tuku maira i te tika anga kia tatou e kia piri atu ki roto i te navenave tapu koreia. Te akaapa ra te Pipiria i te kona kava, te kaituauau, e te tu akono tau kore, te akamatakite anga i te aronga te rave ra i taua au mea ra e “kare anake ïa e noo i te basileia o te Atua.”​—1 Korinetia 6:9, 10; Maseli 23:20, 21; 1 Petero 4:1-4.

3. Eaa te ka tauturu ia tatou kia vai araara ua i te pae vaerua e kia akamanako ua i te ra maata o Iehova?

3 I teia tuatau openga e te kino, kare mei mua ana, te aro atu nei te au Kerititiano i te akaaoanga no te noo tau ua anga i roto i tetai ao viivii kare e ariki atu ana i ta te reira au ravenga. (Ioane 17:15, 16) Mei tei akakiteia maira, kua riro mai te uki tangata o teia tuatau nei “ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua” mei tera te tu e “kare rava [ratou] i kite” i te akapapu anga e tei mua ua akenei te “mate maata.” (2 Timoteo 3:4, 5; Mataio 24:21, 37-39) Kua akamatakite atura a Iesu i tana au pipi e: “E matakite ra ia kotou, ko te opue aea to kotou ngakau i te maata o te kai e te kona, e te pekapeka o teianei ao, ka rokoia mai ei kotou e taua rā ra, kare i manakoia atu. E rokoia mai oki tei noo i te ao katoa nei i te reira, mei te ereere ra.” (Luka 21:34, 35) Ei au tavini na te Atua, te tauta nei tatou i te akarongo ki ta Iesu akamatakite anga. Kare mei te aronga i roto i te ao akono kore i te Atua takapini nei ia tatou, te titau nei tatou kia vai araara ua i te pae vaerua e kia akamanako i te ra maata o Iehova.​—Zephania 3:8; Luka 21:36.

4. (a) Eaa ra i ngata ai i te kimi i te tarekarekaanga tau? (e) Eaa te ako anga tei kiteaia ia Ephesia 5:15, 16 ta tatou e inangaro ra i te akono?

4 Te kopae anga i te au ravenga viivii a teianei ao kare i te mea mama ua, no te mea kua akariro te Tiaporo i te reira ei mea marekaia e kia rauka ua. E ngata tikai me te kimi ra tatou i te tamataoraanga me kore i te tarekarekaanga. Te maata anga o ta te ao e oronga maira koia oki kua akapapaia kia mareka atu ki to te “kopapa nei au anoano.” (1 Petero 2:11) Te vai ra te tamataoraanga kino i te ngai tangata, inara ka tae katoa mai te reira ki roto i te au kainga na roto i tetai au ravenga no te au apinga tatau, te tivi, te Internet, e te au vitio. No reira, te ako pakari maira te Tuatua a te Atua i te au Kerititiano e: “Kia matakite i to kotou aerenga, eiaa mei ta te kite kore, mei ta te aronga pakari ra. Ma te taporoporo marie i te tuatau, no te mea e tuatau kino teia.” (Ephesia 5:15, 16) Me ka aru vaitata ua tatou i teia ako anga i papu ei ia tatou e kare te tamataoraanga kino e akakeu ia tatou, te akapou i to tatou taime, ae, te takore katoa anga i to tatou pirianga kia Iehova, taopenga atu anga ki to tatou akapouanga!​—Iakobo 1:14, 15.

5. Noea mai e rauka mai ei ia tatou to tatou akaoraora anga maata rava?

5 Mei te mea e e oraanga angaanga maata to te au Kerititiano, ma te marama anga tikai te manako inangaro ra ratou i tetai atianga kia rekareka i etai au angaanga tarekarekaanga. Ko te tika, te karanga ra a Koheleta 3:4 e “e tuatau to te kata” e “e tuatau to te ura.” No reira kare te Pipiria e manako ra e e mea kaimoumou taime te tarekarekaanga. Inara kia akaoraora te tarekarekaanga ia tatou, kare kia akakino i to tatou tu pae vaerua me kore i te arairai i te au angaanga pae vaerua. Kua kite te au Kerititiano pakari mei te tupuanga e te aere maira te mataora maata no te oronga anga. Kua tuku ratou i te rave anga i to Iehova ra anoano ko te mea mua i roto i to ratou oraanga e te kite tika tikai ra i te ‘akaangaroianga i to ratou au meta’ i te ariki anga i ta Iesu amo maru.​—Mataio 11:29, 30NW; Angaanga 20:35.

Iki Anga i te Tarekarekaanga Tau

6, 7. Eaa te ka tauturu ia koe i te iki e ko teea tarekareka te ka arikiia me kore kare e arikiia?

6 Akapeea e papu ei ia tatou e te arikiia ra tetai tu o te tarekareka e tetai Kerititiano? Na te au metua e oronga i te arataki anga no ta ratou au tamariki, e ka tauturu atu te aronga pakari me te anoanoia ra. Ko te tika, kare e anoanoia tetai ke kia akakite mai kia tatou e kare e tau ana taua puka, te teata, te tarekareka, te ura, me kore te imene. Kua karanga a Paulo e ko “te aronga pakari . . . tei taangaanga i rauka ai to ratou kite ngakau kia tereniia i te kite i te tika e te tarevake.” (Ebera 5:14NW; 1 Korinetia 14:20) Kua akanoo mai te Pipiria i te au kaveinga no te arataki anga. Na toou akava ngakau, tei tereniia e te Tuatua a te Atua, e tauturu mai ia koe me ka akarongo koe ki te reira.​—1 Timoteo 1:19.

7 Kua karanga a Iesu e “te kitea nei oki te tu o te rakau i tona uaorai ua.” (Mataio 12:33) Me ka akatupu mai ra tetai aruaru anga tarekareka i te ua pe no te mareka atu anga i te kino, te tu akono tau kore, me kare i te tu purepure, e mea tau kia kopae ke atu i te reira. Kare katoa te reira e arikiia ana me te akakino ra i to tetai oraanga me kore i te oraanga kopapa, me te akatupu ra i te turanga ngata i te pae puapinga me kore i te mareka kore, me kare te akaturori ke ra te reira i tetai pae. Kua akamatakite mai te apotetoro ko Paulo kia tatou e me koputa tatou i te akava ngakau o to tatou taeake, kua ara tatou. Kua tata a Paulo e: “Kia ara ra kotou i te au taeake mei te reira, e mamae iora to ratou akava-ngakau paruparu, kua ara ïa kotou i te Mesia. E teianei kia maitu taku taeake i te kai ra, kare rava au e kai i te puaka e tuatau ua atu, ko te maitu aea taku taeake iaku.”​—1 Korinetia 8:12, 13.

8. Eaa te au kino te vai ra no te taangaanga anga i te au apinga kangakanga erikitoroniki e te au vitio?

8 Kua ki te au are toa i te au apinga kangakanga erikitoroniki (electronic) e te au vitio. Penei te oronga maira etai i te navenave kare e kino roa ana e te akaanga anga i te roi, inara te akaari maata maira taua tamataoraanga i ta te Pipiria e akaapa ra. E mea tika oki e kare i te tamataoraanga kite kore uaia me te umuumuia ra tetai kangakanga anga e kia akakino atu me kore kia ta atu te aronga kangakanga ra me kore kia rave atu i tetai tu kino tikai! E riri tikai to Iehova i te aronga “tei inangaro i te takinga-kino.” (Salamo 11:5; Maseli 3:31; Kolosa 3:5, 6) E me te akatupu ra tetai apinga kangakanga ra i te noinoi me kore i te kino i roto ia koe, te akaroiroi ra ia koe i te pae manako ngakau, me kore te kaimoumou anga i te tuatau puapinga, kia matakite i reira i te kino i te pae vaerua ta te reira ka akatupu mai e kia viviki ua i te rave i te au akatikatika anga.​—Mataio 18:8, 9.

Akatupu Anga i te Au Anoano no te Tarekarekaanga na Roto i te Au Mataara Tau

9, 10. Eaa ta te aronga kite ka rave i te akatupu anga i to ratou au anoano no te tarekarekaanga?

9 I tetai au taime, e ui te au Kerititiano e: “Eaa ra te tarekarekaanga te ka arikiia? E maata te au mea ta teianei ao e oronga maira kare e rotai ana ki te au turanga o te Pipiria.” Kia papu e ka kiteaia mai te tarekareka akamerengo anga, inara te anoanoia ra te tauta anga. Te umuumuia ra te manako anga na mua e te parani anga, tera tikai te tuanga a te au metua. E manganui tei kite i te puapinga anga o te akaoraora anga i roto i te ngutuare tangata e i roto i te putuputuanga. Te rekareka anga i tetai kaikai anga marie ua e te uriuri anga i te au mea i tupu ana i taua ra me kore i tetai tumu manako o te Pipiria e mea reka tikai e e akamaroiroi anga. Ka rauka i te akapapaia te au pikiniki, te au apinga kangakanga tau, te au tere noo i roto i te puakapa, me kore te au aaere anga. Ka riro taua tarekarekaanga tau ei mea mataora e te puapinga.

10 Kua ripoti mai tetai tangata pakari e tana vaine tei utuutu ana e toru tamariki e: “Mei te tamariki mai anga, kua piri mai ana ta maua tamariki i roto i te iki anga e ka aere matou kiea no te orote. I tetai au taime, ka akatika maua e tai tamariki kia pati atu i tetai oa meitaki, te akariro anga i te orote ra ei mea mataora tikai. Kua kiteaia mai tetai au tupuanga puapinga maata i roto i te au oraanga o ta maua tamariki. E i etai ua atu tuatau, kua pati atu maua i te au pamiri e te au oa i roto i te putuputuanga ki to maua kainga. I tetai au taime kua tunu matou i te kai i vao e kua kangakanga i te au apinga tamataoraanga. I tetai au taime kua akaoro e kua aere atu matou ki te au maunga, te taangaanga anga i taua au atianga ra kia apiiia no runga i ta Iehova au mea i angaia.”

11, 12. (a) Eaa taau ka rave kia kapitiia mai tetai ke i roto i taau au parani no te tarekarekaanga no tetai atianga? (e) Eaa te tu o te au akaputuputu anga ta te manganui kare e ngaropoinaia ana?

11 Ka rauka ainei ia koe i te maoro tataki tai me kore ei ngutuare tangata ra i te kapiti mai anga i tetai ke i te rave anga i te au parani no te tarekarekaanga no tetai atianga? Penei ka inangaro etai pae, mei tetai vaine takaua, tetai tangata takaua, me kore tetai ngutuare tangata okotai ua metua, i te akamaroiroianga. (Luka 14:12-14) Penei ka kapiti katoa mai koe i te aronga tokoiti ua tei kapiti ou mai, inara kia matakite ra kia kore e akatuera atu i tetai ke ki tetai kapitianga kino. (2 Timoteo 2:20, 21) Me e ngata i te aronga makimaki te aere ki vao, penei ka raveia te au akanoonooanga i te apai atu i tetai kai e kia kaikai ma ratou i to ratou kainga.​—Ebera 13:1, 2.

12 Te au akaputuanga te reka ra te au manuiri i te kai anga i tetai kai tau ua, te akarongo anga e akapeea tetai au papaki te riro anga mai ei au Kerititiano, e kia kite e eaa tei tauturu ia ratou kia vai akarongo mou ki te Atua kua riro mai ei mea kare i ngaropoina ana i te manganui. Ka rauka te au tumu manako o te Pipiria kia raveia no te uriurianga, ki te katoatoa tei tae mai, kapiti anga mai i te tamariki, tei patiia atu kia o mai ki roto. Ka riro taua au uriurianga ei au tuatua akamaroiroi anga puapinga kia kore oki tetai tangata e manako akama me kore kare e tau ana.

13. Akapeea a Iesu raua ko Paulo i te akanoo anga i te akaraanga i te akaari anga e te ariki anga i te tu akamanuiri?

13 Kua akanoo a Iesu i te akaraanga tau i te akaari anga e te ariki anga i te tu akamanuiri. E taangaanga ua ana aia i taua au atianga kia oronga atu i te au akameitakianga pae vaerua. (Luka 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32) Kua aru tana au pipi mua i tona akaraanga. (Angaanga 2:46, 47) Kua tata te apotetoro ko Paulo e: “E anoano maata toku kia kite atu ia kotou, kia tuku au i ta te Vaerua ia kotou, kia akatinamouia kotou: Kia pumaana oki au e kotou katoa i to tatou akarongo, i to kotou e i toku katoa oki.” (Roma 1:11, 12) Mei te reira katoa, kia akatupu ta tatou au akaputuputu anga i te tu no te akamaroiroi anga.​—Roma 12:13; 15:1, 2.

Etai Au Akamaara Anga e te Au Akamatakite Anga

14. Eaa ra kare e tau ana te au akakoroanga tamataoraanga mamaata?

14 Kare e tau kia raveia te au akakoroanga tamataoraanga mamaata, no te mea e ngata tikai te akaaere anga i taua au akaputuputu anga. I te tuatau kare e arairaiia mai ana te au angaanga pae vaerua, penei ka iki tetai au ngutuare tangata tokoiti ua kia taokotai rekareka mai no tetai pikiniki me kore no tetai kangakanga anga kare e akaari maira i te taemoemo anga. Me ka tae mai etai o te aronga pakari, me kore te au tavini orometua, me kore tetai atu aronga pakari ki tetai akaputuanga tamataoraanga, te oronga maira ratou i tetai akakeu anga meitaki e ka riro mai te atianga ra ei mea akaoraora anga maata.

15. Te rave anga i tetai akakoroanga no te tamataoraanga eaa ra ka kapitiia mai ei te akaaere anga tau?

15 I ko i te au akaputuanga tamataoraanga, ko te aronga te rave ra i te akanoonooanga auraka e akangaropoina i te akaaere anga tau. Ia koe e rekareka ra i te akaari anga i te tu akamanuiri anga, kare ainei koe e manako tataraapa ana i te kite anga koe e no toou tu mako kore ra, kua akaturori keia tetai manuiri no te mea kua tupu tetai mea i roto i toou kainga? E akamanako ana i te kaveinga tei uriuriia ia Deuteronomi 22:8. Te umuumuia ra te tangata ngati Iseraela tei patu i tetai are ou kia patu i tetai paruru takapini i te tapoki paraa i rungao ra, tei taangaanga putuputuia ei angai anga i te au manuiri. No teaa ra? “Ko te taka mai aea tetai tangata ki raro, ko te viivii aea to are ia koe i te toto.” I roto i taua tu rai, ko taau ka rave​—kare e tuku atu i te au arairai anga tau kore​—e paruru ei i taau au manuiri i ko i tetai akaputuanga tamataoraanga e mea tau kia akamanakoia to ratou au anoano i te pae kopapa e to te pae vaerua.

16. Eaa ra te akamatakite anga ka taangaangaia me ka orongaia te kava i ko i tetai akaputuanga tamataoraanga?

16 Me ka orongaia te kava i ko i tetai akaputuanga tamataoraanga, kia raveia teia ma te matakite maata. E manganui te au akaaere Kerititiano tei iki i te oronga atu i te au kava me te rauka ra ia ratou uaorai i te akaaere eaa ta te au manuiri ka orongaia atu me kore ka inu. Auraka e tuku atu i tetai apinga te ka akaturori ke i tetai papaki me kore te timata ra i tetai ua atu tangata kia inu maata. (Ephesia 5:18, 19) No te au tumu tukeke, penei ka iki etai au manuiri e kare e inu i te kava. E manganui te au ngai kua tureia te mataiti no te inu anga, e kia akarongo rai te au Kerititiano ki te au ture a Kaisara noatu e e arairai anga pakari tikai teia au ture.​—Roma 13:5.

17. (a) Me e akatangi anga imene tetai i ko i tetai tamataoraanga, eaa ra i puapinga ai e kia iki meitaki tikai te tangata akaaere? (e) Me e uraura tetai i ko i tetai akaputuanga, akapeea te tu tau i te akaataia anga?

17 Kia akapapu te tangata akaaere e te tano ra tetai akatangi anga imene, te uraanga, me kore tetai atu tamataoraanga ki te au kaveinga Kerititiano. Tukeke te inangaro anga o te akatangi imene, e e maata te akatangi anga imene tukeke te vai nei. Inara, te maata anga o te au imene o teia tuatau te akatupu ra i tetai vaerua meameaau, tu akono tau kore, e te kino. Te anoanoia ra te iki anga meitaki. Te akatangi anga imene te arikiia ra kare e anoano uaia e ko te imene maru ua, e kare katoa rai ei tatiaeae me kore ei mea tau kore, i te tuku maata anga ki runga i te akatangi turituri me kore tetai akatangi anga maata. Kia matakite ra e auraka koe e akaruke i te iki anga no te akatangi anga imene ki tetai tangata kare i marama ake kia tau ua te tangi anga. Ko tetai ura te piri maira te tu tau kore, te akaari anga mai i te aere anga tau kore o te au papa e te au titi, te taka ua ra e kare e tau ana no tetai Kerititiano.​—1 Timoteo 2:8-10.

18. Akapeea te au metua i te paruru anga i ta ratou tamariki na te akaaere anga i ta ratou angaanga tamataoraanga?

18 E rave te au metua Kerititiano i te kimi e eaa tei paraniia no tetai au akaputuanga tamataoraanga tei patiia mai ta ratou tamariki kia aere atu, e te maata anga o te taime e meitaki katoa kia aru atu rai ia ratou. Ma te mii, kua tuku ua etai au metua i ta ratou tamariki kia aere atu ki tetai tamataoraanga kare e akaaereia ana e e manganui tei aere atu ki reira kua topa atu ki roto i te tu akono tau kore me kare ra ki tetai tu kare e tau ana. (Ephesia 6:1-4) Noatu e tei roto te au mapu i to ratou au mataiti mapu anga e kua akaari mai e te irinakiia ra ratou, te vai ra rai te anoano i te tauturu atu ia ratou kia ‘rere ke i te au anoano o to ratou ou anga ra.’​—2 Timoteo 2:22.

19. Eaa te tikaanga te ka tauturu ia tatou kia akara mou ki runga i ta tatou ka ‘kimi na mua ra’?

19 I tetai au taime ka rauka i te tarekarekaanga e te tamataoraanga tau e te akaoraora anga kia akariro kia mataora roa atu te oraanga. Kare a Iehova e arai ana ia tatou i teia mareka anga, inara kua kite tika tikai tatou e kare taua au angaanga uaorai ra e tauturu mai ia tatou kia akaputu i tetai ua atu apinga pae vaerua i te rangi ra. (Mataio 6:19-21, NW) Kua tauturu a Iesu i tana au pipi kia marama e te “kimi anga i te patireia [o te Atua] na mua e te tuatua tika” ko te mea puapinga maata ia i roto i te oraanga, kare i ta tatou ka kai me kore ka inu me kare ra ka aao, ko “taua au apinga katoa ra oki ta te pa enua e umuumu pakari ra.”​—Mataio 6:31-34NW.

20. Eaa te au mea meitaki ta te au tavini akarongo mou o Iehova ka tapapa atu no ko mai i Tei Oronga Mekameka ra?

20 Ae, noatu e te ‘kai ra e te inu ra oki, e te au mea ravarai ta tatou e rave na,’ ‘e rave anake tatou ma te akakakā i te Atua,’ i te akameitaki anga i Tei Oronga Mekameka mai i te au mea meitaki ta tatou e rekareka ra ma te tu tau. (1 Korinetia 10:31) I roto i tona enua Parataito tei mua ua ra, te vai ra te au atianga ope kore kia rekareka pu tikai i to Iehova aroa takinga meitaki, pera katoa te au taokotai anga tau no te katoatoa te ariu ra ki tana au umuumuanga tuatua tika.​—Salamo 145:16; Isaia 25:6; 2 Korinetia 7:1.

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa ra i ngata ai i te au Kerititiano i teia tuatau i te kimi i te tarekarekaanga tau?

• Eaa ra etai au tu o te tarekarekaanga kua riro mai ei akamerengoanga no te au ngutuare tangata Kerititiano?

• Te mataora anga i te tarekarekaanga tau, eaa te au akamaara anga e te au akamatakiteanga ta tetai ka akamanako ua?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 18]

E iki i te tarekarekaanga te akatupu maira i te ua meitaki

[Au Tutu i te kapi 19]

Eaa te au tu o te tarekarekaanga ta te au Kerititiano ka kopae ke?