Me Taangaangaia te Mana, e Aru ia Karaiti

I ETAI au mataiti i topa akenei, kua akatupu mai tetai kimikimi anga i roto i te tu o te tangata ra i te au tupuanga umere. Te aronga tei piri atu kua akapaeia ki roto i nga pupu e rua. E tai pupu kua ikiia ei au tiaki e kua tukunaia kia akono i tetai mai pupu, tei tukunaia atu ei au mouauri. Eaa tei tupu mai?

“I roto i nga mea ra ua,” kua ripotiia mai e, “kua riro mai te maata anga o [te au tiaki] ei aronga tuatua viivii e te akakino anga, te tuku putuputu atu anga i te au utunga, kua tamatakutakuia te au mouauri kia kauraro atu.” Te manako taopenga a taua aronga kimikimi ra i rauka mai ko teia oki: Vaitata rai e ka topa atu tetai ki roto i te ereere no te taangaanga tarevake anga i te mana.

Mana​—Mea Tau e te Mea Tau Kore

E tika, te taangaanga tau anga i te mana, ka riro mai e mana anga no te meitaki. Ka rauka i te reira i te oronga mai i te arataki anga tau e ka akatupu mai i te au puapinga i te pae kopapa, manako ngakau, e i te pae vaerua. (Maseli 1:5; Isaia 48:17, 18) Inara, mei ta te kimikimi anga tei taikuia mai i runga akenei e akaari maira, te vai katoa ra te kino e penei ka taangaanga tau kore tetai ra i te mana. Te tou maira te Pipiria ki teia kino e te karanga anga e: “Kia tutara ra te tangata kino ra, kua aue anake te tangata.”​—Maseli 29:2; Koheleta 8:9.

E kino tikai te taangaanga tarevake anga i ta tetai mana, noatu e kua raveia te reira ma tetai akakoro anga meitaki. I nga mea mataiti ua akenei, ei akaraanga, kua akakite tataraapa mai tetai apii akonoanga i Airerani ki te katoatoa i te tu ta etai au puapii i taangaanga tarevake ana i to ratou mana ki runga ake i te tamariki ta ratou i akono ana. Kare ekokoanga e, e meitaki tikai te au akakoro anga a teia au puapii e manganui, inara e kino tikai te au ravenga te taangaangaia ra e etai ke. Kua ripoti mai tetai nutipepa e e “manganui te au tamariki [tei] takinokinoia i roto i etai tu e maata roa te ta anga e e pakari tikai te au ravenga a te au taeake e manganui e au puapii ratou.” (The Irish Times) Akapeea, i reira, koe i te taangaanga anga i te mana kia rauka mai te meitaki mei roto mai i tetai ke kare e kia akatakake atu me kore kia tamamae atu ia ratou na roto i te tuatua me kore i te angaanga ra?​—Maseli 12:18.

Kua Orongaia te “Mana Katoa” kia Iesu Karaiti

E akamanako ana i te akaraanga o Iesu Karaiti. I mua ua ake i tona kake anga ki te rangi, kua karanga aia ki tana au pipi e: “Ko te mana katoa o to te rangi e te ao katoa nei, kua tukuia mai, tei iaku anake.” (Mataio 28:18) Kua akatupu ainei  te reira i te mataku ki roto i te au pipi ra? Kua manako ainei ratou e ka akaata mai a Iesu i teianei i taua tu rai mei te au Kaisara o Roma ra, tei kitea meitakiia no te akakore anga i te patoi anga me kore te orureau anga?

Te pau taka meitaki maira te papaanga Pipiria e kare! Taangaanga ra a Iesu Karaiti i te mana na roto rai i te tu ta tona Metua e rave ra. Noatu e ko Iehova te Ngateitei tika tikai e te mana katoatoa i te Ao Katoa e Pini Ua Ake, te inangaro ra aia i te tavini anga ngakau puareinga ua mei tona au tangata, kare i te akarongo manako kore ma te mataku ua, me kore puapinga kore ua. (Mataio 22:37) Kare rava a Iehova e taangaanga tarevake ana i tona mana. Te akaari maira tetai orama taka meitaki tei orongaia ki te peroveta ko Ezekiela i teia.

I roto i teia orama, kua kite atu a Ezekiela e a mea vaerua angera tei turu i to te Atua tu ngateitei. Takitai ia ratou e a mata. “E te tu o to ratou au mata,” i tata mai ei a Ezekiela, “e mata tangata to ratou katoa toko a ra, e te mata liona i te pae katau: e to ratou katoa e toko a ra e mata puakatoro ïa i te pae kaui; e te mata aeto to ratou katoa toko a ra.” (Ezekiela 1:10) Te akatutu maira teia au mata toko a i te parani tika e a o te au tu maata, o te Atua. Kua akatakaia mai teia i roto i te Tuatua a te Atua e ko te: aroa, tei akatutuia mai e te mata tangata; tuatua tau, tei akatutuia mai e te mata riona; e te pakari, tei akatutuia mai e te mata aeto. Te angaanga taokotai ra teia au tu e toru nei ki te a​—te mana, tei akaariia mai e te mata puakatoro. Eaa ra te aite anga o teia pouroa? Te akaari maira te orama e e kare rava a Iehova e taangaanga ana i tona ririnui kotinga koreia e te mana na roto i tetai tu kare e rotai ana ki tetai ua atu o tona au tu maata.

I te aruanga i tona Metua, e taangaanga ua ana a Iesu Karaiti i tona mana na roto i tetai tu te rotai tika ra ki te aroa, te pakari, e te tuatua tau. Kua kite tana au pipi i te akaangaroi maata i raro ake i to Iesu mana. (Mataio 11:28-30) Ko tetai tu takake roa atu te akatutu maira i te Atua ko Iehova  e Iesu Karaiti ra, ko te aroa ia, kare ko te ririnui me kore ko te mana!​—1 Korinetia 13:13; 1 Ioane 4:8.

Akapeea Koe i te Akono Anga i te Mana?

Akapeea koe i te taangaanga anga i teia mana? Ei akaraanga, i roto i te ngutuare tangata, te taangaanga ra ainei koe i toou mana i te akatere i toou ngutuare tangata na roto i tetai tu tei akatumuia ki runga i toou uaorai au anoano? Te aru ra ainei tetai aronga i roto i toou ngutuare i taau au ikianga no te mataku oki me kore no te aroa ra? No te maata atu ainei toou mana i akarongo mai ei toou ngutuare tangata? E au uianga teia ka akamanako te au pu o te ngutuare na te akamanako anga i te tauturu atu ia ratou kia akono i te akapapa anga teokaratiki i roto i te akanoonooanga ngutuare.​—1 Korinetia 11:3.

Akapeea ra me kua rauka mai ia koe etai mana i roto i te putuputuanga Kerititiano? Kia akapapu e me te akono tau nei koe i te reira, e akaaite atu i taau uaorai au angaanga ki tera au kaveinga tei akauruia mai e te Atua ko Iehova e tei akaariia mai e Iesu Karaiti.

“Te tavini o te Atu nei . . . kia maru ra aia i te tangata katoa nei, . . . e te akakoromaki marie, Ma te apii maru marie atu i te aronga i patoi maira.”​—2 Timoteo 2:24, 25.

Ko etai aronga tataki tai i roto i te putuputuanga Kerititiano mua kua taangaanga i te mana maata. Ko Timoteo, ei akaraanga, kua rauka katoa i te ‘ako atu i tetai pae, auraka ratou e apii i te tuatua ke.’ (1 Timoteo 1:3) Inara, kua papu ia tatou e, kua akaata a Timoteo i te au tu o te Atua i roto i te au mea pouroa tana i rave, e kare ekokoanga e kua rave rotai aia i ta Paulo ako anga kia apii atu ‘ma te maru marie’ e “kia maru ra aia i te tangata katoa nei” i te rave anga i tana akaaere anga Kerititiano. No te mea e tangata ou ua aia, te anoanoia ra aia kia akono tikai ma te tau mei tetai tamaiti akangateiteiia ra ki te aronga pakari ake e ei taeake aroa ki te au mapu ou. (1 Timoteo 5:1, 2) I raro ake i taua akono anga aroa, te akaata ra te putuputuanga Kerititiano i te tu maana e te aroa o te ngutuare, kare i tetai taokotaianga pitiniti manako kore e te kino.​—1 Korinetia 4:14; 1 Tesalonia 2:7, 8.

“Te tutara nei te ui mana o te etene ki runga ia ratou, e te aronga mamaata ra, te mana ra ïa i runga i to ratou. Kare ra e tika kia akapera ki roto ia kotou; ko te anoano i te akamaata i o kotou, kia riro ïa ei tavini no kotou.”​—Mataio 20:25, 26.

“Te tutara nei” te au tutara o teianei ao i tetai ke na te tuku anga i to ratou anoano ki runga ia ratou e te maro anga kia rave ratou i te au mea na roto i tetai tu, te tamatakutaku anga e ka akautungaia atu ratou me kare ratou e akarongo mai. Inara, te akakite maira a Iesu Karaiti i te tavini anga i tetai ke e kare kia maro atu ia ratou. (Mataio 20:27, 28) E akono ua ana aia i tana au pipi na roto i te tu aroa e te manako anga. Me aru  koe i to Iesu akaraanga, e ngoie ua ake i tetai ke i te taokotai mai kia koe. (Ebera 13:7, 17) Ka ngoie ua katoa ia ratou kia ‘aere atu i tetai maile’ me ka rauka ia ratou, te rave puareinga ua anga i te reira e eiaa i raro ake i etai tu no te umuumu anga.​—Mataio 5:41.

“Ka angai i te anana a te Atua i roto ia kotou na . . . Auraka ma te akaueue ua ki runga i te tuanga a te Atua ra, ei kaveinga ra kotou no te anana.”​—1 Petero 5:2, 3.

Te kite ra te au akaaere o teia tuatau e te iri ra te apainga ki runga ia ratou no te puapinga pae vaerua o te katoatoa i roto i te putuputuanga. Te akono pakari ra ratou i teia apainga. I te akono anga i te anana a te Atua, te tauta puareinga ua ra ratou i te rave i te reira, ma te anoano na roto i tetai tu aroa. Mei te apotetoro ko Paulo ra, te angaanga pakari ra ratou i te akamaroiroi e te akaketaketa i te akarongo o te aronga ta ratou e tiaki ra, kare e te angaanga ra ei au pu no to ratou akarongo.​—2 Korinetia 1:24.

Me te anoanoia ra kia orongaia te ako anga tau, e rave te aronga pakari i te reira na roto i tetai tu maru kia akatikatika i te tangata tei rave i te tarevake me kore e tauturu i tetai taeake Kerititiano kia tere ki mua i te pae vaerua. E akamanako ratou i te akamaara anga a te apotetoro ko Paulo e: “E te au taeake, noatu e ka rave tetai tangata i te takainga tarevake i mua ake ka kite ei aia, ko kotou ko te aronga e tu tau to kotou i te pae vaerua e tauta i te akatikatika i taua tangata ra i te vaerua maru, ma te matakite ia kotou, ko te timataia mai aea kotou.”​—Galatia 6:1, NW; Ebera 6:1, 9-12.

“E tauturu atu tetai ki tetai, e akakore tetai i ta tetai ara . . . e kakau na i te aroa, ko taua tatua apa kore ua ra ïa.”​—Kolosa 3:13, 14.

Akapeea koe me tuatua atu ki tetai ke penei e kare i rauka ana i te aru tikai i te au turanga Kerititiano? E akamanako ana ainei koe i to ratou au tu apa, mei ta Iehova raua ko Iesu Karaiti i rave ana? (Isaia 42:2-4) Me kore te maro ra rai ainei koe kia taangaangaia te pakari o te ture i roto i te au turanga ravarai? (Salamo 130:3) Kia maara oki e, e mea tau i te akaari i te tu maru i te ngai ka rauka e te tu ngaueue kore me ka umuumuia mai. Te akaari anga i te aroa e tauturu mai ei i te akapiri mai i te tatua ketaketa no te irinakianga taeake e te irinaki anga i rotopu ia koe e te aronga te taangaanga ra koe i te mana i runga ake ia ratou.

Me kua orongaia mai kia koe tetai ua atu mana, e angaanga pakari i te aru i te Atua ko Iehova e ia Iesu Karaiti i te taangaanga anga i te reira. Kia maara ra i te tutu umere ta te tata taramo i oronga mai i te akataka mai anga i te tu e taangaanga ra a Iehova i tona mana i rungao i tona au tangata. Kua imene a Davida: “Ko Iehova toku tiaki; kare rava au e ngere. Te akamoe nei aia iaku i te au ngai ngangaere ruperupe ra; te arataki nei aia iaku na te pae i te vai taʼe marie. E akaoki rai aia i toku vaerua: e arataki rai iaku na te au ara tuatua-tika, no tona ra ingoa.” Mei te reira katoa, no Iesu ra, ka tatau tatou: “Ko au te tiaki mamoe meitaki ra: kua kite au i taku uaorai, e kua kitea au e ratou. Mei te Metua i kite iaku nei ra, e ko au i kite i te Metua: e e oronga oki au i toku ora no te mamoe.” Eaa atu ei nga akaraanga meitaki roa atu tei rauka mai ia tatou no te taangaanga aroa anga i te mana?​—Salamo 23:1-3; Ioane 10:14, 15.

[Tataanga i te kapi 18]

E rotai tika ua ana te mana ta Iehova e taangaanga ana ki tana tuatua tau, te pakari, e te aroa

[Tutu i te kapi 18]

I tetai au taime, e oronga te aronga pakari i te ako anga aroa ki te aronga tei rave i te tarevake

[Tutu i te kapi 19]

Kua ako a Paulo ia Timoteo kia akono kia tau mei tetai tamaiti akangateiteiia ra e ei taeake aroa

[Tutu i te kapi 20]

Taangaanga ra a Iesu Karaiti i tona mana na roto i te tu pakari, tu tau, e te aroa