Te Au Turanga Mii Tikai o te Aronga Pakarikari

IAIA e rave ra i tana atoro aere anga, kare te tangata tiaki i papa ana no te mea kino tana ka kite atu. I vao ua ake i tetai are apatimani, kua kite atu aia e rua nga kopapa mate​—ko tetai nga tokorua pakarikari akaipoipo tei rere mai mei te maramarama o to raua apatimani e varu taua. Noatu e e mea poitirere tikai to raua tamate anga ia raua uaorai, e mea poitirere tikai to raua akakoroanga. Kiteaia mai tetai pepa i roto i te pute a te tane te karanga ra e: “Te tamate nei maua i to maua oraanga no te maata te au akakino anga e te tamanamanata anga a ta maua tamaiti e te unonga tamaine.”

Penei e tuke ake rai te au akatakaanga o teia tua, inara te manamanata tikai e mea taitaia e te matauia. E tika, te takinokino anga i te aronga pakarikari te tupu tikai ra ki te au tuanga ravarai o te ao. E akamanako ana i tei aru mai:

• I roto i tetai apii, kua ripotiia mai e e 4 patene o te au tangata pakarikari i Kanata ra kua akakinoia me kore kua akavareia​—tei matauia na tetai mema o te ngutuare. Inara, e manganui te au tangata pakarikari kua akama tikai me kore kua mataku tikai i te tuatuaanga no runga i to ratou turanga. Penei te numero tikai te vaitata ra ki te 10 patene, i karanga ai te aronga kite.

• “Te iti tangata Initia, i raro ake i tona tutu pikikaa no te pirianga ketaketa o te ngutuare, te pururu nei no te maata mai te aronga pakarikari kare e inangaroia ana e ta ratou tamariki,” i ripoti mai ei te makatini India Today.

• Kia tau ki te tareanga meitaki roa atu, “i rotopu i te 1 e te 2 mirioni tangata i Marike e 65 te mataiti ra me kore kua ruaine ra kua kinokino, kua akavareia, me kore kua takinokinoia e tetai tangata ta ratou i irinaki atu ana e ka akono me kore ka paruru mai ia ratou,” i karanga ai te National Center on Elder Abuse. No te akakinoanga i te aronga pakarikari ra kua tapaia e tetai roia maata no te tapere o San Diego, i California, e “ko tetai au tumu kino roa atu ta te ture akaketaketaia i teia tuatau e aro atura.” Kua akakite mai aia: “Te kite nei au e ka maata mai te manamanata i nga mea mataiti e tu mai nei.”

• I Canterbury, i Nu Tireni, te maata ua atura te manako e, te taketeia ra te aronga pakarikari e te au mema o te ngutuare​—ko te aronga tikai e manamanata to ratou no te apinga akakona, te kava, me kore te pere moni. Kua maata mai te numero o te au turanga tei ripotiia mai no te akakino anga i te aronga pakarikari i Canterbury mei te 65 i te 2002 ki te 107 i te 2003. Te karanga ra te akaaere maata o tetai ngai tei akanooia e, kia akakore atu i taua ravenga kino ra penei te akatutu ua maira teia numero nei i “tetai tuanga meangiti ua me akaaite tikai ia atu ki te maataanga o te aronga tei takinokinoia.”

• Kua akakite mai ra te Federation of Bar Association o Tiapani e “te anoano ra te aronga pakarikari tei tamamaeia kia manako maataia mairai ratou e kare ua e ko te aronga tei tamamaeia no te takinga kino i te tamariki me  kore tetai ta ua i te kainga,” i ripoti mai ei The Japan Times. No teaa ra? Okotai tumu, i karanga ai te Times, koia oki “me akaaiteia atu ra ki te tamaiti me kore te tokorua tei akakinoia, e roa ake te akakino anga o te aronga pakarikari i te tupu mai anga, no te mea te manako ra te aronga pakarikari e no ratou te apa i akakino mai ei ta ratou tamariki ia ratou, e pera katoa kare i rauka ana i te kavamani e te au akaaere o te reira ngai i te akatikatika i te manamanata.”

Te akakeu ra teia akaraanga tokoiti ua i tei tupu ra takapini i te ao nei, kia ui tatou e: Eaa ra te aronga pakarikari i kopaeia ai e i takinokinoia ai? E manakonakoanga ainei tetai e ka meitaki mai te au mea? Eaa ra te akapumaana anga no te aronga pakarikari?