Te Manako Maira te Atua i te Aronga Pakarikari

KARE i te mea poitirere e te maata maira te takinokinoia anga te aronga pakarikari i teia tuatau. Mei taito mairai, kua akakite mai te Pipiria e “i te au ra openga ra” o teia akatereanga o te au mea tau kore nei, ka riro te au tangata “ei inangaro ia ratou uaorai, . . . kare e aroa natura.” (2 Timoteo 3:1-3, NW) Te tuatua Ereni tei uriia mai e e “aroa natura” te kapiti maira i te aroa te vai ra i roto i te au ngutuare tangata. E tika rai ki te totou Pipiria, te kiteaia nei e te ngere taua tu aroa i teia tuatau.

Ei tuke anga ki te aronga tei takinokino i te aronga pakarikari, te akaperepere maata ra e te manako maira te Atua ko Iehova i te aronga tei ruaine. E akamanako ana akapeea teia te akaari angaia mai i roto i te Pipiria.

“Te Akava o te Au Vaine Takaua”

Te kiteaia ra te manako o te Atua ko Iehova no te aronga pakarikari i roto i te au Tuatua Tapu Epera. Ia Salamo 68:5, ei akaraanga, kua kapiki a Davida i te Atua e ‘te akava o te au vaine takaua,’ e maata te taime e aronga pakarikari. * I roto i tetai au urianga ke o te Pipiria, kua uriia te tuatua ‘akava’ e “tei paruru,” “tei tiaki,” e te “tiamupeni.” Te taka meitaki ra, te manako maira a Iehova i te au takaua. Te tika anga, te karanga ra te Pipiria e me takinokinoia ratou, otooto rava akera tona riri. (Exodo 22:22-24) Te akaperepere maataia ra te au takaua​—e te aronga pakarikari akarongo mou​—e te Atua e e tona au tavini. Te akakite maira a Maseli 16:31 i te manako o te Atua ko Iehova e o tona au tangata i te akakite anga te reira e: “E korona kakā te upoko inaina, kia rokoia atu tei te arataa tuatua-tika ra.”

Kare i te mea poitirere e, e tuanga puapinga tikai te akangateitei anga i te aronga pakarikari i roto i te Ture ta Iehova i oake kia Iseraela.  Kua akaueia te ngati Iseraela e: “E tu koe ki runga ki mua i te aroaro o te upoko inaina, e akangateitei koe i te tangata metua; E e mataku oki koe i toou Atua: ko au ko Iehova.” (Levitiku 19:32) No reira, kua kapiti vaitataia to Iseraela manako no te aronga pakarikari ma to tetai pirianga tikai ki te Atua ko Iehova. Kare e rauka i tetai tangata i te karanga e te inangaro ra aia i te Atua me te takinokino ra aia i te aronga pakarikari.

Kare te au Kerititiano i raro ake i te Ture a Mose. Inara, tei raro ake ratou “i te ture a te Mesia,” e akatupu anga maata to reira ki runga i to ratou tu akono tau e te tu, kapiti anga i te akaari anga i te aroa e te manako no te au metua e te aronga pakarikari. (Galatia 6:2; Ephesia 6:1-3; 1 Timoteo 5:1-3) E kare te au Kerititiano e akaari ua i te aroa no te mea oki e kua akaueia mai ratou kia rave i te reira inara kua akakeuia ratou mei te ngakau. “Kia aroa maata kotou ia kotou uaorai ma te ngakau kinokino kore,” i raurau ei te apotetoro ko Petero.​—1 Petero 1:22.

Kua oronga mai te pipi ko Iakobo i tetai tumu ke atu no tatou kia akono i te aronga pakarikari. Kua tata aia: “Ko te akono mou i te Atua e te kino kore i mua i te aroaro o te Atua, o to tatou Metua ra, ko teia ïa: Ko te takinga-meitaki i te matiroeroe e te au vaine takaua i to ratou mate anga e te tiaki iaia uaorai auraka ei viivii i teianei ao.” (Iakobo 1:27) Te oronga maira a Iakobo i tetai manako akakeuanga. Te akamaara maira te reira ia tatou e mei teaa ra te puapinga teia aronga akaperepereia kia Iehova.

No reira, kare e rava ua e kia kopae ke ua i te takinokino anga i te aronga pakarikari. Mari ra, kia akaari tatou i te manako maroiroi no ratou na te rave anga i te au angaanga papu tikai. (Akara i te pia “Te Aroa te Angaanga Ra,” i te kapi 6-7.) Kua tata a Iakobo e: “Te akarongo kare e angaanga ra, e mea mate katoa ïa.”​—Iakobo 2:26.

Pumaana “i to Ratou Mate Anga”

E tumu ke atu tetai ei apiianga mei te au tuatua a Iakobo. E akara ana e kua akakite a Iakobo ki te au Kerititiano kia akono i te au takaua “i to ratou mate anga.” Te tuatua Ereni te taiku maira i te “mate anga” te aite anga tikai e taitaia, e maki, me kore e mamae tei tupu mai no te au taomi anga o to tatou au turanga i roto i te oraanga. Kare ekokoanga e e manganui te aronga i rotopu i te aronga pakarikari te kite ra i taua taitaia. Te maromaroa ra etai pae. Te taitaia ra tetai papaki no runga i te au kotinga no te ruaineanga. Pera katoa te aronga tei maroiroi ana i roto i ta ratou tavini anga ki te Atua penei te mareka kore ra. E akamanako ana ia John, * e tangata akakite akarongo mou no te Patireia o te Atua tere atu e a ngauru mataiti, e toru ngauru mataiti kua akapou aia i roto i te tavini anga tamou takake. Tei roto i tona 80 mataiti i teianei, te karanga ra a John e i tetai au taime e manako maromaroa ana aia. Kua karanga aia: “E oki putuputu ana au i te akamanako e kua maara i toku au tarevake, e maata tikai te au tarevake. E manako putuputu ua ana au kiaku uaorai e maata atu te meitaki taku ka rauka i te rave.”

Ka akapumaanaia taua aronga i te kite anga e ko Iehova, noatu e tiama, kare e tapapa maira e kia tiama katoa ratou. Noatu e kua kite aia i ta tatou au tarevake, te karanga ra te Pipiria nona ra e: “Naringa koe, e Iehova, e akairo ana i te au ara nei, e te Atu, koai te ka mou?” (Salamo 130:3) Ae, kare a Iehova e akara maira ki runga i to tatou au tarevake mari ra te kite ra e eaa to roto i te ngakau. Akapeea tatou i kite ei teia?

Ko te Ariki ko Davida ra​—koia oki tei ara e tei rave i te tarevake​—kua akauruia e te Atua kia akapapa i teia au tuatua e aru maira, tei tataia ia  Salamo 139:1-3: “E Iehova, kua unuunumouia au e koe, e kua kitea oki au. Kua kite koe i toku noo anga ki raro, e toku tu anga ki runga; kua kite koe i toku nei manako i te atea ke. Kua unuunumou tikai koe i toku aerenga e toku moe anga ki raro, e kua kite koe i toku au aerenga katoa nei.” I konei, te tuatua “unuunumou” te aite anga tikai kia “ruru,” aiteite ua ki te tu ta tetai tangata tanu e ruru ra i te ota ki vao kia akaruke mai i te titona. I raro ake i te akauru anga tu-Atua, te akapapu maira a Davida kia tatou e te kite ra a Iehova akapeea i te ruru anga e te akono anga ki roto i tona manako ra i ta tatou au angaanga meitaki.

Te maara ra i to tatou Metua aroa i te rangi​—e te akaperepere ra​—i ta tatou au angaanga meitaki me ka akarongo mou rai tatou kiaia. E tikai, te karanga ra te Pipiria e te manako ra aia i te reira ei angaanga tika kore i te akangaropoina anga i ta tatou angaanga e te aroa ta tatou i akaari no tona ingoa.​—Ebera 6:10.

“Kua Kore te Au Mea Taito”

Te akaari maira te Pipiria e kare te au manamanata no te ruaineanga ei tuanga ta te Atua e akakoro ra no te au tangata ravarai. No muri ua ake te meameaau anga to tatou nga metua mua, te tangata mua e te vaine mua, i Tei Anga mai ia  raua ra i riro mai ei te au tupuanga kino no te ruaineanga ei tuanga no te oraanga no te tangata. (Genese 3:17-19; Roma 5:12) Kare teia e tupu e tuatau ua atu.

Mei tei kite takereia, e manganui te au turanga kino ta tatou e kite nei i teia tuatau​—kapiti anga mai i te takinokino anga o te aronga pakarikari—te oronga maira i te akapapuanga e te noo nei tatou “i te au ra openga” no teia akatereanga o te au mea nei. (2 Timoteo 3:1, NW) To te Atua akakoroanga koia oki kia akakore i te au tupuanga o te ara, kapiti anga mai i te au kino no te ruaineanga e te mate. Te karanga ra te Pipiria e: “E [na te Atua] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.”​—Apokalupo 21:4.

I roto i to te Atua ao ou, ka riro mai te au mamae no te ruaineanga ei au mea taito. Pera katoa te takinokinoanga i te aronga pakarikari. (Mika 4:4) Pera katoa te aronga tei mate e tei roto i to te Atua akamaaraanga ra ka akaoraia mai, kia rauka katoa ia ratou te tuatau kia ora atu e tuatau ua atu i runga i te enua parataito. (Ioane 5:28, 29) I taua tuatau ra, ka kiteaia te reira i to mua ana e te manako maira te Atua ko Iehova kare i te aronga pakarikari ua mari ra i te katoatoa tei akarongo kiaia.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia/Au Tutu i te kapi 6, 7]

Te Aroa te Angaanga Ra

I rotopu i te Au Kite o Iehova, na te aronga pakari o te putuputuanga e rave ana i te aratakianga na te akaari anga e te akonoia ra te aronga pakarikari. Te akarongo tikai ra ratou ki te ako anga a te apotetoro ko Petero e: “Ka angai i te anana a te Atua i roto ia kotou na.” (1 Petero 5:2) Te akono anga i te aronga pakarikari i roto i tetai mataara tau e tuangaia no te akono anga i te anana a te Atua. Eaa, i reira, te ka piri mai ki teia?

Te umuumuia ra te akakoromakianga e penei e maata te au atoro anga e te au pukapuka anga i te akara katoa anga ma te akapapu anga i te au anoano o tetai tangata pakarikari. Penei te anoanoia ra te tauturu no te aere atu ki te are toa te tama anga, e te apinga akaoro ki te au uipaanga Kerititiano, te tatau anga i te Pipiria e te au puka Kerititiano, e tetai atu au mea e manganui. I te ngai ka rauka mai, kia raveia te au akanoonooanga ma te tau e ma te irinaki anga e kua akatupuia te reira. *

Akapeea e me tei roto tetai taeake me kore tetai tuaine ruaine i roto i te putuputuanga ra i tetai au turanga manamanata, penei te anoano ra i te tauturuanga i te pae moni? Te mea mua, e meitaki ake i te kimi e me e tamariki tetai me kore e kopu tangata tetai te ka rauka i te tauturu mai. Te rotai ra teia i tei akakiteia mai ia 1 Timoteo 5:4 e: “Ko te vaine takaua ra, e tamariki tana e te mokopuna, e rave ana ratou i te paieti i te angai anga i to ratou uaorai ngutuare, ka tutaki atu ei i to ratou au metua ra: e mea meitaki te reira e te tau oki i te aroaro o te Atua.”

Penei te anoano ra te tangata pakarikari i te tauturu na te kimi manakoanga e me kua tau rai aia no tetai au tauturuanga ke ta te kavamani ka oronga mai. Penei ka rauka i etai i roto i te putuputuanga i te tauturu mai. Me kare e rauka mai tetai o teia au ravenga nei, e kimi manako te aronga pakari e me ka tau rai kia tauturu mai te putuputuanga ra i taua tangata ra. I roto i tetai au turanga, kua akatikaia teia i roto i te putuputuanga i te anere mataiti mua, no te mea kua tata te apotetoro ko Paulo ki tona oa angaanga ko Timoteo e: “Auraka ei vaine takaua tei kore i tae ki te ono i te ngauru o tona mataiti e ikiia ra, ei vaine na te tane okotai, E te rongo meitaki i te angaanga meitaki ra, i apii ana i tana tamariki, i kite meitaki ana i te tangata ke ke, i orei ana i te vaevae o te aronga tapu, i tauturu ana i te aronga maki, i rave maroiroi ana i te au angaanga memeitaki katoa ra.”​—1 Timoteo 5:9, 10.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 5]

Kua akono a Doreka i te au vaine takaua tei anoano ra.​—Angaanga 9:36-39