“Te Maata Rava nei Toku Inangaro i Taau ra Ture!”

“Te maata rava nei toku inangaro i taau ra ture! ko toku ïa maaraara anga i te au rā katoa nei.”​—SALAMO 119:97.

1, 2. (a) Eaa te turanga ta te tangata tata akauruia o Salamo 119 i aro atu? (e) Akapeea aia i te ariu atu anga, e no teaa ra?

KUA aro atu te tangata tata o Salamo 119 i tetai timataanga kino pakari. Te au enemi akaparau tei kopae i te ture a te Atua kua taitoito iaia e kua akakino pikikaa iaia. Kua kimi iora te ui ariki i te tuatua iaia e kua takinokino iaia. Kua koropiniia aia e te aronga kino, e kua tamataku katoaia tona oraanga. Kua akariro teia au apinga pouroa iaia kia ‘taravai i te aue.’ (Salamo 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161) I te aro atu anga i teia timataanga, kua imene te tata taramo: “Te maata rava nei toku inangaro i taau ra ture! ko toku ïa maaraara anga i te au rā katoa nei.”​—Salamo 119:97.

² Ka tau meitaki koe kia ui kia koe uaorai, “Akapeea te au ture a te Atua e riro mai ei e tumu no te akapumaana ki te tata taramo?” Te apinga tei tauturu iaia koia oki ko tona irinakianga e te inangaro maira Iehova iaia. Na te kite anga i te au puapinga o te akono anga i te ture ta te Atua i oronga aroa ua mai i akarekareka i te tata taramo, noatu te tu ngata tana i kite mai mei tona aronga patoi. Kua kite aia e kua akono meitaki tikai a Iehova iaia. Tei runga ravao, kua riro te akono anga i te aratakianga mei te ture a te Atua ei akariro i te tata taramo kia pakari atu i tona au enemi e kua akaora katoa ua atu rai iaia. Te akarongo anga i te ture kua oronga mai i te au e te akava ngakau meitaki kiaia.​—Salamo 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.

3. Eaa ra i ngata ai no te au Kerititiano kia noo kia tau ki te au turanga tau i te Atua i teia tuatau nei?

³ Tetai au tavini o te Atua i teia tuatau te na roto katoa nei rai i te au timataanga kino pakari no to ratou akarongo. Penei kare tatou e aro atu i tetai turanga kino mei ta te tata taramo rai te ka akakino i te oraanga, inara te noo nei tatou i roto i “te au tuatau kikino tei ngata roa no te akono atu.” E manganui te au tangata ta tatou e aravei ana i te au ra ravarai kare o ratou inangaro no te au mea puapinga pae vaerua​—to ratou au akakoroanga no runga ia ratou uaorai e no te au mea materia, to ratou tu e ngakau parau tikai e te akangateitei kore. (2 Timoteo 3:1-5, NW) E putuputu ana te au Kerititiano mapu i te putoto i te au apinga te timata ra i to ratou tu akono tau. I roto i taua turanga ra, e mea ngata i te akono tamou i to tatou inangaro no Iehova e no tei tika ra. Akapeea tatou i te paruru anga ia tatou uaorai?

4. Akapeea te tata taramo i te akaari anga i te ariki rekareka no te ture a te Atua, e ka akapera katoa ainei rai te au Kerititiano?

⁴ Te apinga tei tauturu i te tata taramo kia autu i te au taomianga tana i kite mai koia oki tona akapouanga i te tuatau i te apii pakari i te ture a te Atua ma te ariki rekareka. I roto i taua mataara i akatupu ei aia i te inangaro no te reira. E tikai, vaitata rai pouroa te au irava o Salamo 119 te taiku ra i tetai tuanga o te ture a Iehova. * Kare te au Kerititiano i teia tuatau nei i raro i te Ture a Mose, ta te Atua i oronga ki te iti tangata o Iseraela taito. (Kolosa 2:14) Inara, ko te au kaveinga tei akakiteia i roto i taua Ture ra e mea mou tikai tona puapinga. Kua riro teia au kaveinga  ei pumaana ki te tata taramo, mei te reira katoa rai no te au tavini o te Atua e putoto ra i te akono i te au tu ngata no te oraanga i teia tuatau nei.

5. Eaa te au tuanga o te Ture a Mose ta tatou ka akamanako atu?

⁵ Ka akara ana tatou eaa te akamaroiroianga ka rauka ia tatou mei roto mai e toru ua tuanga o te Ture a Mose: te akanoonooanga no te Tapati, te akameitakianga no te koianga, e te ture auraka e morimori. I roto i te turanga tataki tai, ka kite tatou e mea puapinga tikai kia marama i te au kaveinga i akatumuia ai teia au ture nei kia rauka ia tatou i te aro atu i te au akaaoanga e kiteaia nei i to tatou tuatau.

Akamerengoanga i to Tatou Anoano Pae Vaerua

6. Eaa te au anoano puapinga maata tikai o te au tangata ravarai?

⁶ Kua angaia te au tangata ravarai ma te au tu anoano e manganui. Ei akaraanga, te kai, te vai, e tetai ngai nooanga, e au mea puapinga rava me ka inangaro tetai tangata kia vai meitaki ua rai i te pae oraanga kopapa. I na, ka inangaro katoaia te tangata kia akono i tona “anoano i te pae vaerua.” Kare aia e mataora tikai me kare aia e rave i te reira. (Mataio 5:3, NW) Kua manako a Iehova i te akamerengo anga i teia inangaro natura ei mea puapinga maata tikai e kua akaue aia i tona au tangata kia akamutu mai mei ta ratou au angaanga matauia e tai ra katoa i te epetoma tataki tai kia rauka i te oronga i te akamanakoanga ki te au apinga pae vaerua.

7, 8. (a) Akapeea te Atua i te tuku anga i te tuke i rotopu i te Tapati e tetai au ra ke mai? (e) Eaa te akakoroanga ta te Tapati e akatutu maira?

⁷ Te akaketaketa maira te akanoonooanga no te Tapati i te puapinga o te au aruaruanga i te pae vaerua. Te tupuanga mua o te tuatua “sabati” i roto i te Pipiria koia oki i roto i te pirianga ki te kai mana i roto i te metepara. Kua akakiteia ki te au Iseraela e kia koi ratou i teia varaoa temeio e ono ra. I te ono o te ra, kia koi ratou i “te kai no nga rā e rua katoa ïa,” no te mea i te ra itu, kare e apinga e orongaia mai. Ka riro te ra itu “e sabati tapu ïa no Iehova,” te tuatau kia noo ua ratou ravarai ki to ratou uaorai ngai. (Exodo 16:13-30) Kua akaue mai tetai o te Ture Ngauru e auraka rava tetai angaanga e raveia i te Tapati. E tapu taua ra ra. Te utunga no te akono kore anga i te reira e mate.​—Exodo 20:8-11; Numero 15:32-36.

⁸ Te akaari maira te ture Tapati i to Iehova manakoanga i te oraanga o tona au iti tangata i te pae kopapa e te pae vaerua. “I akonoia te sabati no te tangata,” i karanga ai Iesu. (Mareko 2:27) Kare e kua akatika ua te reira i te au Iseraela kia akaangaroi mari ra kua oronga katoa kia ratou i te atianga kia akavaitata atu e kia akaari i te inangaro no tei Anga Mai ia ratou. (Deuteronomi 5:12) E ra te reira tei orongaia ki te au inangaro pae vaerua ua. Te kapiti maira te reira i te akamori ei pamiri, te pure, e te akamanako oonuanga no runga i te Ture a te Atua. Kua akonoia te akanoonooanga kia paruru i te ngati Iseraela mei te akapou anga i to ratou taime e te maroiroi pouroa ki roto i te au aruaruanga i te pae materia. Kua akamaara te Tapati ia ratou e ko to ratou pirianga kia Iehova te apinga puapinga maata rava atu i roto i to ratou oraanga. Kua ripiti a Iesu i  taua kaveinga taui kore i tona tuatuaanga: “Kare o te kai anake ra te mea e oraʼi te tangata nei, ko te au mea katoa ra no roto mai i te vaa o te Atua ra.”​—Mataio 4:4.

9. Eaa te apiianga ta te akanoonooanga no te Tapati e oronga maira no te au Kerititiano?

⁹ Kare to te Atua au tangata e umuumu akaouia kia akono i tetai ra akaangaroi anga tikai e 24 ora, inara e maata atu te o maira ki te akanoonooanga o te ra Tapati i to te inangaro ua kia kite i te tuatua enua. (Kolosa 2:16) Kare ainei te reira i te akamaaraanga kia oronga katoa tatou i te au angaanga pae vaerua i te ngai mua? Auraka te au inangaro tapu e tamanamanataia e te au manako o te pae materia me kore te au aruaruanga i te pae tamataora. (Ebera 4:9, 10) No reira penei ka ui tatou kia tatou uaorai: “Eaa te apinga mua i roto i toku oraanga? Te oronga ra ainei au te ngai mua ki te apii, pure, te aere anga ki te au uipaanga Kerititiano, e te tutu anga i te tuatua meitaki no te Patireia? Me te opara ra ainei tetai au inangaro ke atu i taua au angaanga ki vao?” Me tuku tatou na mua i te au apinga pae vaerua i roto i to tatou oraanga, te akapapu maira a Iehova ia tatou e kare tatou e ngere i te au apinga tei anoanoia no te oraanga.​—Mataio 6:24-33.

10. Akapeea tatou e puapingaia ai mei te akapouanga i te tuatau ki te au mea pae vaerua?

¹⁰ Te au tuatau akapouia i te apii anga i te Pipiria e te au puka tei kapitiia mai, e pera katoa i te akamanako oonuanga no runga i ta te reira karere, ka tauturu ia tatou i te akavaitata atu kia Iehova. (Iakobo 4:8) Mei te 40 mataiti i topa akenei, kua akamata a Susan i te tuku taime no te apii putuputu i te Pipiria, inara kua akatika e i te akamataanga kare i reka ana. E aka angaanga tikai. Inara te maata atu i tana i tatau, te maata atu iaia i te reka i te reira. I teianei e mii ana aia i tana apii uaorai me no tetai au tumu e kare e rauka iaia i te apii. “Kua tauturu mai te apii iaku kia kite ia Iehova ei Metua,” i karanga ai aia. “Ka rauka iaku i te irinaki iaia, i te irinaki ki runga iaia, e i te aere ngoie ua atu kiaia na roto i te pure. E mea umere tikai i te kite i te maata o to Iehova aroa no tona au tavini, akapeea aia i te manako mai anga iaku tikai, e akapeea aia i te tauturu mai anga iaku.” Mei teaa ra te rekareka maata ka rauka katoa ia tatou mei te akono putuputu anga i to tatou au anoano pae vaerua!

Ture a te Atua no te Koianga

11. Akapeea te akanoonooanga no te koianga i te angaanga anga?

¹¹ Te rua o te tuanga o te Ture a Mose tei akaata i to te Atua manakoanga i te tu oraanga o tona au tangata koia oki ko te tikaanga kia koi aere. Kua akaue a Iehova e me kokoti tetai tangata pama Iseraela i te au ua o tana one kai, kia akatikaia te aronga ngere ra i te koi aere i ta te aronga kokoti i akaruke mai ki muri. Kare te au tangata pama e akatikaia i te kokoti takiri i te paepae o ta ratou au one kai, e kare katoa ratou e akatikaia i te akaputu i te toenga o te au vine me kore te au orive. Te au putunga titona akaruke uaia i roto i te au one kai kare e akatikaia kia tiki akaouia. E akanoonooanga takinga meitaki tikai teia no te aronga putaua, te au tuitarere, te au matiroeroe, e te au takaua. E tika e, no te koianga ka anoanoia kia angaanga pakari ratou, inara na roto i te reira, ka rauka ia ratou i te kopae i te patipati atu.​—Levitiku 19:9, 10; Deuteronomi 24:19-22; Salamo 37:25.

12. Eaa te atianga ta te akanoonooanga no te koianga i oronga atu ki te au tangata pama?

¹² Kare te ture no runga i te koi anga i akataka tikai mai eaa te maata i te kai ka akaruke mai te au tangata pama kai no te aronga ngere tikai ra. Tei runga ua ia ratou me ka atea me kore ka oiti te kena o te titona kare i kokotiia takapini i te au paepae o ta ratou one kai. I roto i teia tu, kua apii mai te akanoonooanga i te tu oronga ua. Te oronga maira te reira i te atianga ki te au tangata pama kia akaari i to ratou ariki rekareka ki Tei Oronga mai no te kokotianga, i te mea “ko tei takinga-meitaki ra i te ao ra, kua akangateitei ïa [i Tei Anga mai iaia].” (Maseli 14:31) Ko Boaza tetai tangata tei rave i teia. Kua akapapu meitaki aia e kia rauka ia Ruta, e vaine takaua e koi aere ra i roto i tana one kai, i te koi meitaki i tetai aka putunga titona. Kua akameitaki maata a Iehova ia Boaza no tona tu oronga ua.​—Ruta 2:15, 16; 4:21, 22; Maseli 19:17.

13. Eaa ta te ture taito no te koianga e apii maira ia tatou?

¹³ Kare i taui te kaveinga i muri ake i te ture no te koianga. Te inangaro ra a Iehova i tona au tavini  kia oronga ua, ki te aronga ngere tikai ra. Te maata atu i ta tatou oronga ua, te maata atu i ta tatou au akameitakianga. “Ka oronga, e ka rauka ta kotou,” i karanga ai Iesu. “E ki te aite, e taomiia, e ruruia, e maringi ua atu, na te tangata e riringi mai ki roto i to kotou kakau. Ko te aite ta kotou e aite atu, ko ta kotou rai ïa kia akaaiteia mai.”​—Luka 6:38.

14, 15. Akapeea tatou i te akaarianga i te tu oronga ua, e eaa te au akameitakianga kia tatou e ki te aronga ta tatou e tauturu ra?

¹⁴ Te raurau maira te apotetoro ko Paulo kia “takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai, kia maata atura ki to te ngutuare o te akarongo ra.” (Galatia 6:10) No reira, ka inangaro tikaiia tatou kia akara atu e te rauka ra i te au taeake Kerititiano te tauturu pae vaerua me aro atu ratou i tetai au timataanga no to ratou akarongo. Inara ka inangaro katoa ainei ratou i te tauturu tau, ei akaraanga, i te aere atu anga ki te Are Uipaanga Patireia me kore i te rave anga i ta ratou okookoanga kai? E aronga pakari, e aronga maki, me kore e aronga e noo ua ana i roto i te are ainei tetai i roto i toou putuputuanga te ka ariki rekareka i tetai atoroanga akamaroiroi me kore tetai rima tauturu? Me tauta tatou i te akamanako meitaki i taua au anoano, penei ka taangaanga a Iehova ia tatou i te pau atu i te au pure a te tangata i ngere tikai ra. Noatu e apainga Kerititiano te akono anga i tetai e tetai, ka riro katoa te rave anga i te reira i te tauturu i te tangata akono. Te akaari anga i te inangaro tikai ki te au taeake akamori e tumu ia no te rekareka maata e te merengoanga oonu te ka apai mai i ta Iehova akaperepereanga.​—Maseli 15:29.

¹⁵ Tetai mataara puapinga ke atu e akaari ana te au Kerititiano i te tu karapii kore koia oki na te taangaanga anga i to ratou taime e te maroiroi i te tuatua anga no runga i te au akakoroanga o te Atua. (Mataio 28:19, 20) Tetai tangata tei rekareka i te tauturu anga i tetai tangata ke kia taeria te tuatau no te akatapu anga i tona oraanga kia Iehova kua kite meitaki i te tikaanga o ta Iesu tuatua: “E mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.”​—Angaanga 20:35.

Paruru Anga mei te Morimori

16, 17. Eaa ta te ngauru o te ture i arai, e no teaa ra?

¹⁶ Te toru o te tuanga o te Ture a te Atua kia Iseraela ta tatou ka akamanako koia oki ko te ngauru o te ture, tei arai i te morimori. Te karanga ra te Ture: “Auraka rava koe e morimori i te are o to tangata tupu, auraka katoa koe e morimori i te vaine a to tangata tupu, e tona tavini tane, e tona tavini vaine, e tana puakatoro e tana asini, auraka katoa i te au mea ravarai a to tangata tupu  ra.” (Exodo 20:17) Kare e rauka i tetai tangata i te akamana i taua akauenga, i te mea e kare e rauka i tetai tangata i te tatau i te au ngakau. Inara, kua akateitei taua akauenga, i te Ture ki tetai take teitei roa atu i tetai ua atu akatereanga ture a te au tangata. Kua akamatakite te reira i te Iseraela tataki tai e e apainga tana kia Iehova tikai, tei rauka i te tatau i te au akakeuanga o te ngakau. (1 Samuela 16:7) Tei runga ravao, kua aere tika rava teia akauenga ki te tumu tikai o te au angaanga pikikaa e manganui.​—Iakobo 1:14.

¹⁷ Te ture te patoi ra i te morimori te akamaroiroi ra i te au tangata o te Atua kia kopae i te nounou apinga materia, te noinoi, e te koumuumuanga i ta ratou tuanga i roto i te oraanga. Kua paruru katoa te reira ia ratou mei te timataanga kia keia me kore kia rave i te tu tau kore. E aronga ua rai tetai ka tu i te au apinga materia e reka ana tatou me kore i roto i tetai au tu i te akaraanga e puapinga atu ratou ia tatou. Me kare e rauka ia tatou i te akamako i to tatou aerenga manako i roto i taua au turanga ra, ka maromaroa tatou me kore ka manako vareae atu i tetai ke. Te kapiki ra te Pipiria i te morimori e e akaarianga no tetai “ngakau kino.” Ka meitaki rava atu tatou me kare tatou e akapera.​—Roma 1:28-30.

18. Eaa te tu e kiteia ra i roto i te ao i teia tuatau, e eaa te au tupuanga kino ta te reira ka akatupu?

¹⁸ Ko te tu manako e kiteia ra i roto i te ao i teia tuatau nei te akamaroiroi ra i te nounou apinga materia e te tarereanga. Na roto i te akakitekiteanga, te akakeu ra te okooko i te au inangaro no te au apinga ou e te oronga putuputu ra i te manako e kare tatou e mataora kia tu roa tatou i te reira apinga. Ko teia tikai te tu manako ta te Ture a Iehova e akaapa ra. Te piri maira ki te reira koia oki ko te inangaro kia tere ki mua i roto i te oraanga e kia akaputu maata i te puapinga. Kua akamatakite mai te apotetoro ko Paulo: “Kareka te aronga e māro e kia maata te apinga, e rokoia ïa e te timataanga, e te ereere, e te anoano neneva e manganui, e kino ei ra, e maremo takiri atu ei te tangata ki roto i te pou e te mate. Ko te anoano maata oki i te moni te tumu o te au kino katoa nei; kua taka ke rava oki tetai aronga i te akarongo nei, i te umuumu anga i te reira, e kua ko mama rava ia ratou uaorai i te iriea e manganui.”​—1 Timoteo 6:9, 10.

19, 20. (a) No te tangata tei inangaro i te ture a Iehova, eaa te au apinga puapinga tikai? (e) Eaa te tumu manako o te atikara ka aru mai?

¹⁹ Te aronga te inangaro i te ture a te Atua te kite ra i te au kino no te tu manako materia e kua paruruia mei te reira. Ei akaraanga, kua pure te tata taramo, kia Iehova: “E akaariu i toku ngakau ki taau au tuatua-akakite, e auraka ki te noinoi apinga. Meitaki maata to te ture a to vaa ra iaku, i te auro e te ario e kia tausani ua atu.” (Salamo 119:36, 72) Ka riro te kite papu anga i te tikaanga o teia au tuatua i te tauturu ia tatou kia akono tamou i te tu tau e umuumuia ra no te kopae i te au ereere o te nounou apinga materia, te noinoi, e i te mareka kore i ta tatou tuanga i roto i te oraanga. Ko “te akono i te Atua,” kare ko te akaputu anga i te au apinga, te taviri ki te apinga maata roa atu te ka raukaia.​—1 Timoteo 6:6.

²⁰ Ko te au kaveinga tei akatumu i te Ture ta Iehova i oronga ki te iti tangata o Iseraela taito te puapinga nei rai te reira i roto i to tatou tuatau ngata mei taua taime rai i oronga ai Iehova i taua Ture ra kia Mose. Te maata atu ia tatou i te akono anga i teia au kaveinga i roto i to tatou oraanga, te maata atu ia tatou i te ariki rekareka i te reira, te maata atu ia tatou i te inangaro i te reira, e te mataora atu ia tatou. Te vai ra i roto i te Ture te au apiianga puapinga e manganui no tatou, e te puapinga o teia au apiianga, te akatutuia maira na roto i te au oraanga e e te au tupuanga o te au aronga i roto i te Pipiria. Tetai o teia ka akamanakoia i roto i te atikara ka aru mai.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa ra te tangata tata o Salamo 119 i inangaro ei i te ture a Iehova?

• Eaa ta te au Kerititiano ka tamou mai mei te akanoonooanga no te Tapati?

• Eaa te puapinga mutu kore o te ture a te Atua no runga i te koianga?

• Akapeea te ture e patoi ra i te morimori i te paruru anga ia tatou?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 21]

Eaa ta te ture Tapati e akaketaketa maira?

[Tutu i te kapi 23]

Eaa ta te ture no runga i te koianga e apii maira ia tatou?