Ka Riro i Tei Maru te Enua

“I toku manako ka tauiia e ka akaouia te tu natura. . . . Kare apopo i te popongi, inara i tetai tuatau mamao ki mua, e rauka ai tetai rangi ou e tetai enua ou.”​—Jean-Marie Pelt, e tauira karape Varani no te ao rangi.

NO TE taitaia i te au turanga o te ao rangi e te au turanga o te au tangata i runga i te enua, e manganui te inangaro ra i te kite e kia tauiia to tatou enua ki roto i tetai parataito. Inara, kare teia manako e e manako moemoea ua no teia tuatau. I te tuatau i topa, kua taputou mai te Pipiria i te akaouanga o te Parataito ki te enua nei. Ko ta Iesu nga tuatua e “te aronga maru, e riro oki te enua ia ratou” e “kia tupu toou anoano, ki runga i te enua nei mei to te rangi katoa,” ko nga irava kite matau roa atuia i roto i te Tuatua Tapu. (Mataio 5:5; 6:10, Revised Standard Version) Inara, i teia tuatau, e manganui te aronga kare e irinaki ana i tetai enua parataito te ka tangataia e te aronga maru. Ki te maataanga te karanga ra e e au Kerititiano ratou, kua ngaro te Parataito.

Kua akamarama mai te makatini taepetomaia La Vie reo Varani, i te tumu i akarukenaia ai te irinaki anga i roto i tetai parataito​—i te enua nei me i te rangi ra​—i roto i te Akonoanga Katorika: “I muri ake i te akatere anga i te au apiianga a te orometua Katorika no tetai 1900 mataiti, kua tangaroia atu [te manako no tetai] parataito mei te au angaanga pae vaerua, te au akoanga i te Tapati, te au apii orometua, e te au apii katekita [catechism].” Kua karangaia e kua uuna “akaaveaveia” taua tuatua ra e e “mea muna e te kononinoni.” Kua kopae akakoro tetai au orometua i te reira no te mea “e manganui te au manako e akakiteia maira no te mataora i runga i te enua nei.”

Kia Frédéric Lenoir, e tangata apii no runga i te tu o te tangata e e tauira karape i roto i te akonoanga, kua riro mai te au manako no tetai parataito ei “au manako kare e akapapuanga.” Pera katoa, a Jean Delumeau, e tangata tuatua enua e e tangata tata i tetai au puka e manganui no runga i teia tumu manako, kua manako e ko te akatupu anga i te au taputou o te Pipiria e akatutuanga ua te reira. Kua tata aia: “Ki te uianga, ‘Eaa te manako e toe nei no te Parataito?’ Te pau mai nei te irinaki anga Kerititiano e: Kia akameitakiia te tuakaouanga o te Akaora, ka mou rima tatou katoatoa a tetai ra e ka kite tatou i te akatupuia anga te mataora.”

E puapinga ainei te karere no tetai parataito i te enua nei? Eaa ta te tuatau ki mua ka oronga mai no to tatou enua nei? E aveave ainei te orama no te tuatau ki mua, me kore ka kite meitakiia ainei te reira? Na te atikara e aru mai nei e pau mai i teia au uianga.

 [Akameitakianga no te Tutu i te kapi 2]

COVER: Emma Lee/​Life File/​Getty Images