Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Te Akono ra Ainei Koe i to Iehova Manako No te Au Mea Tapu?

Te Akono ra Ainei Koe i to Iehova Manako No te Au Mea Tapu?

Te Akono ra Ainei Koe i to Iehova Manako No te Au Mea Tapu?

“Kia matakite rai e . . . kia kore e riro mai ei tangata poneia me kare ei tangata kare e ariki ana i te au mea tapu.”​—EBERA 12:15, 16NW.

1. Eaa te manako o teia tuatau kare te au tavini o Iehova e ariki ana?

KARE te maata anga o teianei ao e manako mai ana no runga i te au mea tapu. Kua akakite mai a Edgar Morin e tangata Varani tei apii no runga i te tu o te tangata e: “Te au tango ravarai tei akatumuia te au tu akono tau​—te Atua, te tu natura, te tuatua enua, te tumu—kua ngaro ke to ratou turanga ekoko kore. . . . Ka iki te au tangata i te au mea ta ratou ka inangaro i te aru.” Te akaata maira teia i ‘te vaerua o teianei ao,’ me kare “te vaerua e angaanga ririnui nei i roto i te aronga akarongo kore.” (1 Korinetia 2:12; Ephesia 2:2) Ko te aronga tei akatapu ia ratou uaorai kia Iehova e te kauraro puareinga ua ia ratou ki tona tu ngateitei tikai kare e ariki ana i taua vaerua akangateitei kore ra. (Roma 12:1, 2) Inara, kua kite te au tavini o te Atua e e puapinga maata tikai te tu tapu i roto i ta ratou akamorianga ia Iehova. Eaa te au mea ka akatapu tatou i roto i to tatou oraanga? E rima apinga ta teia atikara ka akamanako ei mea tapu ki te au tavini katoatoa o te Atua. Ka akara tamou te atikara te aru maira i te tu tapu no runga i ta tatou au uipaanga Kerititiano. Inara eaa te aiteanga tikai no te tuatua e e “tapu”?

2, 3. (a) Akapeea te au Tuatua Tapu i te akakite anga mai i to Iehova tu tapu? (e) Akapeea tatou me akono i to Iehova ingoa ei mea tapu?

2 I roto i te Pipiria Epera, te akakite maira te tuatua “tapu” i te manako no te tu takake. I roto i te akamorianga, te taangaangaia ra te “tapu” ki tetai mea akatakakeia mei te angaanga noa, me kare ei mea tapu. E tapu a Iehova i te tu tika tikai. Kua kapikiia aia ko “Tei Tapu roa.” (Hosea 11:12) I Iseraela i taito, kua aao te kau taunga maata i tetai tarae auro tei tataia te au tuatua e “Kia tapu to Iehova” tei tamouia ki runga i tona pare. (Exodo 28:36, 37) Kua akatutuia mai te au kerupi e te au terapi i te rangi e tu vaitata ua ra i te terono o Iehova i roto i te au Tuatua Tapu i te akakite anga e: “E tapu, e tapu, e tapu, to Iehova.” (Isaia 6:2, 3; Apokalupo 4:6-8) Te akakite maira teia tuatua taokioki ua e kua rauka ia Iehova te tu tapu, te tu viivii kore, e te tu ma ki te turanga teitei roa atu. Te tikaanga, koia te Tumu o te tu tapu katoatoa.

3 E mea tapu te ingoa o Iehova. Kua tuatua te tata taramo e: “Kia akameitaki ratou i to ingoa maata e te mataku; e tapu oki te reira, e te mana.” (Salamo 99:3) Kua apiiia mai tatou e Iesu kia pure e: “E to matou Metua i te ao ra, Kia tapu toou ingoa.” (Mataio 6:9) Kua akakite te metua vaine o Iesu, ko Maria e: “Kua akamaata toku vaerua i te Atu [“Iehova,” NW], E ravenga maata oki ta Tei mana ra iaku nei; e ingoa tapu tona.” (Luka 1:46, 49) Ei au tavini no Iehova, kia mou tatou i tona ingoa ei mea tapu e auraka e rave i tetai apinga te ka apai mai i te akakino anga ki runga i taua ingoa tapu ra. Pera katoa, te akono ra tatou i to Iehova manako no te tu tapu, koia oki, e akono tatou i te au mea tapu tana e mou ra e e mea tapu.​—Amosa 5:14, 15.

Te Tumu i Akangateitei ei Tatou ia Iesu

4. Eaa ra te Pipiria i akataka mai ei ia Iesu ko “Tei Tapu” ra?

4 Ei “Tamaiti anau tai” na te Atua tapu, ko Iehova, kua anga tapuia mai a Iesu. (Ioane 1:14; Kolosa 1:15; Ebera 1:1-3) No reira kua kapikiia aia ko “Tei Tapu a te Atua ra.” (Ioane 6:69NW) Kua akono aia i tona tu tapu te tauiia anga mai tona oraanga mei te rangi mai ki te enua nei, no te mea tei raro ake te reira i te mana o te vaerua tapu i anau mai ei a Maria ia Iesu. Kua akakite ana tetai angera kiaia e: ‘Ka eke mai te vaerua tapu ki rungao ia koe, e tuatuaiaʼi oki tenana tamaiti tapu, i te Tamaiti na te Atua.’ (Luka 1:35) I roto i te pure kia Iehova, e rua taime te taiku anga te au Kerititiano i Ierusalema ki te Tamaiti a te Atua ra e “o taau Tamaiti tapu o Iesu.”​—Angaanga 4:27, 30.

5. Eaa te akakoroanga tapu ta Iesu i akatupu i te enua nei, e eaa ra tona toto i riro ei e e apinga maata?

5 E akakoroanga tapu ta Iesu i akatupu iaia i te enua nei. I tona papetitoia anga i te mataiti 29 T.N., kua akatainuia a Iesu ei Taunga Maata no to Iehova iero vaerua maata. (Luka 3:21, 22; Ebera 7:26; 8:1, 2) Kapiti mai, ka mate aia ei atinga. Ka oronga mai tona toto i te oko e akaoraia ai te au tangata ara. (Mataio 20:28; Ebera 9:14) No reira e akono tatou i to Iesu toto ei mea tapu, e e “apinga maata.”​—1 Petero 1:19.

6. Eaa ra to tatou manako no runga ia Iesu Karaiti, e no teaa ra?

6 I te akaari anga e te akangateitei ra tatou i to tatou Ariki e te Taunga Maata, ko Iesu Karaiti, kua tata te apotetoro ko Paulo e: “I akateitei rava atu ei te Atua [i tana Tamaiti], e kua oronga mai i te ingoa i maata ua atu i te teitei i te au ingoa ravarai nei nona: Kia tuku te au turi katoa ki raro, to te rangi, to runga i te enua, e to raro ake i te enua, i te ingoa o Iesu; E kia aaki te au vaa ravarai e, ko Iesu Mesia te Atu, kia kakā te Atua Metua ra.” (Philipi 2:9-11) E akaari tatou e te akono ra tatou i to Iehova manako no te au mea tapu na te kauraro rekareka anga ia tatou uaorai ki to tatou Arataki e te Ariki tutara, ko Iesu Karaiti, te Upoko o te putuputuanga Kerititiano.​—Mataio 23:10; Kolosa 1:18.

7. Akapeea tatou i te akaari anga i to tatou kauraroanga kia Karaiti?

7 Te kauraroanga kia Karaiti te kapiti katoa maira i te akaari anga tatou i te ngateitei tau ki te au tangata tana i taangaanga kia arataki i te angaanga tana e arataki ra i teianei. Te angaanga a te aronga tei akatainuia e te vaerua tei riro mai ko te Pupu Akaaere e te au akaaere tei ikiia e ratou i roto i te au manga, te au tapere, te au kotinga, e te au putuputuanga kia arikiia ei apainga tapu. No reira te akaue maira teia akanoonooanga i to tatou akangateitei anga oonu e te kauraroanga.​—Ebera 13:7, 17.

E Iti Tangata Tapu

8, 9. (a) Na roto i teea tu i riro ei te ngati Iseraela ei au tangata tapu? (e) Akapeea a Iehova i te akamarama anga ki te ngati Iseraela i te kaveinga no te tu tapu?

8 Kua papau a Iehova i tetai koreromotu kia Iseraela. Kua oronga mai teia pirianga ki taua iti tangata ou i tetai turanga takake. Kua akatapuia ratou. Kua akakite a Iehova kia ratou e: “Ei aronga tapu kotou noku: no te mea te tapu nei au ko Iehova, e kua akataka au ia kotou i te au iti-tangata ei tangata noku.”​—Levitiku 19:2; 20:26.

9 Mei te akamata anga mai o te iti tangata o Iseraela, kua akamarama atu a Iehova ki te ngati Iseraela i te kaveinga no te tu tapu. I raro ake i te utunga mate, auraka ratou e amiri atu i te maunga te ngai no reira mai te Ture Ngauru. No reira i roto i tetai tu manako kua irinakiia e e mea tapu te Maunga Sinai. (Exodo 19:12, 23) Kua akatapu katoaia te taoonga taunga, te tapenakara, e ta te reira au apinga. (Exodo 30:26-30) Eaa ra te turanga i roto i te putuputuanga Kerititiano?

10, 11. Eaa ra ka karangaia ai e e mea tapu te putuputuanga Kerititiano o te aronga akatainuia, e eaa te akakeu anga ta teia i te “mamoe ke atu”?

10 E mea tapu te putuputuanga Kerititiano o te aronga akatainuia i roto i to Iehova nga mata. (1 Korinetia 1:2) Ko te tika, kua akaaiteia te katoaanga o te pupu o te au Kerititiano akatainuia i runga i te enua i tetai ua atu tuatau ki tetai iero tapu, noatu e kare ratou i akanooia ei iero vaerua maata no Iehova. Na roto i tona vaerua tapu te noo ra a Iehova ki roto i taua iero ra. Kua tata te apotetoro ko Paulo: ‘Nona oki te are katoa i te piri meitaki anga [ma Iesu Karaiti] ra, i riro ei oki ei nao tapu no te Atu ra: E kua patu katoaia kotou e ia kia riro ei nooanga no te Atua i te vaerua.’​—Ephesia 2:21, 22; 1 Petero 2:5, 9.

11 Kua tata katoa a Paulo ki te au Kerititiano akatainuia e: ‘Kare kotou i kite e, ko te nao kotou o te Atua, e te noo ra te vaerua o te Atua ki roto ia kotou na? E tapu oki te nao o te Atua, e taua nao ra, ko kotou ïa.’ (1 Korinetia 3:16, 17) Na roto i tona vaerua, te “noo ra” a Iehova i rotopu i te aronga akatainuia e te ‘aaere ra i roto ia ratou.’ (2 Korinetia 6:16) Nana e arataki ana i tona “tavini akono meitaki.” (Mataio 24:45-47) Te akaperepere ngateitei ra te “mamoe ke atu” i to ratou taokotai anga ki te aronga akatainuia.​—Ioane 10:16; Mataio 25:37-40.

Te Au Mea Tapu i Roto i to Tatou Oraanga Kerititiano

12. Eaa te au mea te tapu ra i roto i to tatou oraanga, e no teaa ra?

12 Kare i te mea poitirere, kua akatapuia te au apinga e manganui te kapiti ra ki te oraanga o te au mema akatainuia o te putuputuanga Kerititiano e to ratou au oa. To tatou pirianga kia Iehova e apinga tapuia. (1 Paraleipomeno 28:9; Salamo 36:7) E mea akaperepereia te reira kia tatou e kare tatou e akatika i tetai apinga e tetai ua atu tangata kia aere mai ki rotopu ia tatou e to tatou Atua, ko Iehova. (2 Paraleipomeno 15:2; Iakobo 4:7, 8) E tuanga puapinga maata te pure i te akono tamou anga tatou i te pirianga vaitata kia Iehova. E mea tapu tikai te pure ki te peroveta ko Daniela noatu e te tuku ra i tona oraanga ki roto i te kino, kua rave ua atu rai aia i tana peu no te pure anga kia Iehova. (Daniela 6:7-11) Kua akaaiteia “te pure a te aronga tapu ra,” me kare a te au Kerititiano akatainuia ra, ki te rakau kakara tei taangaangaia i roto i te akamorianga i roto i te iero. (Apokalupo 5:8; 8:3, 4; Levitiku 16:12, 13) Te akakite maira teia akatutuanga i te tu tapu o te pure. Mei teaa ra te akameitakianga o te reira kia rauka i te komunikeiti anga ki te Ngateitei i te ao katoa e pini ua ake! No reira rai te pure i akono tapuia ai i roto i to tatou oraanga!

13. Eaa te mana tapu, e akapeea tatou i te akatika anga i te reira kia taangaangaia i roto i to tatou oraanga?

13 Te vai ra te mana i roto i te au oraanga o te au Kerititiano akatainuia e to ratou au oa te akono tikai ra ratou ei mea tapu​—te vaerua tapu. Ko taua vaerua ra ko to Iehova mana ririnui, e no te mea te taangaanga ua ra rai kia rotai ki te anoano o te Atua tapu ra, kua kapiki tauia te reira e ko te ‘vaerua tapu.’ (Ioane 14:26; Roma 1:4) Na roto i te vaerua tapu, te oronga maira a Iehova ki tona au tavini te mana kia tutu aereia te tuatua meitaki. (Angaanga 1:8; 4:31) Te oronga ra a Iehova i tona vaerua “ki te aronga e akarongo ra kiaia ei tutara,” ki te aronga tei ‘akono i ta te vaerua,’ kare e kia tau ki te anoano kopapa. (Angaanga 5:32NW; Galatia 5:16, 25; Roma 8:5-8) Te tauturu ra teia mana ririnui i te au Kerititiano kia akatupu i “te ua o te vaerua”​—e au tu memeitaki—​e te “au angaanga tapu e te au ravenga no te tu akono i te Atua.” (Galatia 5:22, 23NW; 2 Petero 3:11NW) Me e apinga tapu te vaerua tapu kia tatou, ka kopae ke tatou i te rave i tetai apinga te ka akariri atu i taua vaerua, me kare te arairai ra i ta te reira angaanga i roto i to tatou oraanga.​—Ephesia 4:30.

14. Eaa te akameitakianga ta te aronga akatainuia e akono ra ei mea tapu, e akapeea te mamoe ke atu i te akono anga i teia akameitakianga?

14 Te akameitakianga tei rauka ia tatou no te akakite anga i te ingoa o te Atua tapu ra, ko Iehova, e te riro anga mai ei Au Kite nona ra ko tetai apinga ke ia ta tatou ka akatapu. (Isaia 43:10-12, 15) Kua akatikaia te au Kerititiano akatainuia e Iehova “kia tau ei au orometua no tetai koreromotu ou.” (2 Korinetia 3:5, 6NW) No te reira, kua akaueia ratou kia tutu aere i “te evangelia o te basileia” e kia “akariro i to te pa enua katoa ei pipi.” (Mataio 24:14; 28:19, 20) Te rave akarongo mou nei ratou i teia angaanga, e te ariu maira te au tangata e mirioni ua atu, na te tuatua akatutu anga ki te aronga akatainuia e: “Ka aere katoa tatou: kite akenei oki matou e tei ia kotou te Atua.” (Zekaria 8:23) Te tavini rekareka ra teia aronga i roto i tetai manako pae vaerua ei “tanu-kai” ei “tope vine” no “te au tavini [akatainuia] o to tatou Atua.” Na roto i taua tu, te tauturu maata nei te mamoe ke atu i te aronga akatainuia i te akaoti anga i ta ratou angaanga orometua i roto i te ao katoa.​—Isaia 61:5, 6.

15. Eaa te angaanga ta te apotetoro ko Paulo i akatapu, e eaa tatou ka ariki ei i taua manako ra?

15 Ko te apotetoro ko Paulo tetai akaraanga, tei akara i tana angaanga orometua ei mea tapu. Kua tuatua aia no runga iaia uaorai e “ei tavini no Iesu Mesia i te etene, i te tuku anga i te evangelia o te Atua.” (Roma 15:16) Te tata anga ki te au Kerititiano i Korinetia, kua taiku a Paulo i tana angaanga orometua ei “apinga.” (2 Korinetia 4:1, 7) Na roto i ta tatou angaanga orometua i te ngai tangata, te akakite nei tatou “i te tuatua a te Atua.” (1 Petero 4:11) No reira, me ko te aronga akatainuia me kare ko te mamoe ke atu, e akameitakianga tapu kia tatou kia o atu ki roto i te angaanga akakitekite aere.

“Akono Anga Tapu i te Mataku Anga Atu i te Atua”

16. Eaa te ka tauturu ia tatou kia kore e riro mai ei au tangata “kare e ariki ana i te au mea tapu”?

16 Kua akamatakite te apotetoro ko Paulo i tona au taeake Kerititiano e auraka e riro mai ei au tangata “kare e ariki ana i te mea tapu.” Kareka ra, kua ako atu aia ia ratou kia ‘aruaru i te akatapu anga,’ “kia matakite rai e . . . kia kore tetai aka poitiniia e tupu mai e te akatupu anga i te manamanata e kia kore te manganui e akaviiviiia e te reira.” (Ebera 12:14-16NW) Te tuatua te “aka poitiniia” te taikuia ra ki te aronga tokoiti ua i roto i te putuputuanga Kerititiano te akaapa aere ra i te au mea e raveia ra. Ei akatauanga, penei kare ratou e ariki ana i to Iehova manako no runga i te tu tapu o te akaipoipo me kare te anoano no te tu ma no te tu akono tau. (1 Tesalonia 4:3-7; Ebera 13:4) Me kare penei ka piri atu ratou ki roto i te uriuri anga e te akatotoa anga i te au manako apoteiti, “te tuatua rikiriki puapinga kore ra, e patoi atu ïa,” te inangaroia ra e te aronga tei “ariu ke akenei i te tuatua-mou.”​—2 Timoteo 2:16-18.

17. Eaa ra i umuumuia ai te tauta anga putuputu o tei akatainuia kia akaata i to Iehova manako no te tu tapu?

17 Ki tona au taeake akatainuia, kua tata a Paulo: “E aku au akaperepere e, tei ia tatou taua au meitaki i tuatuaia maira, e tamā ua tatou ia tatou uaorai i te au viivii katoa o te kopapa e te vaerua, ma te akaope marie i te akonoanga tapu i te mataku anga atu i te Atua.” (2 Korinetia 7:1) Te akaari maira teia tuatua e e mea tau kia tuku putuputu te au Kerititiano akatainuia i te tauta anga, “tei rauka katoa te kapiki anga no te rangi maira,” kia akapapu e te akaata ra ratou i to Iehova manako no te tu tapu i roto i te au tu ravarai o to ratou oraanga. (Ebera 3:1) Pera katoa, kua ako te apotetoro ko Petero i tona au taeake anau akaouia i te vaerua tapu e: “Mei te tamariki akarongo ra, auraka e akaarite ia kotou uaorai i te au inangaro taito i to kotou kamakura anga ra; Mei iaia i kapiki mai ia kotou e tapu ra, kia tapu katoa kotou i ta kotou tuatua ravarai ra.”​—1 Petero 1:14, 15.

18, 19. (a) Akapeea te au mema o te “aronga maata rava” i te akaari anga e te akono ra ratou i to Iehova manako no te au mea tapu? (e) Eaa tetai tu tapu i roto i to tatou oraanga Kerititiano te ka akamanakoia i roto i te atikara e aru maira?

18 Akapeea ra te au mema o te “aronga maata rava,” te ka ora mai mei roto “i te mate maata”? Kia akapapu katoa ratou e te akono ra ratou i to Iehova manako no te au mea tapu. I roto i te puka o Apokalupo, kua akatutuia mai ratou e te “akamori” ra ia Iehova i roto i te paepae o tona iero vaerua i te enua nei. Kua tuku ratou i to ratou akarongo ki roto i te atinga oko o Karaiti, e ‘kua orei akatutu mai i to ratou kakau e kua akateatea i te reira i roto i te toto o te Punua-mamoe.’ (Apokalupo 7:9, 14, 15) Te oronga maira teia kia ratou i tetai turanga ma i mua ia Iehova e kua akaue atura ia ratou kia “tamā [ia ratou uaorai] i te au viivii katoa o te kopapa e te vaerua, ma te akaope marie i te akonoanga tapu i te mataku anga atu i te Atua.”

19 Ko tetai tu puapinga maata i roto i te oraanga o te au Kerititiano akatainuia e to ratou au oa koia oki te uipa putuputu anga i te akamorianga ia Iehova e te apiianga i tana Tuatua. E apinga tapu na Iehova te akaputuputu anga mai i tona au tangata. Ka akamanakoia i roto i te atikara e aru maira e akapeea e no teaa ra ka akono ei tatou i to Iehova manako no te au mea tapu i roto i teia ngai puapinga maata.

Na te Akamanako Akaou Anga

• Eaa te au manako o teianei ao kare e akonoia ana e te au tavini o Iehova?

• Eaa ra a Iehova i riro ei ko te Tumu no te au mea tapu katoa?

• Akapeea tatou i te akaari anga e te akangateitei ra tatou i to Karaiti tu tapu?

• Eaa te au mea ka akatapu tatou i roto i to tatou oraanga?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 23]

I Iseraela taito, kua akatapuia te taoonga taunga, te tapenakara, e tana au apinga

[Tutu i te kapi 24]

Kua akanoo te au Kerititiano akatainuia i te enua nei i tetai iero tapu

[Tutu i te kapi 25]

E akameitakianga tapu te pure e ta tatou angaanga orometua i te ngai tangata