Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akakite Anga i te Tuatua ma te ‘Maroiroi’

Akakite Anga i te Tuatua ma te ‘Maroiroi’

“Ko te Atua Ta Matou e Akarongo e Tikaʼi Auraka te Tangata”

Akakite Anga i te Tuatua ma te ‘Maroiroi’

KUA papa ua tetai urupu riri kino i te ta i tetai tavini akarongo o te Atua kia mate. I taua taime tikai, kua opuia maira taua tangata ra e te au vaeau Roma mei taua aronga ra e kua apai atura iaia. Na teia i akamata i te au mea tei aru mai no tetai rima mataiti. Tei tupu, e manganui te aronga mana ngateitei o Roma i akarongo no runga ia Iesu Karaiti.

Ko te apotetoro ko Paulo taua tangata ra. Mei te 34 T.N., kua akakite a Iesu e ka akakite a Paulo (Saula) i Tona ingoa ki mua i te “ui ariki.” (Angaanga 9:15) Kia tae ki te mataiti 56 T.N., kare ake rai teia i tupu. Inara, i te vaitata anga te apotetoro ki te openga o te toru o tona tere mitinari, i taui ei te au turanga.

Takinga Kinoia Kare ra i Mataku

Te aere atura a Paulo i tona tere ki Ierusalema, e “na roto i te vaerua” kua akamatakite atu tetai au Kerititiano iaia e ka takinokinoia aia i roto i taua oire ra. Ma te mataku kore, kua karanga atura a Paulo: “Kua tika oki iaku kia ruruia au, auraka oki te reira anake ra, kia mate katoa atu i Ierusalema, i te ingoa o te Atu ra o Iesu.” (Angaanga 21:4-14) Te atoro anga a Paulo i te iero i Ierusalema, kua kite oki te ngati Iuda no Asia e kua puapingaia te angaanga evangeria a te apotetoro i reira, e kua akakeu iora i tetai urupu kia ta iaia. Kua aere viviki ua maira te au vaeau Roma i te tauturu iaia. (Angaanga 21:27-32) Kua riro taua akaoraanga ei oronga i tetai au tuatau takake rava no Paulo kia akakite i te tuatua mou no runga ia Karaiti ki te aronga e makitakita maira, e te aronga mana.

Tutu Anga ki te Aronga Ngata i te Atoro

Kua kikaia atu a Paulo na runga i te au ara kakenga o te punanga tei kiteaia e ko te Punanga o Anitonia. * Mei runga i taua au ara kakenga ra, kua oronga atura te apotetoro i tetai akakiteanga ngaueue kore ki te urupu tangata o te akonoanga. (Angaanga 21:33–​22:21) Inara i te taiku anga atu aia i tana angaanga i akaueia mai kia tutu ki te au Kenitara, kua tupu akaou iora te manamanata. Kua akaue maira te rangatira vaeau a Lusia kia ui kia Paulo ma te papa e eaa te ngati Iuda i tapepe ei iaia. Inara, kua kopaeia atu te papaanga, i te akakite anga a Paulo e e tangata Roma aia. Terao mai ra, kua apai atura a Lusia ia Paulo ki mua i te Sunederi kia kite tikai e eaa te ngati Iuda i tapepe ei iaia.​—Angaanga 22:22-30.

Te tu anga ki mua i te akavaanga teitei, kua rauka akaou tetai atianga no Paulo kia akakitekite atu ki tona au taeake ngati Iuda. Kua akakite atura te tangata tutu evangeria mataku kore i tona irinakianga i roto i te tuakaouanga. (Angaanga 23:1-8) Kare rai e kore ana te riri makitakita o te ngati Iuda, e kua apaiia atura a Paulo ki te ngai o te au vaeau. Tera mai po, kua rauka mai te akamaroiroianga pumaana mei te Atu: “E akamaroiroi, e Paulo: mei taau i akakite i te tuatua noku i Ierusalema nei, e akakite katoa oki koe i Roma e tikaʼi.”​—Angaanga 23:9-11.

Kua puapinga kore te parani kia ta ia Paulo i te akaoro ngaro angaia te apotetoro ki Kaisarea, te oire maata o te kavamani Roma i Iudea. (Angaanga 23:12-24) I Kaisarea, kua rauka akaou mai tetai au atianga tau, e kua akakitekite atura a Paulo ki te “ui ariki.” Te mea mua, ra, kua akaari te apotetoro ki te Kavana ko Feliki e kare e tumuanga tau ei turu i te au akaapaanga iaia. I muri mai, kua tutu atura a Paulo kiaia e tana vaine ko Derusila no runga ia Iesu, te tu akono meitaki, te tuatua tika, e te akavaanga a muri ake. Inara, kua akarukeia a Paulo ki roto i te are tapekaanga e rua mataiti, no te mea te manako ra a Feliki e kia oronga mai a Paulo i tetai moni inara kare te reira i tupu ana.​—Angaanga 23:33–​24:27.

I te tupau angaia a Feliki e Fesito, kua tauta akaou iora te ngati Iuda kia akaapaia a Paulo e kia tamateia. Kua rave akaouia te kimianga i Kaisarea, e ei paruru kia kore te akavaanga e apaiia ki Ierusalema, kua akakite a Paulo: “Te tu nei au i mua i te akavaanga a Kaisara . . . Ei ia Kaisara au.” (Angaanga 25:1-11, 20, 21) Tetai au ra i muri mai, muri ake i te apai anga te apotetoro i tana oroanga ki mua i te Ariki ko Heroda Ageripa II, kua karanga atura te ariki: “Kua vaitata au i te riro ei Kerititiano ia koe.” (Angaanga 26:1-28) Mei te 58 T.N., kua tukuia atu a Paulo ki Roma. Ei mouauri i reira, kua kimi atu rai te apotetoro karape no e rua mataiti, i tetai au mataara kia tutu no runga ia Karaiti. (Angaanga 28:16-31) I te openga kua tu atura a Paulo ki mua i te Emepera ko Nero, kua akatiamaia, e kua rauka iora i te rave akaou i tana angaanga mitinari ei tangata rangatira. Kare e rekoti, e kua rauka ana i tetai apotetoro ke atu i te apai i te tuatua meitaki ki taua tu aronga rongonui ra.

Mei tei akaariia mai i runga akenei, kua akaau te apotetoro ko Paulo i tona oraanga kia rotai ki te kaveinga puapinga tei akakiteia ki mua i te akavaanga ngati Iuda e tona au oa Kerititiano e: “Ko te Atua ta matou e akarongo e tikaʼi auraka te tangata.” (Angaanga 5:29) E akaraanga meitaki tikai tana i akanoo no tatou! Noatu te au tautaanga tuku kore a te tangata kia tapu iaia, kua akarongo pu tikai te apotetoro i te akauenga kia akakite i te tuatua. Tei tupu no taua tu akarongo ngaueue kore ra ki te Atua, kua rauka ia Paulo i te akatupu i tana tukuanga angaanga ei “āriki ikiia” kia apai i te ingoa o Iesu “ki mua i te aroaro o te au etene, e te ui ariki ra, e te tamariki na Iseraela ra.”​—Angaanga 9:15.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 8 Akara i te 2006 Calendar of Jehovah’s Witnesses, Noema/​Titema.

[Pia/​Tutu i te kapi 9]

TE MANAKO UA RA AINEI A PAULO I TE PARURU IAIA UAORAI?

I te tuatua anga no runga i teia uianga, kua tata te tangata tata ko Ben Witherington III e: “I to Paulo . . . uaorai manako, kare te mea puapinga roa atu e kia paruru a Paulo iaia uaorai, mari ra nona kia akakite i te tuatua o te evangeria ki te aronga mana, o te ngati Iuda e o te Kenitara. . . . Ko te tika koia oki, ko te evangeria tikai te akavaia nei.”