Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Au Manako Maata mei te Peʼe na Solomona

Au Manako Maata mei te Peʼe na Solomona

E Mea Ora te Tuatua a Iehova

Au Manako Maata mei te Pe’e na Solomona

“MEI te lili i rotopu i te au rakau taratara ra, koia katoa taku akaperepere i rotopu i te au vaine ra.” “Mei te [“apara,” NW] i rotopu i te au rakau o te vaorakau ra, koia katoa taku akaperepere nei i rotopu i te au tangata ra.” “Koai teia e akara nei mei te popongi ra, mei te marama te manea, mei te rā te kakā, mei te nuku reva ra te matakuia”? (E Pe’e na Solomona 2:2, 3; 6:10) Mei teaa ra te manea tikai o teia au irava mei te puka Pipiria E Pe’e na Solomona! E pee te katoaanga o te puka e kua ki i te aiteanga e te manea, no reira i tapaia ai e ko te imene manea roa atu.​—E Pe’e na Solomona 1:1.

Na te Ariki na Solomona o Iseraela i taito i atu, penei ake mei te mataiti 1020 M.T.N., i te tuanga mua o tona tutaraanga e 40 mataiti, e e tua akainangaro anga teia imene no tetai tiaki mamoe e tetai tamaine no te enua, te vaine Sulami. Kua taiku katoaia mai te metua vaine e te ai taeake o te tamaine i roto i te pee, “te au tamaine i Ierusalema [te au vaine o te are ariki],” e te “au tamaine a Ziona [te au vaine o Ierusalema].” (E Pe’e na Solomona 1:5; 3:11) E mea ngata i tetai tangata e tatau ra i te Pipiria i te akataka pouroa mai i te aronga e tuatua ra i roto i te Pe’e na Solomona, inara ka rauka te reira na te akamanako anga e eaa ta ratou e tuatua ra e eaa tei tuatuaia mai kia ratou.

Ei tuanga no te Tuatua a te Atua, e puapinga maata tikai te karere o te Pe’e na Solomona no nga tumu e rua. (Ebera 4:12) Te mea mua, te apii maira te reira ia tatou e eaa tikai te inangaro mou i rotopu i tetai tane e tetai vaine. Te rua, te akatutu maira te imene i te tu inangaro e tupu ra i rotopu ia Iesu Karaiti e te putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia.​—2 Korinetia 11:2; Ephesia 5:25-31.

AURAKA E ‘AKAARA I TOKU INANGARO’

(E Pe’e na Solomona 1:1–​3:5)

“Kia ongi mai aia iaku ki te ongi o tona vaa: ko to inangaro oki tei meitaki maata i to te wina ra.” (E Pe’e na Solomona 1:2) Te akamata ra te tuatua i roto i te Pe’e na Solomona ki teia au tuatua no tetai tamaine akaaka ua no te enua tei apainaia ki roto i te puakapa ariki o Solomona. Akapeea aia i tae ei ki reira?

“Kua riri mai te au tamariki a toku metua vaine iaku,” i karanga ai aia. “Kua tuku maira ratou i te tiaki i te au kainga vine ra iaku.” Kua riri tona ai taeake iaia no te mea kua pati mai te tiaki mamoe kiaia kia aere raua i tetai ra manea i te tuatau tupuanga rau. E arai ei iaia kia kore aia e aere atu, kua tuku ratou iaia kia tiaki “i te au suoli mea ngiti ra, i kino ei te au vine ra.” Tei te pae ua teia angaanga nana i te puakapa o Solomona. Kua kiteaia mai tona manea i tona aere atu anga “ki roto i te kainga ua rakau,” e kua apainaia atu aia ki roto i te puakapa.​—E Pe’e na Solomona 1:6; 2:10-15; 6:11.

I te akakite anga te tamaine i tona inangaro no tana tiaki mamoe akaperepere ra, kua akakite te au vaine o te are ariki kiaia e kia ‘aere na te ruatapuae o te anana ra’ e e kimi iaia. Inara kare a Solomona i akatika ana kia aere aia. I te akakite anga i tona umere no tona manea, kua taputou aia kiaia “i te ei auro . . . e te au poe ario katoa ra.” Inara, kare te tamaine i mareka atu ana. Kua tomo atu te tamaiti tiaki mamoe ki roto i te puakapa o Solomona, i te kimi iaia, e kua tuatua atura: “I na, e manea toou, e taku akaperepere e! i na, e manea toou.” Kua ako atu te tamaine mapu i te au vaine o te are ariki: “Auraka kotou e akaitirere, auraka oki e akaara, i taku akaperepere nei, e kia inangaro ua aia uaorai.”​—E Pe’e na Solomona 1:8-11, 15; 2:7; 3:5.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

1:2, 3—No teaa ra te akamaaraara anga i te au tuatua a te tamaiti tiaki mamoe ra mei te uaina rai e tona ingoa mei te manongi rai? Mei te uaina e akarekareka ra i te ngakau o tetai tangata e te riringi anga i te manongi ki runga i te upoko ei akamaru anga, i te akamaaraara anga i to te tamaiti ra inangaro e i tona ingoa kua akaketaketaia e kua akapumaanaia te tamaine. (Salamo 23:5; 104:15) Te kite katoa ra te au Kerititiano mou, ko te aronga tikai tei akatainuia, i te akaketaketa anga e te akamaroiroianga i te akamanako anga i te inangaro ta Iesu Karaiti i akaari mai ana kia ratou.

1:5—No teaa ra te tamaine no te enua i akaaite ei i tona tu kerekere mei “te au puakapa i Kedara”? Ko te uruuru puakanio, tei maaniia ei kakau, e taangaanga maataia ana. (Numero 31:20) Ei akaraanga, te “kakau tapoki uru puakanio” kua maaniia “ei are i rungao i te puakapa.” (Exodo 26:7) Mei te au puakapa Bedouin katoa i teia tuatau, penei kua maaniia rai te au puakapa i Kedara ki te uruuru puakanio kerekere.

1:15—Eaa te aiteanga o te tuatua a te tamaiti tiaki mamoe i te karanga anga aia e: “E mata kukupa toou ra”? Te karanga ra te tamaiti tiaki mamoe e e paruparu e e maru te nga mata o tona akaperepere i te akara atu anga, mei to te kukupa rai.

2:7; 3:5—Eaa te au vaine o te are ariki i akoia ai e “te au zabi, e te au aili o te ngangaere ra”? Kua kiteaia te au zabi e te au airi no to ratou tu akaieie e te manea. Te aiteanga, te ako nei te vaine Sulami i te au vaine o te are ariki na roto i te au mea akaieie e te manea e auraka e akaitirere i te inangaro i roto iaia.

Au Apiianga no Tatou:

1:2; 2:6. Penei e meitaki ake te au tuatua viivii kore no te inangaro i te tuatau akainangaro anga. Inara, kia matakite nga tokorua e e au akainangaro anga tika tikai teia auraka ei akainangaro anga tau kore ua, te ka taki atu ki te ainga tau kore.​—Galatia 5:19.

1:6; 2:10-15. Kare te au taeake o te vaine Sulami i akatika ana i to ratou tuaine kia aru i tona akaperepere ki tetai ngai ko raua anake ua i runga i te maunga kare e no te tu tau kore me kore no tetai au akakoro anga tau kore. Kareka ra, kua rave ratou i tetai ravenga akamatakite anga, tei akakoroia ei arai iaia, kia kore aia e topa atu ki roto i tetai turanga te ka arataki atu ki te timataanga. Te apiianga ki te au tokorua akainangaro koia oki auraka ratou e aere atu ki tetai au ngai ko ratou anake ua.

2:1-3, 8, 9. Noatu te manea, kua akara tau ua te vaine Sulami iaia uaorai e e “tiare au [e tiare noa ua] no Sarona.” No tona manea e te tu akarongo mou kia Iehova, kua manako te tamaiti tiaki mamoe iaia e e “lili i rotopu i te au rakau taratara ra.” E eaa te karangaia ra no runga iaia? Ki te tamaine, kua aiteia tona manea ki “te zabi.” Papu katoa e e tangata manako pae vaerua aia e te tiratiratu kia Iehova. “Mei te [“apara,” NW] i rotopu i te au rakau o te vaorakau ra,” i karanga ai aia, “koia katoa taku akaperepere nei i rotopu i te au tangata ra.” Kare ainei te akarongo e te tiratiratu ki te Atua ei nga tu marekaia i te kimi anga i tetai tokorua no te akaipoipo atu?

2:7; 3:5. Kare te tamaine no te enua i inangaro atu ana ia Solomona. Kua ako katoa aia i te au vaine o te are ariki e auraka e akaara i te inangaro i roto iaia no tetai ke atu kare i te tamaiti tiaki mamoe. Kare e rauka e kare katoa e tau kia akamanako akainangaro atu i tetai ke atu. Ka akamanako ua tetai Kerititiano takaua te inangaro ra i te akaipoipo i tetai tavini tiratiratu o Iehova.​—1 Korinetia 7:39.

“E AKARA KOTOU I TE VAINE SULAMI KI TE AA?”

(E Pe’e na Solomona 3:6–​8:4)

Te aere maira tetai apinga “mei te medebara mai, mei te au pou auai.” (E Pe’e na Solomona 3:6) Eaa ta te au vaine i Ierusalema i kite atu i te aere atu anga ratou i te akara? Te oki mai nei a Solomona e tona au tavini ki te oire! E kua apaiia mai e te ariki te tamaine Sulami.

Kua aruia atu e te tamaiti tiaki mamoe te tamaine ra e kare i roa ana kua kiteaia mai tetai ravenga i te aravei atu iaia. Iaia e akapapu ra i tona inangaro kiaia, kua akakite mai aia i tona inangaro kia akaruke raua i te oire, i te na ko anga e: “Kia ao ra kia peke ke atu te maruao, ei runga au i te maunga mura nei, e te tuaivi kakara nei.” Kua pati aia i te tiaki mamoe kia ‘tomo mai ki roto i tona kainga, e kia kai aia i te kai memeitaki no reira.’ Kua pau aia: “Kua tae mai au ki roto i taku kainga nei, e taku tuaine, e taku vaine e.” Kua karanga atu te au vaine i Ierusalema kia raua e: “E kai, e aku au oa e, e inu oki; koia rai ïa, e inu nui, e aku au akaperepere e!”​—E Pe’e na Solomona 4:6, 16; 5:1.

I muri ake i te akakite anga i tetai moemoea ki te au vaine o te are ariki, kua karanga te tamaine Sulami kia ratou: “Te mate nei au i te inangaro.” Kua ui ratou: “Eaa te ngai meitaki tu ke i taua akaperepere noou ra i to tetai ke ra akaperepere?” Kua pau aia: “E teatea to taua akaperepere noku nei, e te muramura oki, koia tei tu ke i te tangata katoa e okotai ngauru i te tausani.” (E Pe’e na Solomona 5:2-10) Ki ta Solomona akapaapaa anga maata, kua pau akaaka aia: “E akara kotou i te vaine Sulami ki te aa?” (E Pe’e na Solomona 6:4-13) I te akara anga e tuatau teia kia autu tona inangaro no te tamaine, e maata te au akameitakianga ta te ariki i oronga atu kiaia. Inara, kua vai ngaueue kore te tamaine no tona inangaro ki te tamaiti tiaki mamoe. I te openga iora kua akatika a Solomona kia oki atu aia ki te kainga.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

4:1; 6:5—Eaa te rauru o te tamaine i akaaiteia ai “ki te anana puaka-nio”? Te akakite maira te akaaiteanga e e kanapanapa e e ruperupe tona rauru mei te uruuru kerekere o te au puakanio.

4:11—Eaa te aiteanga no runga i te ‘melikerio i te topata anga mai mei te vaa’ o te vaine Sulami e te ‘meli e te u tei raro ake i tona arero’? E reka ake e e vene ake te merikerio i te meri tei akarukenaia ki vao. Ko teia akaaiteanga, pera katoa te manako e tei raro ake te meri e te u i te arero o te tamaine ra, te akakite maira i te tu meitaki e te tu reka o te au tuatua a te vaine Sulami.

5:12—Eaa te aiteanga o te tuatua e “ona mata ra, mei to te kukupa ïa kia oreiia ki te u ra”? Te tuatua nei te tamaine i te manea o nga mata o tona akaperepere. Penei ake na roto i te pee te akaaite ra aia i te ua mata kerekere tei koropiniia e te teatea o tona nga mata ki te kukupa auika e te reureu e oreiia ra ki roto i te u.

5:14, 15—Eaa nga rima e nga vaevae o te tiaki mamoe i akatakaia mai ei na roto i teia tu? Penei te taiku maira te tamaine i nga rima o te tiaki mamoe ra ei tapeka auro e tona mangamanga rima ei berulo. Kua akaaite aia i tona nga vaevae ki te “pou toka inuinu” no te mea e matutu e e manea te reira.

6:4—Eaa te tamaine i akaaiteia ai kia Tireza? Na Iosua i opu i teia oire ngati Kanaana, e i muri ake i to Solomona tuatau kua riro mai te reira ko te oire maata mua no te patireia tino ngauru o Iseraela i tokerau. (Iosua 12:7, 24; 1 Ariki 16:5, 6, 8, 15) “I te akara anga e oire manea tikai taua oire,” i karanga ai tetai papaanga puka, “no reira i taikuia mai ei te reira i konei.”

7:4—Eaa a Solomona i akaaite ei i te kaki o te tamaine Sulami “ki te punanga nio elephana”? I mua atu ana, kua akameitakiia mai teia tamaine: “E tau to kaki ki te punanga o Davida.” (E Pe’e na Solomona 4:4) E roroa e te tika tika te punanga, e e pateka ua te nio erepani. Kua umere a Solomona i te tu tika tika e te tu pateka ua o te kaki o te tamaine.

Au Apiianga no Tatou:

4:1-7. Na te patoi anga i te au akavare anga a Solomona, noatu te tu apa, kua akapapu mai te vaine Sulami iaia uaorai ei vaine tu tiratiratu. No tona tu maroiroi i maata atu ei tona manea tikai. Pera katoa rai ki te au vaine Kerititiano.

4:12. Mei te aua manea tei koropiniia e tetai aua me kare tetai paruru ka na roto atu i tetai ngutupa rokaia te aere atu anga, kua oronga ua te tamaine Sulami i tona tu inangaro ki tana tane ka akaipoipo aia. E akaraanga meitaki tikai teia no te au vaine e te au tane Kerititiano kare i akaipoipo ake!

“TE UIRA O IEHOVA”

(E Pe’e na Solomona 8:5-14)

Koai teia e aere mai mei te medebara, irinaki ua’i ki runga i tei akaperepereia e ia ra?” i ui ei te ai taeake o te vaine Sulami i te kite atu anga ratou iaia e oki maira ki te kainga. I tetai tuatau i mua atu ana, i karanga ana tetai io ratou e: “Kia akatauia aia ki te koro ra, e patu tatou i tetai punanga ario ki rungao: e kia akatauia aia ki te pa, e popani tatou iaia ki te rakau ra ki te arezi.” No te mea kua timataia e kua akapapuia mai te inangaro tiratiratu o te vaine Sulami ra, kua tuatua aia: “Ko au uaorai nei te koro, e oku puke u nei, e puke punanga ïa; i kite aroaia mai ei au ki mua i tona mata.”​—E Pe’e na Solomona 8:5, 9, 10.

“Te uira o Iehova” te aroa mou. No teaa ra? No te mea kua akamata mai taua aroa ra kia Iehova. Koia Tei tuku mai ki roto ia tatou i te tu kite kia aroa. E uira te reira kare tona mura anga e tamateia. Te akatutu manea maira te Pe’e na Solomona i taua inangaro i rotopu i te tane e te vaine e “e viviki maata [mutu kore] to te inangaro mei to te mate ra.”​—E Pe’e na Solomona 8:6.

Te akamarama katoa maira te imene manea roa atu a Solomona kia tatou no runga i te tatua te vai ra i rotopu ia Iesu Karaiti e te au mema o tana “vaine akaipoipo” i te rangi. (Apokalupo 21:2, 9) E teitei atu to Iesu inangaro i te au Kerititiano akatainuia i tetai ua atu inangaro i rotopu i tetai tane e tetai vaine. Kare te au mema o te pupu vaine akaipoipo e ngaueue i roto i ta ratou akamorianga. Kua oronga aroa katoa mai a Iesu i tona oraanga no te “mamoe ke atu.” (Ioane 10:16) No reira, ka rauka i te aronga akamori mou katoatoa, i te aru i te akaraanga o te vaine Sulami no te inangaro ngaueue kore e te akaperepereanga.

[Tutu i te kapi 18, 19]

Eaa ta te Pe’e na Solomona e apii maira kia tatou kia akara i roto i tetai tokorua akaipoipo?