Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Au Manako Maata mei te Puka a Isaia—II

Au Manako Maata mei te Puka a Isaia—II

E Mea Ora te Tuatua a Iehova

Au Manako Maata mei te Puka a Isaia​—II

TE RAVE akarongo mou ra a Isaia i tana angaanga ei peroveta. Kua tupu ke ana te au akakiteanga tana i tuatua no runga i te patireia tino ngauru o Iseraela. I teianei e tuatua ke atu tana no runga i te tuatau ki mua no Ierusalema.

Ka takoreia te oire o Ierusalema, e tona au tangata ra ka apainaia ei tuikaa. Inara, kare te akatanea anga e tinamou. I muri ake i tetai tuatau, ka akaoki akaouia mai te akamorianga mou. Ko teia te tumu anga karere o Isaia 36:1–​66:24. * Ka puapingaia tatou na te akamanako anga e eaa tei akakiteia mai i roto i teia au pene nei no te mea e manganui te au totou i roto i teia tuanga nei e akatupuanga maata tona i to tatou tuatau me kore ka akatupuia i te tuatau te vaitata maira. Te vai katoa ra i roto i teia tuanga o te puka o Isaia te au totou mataora tikai no runga i te Mesia.

“I NA, TE VAITATA MAIRA TE AU RĀ”

(Isaia 36:1–​39:8)

I te mataiti 14 i to te Ariki ko Hezekia tutara anga (732 M.T.N.), kua tomoia a Iuda e to Asura. Kua taputou a Iehova i te paruru ia Ierusalema. Kua akamutu ua te akakoko anga no te tomo anga i te tamateia anga e 185,000 vaeau o Asura e te angera okotai a Iehova.

Kua makiia a Hezekia. Kua pau a Iehova i tana pure e kua akaora iaia, i te akaroa atu e 15 mataiti ki tona oraanga. Te tono anga te ariki o Babulonia i te au karere kia akameitaki iaia, kua akaari manako kore ua a Hezekia i tana au apinga ravarai kia ratou. Kua apai atu a Isaia i ta Iehova karere kia Hezekia, i te na ko anga e: “I na, te vaitata maira te au rā, ka ope takiri ei te apinga i roto i to are, e ta to ai metua i akaputuputu ra, e tae rava akenei ki teianei rā, i te apaiia ki Babulonia.” (Isaia 39:5, 6) Kua tere atu i te 100 mataiti, i tupu tikai ei te totou.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

38:8—I runga i teaa i oki ei te maru ata? I te mea e kua taangaangaia te au akairo ra i Aiphiti e i Babulonia i te varu anere mataiti M.T.N., penei te taikuia ra teia ki te akairo ra tei rauka mai i te metua tane o Hezekia, ko Ahaza. Me kore, i te mea ko te tuatua Epera kua uriia e “akairo ra” te aite anga tikai ko te “ngai takaianga,” penei te karangaia ra e e ara kakenga i roto i te are ariki. Penei te poupou i te pae i te ara kakenga i ata marie mai ei te maru ata ki runga i te ngai takaianga, kua riro ei akakite i te ora.

Au Apiianga no Tatou:

36:2, 3, 22. Noatu e kua akaateaia mai i te tavini anga ei tangata mou apinga ra, kua akatikaia a Sebena kia raverave ua i ta te ariki angaanga ei tekeretere ki te tangata tei mono iaia. (Isaia 22:15, 19) Me ka akaateaia mai tatou mei tetai taoonga no te apainga i roto i te akaaerenga a Iehova no tetai ua atu tumu, kare ainei tatou e tavini ua atu i te Atua noatu eaa te angaanga tana ka akatika mai?

37:1, 14, 15; 38:1, 2. I roto i te au tuatau taitaia, e meitaki pakari kia anga tatou kia Iehova na roto i te pure e kia tuku pu tikai i to tatou irinakianga kiaia.

37:15-20; 38:2, 3. I te akakokoia anga a Ierusalema e Asura, to Hezekia manamanata maata koia oki me topa a Ierusalema ka akakinoia te ingoa o Iehova. I tona kite anga e ka mate aia no tona maki, to Hezekia manamanata kare no runga i tona uaorai au inangaro. Te apinga teiaa roa atu i runga i tona manako koia oki eaa te ka tupu mai me kare ona uanga no te papaanga o te au ariki i roto i te uanga o Davida. Kua manamanata katoa aia e koai te ka arataki i te tamaki atu i to Asura. Mei ia Hezekia rai, e akamanako tatou i te akatapuanga i to Iehova ingoa e te akatupu anga i tona akakoroanga ei mea puapinga maata roa atu i to tatou uaorai ora.

38:9-20. Te apii maira teia imene a Hezekia kia tatou e kare e apinga puapinga rava atu i te oraanga mari ua ko te akapaapaa ia Iehova.

‘KA PATU AKAOUIA AIA’

(Isaia 40:1–​59:21)

I muri poto ua ake i te akakite anga i te akapouanga o Ierusalema e te riro anga ei tuikaa i Babulonia, kua totou a Isaia no runga i te akaoki akaou anga mai. (Isaia 40:1, 2) “Ka patuia koe [Ierusalema] na,” i akakite ei a Isaia 44:28. Ka apai aereia te au itoro o te au atua o Babulonia mei tei “akautaia ki runga.” (Isaia 46:1) Ka takoreia a Babulonia. Kua tupu pouroa teia i tetai rua anere mataiti i muri mai.

Ka oronga a Iehova i tona tavini “ei turama no te etene.” (Isaia 49:6) Te “au rangi” o Babulonia, me kare te aronga tutara, ka ‘peke ke oki mei te auai,’ e tona au tangata ka “mate katoa”; inara ko te ‘tamaine tuikaa a Ziona ra ka tatara aia i te ri ki runga i tona kaki.’ (Isaia 51:6; 52:2) Ki te aronga tei aere mai kiaia e tei akarongo mai, te karanga ra a Iehova: “E naku e papau i te koreromotu mutu kore ia kotou, i te au takinga-meitaki ia Davida ra.” (Isaia 55:3) Te noo rotai anga ki te au umuumuanga tuatua tika a te Atua te taki atura i te kite anga i te ‘rekareka ia Iehova.’ (Isaia 58:14) I tetai tua, na te au ara a te au tangata ra ‘i akataka ke ia ratou e to ratou Atua.’​—Isaia 59:2.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

40:27, 28—Eaa a Iseraela i karanga ai e: “Kua ngaro [“uunaia,” NW] toku nei aerenga ia Iehova, e kua kopaeia taku nei tuatua e taku Atua”? Penei kua manako ana tetai au ngati Iuda i Babulonia e ko te au tu tau kore tei tupu kia ratou ra kua uunaia mei ia Iehova me kore kare i kiteaia mai e ia. Kua akamaaraia kia ratou e kare a Babulonia i mamao ke atu i te itaeia e Tei Anga mai i te enua nei, kare aia e paruparu e kare oki e roiroi.

43:18-21—Eaa ra i akakiteia ai ki te au tuikaa tei oki mai e ‘auraka e manakoia e tei taito ra’? Kare teia i te tu e kia akangaropoina ratou i ta Iehova au angaanga i topa no te akaora anga. Inara, kua inangaro a Iehova ia ratou kia akapaapaa iaia no runga i te tumu anga o te “mea ou” ta ratou ka kite mai no ratou uaorai, mei to ratou aerenga tere meitaki ki Ierusalema, penei na te mataara tika o te metepara. Te “aronga maata rava” te ka aere mai mei roto mai “i te mate maata” e tumu anga ou katoa ta ratou ka rauka i te akakaka ia Iehova.​—Apokalupo 7:9, 14.

49:6—Akapeea te Mesia i riro ei “ei turama no te etene,” noatu rai e kua kotingaia tana angaanga orometua i te enua nei ki te au tamariki a Iseraela? Kua tupu teia no tetai tupuanga i muri ake i to Iesu matenga. Te taangaanga ra te Pipiria ia Isaia 49:6 ki tana au pipi. (Angaanga 13:46, 47) I teia tuatau, te riro nei te au Kerititiano akatainuia, tei tauturuia e te aronga maata rava o te aronga akamori ra, “ei turama no te etene,” i te akamarama anga i te au tangata “e tae ua atu ki te openga mai o te enua nei.”​—Mataio 24:14; 28:19, 20.

53:10—Na roto i teea tu i akatika ai a Iehova kia akaparuparuia tana Tamaiti? Kua tamamae tikai ia a Iehova, e Atua tangi aroa e te tu tangi, i te kite atu anga i tana Tamaiti akaperepere e mamae ra. Noatu rai, kua rekareka Aia no to Iesu akarongo puareinga e ta tona mamae e te mate ka akatupu mai.​—Maseli 27:11; Isaia 63:9.

53:11—Eaa ra te kite te rauka ra i te Mesia i ‘akatikaʼi te tuatua-tika i te tangata e manganui’? E kite teia tei rauka ia Iesu na te aere anga mai ki te enua nei, i te riro anga mai ei tangata, e te mamae tau kore anga e tae ua atu ki te mate. (Ebera 4:15) No reira kua oronga mai aia i tetai atinga oko, te anoanoia ra kia tauturu i te au Kerititiano akatainuia e te aronga maata rava kia rauka tetai turanga tuatua tika i mua i te Atua.​—Roma 5:19; Iakobo 2:23, 25.

56:6—Koai ma “te tangata ke,” e na roto i teea au tu i ‘tāpu piri ei ratou i ta Iehova koreromotu’? “Te tangata ke” ko te “mamoe ke atu” a Iesu. (Ioane 10:16) Te tapu piri ra ratou i te koreromotu ou i roto i te tu te akarongo anga ki te au ture te piri ra ki te koreromotu, te taokotai pu tikai anga ki te au akanoonooanga tei raveia na roto i te reira, te kai ra i taua kai pae vaerua ta te au Kerititiano akatainuia e kai ra, e te turu anga ia ratou i roto i te angaanga tutu anga i te Patireia e te akariro anga i te tangata ei pipi.

Au Apiianga no Tatou:

40:10-14, 26, 28. E mana to Iehova e te maru, e ririnui e te pakari katoa, e maata atu tana e marama ra i ta tatou ka marama.

40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. E “puapinga kore” ua te au pirianga ki te poritiki e te au itoro. Kare rava e puapingaia i te irinaki ki te reira.

42:18, 19; 43:8. Ko te kopae anga i te Tuatua a te Atua tei tataia e te ariu ke anga i to tatou taringa mei tana ikuikuanga na roto i “te tavini akono meitaki e te pakari” te riro ra ei matapo e te taringa turi i te pae vaerua.​—Mataio 24:45.

43:25. Te tapara ra a Iehova i te au tuatua kino no tona uaorai anoano. I to tatou matara anga mai mei te tuikaa ki te ara e te mate e te rauka anga te ora ko te tuanga ruaia i te akatapuanga i to Iehova ingoa.

44:8. Tei ia tatou te turuanga a Iehova, tei tinamou e te ngaueue kore mei te mato rai. Auraka rava tatou e mataku i te akakitekite aere i tona taoonga Atua!​—2 Samuela 22:31, 32.

44:18-20. Te akamorianga itoro e akairoia no te viivii o te ngakau. Auraka tetai apinga e mono i te ngai o Iehova i roto i to tatou ngakau.

46:10, 11. Ko te kite i te akariro anga i ‘tana uaorai tuatua kia mou,’ koia oki, kia akatupu i tona akakoroanga, e akapapu anga tikai ia i to Iehova taoonga Atua.

48:17, 18; 57:19-21. Me akara tatou kia Iehova no te akaora anga, te akavaitata anga kiaia, e te akorongo anga ki tana au akauenga, ka maata to tatou au mei te au vai tae ua ra e ta tatou au angaanga tuatua tika ra ka maata rai mei te ngauru moana ra. Te aronga kare i akarongo ki te Tuatua a te Atua ka riro mai mei “te tai oripu ua nei.” Kare o ratou au.

52:5, 6. Kua manako tarevake te au Babulonia e e paruparu ua te Atua mou. Kare ratou i kite i to Iehova mareka kore no tona au tangata e ko te tumuia i to Iseraela tuikaa anga. Me rokoia tetai ke e te tumatetenga, auraka tatou e viviki ua i te manako e eaa ra te reira i tupu mai ei.

52:7-9; 55:12, 13. E toru a tatou au tumu anga kia o rekareka atu ki roto i te angaanga tutu anga i te Patireia e te akariro anga i te tangata ei pipi. E manea to tatou vaevae ki te aronga akaaka te pongi ra i te pae vaerua. Te kite nei tatou ia Iehova ma “te mata e te mata,” me kore te rauka ra tetai pirianga vaitata kiaia. Te rekareka katoa nei tatou i te puapinga anga i te pae vaerua.

52:11, 12. E tau ei i te apai “i te au āriki a Iehova”​—tana au apinga no te angaanga tapu—kia ma tatou i te pae vaerua e te tu akono tau.

58:1-14. E puapinga kore ua te au akatietie anga pikikaa no te tu akono tau e te tuatua tika. Kia maata te au tuatua tika a te aronga akamori mou no te akono tau i te Atua e te au angaanga no te aroa taeake.​—Ioane 13:35; 2 Petero 3:11.

59:15e-19. Te akara maira a Iehova i te au angaanga a te tangata e ka akao mai i tona uaorai tuatau tau.

KA ‘RIRO OKI AIA EI KORONA MANEA’

(Isaia 60:1–​66:24)

I te tou anga ki te akaoki akaou anga mai i te akamorianga mou i te tuatau i taito ra pera katoa i to tatou tuatau nei, te akakite ra a Isaia 60:1 e: “Ka tu ki runga, kia mārama koe, kua tae mai oki toou mārama, e kua iti mai te kakā o Iehova ki runga ia koe.” “E riro oki [a Ziona] ei korona manea i te rima o Iehova.”​—Isaia 62:3.

Kua pure a Isaia kia Iehova no tona iti tangata tei tataraara i te tuatau o to ratou tuikaa anga i Babulonia. (Isaia 63:15–​64:12) I muri ake i te akaaite tuke anga i te au tavini mou ki te au tavini pikikaa, kua akakite te peroveta e akapeea a Iehova i te akameitaki anga i te aronga te tavini ra Iaia.​—Isaia 65:1–​66:24.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

61:8, 9—Eaa te “koreromotu mutu kore,” e koai te “au uanga”? E koreromotu ou teia ta Iehova i papau ki te au Kerititiano akatainuia. Ko te “au uanga” ko te “mamoe ke atu”​—te au tangata e mirioni ua atu tei akarongo mai ki ta ratou karere.​—Ioane 10:16.

63:5—Akapeea to te Atua riri i te turu anga iaia? Te riri o te Atua e manako ngakau akatereia​—e riri tu tika tona. Te turu ra e te akakeu ra tona riri iaia kia tuku i tana au akava anga tika.

Au Apiianga no Tatou:

64:6. Kare e rauka i te au tangata apa i te akaora ia ratou uaorai. No runga i te tapokiangaara, ta ratou au angaanga tuatua tika ra ka riro mai mei te au kakau repo rai.​—Roma 3:23, 24.

65:13, 14. Ka akameitaki rai a Iehova i tona au tavini akarongo mou, ka akamerengo maata i to ratou anoano pae vaerua.

66:3-5. Ka riri a Iehova i te tu pikikaa.

“E Rekareka ra Kotou”

Mei teaa ra te akapumaana anga te au totou no te akaoki akaou anga no te au ngati Iuda akarongo mou te noo ra ei au tuikaa i Babulonia! “E rekareka ra kotou,” i karanga ai a Iehova, “e e rere ua i te rekareka e tuatau ua atu, i taku e anga nei: i na oki, te anga nei au ia Ierusalema ei akapaapaa anga, e tona ra iti-tangata ei rekareka anga.”​—Isaia 65:18.

Te noo katoa nei tatou i tetai tuatau koropiniia te enua e te poiri e te pa enua e te poiri tangotango. (Isaia 60:2) Tei konei oki te tuatau “kino maata.” (2 Timoteo 3:1) No reira, e akamaroiroi anga maata kia tatou ta Iehova karere no te ora tei orongaia mai i roto i te puka Pipiria o Isaia.​—Ebera 4:12.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 2 No tetai uriurianga ia Isaia 1:1–​35:10, e akara “E Mea Ora te Tuatua a Iehova​—Au Manako Maata mei te Puka a Isaia​—I” i roto i te itiu o Te Punanga Tiaki, o Titema 1, 2006.

[Tutu i te kapi 8]

Kua kite ainei koe i te tumu tikai i pure ei a Hezekia kia akaoraia mai mei to Asura ra?

[Tutu i te kapi 11]

“Te manea o te vaevae o te karere ki runga i te maunga, o tei apai mai i te tuatua meitaki ra!”