Au Uianga a te Aronga Tatau

Ka tau ainei te Kerititiano kia kopae i te au mea inu e te au kai e kavene (caffeine) to roto?

Kare te Pipiria e arai ana i te au Kerititiano auraka e inu i te kaope, te ti, te tiaokereti, te maté, e te soda e kavene to roto. Inara, te oronga maira te au Tuatua Tapu i tetai au kaveinga te ka tauturu ia tatou i te rave i te au ikianga pakari. Ka akamanako ana tatou na mua e no teaa ra te tangata e kopae ei i te au apinga inu e te au kai e kavene to roto.

Tetai tumu maata koia oki te manakoia ra e e apinga akakona te kavene te ka akatuke i te tu o te tangata, i te akatupu anga i te kino ki te manako. Ka akatupu katoa te reira i te kaki pangia kore. Te akakite ra tetai puka tauturu na te au pharmacist e: “Ka riro te kai maata i te kavene no tetai tuatau roa i te takore i te maroiroi o te kopapa i te kopae, e i te akamatau i te kopapa ki te reira. Penei ka tupu mai tetai au akairo no tei akangereia te kopapa, mei te mamae upoko, te riririri, te ruketekete, te manako apiapi, e te anininini no tei akaruke poitirere ua i te kai i te kavene.” Kua manakoia e kia kapitiia atu te au akairo no te akarukeanga i te kai i te kavene ki roto i te puka Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, kapiti mai etai au akairo ke no te akarukeanga i te kai apinga akakona. No reira, te marama uaia ra e eaa tetai au Kerititiano i manamanata ai no te mea te inangaro ra ratou i te kopae kia kore e matau i te kai i te apinga akakona e te anoano ra ratou i te akaari i te tu akono meitaki.​—Galatia 5:23.

Te irinaki ra tetai aronga e ka takino te kavene i te oraanga kopapa o te tangata me kore o tetai pepe kare i anauia ake. Te anoanoia ra te au Kerititiano kia inangaro i te Atua ‘ma to vaerua katoa,’ no reira kare ratou e rave ana i tetai ua atu apinga te ka riro ei akapoto mai i to ratou oraanga. E i te mea e te akaueia maira ratou kia aroa atu i to ratou tangata tupu, e akaatea mai ana ratou mei te au apinga te ka riro ei takino i tetai pepe kare i anauia ake.​—Luka 10:25-27.

Te tau ra ainei taua au manako manamanata ra no te oraanga kopapa? E manamanata tetai e vai nei no runga i te pirianga o te au maki tukeke ki te kavene. Te ripoti katoa ra tetai aronga kimikimi e e mea meitaki te kaope. I te mataiti 2006, kua ripoti mai te Time e: “Kua akakiteia mai e te au kimikimianga i mua atu, e ka taki atu te [kavene] ki te maki cancer o te vairanga mimi, te toto kake e etai atu au maki ke. Tetai kimikimianga tei oti ua akenei kare te reira i patoi anake ua i te maataanga o taua au mea ra, kua kitea katoaia mai ia ratou tetai au meitaki puapinga o te kavene. I te akaraanga tei roto i te kavene tetai au mea te ka paruru i te ate kia kore e kino, i te maki Parkinson, te toto vene, te Alzheimer, te toka i roto i te ngai vairanga au, te manako taitaia e penei tetai au tu maki cancer katoa.” No runga i te taangaanga anga i te kavene, kua ripoti mai tetai nuti pepa e: “Ko te mea maata​—kare i te mea ngata i te marama atu​—koia oki kia tau ua.”

Ka anoanoia te au Kerititiano ravarai kia rave i ta ratou uaorai ikianga tei akanooia ki runga i tana uaorai marama anga i te akakiteanga e vai nei no runga i te kavene e no runga i te au kaveinga Pipiria e o maira. Ei akaraanga, penei ka iki tetai Kerititiano tei nui auraka e kai i te kavene i tona tuatau e nui ra me kua manako aia e ka takino te reira i tana pepe kare i anauia ake. Me ka kite ra tetai Kerititiano e te riro ra te akakore anga i te kavene i te akariririri me kore i te akamaki iaia, penei e mea tau auraka aia e kai i te kavene, no tetai tuatau. (2 Petero 1:5, 6) E mea tau rai kia akangateitei tetai au Kerititiano ke mai i tana ikianga, auraka e maro atu i to ratou manako.

Noatu eaa taau ikianga ka rave no runga i te au apinga inu e te au kai e kavene to roto, e akamanako i te ako a Paulo: “E teianei, te kai ra e te inu ra oki, e te au mea ravarai ta kotou e rave na, e rave anake ïa ma te akakakā i te Atua.”​—1 Korinetia 10:31.