E Akapaapaa ia Iehova e te Putuputuanga
E Akapaapaa ia Iehova e te Putuputuanga
“E akakite au i to ingoa i toku ra au taeake, e akapaapaa au ia koe i roto i te ekalesia ra.”—EBERA 2:12.
1, 2. Eaa te putuputuanga i puapinga roaia ai, e eaa tana angaanga maata?
I ROTO i te tuatua enua, kua kite mai te au tangata tataki tai i te akataeakeanga e te tinamou i roto tikai i te akanoonooanga no te pamiri. Inara, te akataka maira te Pipiria i tetai akanoonooanga ke mai e te rekareka nei te tangata e manganui takapini i te ao katoa i teia tuatau i te akataeakeanga e te tinamou takake rava. Ko te putuputuanga Kerititiano te reira. Noatu me e tuanga koe no tetai pamiri piri vaitata, e te turuturu me kare, ka rauka ia koe kia akaperepere katoa rai i ta te Atua e oronga maira na roto i te akanoonooanga no te putuputuanga. E tika, me te piri ra koe ki tetai putuputuanga no te Au Kite o Iehova, ka rauka ia koe i te akapapu i tetai akataeake anga pumaana taau e rekareka ra i reira e te tinamou taau e kite ra.
2 Kare te putuputuanga e e pupu tamataoraanga ua. Kare te reira i te putuputuanga taokotaianga me kore e karapu e akaputu mai ana te au tangata aiteite ua te tupuanga me kore aiteite ua te au inangaro i roto i tetai tarekarekaanga me kore angaanga rekaia. Mari ra, te tumu maata no te akanoonooanga putuputuanga koia oki ko te akapaapaa i te Atua ko Iehova. Kua roa teia i te tupuanga, mei ta te puka o Salamo e akaketaketa maira. Ia Salamo 35:18, te tatau ra tatou e: “Ka akapaapaa au ia koe i roto i te uipa anga maata ra i reira; ka akapaatu au ia koe i rotopu i te au tangata ririnui.” Mei te reira katoa rai, te akamaroiroi maira a Salamo 107:31, 32 ia tatou e: “Kia akameitaki oki ratou ia Iehova i tona ra aroa, e te au angaanga taka ke nana i te tamariki a te tangata nei. E akateitei ratou iaia i roto i te uipa anga o te tangata ra.”
3. Kia tau ki ta Paulo, eaa te angaanga a te putuputuanga?
3 Te akaketaketa maira te apotetoro Kerititiano ko Paulo i tetai tuanga puapinga akaou no te putuputuanga i tona taikuanga i te reira e ko te “are o te Atua ra, ekalesia o te Atua ora ra, ko te pou e te rangorango o te tuatua-mou ra.” (1 Timoteo 3:15) Ko teea putuputuanga ta Paulo e tuatua ra? I roto i teea au tu e taangaanga ana te Pipiria i te tuatua “ekalesia”? E akapeea te reira i te akakeuanga i to tatou oraanga e te au manakonakoanga? Kia kite mai i te pauanga, e akara matatio ana tatou na mua i te tuatua “ekalesia” i roto i te Tuatua a te Atua.
4. Akapeea te kupu “uipa anga” i te taangaanga putuputuia anga i roto i te au Tuatua Tapu Epera?
4 Te tuatua Epera tei uri putuputuia e “uipa anga” no roto mai i tetai tumu ko te aiteanga e “kapikianga” me kore “kia akaputuputu mai.” (Deuteronomi 4:10; 9:10) Kua taangaanga te tata taramo i te tuatua “uipa anga” no te au angera i te rangi, e ka rauka i te taangaangaia ki tetai pupu aronga kino. (Salamo 26:5; 89:5-7) Inara, e akono putuputu ana te au Tuatua Tapu Epera i te reira ki te ngati Iseraela. Kua akakite mai te Atua e ka riro mai a Iakoba ei “au iti-tangata e manganui ua atu,” e kua tupu rai te reira. (Genese 28:3; 35:11; 48:4) Kua kapikiia, me kore kua ikiia te ngati Iseraela kia riro mai ei “uipaanga o Iehova,” “te uipa anga a te Atua.”—Numero 20:4; Nehemia 13:1; Iosua 8:35; 1 Samuela 17:47; Mika 2:5.
5. Eaa te kupu Ereni e uri uaia ana e ko te “ekalesia,” e e akapeea teia kupu i te taangaangaia anga?
5 Te tuatua aiteite i roto i te reo Ereni e ek·kle·siʹa, no roto mai i nga tuatua Ereni e rua ko te aiteanga e “mai” e te “kapikiia.” Ka rauka te reira i te taangaangaia ki tetai pupu akonoanga kore, mei “taua aronga maata ra” ta Demeterio i akaoripu atu ia Paulo i Ephesia. (Angaanga 19:32, 39, 41) Inara e taangaanga noa ua ana te Pipiria i te reira no te putuputuanga Kerititiano. E uri ana tetai au urianga i teia tuatua e e “pure,” inara te ripoti maira The Imperial Bible-Dictionary e “kare roa [te reira] . . . i akatutu mai ana i te are tikai e akaputu ana te au Kerititiano no te akamorianga.” Te mea umere ra oki, i roto i te au Tuatua Tapu Kerititiano Ereni, te kite maira tatou i te tuatua “ekalesia” i te taangaanga angaia i roto i nga mataara tuketuke e a.
Te Putuputuanga Akatainuia a te Atua
6. Eaa ta Davida raua ko Iesu i rave i roto i te putuputuanga?
6 I te akonoanga i te au tuatua a Davida tei kiteaia ia Salamo 22:22 kia Iesu, kua tata te apotetoro ko Paulo e: “E akakite au i to ingoa i toku ra au taeake, e akapaapaa au ia koe i roto i te ekalesia ra. I tikaʼi iaia kia akariroia mai mei tona au taeake te tu i te au mea katoa ra, kia riro aia ei taunga maata tuatua-mou e te aroa ua, i te au mea a te Atua ra.” (Ebera 2:12, 17) Kua akapaapaa a Davida i te Atua i roto i te putuputuanga o Iseraela taito. (Salamo 40:9) Inara, ki teaa ta Paulo e taiku ra i tona tuatua anga e kua akapaapaa a Iesu i te Atua “i roto i te ekalesia ra”? Ko teea putuputuanga tera?
7. I teea tumu maata i taangaanga ai te Tuatua Tapu Ereni Kerititiano i te kupu “ekalesia”?
7 Ta tatou e tatau ra ia Ebera 2:12, 17 e mea puapinga tikai. Te akaari maira te reira e, i roto i tetai tu kapitianga, e mema a Karaiti no tetai putuputuanga e kua akakite aia i to te Atua ingoa ki tona au taeake. Koai ma te reira au taeake? Ko te aronga e tuanga ratou no te “uanga o Aberahama” te au taeake o Karaiti tei akatainuia e te vaerua tapu, “ko tei rauka katoa te kapiki anga no te rangi maira.” (Ebera 2:16–3:1; Mataio 25:40) Ae, te aiteanga mua no te “ekalesia” i roto i te au Tuatua Tapu Ereni koia oki ko te pupu katoa o te au pipi a Karaiti tei akatainuia ki te vaerua tapu. Teia 144,000 aronga akatainuia ko ratou ‘te ekalesia aronga tama mua ra, i tei tataia te ingoa i te ao ra.’—Ebera 12:23.
8. Akapeea a Iesu i te akakiteanga mai i mua atu i te akamataanga o te putuputuanga Kerititiano?
8 Te akakite maira a Iesu e ka akamataia teia “ekalesia” Kerititiano. Mei tetai mataiti okotai i mua ake i tona mate anga, kua akakite aia ki tetai apotetoro e: “Ko Petero koe; e ki runga i teianei papa e patu ei au i taku ekalesia; e kare rava ïa e rauka i te ngutupa o ade.” (Mataio 16:18) Kua marama meitaki tikai a Petero raua ko Paulo e ko Iesu uaorai teia papa e akakiteia nei. Kua tata a Petero e te aronga tei patuia ei “toka ora ra” no tetai are pae vaerua i runga i te papa, ia Karaiti, e ‘iti-tangata tapu, e aronga okoia; kia akakite ua i te meitaki’ o Tei kapiki atu ia ratou.—1 Petero 2:4-9; Salamo 118:22; Isaia 8:14; 1 Korinetia 10:1-4.
9. I naea te putuputuanga a te Atua i akamata ai i te akaputuia?
9 I naea teia “aronga okoia” i akamata ai i te akaputuia ei putuputuanga Kerititiano? I te Penetekote 33 T.N. te reira i to te Atua riringi mai anga i te vaerua tapu ki runga i te au pipi tei akaputu atu i Ierusalema. I muri mai i taua ra ra, kua oronga a Petero i tetai ako umere tikai ki tetai pupu ngati Iuda e te aronga irinaki ou. Kua puta te ngakau o te manganui no runga i to Iesu mate anga; kua tataraara ratou e kua papetitoia. Ka kite mai tatou i roto i te ripoti Pipiria e e toru tauatini tei rave i te reira, i te riro mai anga i muri akera ei tuanga ou e te tupu maira o te putuputuanga a te Atua. (Angaanga 2:1-4, 14, 37-47) Te tupu maira te reira no te mea e maata te au ngati Iuda e te aronga irinaki ou tei ariki i te tikaanga e kare te Iseraela kopapa i te tuanga akaou no te putuputuanga a te Atua. Mari ra, kua riro mai te au Kerititiano akatainuia te akatutu ra i te “Iseraela [pae vaerua] o te Atua” e ko te putuputuanga mou a te Atua.—Galatia 6:16; Angaanga 20:28, NW.
10. Eaa to Iesu pirianga ki te putuputuanga o te Atua?
10 E taiku putuputu ana te Pipiria i te tuke i rotopu ia Iesu e te aronga akatainuia, mei te takiato tuatua rai ‘no te Mesia ra e te ekalesia.’ Ko Iesu te Upoko o teia putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia e te vaerua tapu. Kua tata a Paulo e “kua akono oki [te Atua ia Iesu] ei upoko i rungao i te au mea katoa i te ekalesia. Ko tona ïa kopapa.” (Ephesia 1:22, 23; 5:23, 32; Kolosa 1:18, 24) I teia tuatau, i te enua nei, e tuanga meangiti ua te vai nei o te toenga o te au mema akatainuia o teia putuputuanga. Inara, papu ia tatou, e te akaperepere ra to ratou Upoko, ko Iesu Karaiti, ia ratou. Tona manako no ratou te akatakaia maira ia Ephesia 5:25: “Mei te Mesia katoa i aroa i te ekalesia, e kua oronga iaia uaorai ei oko.” E akaperepere ana aia ia ratou no te mea te oronga maroiroi ra ratou ‘i te atinga ra, i te akameitaki i te Atua, koia oki ta te vaa nei, i te akapaatu anga i tona ingoa,’ mei ta Iesu rai i rave iaia i te enua nei.—Ebera 13:15.
“Te Ekalesia”—I Roto i Tetai Au Tuanga Ke Mai
11. E taangaanga ana te au Tuatua Tapu Kerititiano Ereni i te kupu “ekalesia” i roto i teea tuanga rua?
11 I tetai au taime, e taangaanga ana te Pipiria i te tuatua “ekalesia” i roto i tetai tu kotingaia me kore tei akataka tikaiia, kare e te tuatua ra te reira ki te pupu katoa o te 144, 000 aronga akatainuia i roto i “te ekalesia a te Atua.” Ei akatauanga, kua tata atu a Paulo ki tetai pupu Kerititiano: “Auraka kotou kia riro ei turorianga, i te ngati Iuda, e te Eleni, e te ekalesia katoa a te Atua.” (1 Korinetia 10:32) I te akaraanga, me rave tetai Kerititiano i Korinetia taito i tetai angaanga tau kore, penei e tumuanga te reira no te turori ke anga i tetai pae. Inara, ka rauka ainei te reira, i te akaturori ke i te au Ereni, au ngati Iuda, me kore te aronga akatainuia katoatoa mei te reira taime mai e tae ua mai ki teia tuatau nei? Kare rava. I te akaraanga i reira te tuatua ra teia irava ‘te ekalesia a te Atua’ ki te au Kerititiano e noo ra i tetai tuatau tikai. Ma te tau i reira, ka rauka i tetai i te tuatua i ta te Atua aratakianga, tauturuanga, me kore akameitakianga i te putuputuanga, te aiteanga ko te au Kerititiano katoatoa i roto i tetai tuatau akatakaia noatu e teiea ratou. Me kore ka rauka ia tatou i te tuatua i te mataora e te au e kiteia ra i roto i ta te Atua putuputuanga i teia tuatau nei, te aiteanga i rotopu i te akataeakeanga Kerititiano katoa.
12. I teea tuanga toru e taangaangaia ana te kupu “ekalesia” i roto i te Pipiria?
12 Te tuanga toru e taangaanga ana te Pipiria i te tuatua “ekalesia” te akonoia ra ki te au Kerititiano katoatoa i roto i tetai tuanga enua. Te tatau ra tatou e: “E au atura te au ekalesia ra i reira, e pini rava ake Iudea katoa e Galilea, e Samaria.” (Angaanga 9:31) Kua tere atu i te okotai pupu o te au Kerititiano i roto i te reira ngai maatamaata, inara pouroa ratou i Iudea, Galilea, e Samaria kua tuatuaia e ko “te ekalesia.” I te akamanakoanga i te numero tei papetitoia i te Penetekote 33 T.N. e i muri poto akera, penei paa kua tere atu i te pupu okotai tei taokotai putuputu ana i roto i te ngai o Ierusalema. (Angaanga 2:41, 46, 47; 4:4; 6:1, 7) Kua tutara a Heroda Ageripa I i Iudea e mate ua atu aia i te mataiti 44 T.N., e te akataka meitaki maira a 1 Tesalonia 2:14 e i mua ake i te mataiti 50 T.N., te vai ra tetai au putuputuanga i Iudea. No reira, me tatau ana tatou e te “takinga-kino [ra a Heroda] i tetai pae o te ekalesia ra,” penei te taiku ra te reira ki te au pupu e manganui e akaputu ra i Ierusalema.—Angaanga 12:1.
13. Eaa te tuanga a tei matauia ta te Pipiria e taangaanga ra i te kupu “ekalesia”?
13 Ko te a, e aka kotingaanga atu rai e tei matauia no te tuatua “ekalesia” te taiku ra ki te au Kerititiano i roto i tetai putuputuanga okotai ua i roto i tetai ngai mei tera rai i roto i tetai kainga. Kua taiku a Paulo i “te au ekalesia i Galatia.” Kua tere atu i te putuputuanga okotai i roto i te reira tuanga maata o Roma. E rua taime kua taangaanga a Paulo i te numero maata atu i roto i te tuatua “au ekalesia” no runga ia Galatia, te kapitiia maira te aronga i roto ia Anetioka, Derebe, Lusetera, e Ikonia. Kua akataoongaia te aronga pakari tau, me kore te au akaaere i roto i teia au putuputuanga nei. (1 Korinetia 16:1; Galatia 1:2; Angaanga 14:19-23) Kia tau ki te au Tuatua Tapu, e “au ekalesia [pouroa te reira] a te Atua ra.”—1 Korinetia 11:16; 2 Tesalonia 1:4.
14. Eaa ta tatou ka taopenga no te taangaanga anga i te kupu “ekalesia” i roto i tetai au irava?
14 I roto i tetai au ngai, e meangiti ua te au pupu i te au uipaanga Kerititiano, tei o meitaki ua ki roto i tetai ngutuare. Noatu rai, te tuatua “ekalesia” kua akonoia ki etai o te reira au pupu. Ko tetai ta tatou i kite mai ko te au putuputuanga i roto i te au ngutuare o Akuila e Peresila, Numepa, e Philemona. (Roma 16:3-5; Kolosa 4:15; Philemona 2) Ka riro teia ei akamaroiroianga ki te au putuputuanga meangitika ua i toou ngai i teia tuatau nei e penei te akaputuputu tamou ra i roto i tetai kainga. Kua ariki a Iehova i te reira au putuputuanga meangitika ua i te anere mataiti mua, e te ariki katoa ra aia i te reira i teia tuatau nei, i te akameitakianga i te reira na roto i tona vaerua.
Akapaapaa te Au Putuputuanga ia Iehova
15. Akapeea te raveanga a te vaerua tapu i te akaariangaia i roto i tetai au putuputuanga o mua ana?
15 Kua kite mai ana tatou e i te akatupuanga ia Salamo 22:22, kua akapaapaa a Iesu i te Atua i rotopu i te putuputuanga. (Ebera 2:12) E kia akapera katoa rai tana au pipi tiratiratu. I te tuatau o te anere mataiti mua i te akatainuia anga te au Kerititiano mou e te vaerua tapu kia riro mai ei au tamariki na te Atua e ei au taeake no Karaiti, kua rauka i tetai pae i tetai raveanga takake a te vaerua. Kua rauka ia ratou i te au ravenga temeio a te vaerua. Tetai au akaarianga o te reira au ravenga koia oki ko te tuatua takake no te kite pakari me kore te kite, te mana kia akaora me kore kia totou, me kore te kite i te tuatua ua i roto i te au reo kitea koreia e ratou.—1 Korinetia 12:4-11.
16. Eaa tetai akakoroanga okotai no te au ravenga temeio a te vaerua?
16 No runga i te tuatua anga i roto i tetai reo ke atu, kua karanga a Paulo e: “E imene au ma te vaerua, e e imene oki au ma te kiteia mai.” (1 Korinetia 14:15) Kua kite mai aia i te puapinga no tetai ke kia marama i tana au tuatua e kia apiiia. Te akakoroanga a Paulo koia oki kia akapaapaa ia Iehova i roto i te putuputuanga. Kua raurau aia i tetai ke tei tu i te au ravenga a te vaerua e: “E aruaru marie na kia ki rava kotou i te reira, kia tupu te meitaki i te ekalesia ra” te aiteanga, ko te putuputuanga e akaari ra ratou i teia ravenga nei. (1 Korinetia 14:4, 5, 12, 23) Te taka meitaki ra, e inangaro to Paulo i te au putuputuanga i tona ngai, i te kite mai anga e i roto ia ratou tataki tai, ka rauka i te au Kerititiano te au atianga i te akapaapaa i te Atua.
17. No runga i te au putuputuanga i toou ngai i teia tuatau, eaa te papu ra ia tatou?
17 Te taangaanga nei e te turuturu nei rai a Iehova i tana putuputuanga. Te akameitaki ra aia i te pupu katoa o te au Kerititiano akatainuia i runga nei i te enua i teia tuatau. Te kiteia ra teia mei te aka putunga kai pae vaerua ta te iti tangata o te Atua e rekareka nei. (Luka 12:42) Te akameitaki nei aia i te akataeakeanga katoa takapini i te ao nei. E te akameitaki nei aia i te au putuputuanga i toou ngai, e te akapaapaa nei tatou i Tei Anga mai ia tatou na roto i ta tatou au angaanga e te au paupauanga akamaroiroi i te pae vaerua. I reira e rauka ai ia tatou te apiianga e te terenianga kia rauka ia tatou i te akapaapaa i te Atua i roto i tetai au atianga mai, me kare tikai tatou i rotopu i to tatou uaorai putuputuanga.
18, 19. Eaa ta te au Kerititiano akono i roto i tetai ua atu putuputuanga e inangaro ra i te rave?
18 E akamanako ana e kua raurau te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano i roto i te putuputuanga i te reira ngai i Philipi, Makedonia e: “E te pure nei au, kia akakiia oki [kotou] i ta te tuatua-tika i tei tupu ia Iesu Mesia ra, kia akakakāia te Atua e kia akameitakiia.” Kapiti mai i roto i te reira to ratou tuatuaanga ki tetai ke, te aronga i vao ake, no runga i to ratou akarongo i roto ia Iesu e to ratou manakonakoanga manea tikai. (Philipi 1:9-11; 3:8-11) Kia tau, kua raurau a Paulo i te au taeake Kerititiano e: “Na roto iaia ra kia oronga ua tatou ki te Atua i te atinga akapaapaa, koia oki, te ua o te vaa ra i te aaki anga ki te katoatoa i tona ra ingoa.”—Ebera 13:15.
19 Te kite maira ainei koe i te rekareka i te akapaapaaanga i te Atua “i roto i te ekalesia ra,” mei ia Iesu rai, e te taangaanga anga i toou vaa i te akapaapaa ia Iehova i mua i te aronga kare i kite mai ake e kare i akapaapaa ake Iaia? (Ebera 2:12; Roma 15:9-11) Ki tetai turanga, ko ta tatou uaorai pauanga penei tei runga i to tatou manako no runga i te tuanga angaanga a to tatou uaorai putuputuanga i roto i ta te Atua akakoroanga. I roto i te atikara e aru maira, ka akamanako tatou i akapeea a Iehova i te aratakianga e te taangaanga anga i to tatou uaorai putuputuanga e eaa ta te reira angaanga i roto i to tatou oraanga i teia tuatau nei.
Maara Ainei ia Koe?
• Akapeea ‘te ekalesia a te Atua,’ e au Kerititiano akatainuia ratou, i te akamata mai anga?
• Eaa tetai atu mataara e toru e taangaanga ra te Pipiria i te tuatua “ekalesia”?
• No runga i te putuputuanga, eaa ta Davida e Iesu, e te au Kerititiano o te anere mataiti mua e inangaro ra i te rave, e akapeea teia i te akakeuanga ia tatou?
[Au Uianga Apii]
[Tutu i te kapi 21]
Ko Iesu te tango o teea putuputuanga?
[Tutu i te kapi 23]
E uipa ana te au pupu Kerititiano ei “au ekalesia a te Atua ra”
[Tutu i te kapi 24]
Mei te au Kerititiano o Penini rai, ka rauka ia tatou i te akapaapaa ia Iehova i roto i te au pupu uipaanga