Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

E Koro “Kua Teatea ïa i Teianei kua Mou”

E Koro “Kua Teatea ïa i Teianei kua Mou”

E Koro “Kua Teatea ïa i Teianei kua Mou”

I te ope roa i te tua tokerau o Marike Tonga, te reira te Toro o Guajira. Tei roto te reira i te tua tokerau o Koromopia e te tua tokerau opunga o Venetuera. Ko te vera pakapaka i te ra e te rava kore i te ua te mea kino roa atu i teia ngai mataataa, e e taeria ana ki te 43 tikiri Celsius te vera. Noatu te tu o te reva, e iti tangata angaanga pakari ra to konei e te aronga tanutanu memeitaki. Na te matangi e angiangi maira no tai e te matangi tinamou i te tua tonga itinga, e akamaru ana i te vera kia tau ua te oraanga, kia mataora te au manuiri i te akara anga i te au ngai taurekareka e te au tapa tai manea.

TUROU, aere mai ra ki te enua o te iti tangata Initia Wayuu. Mei tetai 305,000 te maata o te iti tangata Wayuu, e 135,000 e noo ana i Koromopia. Kua noo ke ana teia iti tangata ki konei i mua roa atu i te akatereanga a te Paniora.

Te kimianga maata no te oraanga o te iti tangata Wayuu e angai manu e te tanutanu. E aere katoa ana ratou e tautai e te okooko ki te au enua i vao mai. E apinga tikai te au vaine i te kite i te rangaranga i te au mea karakara, e e reka ana te au manuiri turoto i te oko i ta ratou au apinga.

Kua kite matau uaia te iti tangata Wayuu no to ratou ngakau tae e te ariki i te manuiri. Inara, te noo katoa nei ratou i roto i te au tuatau “kino maata.” (2 Timoteo 3:1) Tetai kino maata roa atu o ratou e putaua, e te riro ra te reira i te akatupu mai i tetai au manamanata ke atu, mei te kite kore i te tatau e te tata, te mutuonge i roto i te tamariki, te rava kore o te apinga rapakau, e te tamariki apa i te ture i tetai au ngai.

No te au mataiti e manganui, kua tuku ana te au akonoanga o Kerititome i te au mitinari kia noo i rotopu i te iti tangata Wayuu. Tei tupu, kua riro te maataanga i te au apii tereni anga puapii e te au apii e noo ana te tamariki ki reira, na te akonoanga e akaaere. Manganui te iti tangata Wayuu tei ariki i tei kapikiia e e au peu Kerititiano, mei te akamori itoro e te papetitoanga tamariki, inara kare ratou i akaruke ana i te au irinakianga e te au angaanga tei akatumuia ki roto i te au tuatua o mua ana e te au irinakianga maani ua.

Te maataanga i te iti tangata Wayuu e aronga mataku Atua e kua ariu mai ki te tuatua mou o te Pipiria e apii atura te Au Kite o Iehova. Mei te 1980 aere, e itu rai Au Kite Wayuu i Guajira, te noo ra e toru ki Ríohacha, te oire maata. Kapitiia atu ki te Au Kite o taua iti tangata ra, e 20 akaou papuritia ke atu e tutu aere ana i te tuatua meitaki o te Patireia i te reo Paniora.

Karere i Roto i to Ratou Uaorai Reo

Te maataanga i te iti tangata Wayuu e noo ra i Ríohacha e meangiti ua rai ta ratou reo Paniora e tuatua ana i te pae mai i to ratou reo tupuna, i te reo Wayuunaiki. I te akamata anga, kare i maata roa ana te puapinga i roto i te tutu aere anga i te karere o te Patireia. Mei te mea ra e te kopae maira te aronga enua i te arijunas, ta ratou ia e kapiki ana i te aronga kare i te iti tangata Wayuu. Me aere te Au Kite ki to ratou au kainga, ka pau mai te maataanga i roto i to ratou uaorai reo eiaa ra i te reo Paniora. I na e neke ua atu ana te Au Kite ki tetai mai are.

Inara kia tae ki te openga o te 1994, kua tuku atu te opati manga o te Au Kite o Iehova i tetai pupu painia takake, me kore au puapii Pipiria tamou, kia angaanga i roto i te Putuputuanga i Ríohacha. Kua pati te au painia i tetai Kite Wayuu kia apii mai ia ratou i te reo Wayuunaiki. Muri ake i te tamou ngakau anga i tetai au tuatua akamataanga mama ua, kua aere taua au orometua ra ki te ngai ka tutu ei e kua kite vave ua ratou i te tuke maata i roto i te tu o te tangata. Noatu e teetee te tuatua Wayuunaiki a te au puapii Pipiria, kua umere ua ra te au pu ngutuare e kua inangaro i te akarongo mai, e i tetai au taime ka pukapuka reka ua atu rai i roto i ta ratou manga reo Paniora i kite!

“Kua Teatea ïa i Teianei kua Mou”

Kua akaaite te apotetoro ko Paulo i te angaanga Kerititiano i te akariro i te tangata ei pipi ki tetai koro e tatanuia ra, e akaaiteiteanga tei marama meitaki ua te iti tangata tanutanu o Wayuu. (1 Korinetia 3:5-9) Na roto i te tu akatutu, ko te koro o te iti tangata Wayuu “kua teatea ïa i teianei kua mou.”​—Ioane 4:35.

Ko Neil, e tangata Initia Wayuu e noo ana i Manaure, e maki tupu tona mei te anau mai anga. I te mea e kua akaapa aia i te Atua, kua taitaia takiri a Neil e kua inangaro i te tamate iaia. Ko tetai Kite ra, iaia e aere ra na roto i te au oire no tana ngai angaanga, kua akapuapinga atu aia i taua taime ra i te tutu aere mei tera are ki tera are e kua tuatua atu kia Neil no runga i to Iehova Patireia. E 14 rai o Neil mataiti. I te kite anga i te inangaro o Neil, kua akamata atu te Kite i tetai apii Pipiria kiaia. Kua mataora a Neil i te kite no runga i to Iehova tu peretana aroa ua, e i te openga kua ariki aia e kare na te Atua i akatupu i tona maki. Kua pumaana tikai tona ngakau i te tatau anga aia i te taputou a te Atua no tetai enua parataito, kare e maki!​—Isaia 33:24; Mataio 6:9, 10.

I taua taime ra, te manamanata ra te pamiri o Neil ki tetai pamiri ke mai. I te tauta anga kia rauka tetai paruruanga no ratou, kua rave te kopu tangata o Neil i tetai au tu peu matau a te kopu tangata. Kua akakite a Neil: “I te akamata anga, kua mataku au i te tuatua anga ki toku pamiri no runga i toku akarongo ou, te aronga pakari tikai o te pamiri, tei akangateitei maataia.” Kua riri tikai nga metua o Neil i te kite anga e kare aia e inangaro i te aru i te au irinakianga kare i tau i te tuatua tapu e kare katoa aia e rave i te au peu purepure. I reira kua neke atu a Neil ki Ríohacha e kua akamata i te piri atu ki te putuputuanga i reira. E kua papetitoia aia i muri mai. I te 1993 kua akataoongaia aia ei tavini tauturu, e e toru mataiti i muri mai kua riro mai aia ei painia tamou. E oti i te 1997 kua akataoongaia aia ei tangata pakari i roto i te putuputuanga. I te mataiti 2000, kua akamaata atu aia i tana angaanga orometua, na te riro mai anga ei painia takake.

Ka akamanako katoa ana ia Teresa, e vaine Wayuu tei akamata i te apii i te Pipiria ki te Au Kite. Ko Daniel ra, tona tokorua e noo kapiti ua ra raua, kua aviri e kua takinga kino iaia e ta raua au tamariki e toru. Noatu oki e kua akatika aia i muri mai kia apii kapiti raua ko Teresa i te Pipiria, e aru putuputu ua ana aia i tona au oa i te kai kava, i tetai au taime ka pou e a me kore e rima ra. Kua noo putaua i reira tona pamiri. Kua rave tiratiratu atu rai a Teresa i te apii e te aere ki te au uipaanga Kerititiano. Kua riro teia ei tauturu ia Daniel kia kite i te puapinga o te apii i te Pipiria. Inara kua topa tetai tamaiti a raua ki roto i te tikata vai pupu e kua mate no tei pakapaka kino roa. Kapiti mai ki te akakoromaki anga i te mamae otooto i te mate o tana tamaiti, kua rokoia a Teresa e te taomianga mei tona au oa e te au tangata i reira kia aru i te au peu tanumanga kare i tau i te Pipiria.

I taua tuatau ngata ra, kua rauka i teia nga tokorua te tauturu akamaroiroi mei te au mema o te au putuputuanga tei vaitata ua mai. I muri ake i te tanumanga, kua atoro ua mai rai te putuputuanga reo Wayuu i reira i te akapumaana ia raua. No te kite anga i te aroa Kerititiano e taangaangaia ra, kua akakeuia a Daniel kia akameitaki atu i tona turanga pae vaerua. I reira kua akamutu aia i te kai kava e te takingakino ia Teresa. Kua akaipoipo a Daniel raua ko Teresa, e kua akamata aia i te angaanga pakari i te ngaki i tona pamiri. Kua meitaki atu to raua turanga pae vaerua e kua papetitoia i te mataiti 2003. E maata ta raua roa ai au apii Pipiria e rave nei. No te akakitekiteanga meitaki ta Teresa i oronga ki tona pamiri, i teianei kua inangaro ua tona kopu tangata i te akarongo mai ki te Au Kite me atoro atu ratou. Tetai nepiu a Daniel kua riro mai ei papuritia kare i papetitoia, e rua nga tamaine ka akatamariki aia, te apii nei i te Pipiria e te aere ra ki te au uipaanga a te putuputuanga. Te akaari katoa maira te taokete o Teresa tei mate tana tamaiti i te u anga, pera tona pamiri, i te inangaro i te apii i te Pipiria.

Kai Pae Vaerua i Roto i te Reo Wayuunaiki

I te 1998 kua neneiia te puka rikiriki Kia Rekareka i te Oraanga ki Runga i te Enua e Tuatau Uatu! * i roto i te reo Wayuunaiki. Kua riro teia ei apinga puapinga tikai i te tatanu anga i te koro i Wayuu e no te rave i te au apii Pipiria. Kua raveia tetai au akanoonooanga i te mataiti 2003 i te tereni i tetai au taeake kia uri i te au puka a te Au Kite o Iehova ki roto i te reo Wayuunaiki. No te angaanga pakari a tetai pupu aronga uri i Ríohacha, e maata ua atu te au poroutia i rauka mai, ei tauturu i te tupuanga pae vaerua o te au pipi tuatua reo Wayuunaiki.

Mei te mataiti 2001 mai, te uri angaia tetai au tuanga o te porokaramu no te uruoaanga tapere ki roto i te reo Wayuunaiki. E akamaroiroiia ana te aronga apiipii i te Pipiria me akarongo ratou i te porokamu i roto i to ratou uaorai reo. Te tapapa atu nei rai ratou i te tuatau e rave katoaia ai te au nuku Pipiria i roto i te reo Wayuunaiki.

E Koro Uua

E oire a Uribia mei tetai 100 mita i te tua apatokerau o Ríohacha. E 16 papuritia o te Patireia i roto i te Putuputuanga Uribia Wayuu, e maata te tauta pakari ra i te akamaata atu i ta ratou tutuanga ki te au tangata Initia e noo ra i te au ngai i vao mai. Teia ta tetai tangata pakari i roto i te putuputuanga i tuatua no runga i taua au tere akakitekiteanga ra: “Kua atoro atu matou i tetai pama maatamaata mei te taingauru ma rua paa au are akaaka ua te tauu e te au maramarama meangiti ua. E taupare paraa ua to mua i te au are katoatoa tei maaniia ki te yotojolo, te tumu ketaketa o roto ake i te cactus. E paruru te reira i te pamiri e te au manuiri mei te vera pakapaka o te ra. Kua mataora tikai matou i te kite e e maata tei akaari mai i te inangaro, i reira kua akanoonoo matou kia oki akaou mai no te akamata i tetai au apii Pipiria. I te oki akaou mai anga, kua kitea mai ia matou e e maata te aronga kare e kite i te tatau e te tata. Kua akakite mai ratou kia matou e e are apii tetai tei akaruke uaia no te rava kore o te moni i te akaoti. Kua aroa mai te tangata tiaki e kua oronga mai i te tikaanga kia taangaanga matou i tetai pia no te pupu apii tatau e te tata e no te rave i te au apii Pipiria. E ono au tangata Wayuu tei kite i te tatau e te tata e te tere meitaki ua nei ta ratou apii Pipiria. Kua mareka tikai matou i te inangaro tei akaariia mai, no reira kua parani matou kia rave i te au uipaanga i ko i te pama.”

E maata rai te Au Kite kare e no reira mai, tei apii i te reo Wayuunaiki, e te ariki rekareka maataia nei ta ratou tauturu. E varu au putuputuanga i runga i te Toro o Guajira, e e rua nga pupu e tuatua ana i teia reo.

Te kite papuia ra ta Iehova akameitakianga i teia au tautaanga. Kare e ekoko, e maata atu te ka rauka kia raveia i roto i te tutu anga i te tuatua meitaki i rotopu i te au tangata Wayuu. E meitaki roa te manakonakoanga o te aronga e kite ra i to ratou au anoano i te pae vaerua, ia ratou e riro maira ei au pipi Kerititiano. Kia maata ua atu ta Iehova au orometua ka tuku ei tatanu i teia koro, tei “teatea ïa i teianei kua mou.”​—Mataio 9:37, 38.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 18 Neneiia e te Au Kite o Iehova.

[Au Mapu i te kapi 16]

(No runga i teia, akara i te puka)

VENETUERA

KOROMOPIA

LA GUAJIRA

Manaure

Ríohacha

Uribia

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 16]

Wayuu camp below: Victor Englebert