Uua Anga i te Pae Vaerua i te Tuatau Ruaine Anga

‘Ko tei tanumia i roto i te are o Iehova ra, ka ua rai e tae ua atu ki te ruaine anga.’​—SALAMO 92:13, 14.

1, 2. (a) Akapeea te ruaine anga i te akataka putuputuia anga mai? (e) Eaa ta te au Tuatua Tapu e taputou maira no runga i te au tupuanga o ta Adamu ara?

TE RUAINE ANGA​—eaa ta tera tuatua e akamaara maira kia koe? E pakiri karukaru? Turi te taringa? Paruparu te au mero? Me kare ko tetai atu tu o “te au rā kino” tei akataka meitakiia mai i roto ia Koheleta 12:1-7? Me koia ia, e puapinga maata i te akamanako e ko te akatakaanga tei kiteaia i roto ia Koheleta pene 12 te akatutu maira i te ruaine anga, kare e eaa ta Tei Anga mai, ta te Atua ko Iehova, i akakoro mua ana, mari ra ko tei tupu mai no te ara a Adamu ki runga i te kopapa tangata.​—Roma 5:12.

² Te ruaine anga uaorai kare i te mea taumaa, kia ora ua atu rai te umuumuia ra te topa aere ua atu anga o te au mataiti. Ko te tika, e au tu rekaia te tupuanga e te pakari anga no te au mea ora. Te au turanga kino o te ono tauatini mataiti no te ara e te tu apa ta tatou e kite nei takapini ia tatou kare e roa atu ana ka riro ei au mea taito, e ka rekareka te au tangata akarongo katoatoa i tetai oraanga tei akakoroia, kare e taitaia i te ruaine anga e te mate anga. (Genese 1:28; Apokalupo 21:4, 5) I taua tuatau, “kare oki te reira e karanga e, Kua maki au.” (Isaia 33:24) Ka oki akaou te aronga pakarikari ki te au ra o to ratou “ou anga ra,” e “e maata oki te poria o [to ratou] ra kopapa i to te tamariki ra.” (Iobu 33:25) Inara, i teianei, ka akakoromaki ua te katoatoa i te ara ta Adamu i akaruke mai. Inara, kua akameitakiia te au tavini o Iehova na roto i tetai au tu takake ia ratou e ruaine atura.

3. Na roto i teea au tu “ka ua rai [te au Kerititiano], e tae ua atu ki te ruaine anga ra”?

³ Te akapapu maira te Tuatua a te Atua kia tatou e “ko tei tanumia i roto i te are o Iehova ra . . . Ka ua rai ïa, e tae ua atu ki te ruaine anga ra.” (Salamo 92:13, 14) I roto i te reo akatutuanga, kua akanoo te tata taramo i te tuatua mou puapinga maata e tere ei ki mua, e ruperupe ei, e i puapinga ai te au tavini akarongo mou o te Atua i te pae vaerua, noatu e te pakari ua atura i te pae kopapa. E manganui te au akaraanga Pipiria e te au akaraanga o teia tuatau te akapapu maira i teia.

“Kare Rava Aia i Akaruke i te Iero”

4. Akapeea te vaine peroveta ruaine ko Ana i te akaari anga i tona aroa ki te Atua, e akapeea aia i te akameitaki angaia?

⁴ E akamanako ana i te vaine peroveta ko Ana o te anere mataiti mua. E 84 ona mataiti, “kare rava aia i akaruke i te iero, e tika ra i te akamori anga i te Atua, ma te pure e te akakoreanga kai i te po e te ao.” Ei vaine kare tona metua tane i te ngati Levi “no te kopu o Asera,” kare a Ana e noo ana i ko tikai i te iero. E akamanako ana i tana tauta anga kia tae aia ki te iero i te au ra ravarai mei te taime mai o te atinga i te popongi e tae ua atu ki te taime no te atinga i te aiai! Inara, no  tona aroa, kua akameitaki maataia a Ana. Kua akameitakiia aia i te apai anga mai a Iosepha raua ko Maria i te pepe ko Iesu ki te iero kia orongaia kia Iehova kia tau ki te Ture. I te kite atu anga ia Iesu, “kua akapaapaa atura [a Ana] i te Atu, e kua tuatua iora iaia i te aronga katoa i tapapa i te ora i Ierusalema ra.”​—Luka 2:22-24, 36-38; Numero 18:6, 7.

5, 6. Na roto i teea au tu te akaari ra te aronga ruaine e manganui o teia tuatau i tetai tu mei to Ana rai?

⁵ E manganui te aronga ruaine tei rotopu ia tatou i teia tuatau mei ia Ana rai i to ratou aere putuputu anga mai ki te uipaanga, to ratou pati akatenga anga i te akamaata atu i te akamorianga mou, e to ratou anoano maata i te tutu aere anga i te tuatua meitaki. Kua karanga tetai taeake e 80 ona mataiti tei aere putuputu mai ki te au uipaanga Kerititiano ko raua ko tana vaine e: “Kua akatupu maua i te peu i te aere ki te au uipaanga. Kare maua e inangaro i te aere ki tetai ngai ke atu. Te ngai te reira te iti tangata o te Atua, ko te ngai ia ta maua e inangaro ra. Ko te ngai ia e manako pumaana ra maua.” E akaraanga akamaroiroianga tikai no te katoatoa!​—Ebera 10:24, 25.

⁶ “Me tae mai tetai apinga pae vaerua kiaku nei e ka riro au ei tuanga no te reira, inangaro au i te rave i te reira.” Ko te tuatuaia a Jean, e vaine takaua Kerititiano e 80 ona mataiti. “E tika rai, e au tuatau maromaroa toku,” i akakite mai ei aia, “inara eaa te katoatoa ka maromaroa ai me te maromaroa ra au?” Ma te nga mata mataora, kua akakite mai aia i te rekareka no te atoro anga i tetai atu au enua ke no te au atianga akamaroiroianga i te pae vaerua. I roto i tetai tere i tupu ua akenei, kua akakite aia ki tona au oa e, “Kare au e inangaro akaou i te akarakara i te au are ariki; inangaro au i te aere ki te angaanga tutu anga!” Noatu e kare aia i kite i te reo o tera ngai, kua rauka ia Jean i te akakeu i te inangaro o te au tangata to te au tangata ra inangaro i roto i te karere o te Pipiria. Pera katoa, no tetai au mataiti e manganui, kua angaanga aia i te pae i tetai putuputuanga te inangaro maira i te tauturu, noatu e te umuumu maira teia kia apii i tetai reo ou e te aere atu e tai ora i te taime okotai i te aereanga ki te au uipaanga.

Akaoraoraia te Manako

7. I te tuatau o tona ruaine anga, akapeea a Mose i te akakite anga i tona anoano kia pakari ua atu tona pirianga ki te Atua?

⁷ Te au tupuanga i roto i te oraanga te kiteaia ra i te topa aere atu anga te tuatau. (Iobu 12:12) I tetai tua, kare te tereanga i te pae vaerua e aere ua mai no te ruaine anga. No reira, kare e rauka i te irinaki ua ki runga i tetai manga kite tei rauka mai i topa akenei, te tauta ra te au tavini tiratiratu o te Atua kia ‘tupu te kite’ i te au mataiti e aereia maira. (Maseli 9:9) E 80 o Mose mataiti i te akauenga a Iehova iaia. (Exodo 7:7) Te tae anga ki tona tuatau, i te akara anga kua manakoia rai e te tae anga ki taua mataiti ra e mea tuke rai, no te mea kua tata aia e: “Te au rā o to matou au mataiti, e itu ïa ngauru i te mataiti; e kia tae ki te varu i te ngauru i te mataiti i te maroiroi.” (Salamo 90:10) Noatu rai, kare rava a Mose i manako ana e kua pakari roa aia i te apii. I muri ake i te au ngauru mataiti i te tavini anga i te Atua, te rekareka anga i te au akameitakianga e manganui, e te apai anga i te au apainga teiaa, kua pati akatenga a Mose kia Iehova e: “E akakite mai koe kiaku i toou aerenga, e kia kite au ia koe.” (Exodo 33:13) E inangaro ua ana a Mose kia pakari ua atu tona pirianga kia Iehova.

8. Akapeea a Daniela i te taangaanga anga i tona manako i tona 90 anga mataiti, e eaa ra tei tupu mai?

⁸ E kite uaia ana rai te peroveta ko Daniela, penei tei roto aia i tona 90 mataiti, i te akara matariki marie anga i te au tataanga tapu. Ko tana i kite mai i roto i tana apiianga i “te au buka ra”​—penei ake te kapitiia maira ia Levitiku, Isaia, Ieremia, Hosea, e Amosa—​kua akakeu iaia kia kimi ia Iehova na roto i te pure akatenga. (Daniela 9:1, 2) Kua pauia mai taua pure ma te akakiteanga akauruia no runga i te aerenga mai o te Mesia e te tuatau ki mua no te akamorianga ma.​—Daniela 9:20-27.

9, 10. Eaa ta tetai pae i rave kia taangaanga ua atu i te manako?

⁹ Mei ia Mose raua ko Daniela, ka rauka ia tatou i te tauta i te taangaanga i to tatou manako na te akara mou anga ki te au mea pae vaerua i te ka rauka ia tatou. E manganui te rave ra i te reira. Kua tauta a Worth, e tangata pakari Kerititiano e 80 tu ma ona mataiti, i te aru vaitata i te kai pae  vaerua tei tuaia mai e “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45) Kua karanga aia e, “E aka inangaro tikai toku i te tuatua mou, e rekareka tikai toku i te kite anga e akapeea te marama o te tuatua mou i te kaka anga mai.” (Maseli 4:18) Mei te reira katoa rai, kua kiteaia mai e Fred, tei akapou e tere atu e 60 mataiti i roto i te angaanga orometua tamou e, e akakeu anga pae vaerua te reira i te akamata i te au uriurianga Pipiria ki te au taeake irinaki. “E inangaro ana au i te akaoraora i te Pipiria i roto i toku manako,” i nana ai. “Me rauka ia koe i te akaoraora i te Pipiria​—e maani kia maramaia​—e me ka akao koe i taau e apii ra ki te ‘akono anga i te au tuatua tika ra,’ kare i reira e e au potopotonga takake ua taau akakiteanga. Ka kite koe e ka akapeea te potonga tataki tai i te kanapa mai anga i roto i tona ngai tau tikai.”​—2 Timoteo 1:13.

¹⁰ Ia koe e ruaine atura kare e tapupu i te apiianga i te au manako ou e te pakari. Te au tangata e 60, e 70, e 80 o ratou mataiti, kua kite i te tatau me kore i te apii i tetai au reo ke ke. Ko etai o te Au Kite o Iehova kua rave i te reira ma te akakoroanga i te oronga i te tuatua meitaki ki te au tangata no te au pa enua tukeke. (Mareko 13:10) Tei roto a Harry raua ko tana vaine i to raua 60 tu ma mataiti i te iki anga raua i te tauturu i te ngai tutu anga i roto i te reo Potukara. “E tika rai,” i na Harry ei, “e ngata atu tetai angaanga i roto i te oraanga me pakari atu tetai.” Noatu rai, ma te tauta anga e te aruaru anga, kua rauka ia raua i te rave i te au apii Pipiria i roto i te reo Potukara. No te au mataiti e manganui, kua oronga katoa a Harry i te au tuatua i te uruoaanga tapere i roto i tona reo ou.

11. Eaa ra ka akamanakoia ai te au mea ta te aronga pakarikari akarongo mou i akatupu ana?

¹¹ E tika rai, kare i rauka ana i te katoatoa te oraanga kopapa meitaki me kore te au turanga kia ariki atu i taua au akaaoanga ra. Eaa ra, i reira, ka akamanakoia ai e eaa ta tetai aronga pakarikari i rauka mai? E tika rai kare te reira e akakite maira e e tauta te katoatoa kia rauka mai taua au mea ra. Mari ra, na roto i te tu ta te apotetoro ko Paulo i tata ki te au Kerititiano Epera no runga i te aronga pakari akarongo mou ra e: “Ia kotou e manakonako ra e mei teaa ra to ratou tu akono e aru i to ratou akarongo.” (Ebera 13:7, NW) Me ka manakonako tatou i taua au akaraanga maroiroi ra, ka akamaroiroiia tatou kia aru i te akarongo ketaketa te akakeu ra i teia aronga pakarikari i roto i ta ratou tavini anga i te Atua. I te akamarama anga e na teaa i akakeu iaia, kua karanga a Harry e 87 ona mataiti i teianei e, “Inangaro au i te taangaanga meitaki i te toenga o toku au mataiti e kia taangaanga pu tikai ia i roto i te angaanga a Iehova.” Ko Fred, tei taikuia mai i mua akenei, kua kite i te akamerengoanga maata i te akono anga i tana tukuanga angaanga Betela. Kua akakite mai aia e, “E kimi koe e akapeea e rauka ai ia koe i te tavini meitaki ia Iehova e kia aru ua rai i te reira.”

Akono Tau Noatu te Taui Anga o te Au Turanga

12, 13. Akapeea a Barezilai i te akaari anga i te tu akono tau i te Atua noatu kua taui tona au turanga?

¹² I te ariki anga i te au tauianga i te pae kopapa kua riro mai ei mea ngata. Noatu rai, ka rauka i te akaari i te tu akono tau i te Atua noatu e kua taui taua au turanga ra. Ko Barezilai e tangata ngati Gileada tetai akaraanga meitaki no runga i teia. I te 80 mataiti anga, kua akaari aia i te tu takinga meitaki maata kia Davida e tona vaeau, na te oronga anga kia ratou te kai e te ngai noo anga i te tuatau i meameaau ei a  Abasaloma. I te oki anga a Davida ki Ierusalema, kua arataki atu a Barezilai i te pupu ki te Kauvai Ioridana. Kua pati atu a Davida e kia akariroia a Barezilai ei tuanga no tona paepae ariki. Eaa ta Barezilai pau anga? “Kua tae au ki te varu nga[u]ru anga o toku nei mataiti i teianei rā: . . . e kite ainei oki to tavini i taku e kai nei e taku e inu nei? e tika aina oki au kia akarongo i te imene tane e te imene vaine? . . . Ka akara ana ra i to tavini ia Kimihama; koia te ka aere atu i to tere, e taku pu e te ariki; ka rave ei koe i taau e inangaro iaia.”​—2 Samuela 17:27-29; 19:31-40.

¹³ Noatu kua taui tona au turanga, kua rave a Barezilai i tei rauka iaia i te rave i te turu i to Iehova ariki akatainuia. Noatu e kua kite aia e kare tona tongi anga e te akarongo anga i aite ana mei to mua ana, kare aia i riri ana. Kareka ra, na te tuku karapii kore anga e kia rauka ia Kimihama te au akameitakianga tei orongaia mai, kua akaari a Barezilai i tona tu tikai i roto i tona ngakau. Mei ia Barezilai, e manganui te aronga ruaine i teia tuatau te akaari ra i tetai tu karapii kore e te ngakau aroa. Te rave ra ratou i tei rauka ia ratou i te rave i te turu i te akamorianga mou, i te kite anga e “te pereperekavana ra oki te Atua i te reira atinga.” E akameitakianga tikai te aronga tiratiratu i rotopu ia tatou!​—Ebera 13:16.

14. Akapeea a Davida te ruaine atura i te kapiti atu anga i te aiteanga ki te au tuatua tei tataia i roto ia Salamo 37:23-25?

¹⁴ Noatu e e manganui te au taime kua taui te au turanga o Davida i te au mataiti, kua papu iaia e kare roa to Iehova manako no tona au tavini tiratiratu e taui. I te openga o tona oraanga, kua atu a Davida i te imene tei kiteaia i teia tuatau e ko Salamo 37. E akamanako ana ia Davida i roto i tetai tu manako oonu, na te aru anga iaia uaorai na runga i te kinura e te imene anga i teia au tuatua e: “Kua akatinamouia e Iehova te rua-tapuae o te tangata meitaki, e te mareka ra aia i tona aerenga. Inga uaorai aia, kare e topa takiri roa ki raro, no te mea te mou mairā Iehova i tona rima. I vai ou ana au, e teianei kua ruaine; kare ra au i kite i te tangata tuatua-tika i te akaruke angaia, e tona uanga i te pati aere anga i te kai.” (Salamo 37:23-25) Kua tuku mai a Iehova e kia kapitiia mai te akakiteanga i to Davida mataiti ki roto i teia tata taramo tei akauruia. Mei teaa atura te manako oonu tei kapitiia mai ki taua au tuatua ngakau tae ra!

15. Akapeea te apotetoro ko Ioane i te akanoo anga i tetai akaraanga meitaki no te tu akarongo mou noatu kua taui te au turanga e te ruaine anga?

¹⁵ Ko te apotetoro ko Ioane tetai akaraanga meitaki no te tu akarongo mou noatu kua taui te au turanga e te ruaine ua atura. I muri ake i te tavini anga i te Atua vaitata atu ki te 70 mataiti, kua akatuikaaia a Ioane ki te enua ko Patamo ‘no te tuatua a te Atua ra, e no te akakite anga ia Iesu Mesia ra.’ (Apokalupo 1:9) Inara, kare tana angaanga i oti ake. Ko te tika, pouroa te au tataanga i roto i te Pipiria ta Ioane i tata kua tataia i te openga o te au mataiti o tona oraanga. Iaia i runga ia Patamo, kua orongaia te orama umere o Apokalupo kiaia, ko tana ia i tata meitaki mai. (Apokalupo 1:1, 2) Kua manakoia e kua tataraia mai aia ei tuikaa i te tuatau te tutara ra te Emepera Roma ko Nerva. I muri mai, vaitata atu ki te mataiti 98 T.N., penei e 90 me kore e 100 ona mataiti, kua tata a Ioane i te Evangeria e te epititore e toru te taiku ra i tona ingoa.

E Rekoti Ngaro Kore no te Tamou Marie

16. Akapeea te aronga kua kinokino to ratou maroiroi i te komunikeiti i te akaari anga i ta ratou akamori anga ia Iehova?

¹⁶ Ka tupu te au kotinga anga na roto i te au tu  e manganui e na roto i te au manako tukeke. Ei akaraanga, ko etai papaki, kua kinokino katoa to ratou maroiroi i te komunikeiti. Inara, te akaperepere ra rai ratou i te au manako akaperepere no to te Atua aroa e te takinga meitaki. Noatu e kua kotingaia te ka rauka ia ratou i te tuatua ma to ratou vaa, i roto i to ratou ngakau te karanga ra ratou kia Iehova e: “Te maata rava nei toku inangaro i taau ra ture! ko toku ïa maaraara anga i te au rā katoa nei.” (Salamo 119:97) No tana tuanga, kua kite a Iehova i te aronga “tei manako i tona ra ingoa,” e te ariki ra aia e e tuke ake taua aronga ra mei te maata anga o te au tangata, kare e akaari mai ana i te inangaro no tona au tu. (Malaki 3:16; Salamo 10:4) Mei teaa ra te pumaana i te kite anga e te mareka ra a Iehova i te akamanako anga oonu o to tatou ngakau!​—1 Paraleipomeno 28:9; Salamo 19:14.

17. Eaa te mea umere tikai ta te au tavini o Iehova kua roa i te tavini anga i rauka mai?

¹⁷ Auraka e akangaropoina i te tikaanga e ko te aronga tei tavini akarongo mou ana ia Iehova no te au ngauru mataiti kua akatupu i tetai mea umere tikai kare e rauka na tetai mataara ke atu​—e rekoti ngaro kore no te tamou marie. Kua karanga a Iesu e: “E ora ra kotou kia mou tamou marie.” (Luka 21:19) E puapinga tikai te tamou marie kia rauka te ora mutu kore. Ko kotou e te aronga tei “rave i ta te Atua e anoano ra” e kua akapapu mai i to kotou tu tiratiratu i roto i to kotou aerenga oraanga ka rauka i te akara ki mua kia rauka mai “te tutaki i tuatuaia maira.”​—Ebera 10:36.

18. (a) Eaa ta Iehova e rekareka tikai ra i te kite no runga i te aronga ruaine? (e) Eaa ta tatou ka akamanako i roto i te atikara e aru mai nei?

¹⁸ Te akaperepere ra a Iehova i taau tavini anga ngakau katoa noatu e e maata me kore e meangiti ua te ka rauka ia koe i te rave. Noatu e eaa te tupu ra ki “te tangata i vao nei” e ruaine atura tetai, ka rauka i “te tangata i roto” i te akaouia mei tera ra ki tera ra. (2 Korinetia 4:16) Kare e ekokoanga e te ariki maira a Iehova i taau i akatupu ana i te tuatau i topa, inara te taka meitaki tikai ra e te ariki katoa maira aia i taau e rave ra i teianei no tona ingoa. (Ebera 6:10) I roto i te atikara e aru mai nei, ka akamanako tatou i te au tupuanga mamao no taua tu akarongo mou ra.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te akaraanga meitaki ta Ana i akanoo no te au Kerititiano pakarikari i teia tuatau?

• Eaa ra te ruaine anga i kore ei e riro ei tumu akakotinga anga i ta tetai ka akatupu?

• Akapeea te aronga ruaine i te akaari ua atu anga i te akono tau i te Atua?

• Eaa to Iehova manako no te akamorianga ta te aronga ruaine e oronga atura kiaia?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 23]

Kua kite mai a Daniela i roto i “te au buka ra” te roa anga o to Iuda tuikaaanga

[Au Tutu i te kapi 25]

E akaraanga meitaki te aronga ruaine e manganui i to ratou tae putuputu anga ki te uipaanga, te tutu maroiroi aere anga, e te inangaro anga i te kite