“E Matakite ia Kotou i te Morimori Apinga”

“E maata ua oki to te tangata nei apinga, kare oki tei taua apinga nona ra tona ora.”​—LUKA 12:15.

1, 2. (a) Eaa taau i kite mai no runga i te au inangaro e te au aruaru anga a te au tangata i teia tuatau? (e) Akapeea tatou i te akakeuia anga e taua au tu ra?

TE MONI, te ngai, te rongonui, te au angaanga moni tutaki maata, te pamiri​—ko teia tetai o te au apinga e akamanako ra te maataanga o te au tangata ei tumu anga no te oraanga puapinga me kore ei paruru anga no tetai tuatau tinamou ki mua. I te akaraanga i roto i te au enua apinganui e te putaua, kua akamouia te au inangaro e te au aruaru anga a te tangata e manganui ki runga i te au mea kopapa e te puapinga anga. I tetai tua, ko to ratou inangaro i te au mea vaerua​—me e inangaro tetai​—te ngaro viviki ua atura.

² Kua tupu teia mei ta te Pipiria i totou mai. Te karanga ra te reira e: “I te au ra openga ra ka tae mai te au tuatau kikino tei ngata roa no te akono atu.E riro te au tangata ei inangaro ia ratou uaorai, ei noinoi i te moni, . . . ei aronga inangaro i te au mea e navenave ra kare ei aronga inangaro i te Atua, e tutu akono i te Atua ra inara kua pikikaa ia i tona ririnui.” (2 Timoteo 3:1-5, NW) Te noo anga i rotopu i taua au tangata ra i te au ra tataki tai, te taomi putuputuia nei te au Kerititiano mou kia aru i teia tu manako nei e te tu oraanga. Eaa te ka tauturu ia tatou kia patoi atu i te au tautaanga a teianei ao kia ‘kukumi ia tatou ki roto i ta te reira uaorai akatikatika anga’?​—Roma 12:2, The New Testament in Modern English, na J. B. Phillips.

3. Eaa te akoanga ta Iesu i oronga mai kia akamanako tatou i teianei?

³ Ei “Rima Rave Maata e te Akaoti i to tatou akarongo,” kua oronga mai a Iesu kia tatou nei i te au apiianga ririnui no runga i teia. (Ebera 12:2, NW) I tetai atianga, ia Iesu e tuatua ra ki te urupu tangata no runga i etai au tumu akamarama anga i te pae vaerua, kua tamanamanata mai tetai tangata i tana uriurianga manako ma tetai patianga e: “E te Orometua, e tuatua ake ana koe ki taku tuakana, e tua aia i to maua apinga.” I te ariu atu anga, kua oronga atu a Iesu ki te tangata ra​—e te katoatoa te akarongo maira​—i tetai akoanga pakari. Kua akakite aia i tetai akamatakite anga pakari no runga i te morimori apinga e kua akaketaketa atu i taua akamatakiteanga ki tetai akatutuanga te akakeu ra i te manako. E mea tau kia akarongo meitaki tatou ki ta Iesu i tuatua i taua atianga e te akara anga e akapeea tatou e puapingaia ai na te taangaanga anga i te reira i roto i to tatou uaorai oraanga.​—Luka 12:13-21.

Tetai Patianga Kare e Tau Ana

4. Eaa ra kare e tau ana ta te tangata tamanamanata anga ia Iesu?

⁴ I mua ua ake ka tamanamanata mai ei te tangata ra, te tuatua ra a Iesu ki tana au pipi e ki tetai ke kia matakite i te pikikaa, no runga i te mataku kore kia aaki atu i tei tau ki te Tamaiti a te tangata, e te rauka anga mai te tauturu mei te vaerua tapu. (Luka 12:1-12) Papu tikai e e au tumu manako puapinga maata tikai teia te anoanoia ra kia akamanako meitaki te au pipi. Inara, i rotopu i taua ako akakeuanga manako ra, kua tamanamanata mai te tangata ra e kua pati kia Iesu e e akatikatika mai i tetai manamanata, i te akaraanga e manamanata no tetai ngutuare tangata no runga i te au apinga materia. Inara, e apiianga puapinga maata ta tatou ka kite mai no roto mai i teia tupuanga.

5. Eaa ta teia tangata pati anga e akaari maira no runga iaia?

⁵ Kua karangaia ana e “e kitea putuputuia mai ana te tu o tetai tangata na te aerenga o tona au manako iaia e akarongo ra ki tetai akoanga  akonoanga.” Ia Iesu e tuatua ra no runga i te au tumu manako pakari i te pae vaerua, penei te manako ra te tangata e eaa tana ka rave kia rauka mai tetai au mea puapinga i te pae moni. Me e tumuanga tau tikai tona no te manamanata te piri ra ki te tuanga apinga ra, kare i akakiteia mai ana. Penei te tauta ra aia i te taangaanga i to Iesu mana akaaere e te tu ei akava pakari i roto i te au angaanga a te tangata. (Isaia 11:3, 4; Mataio 22:16) Noatu rai e eaa te tu, te akakite maira tana uianga e e manamanata tikai tona​—e ariki anga kore tikai i te au tumu manako i te pae vaerua. Kare ainei e e tumu anga meitaki teia kia akara matatio tatou ia tatou uaorai? Ei akaraanga, i ko i te au uipaanga Kerititiano e ngoie ua i te tuku ua i to tatou manako kia aere ke me kore i te akamanako anga e eaa ta tatou ka rave a muri ake. Kareka ra, e akarongo meitaki tatou i tei tuatuaia mai e e akamanako i te au mataara ka taangaanga tatou uaorai i te akakiteanga kia akameitaki mai i to tatou pirianga ki to tatou Metua i te rangi, te Atua ko Iehova, e ki to tatou au taeake Kerititiano.​—Salamo 22:22; Mareko 4:24.

6. Eaa ra a Iesu i kore ei i ariki i te rave i ta te tangata i pati maira?

⁶ Noatu e eaa tei akakeu i te tangata kia rave i te patianga, kare a Iesu i ariki ana i te rave i te reira. Kareka ra, kua ui a Iesu kiaia e: “E tama, naai au i akariro ei akava e ei tua apinga i o kotou nei?” (Luka 12:14) I te ui anga i te reira, te taiku ra a Iesu ki tetai apinga ta te au tangata i kite meitaki, tei tau ki te Ture a Mose, kua ikiia te au akava i roto i te au oire kia akono i taua au tumu manako tikai ra. (Deuteronomi 16:18-20; 21:15-17; Ruta 4:1, 2) I tetai tua, ko te au mea puapinga maata rava atu ta Iesu e manako maata ra​—ko te akakite anga i te tuatua mou o te Patireia e te apiianga i to te Atua anoano ki te au tangata. (Ioane 18:37) I te aru anga i to Iesu akaraanga, kare e kia akaariu keia e te au manamanata matauia, e taangaanga ra tatou i to tatou taime e te maroiroi i te tutu aere i te tuatua meitaki e kia “akariro i to te pa enua katoa ei pipi.”​—Mataio 24:14; 28:19.

Kia Matakite i te Morimori Apinga

7. Eaa ta Iesu e kite mamao atura no te reira patianga?

⁷ I te kite anga i te au akakoroanga oonu roa atu o te ngakau, kua kite a Iesu e e apinga pakari maata atu tetai te o maira ki roto i te patianga a te tangata no Iesu kia akao mai ki roto i tetai tumu manamanata uaorai. No reira, kare aia i patoi ua atu i te patianga, kua akara ra a Iesu ki te tumu tikai o te manamanata e kua tuatua atu e: “E akono meitaki e e matakite ia kotou i te morimori apinga: e maata ua oki to te tangata nei apinga, kare oki tei taua apinga nona ra tona ora.”​—Luka 12:15.

8. Eaa te morimori apinga, e ka taki atu te reira ki teaa?

⁸ Kare te morimori apinga e e anoano ua kia rauka mai te moni me kore tetai au apinga, e ngai tau ra e te akakoroanga tau to te reira. Kia tau ki ta tetai tikitinari e ko te “anoano maata tikai ia i te apinganui me kore i te au apinga me kore i te au apinga a tetai ke.” Ka o mai te anoano akamerengo kore e te noinoi kia rauka ua te au apinga ra​—penei ake e apinga na tetai ke​—no te akakoroanga e kia rauka mai te reira, kare i akamanako ana i to tetai uaorai ra au anoano me kore te au mea ka tupu ki tetai ke. Ko tetai tangata morimori ra te tuku ra i tetai apinga tana e anoano ra kia akaaere i tona manako e te au angaanga ki tetai turanga e kua akariro tikai i te reira ei atua nona. Kia maara ra e kua akaaite te apotetoro ko Paulo i tetai tangata noinoi ki tetai tangata akamori itoro, kare aia e noo i te Patireia o te Atua.​—Ephesia 5:5; Kolosa 3:5.

9. Na roto i teea au tu e akaariia mai ana te morimori apinga? E oronga mai i etai au akaraanga.

⁹ Ma te umere, kua akamatakite a Iesu “i te morimori apinga.” E tukeke te au tu o te morimori apinga. Kua akapapa mai te ture openga o te Ture Ngauru i etai o te reira, i te akakite anga e: “Auraka rava koe e morimori i te are o to tangata tupu, auraka katoa koe e morimori i te vaine a to tangata tupu, e tona tavini tane, e tona tavini vaine, e tana puakatoro e tana asini, auraka katoa i te au mea ravarai a to tangata tupu ra.” (Exodo 20:17) Kua ki te Pipiria i te au akaraanga no te aronga tataki tai tei topa atu ki roto i te ara kino no runga i te morimori apinga o tetai ua atu tu. Ko Satani te mea mua tei morimori i tetai apinga na tetai ke​—te kaka, te ngateitei, e te mana tei tau no Iehova anake ua. (Apokalupo 4:11) Kua morimori a Eva i te tika anga no te akamanako anga iaia uaorai, e te akavareia anga aia i  roto i teia turanga i akamata ai te au tangata ravarai i te na runga i te mataara o te ara e te mate. (Genese 3:4-7) E au angera te au temoni kare i mareka ana i “ta ratou orai taoonga ra, akaruke iora ra i to ratou nooanga tikai” no tetai apinga kare takiri i tikaia no ratou. (Iuda 6; Genese 6:2) E akamanako katoa ana ia Balaama, Akana, Gehazi, e Iuda. Kare i mareka ua i te au apinga i roto i to ratou oraanga, kua tuku ua ratou i tetai anoano nunui no te au apinga materia kia taangaanga tau kore i to ratou turanga taoonga irinakiia, i te topa atu anga ratou ki roto i te kino e te akapouanga.

10. Akapeea tatou i te ‘akono meitaki ia tatou,’ mei ta Iesu e ako maira?

¹⁰ Mei teaa ra te tau e kua akamatakite mai a Iesu i te morimori apinga ma te au tuatua e kia ‘akono meitaki ia kotou’! No teaa ra? No te mea e ngoie ua no te au tangata i te kite atu e e tangata noinoi me kore e tangata morimori apinga tetai ke, inara e ngata ia ratou i te kite mai e te apa ra ratou uaorai no te reira. Inara, te tou maira te apotetoro ko Paulo e ko “te anoano maata oki i te moni te tumu o te au kino katoa nei.” (1 Timoteo 6:9, 10) Te akamarama maira te pipi ko Iakobo e ko te anoano tarevake ra, me “to ta te anoano tika kore ra, anau maira tana ko te ara.” (Iakobo 1:15) Kia rotai ki ta Iesu akoanga, e mea tau kia ‘akono meitaki ia tatou,’ kare kia akara i tetai ke e me te tano ra tera akatakaanga kia ratou, mari ra kia akara matatio ia tatou uaorai e kia kite e eaa to roto i to tatou ngakau, kia ‘matakite oki tatou i te morimori apinga ra.’

Tetai Oraanga Maata Ua Atu

11, 12. (a) Eaa te akamatakite anga ta Iesu i oronga mai no runga i te morimori apinga? (e) Eaa ra tatou ka akarongo ei ki ta Iesu akamatakite anga?

¹¹ Inara e tumu ke atu tetai e eaa tatou ka matakite ei i te morimori apinga. E akara ana i ta Iesu i tuatua i muri mai: “E maata ua oki to te tangata nei apinga, kare oki tei taua apinga nona ra tona ora.” (Luka 12:15) Te oronga maira teia i tetai umuumu anga tikai kia akamanako tau meitaki i to tatou tuatau anoano maata i te apinganui, me te akaaite ra te tangata i te au apinga nui ki te mataora e te puapinga. Na roto i taua au tuatua ra, te tou maira a Iesu e ko tetai oraanga puapinga tikai e te merengoanga, kare e no ko maiia me kore tei rungaia i taua au apinga materia ra, noatu e eaa te maata.

¹² Inara, penei kare tetai pae e ariki ana. Penei te karanga ra ratou e te akariro ra te au apinga materia i te oraanga mareka maata e te mataora, i reira e puapingaia ai. No reira, kua akamou ratou ia ratou uaorai ki te au angaanga te ka oronga mai te kite kia rauka ia ratou te au mea memeitaki rava e te au apinga erikitoroniki ta ratou e inangaro ra. Kua manako ratou e ka akatupu mai teia i tetai oraanga meitaki. Inara i te akamanako anga i te reira, kare ratou i  marama ana i te tumu manako ta Iesu e akakite maira.

13. Eaa te manako tau no runga i te oraanga e te au apinga ra?

¹³ Kare a Iesu i akara mou ana e me e tano me kore e tarevake te rauka anga te au apinga maata, te akakite papu maira ra a Iesu e ko te oraanga o tetai tangata kare e tei “taua apinga nona ra,” koia oki, te au apinga kua rauka ke ana iaia. No runga i teia, kua kite pouroa tatou e kia ora ua, me kore kia akaora ua i to tatou oraanga, kare e maata rava ana te umuumuia ra. Te umuumu uaia ra te manga kai, tetai apinga aao, e tetai ngai takoto anga ki raro. E maata teia au apinga nei a te aronga apinganui, e penei ka tauta pakari te putaua kia rauka ua mai ta ratou ka anoanoia. Inara, kare e tuke, noatu e e aronga apinganui me kore e putaua, me tae ki te openga o te oraanga ​—ka ope te au mea ravarai. (Koheleta 9:5, 6) No reira, kia puapingaia e kia papu te akakoroanga o te oraanga, kare e kare rava e kia akatumuia ki runga i te au apinga te ka rauka mai i tetai me kore te vai ua ra. Kua akapapuia mai teia manako me akara matatio tatou i te tu oraanga ta Iesu e tuatua ra.

14. Eaa ta tatou ka kite mai mei te tuatua no te “ora” tei kiteaia i roto i te papaanga Pipiria?

¹⁴ Te tuatua anga a Iesu e, “kare oki tei taua apinga nona ra tona ora,” e tuatua tei taangaangaia i konei no te “ora” i roto i ta Luka Evangeria (Ereni, zo·eʹ) te taiku ra, kare ki te tu noo anga o te oraanga, mari ra ki te ora uaorai, e ora i roto i tetai tu tika tikai. * Te karanga ra a Iesu e me e apinganui me kore e putaua tatou, me te noo ra tatou i roto i tetai oraanga puapinga me kore te kimi ngata ra tatou kia rauka ua mai te au mea e anoanoia ra i roto i te oraanga, kare e rauka ia tatou i te akatere pu tikai e eaa te roa e ora ai tatou me kore me ka ora katoa atu rai tatou apopo. Kua akakite a Iesu i roto i tana Tuatua i runga i te Maunga e: “Koai oki to kotou, e tika kia akaroa atu i tona tu, kia apiapi aia, e okotai ake kubiti?” (Mataio 6:27) Te akaari meitaki maira te Pipiria e ko Iehova anake ua “te tumu o te ora,” e koia anake ua te ka rauka i te oronga ki te aronga akarongo mou “te ora mutu kore,” e oraanga ope kore i te rangi me kore i te enua nei.​—Salamo 36:9; 1 Timoteo 6:12, 19.

15. Eaa ra te manganui i tuku ei i to ratou irinaki anga ki runga i te au apinga materia?

¹⁵ Te tou maira te au tuatua a Iesu e e ngoie ua te au tangata i te akatupu i tetai manako tarevake takiri no te oraanga. Noatu e aronga apinganui me kore e putaua, e aronga apa ua te au tangata ravarai inara okotai rai o te katoatoa openga. Kua akakite a Mose e: “Te au rā o to matou au mataiti, e itu ïa ngauru i te mataiti; e kia tae ki te varu i te ngauru i te mataiti i te maroiroi, e riro ra taua maroiroi ra ei roiroi e ei taitaia anga; kare oki e mamia, motu ke atura, rere atura matou.” (Salamo 90:10; Iobu 14:1, 2; 1 Petero 1:24) No teia tumu nei, ko te au tangata kare i tatanu ana i tetai pirianga meitaki ma te Atua kua ariki putuputu i te manako e “e kai tatou, e e inu oki; apopo oki tatou e mate ei,” tei taikuia mai e te apotetoro ko Paulo. (1 Korinetia 15:32) Ko tetai ke, i te manako anga e te poto nei e te papu kore nei te oraanga, te tauta ra i te kimi i te tinamou e te tu ngaueue kore i roto i te au apinga materia. Penei te manako ra ratou e ka rauka i te au apinga materia e manganui i te akariro i te oraanga kia tinamou maata. No reira, i angaanga pakari tikai ei ratou i te akaputu i te apinganui e te au apinga, na te akaaite kite kore anga i taua au apinga ra ki te turanga tinamou e te tu mataora.​—Salamo 49:6, 11, 12.

 Tetai Oraanga Tinamou i Mua

16. I runga i teaa i akatumu koreia ai te puapinga tikai i roto i te oraanga?

¹⁶ Penei e tika rai e ko tetai turanga oraanga teitei​—maata te kai, te kakau, te ngai noo anga, e tetai atu au apinga​—te oronga maira i tetai oraanga meitaki maata me kore ka rauka mai te rapakauanga meitaki atu i te pae maki e te akaroa atu anga i te oraanga o tetai. Inara, e puapinga maata e e tinamou tikai ainei taua oraanga ra? Kare i vaitoia te puapinga tikai i roto i te oraanga ki runga i te numero o te au mataiti ka ora mai tetai me kore ki te maata tikai o te au apinga materia ka rauka i tetai me kore te taangaanga rekareka ra. Kua tou te apotetoro ko Paulo ki te kino no te taangaanga maata anga i taua au apinga ra. Kia Timoteo kua tata aia e: “E ako atu i te aronga apinga maata i teianei ao, eiaa ei ngakau teitei, eiaa oki e irinaki i te apinga maata mou kore, ei te Atua ora ra, ko tei oronga ua mai i te au mea katoa nei ei rave anga na tatou.”​—1 Timoteo 6:17.

17, 18. (a) Eaa te au akaraanga meitaki no runga i te au apinga materia te anoanoia ra kia aru tatou? (e) Eaa tetai parapore a Iesu ka akamanakoia i roto i te atikara e aru maira?

¹⁷ Kare i te mea meitaki i te tuku i to tetai manakonakoanga ki runga i te au apinganui ra no te mea e apinga “mou kore” te reira. E tangata apinganui te pateriareka ko Iobu, inara i te tupu viviki mai anga te tumatetenga, kare i rauka ana i tana au apinga ra i te tauturu iaia; kua ngaro viviki te reira. Ko tona pirianga ketaketa ki te Atua ra tei akaora mai iaia mei roto mai i te au timataanga e te au tumatetenga. (Iobu 1:1, 3, 20-22) Kare a Aberahama i tuku ana i tana au apinga materia maata kia arairai iaia i te ariki atu i tetai tukuanga angaanga ngata no ko mai ia Iehova, e kua akameitakiia aia i te riro anga mai “ei metua no te pa enua e manganui.” (Genese 12:1, 4; 17:4-6) E mea puapinga kia aru tatou i teia e tetai atu au akaraanga. Me e aronga mapu me kore e ruaine, e akara matatio tatou ia tatou uaorai kia kite e eaa tikai te mea puapinga maata i roto i to tatou oraanga e te akanoo ra tatou i to tatou manakonakoanga ki runga i teaa.​—Ephesia 5:10; Philipi 1:10.

¹⁸ E puapinga tikai e te tau meitaki te au tuatua ta Iesu i tuatua ana no runga i te morimori apinga e te manako tau no te oraanga. Inara, e apinga ke atu ta Iesu e akamanako ra, e kua akakite mai aia i tetai parapore me kore akatutuanga ei akakeuanga i te manako, no runga i tetai tangata apinganui neneva. Akapeea taua akatutuanga e tau ei ki to tatou oraanga i teia tuatau, e eaa ta tatou ka kite mai mei te reira? Na te atikara e aru maira e oronga mai i te au pauanga.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Eaa Taau Pau Anga?

• Eaa ta tatou ka kite mai i to Iesu kopae anga i te rave i te patianga a tetai tangata i roto i te urupu tangata ra?

• Eaa tatou ka matakite ei no runga i te morimori apinga, e ka akapeea e rauka ai ia tatou te rave i te reira?

• Eaa ra e kare tei taua au apinga materia ra te tumu anga no te ora?

• Eaa te ka akariro i te oraanga ei mea puapinga tikai e te tinamou?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 23]

Eaa ra a Iesu i kopae ei i ta tetai tangata patianga?

[Tutu i te kapi 23]

Ka taki atu te morimori apinga ki te au tupuanga tumatetenga

[Au Tutu i te kapi 25]

Akapeea a Aberahama i te akaari anga i tetai manako tau no runga i te au apinga materia?