Tua Oraanga

Tavini Anga ia Iehova​—E Tikaanga Ngateitei Aite Koreia

Akakiteia e Zerah Stigers

Kua mate taku tane, toku tokorua tiratiratu i roto i te angaanga orometua tamou, i te 1938. Te akono ra au i tera taime i tetai pepe e tetai tamaiti e tai ngauru mataiti. Noatu e te inangaro ra rai au i te tavini ei orometua tamou, akapeea au i te rave anga i te reira? I mua ake ka akakite atu ei au, ka tua atu au i tetai manga ua no runga i toku oraanga i mua ana.

I MURI poto ua mai i toku anau anga ia Tiurai 27, 1907, i Alabama, Marike, kua neke atu au e toku nga metua e toku ai taeake e toru ki Tiotia. I muri poto ua mai, kua aere atu matou ki Tennessee e oti ki tetai ngai vaitata atu ki Tampa, Florida. Ia matou i reira, i te 1916, kua kite atu au i te teata tutu akatangi anga e “Photo-Drama of Creation.” Koi akamata ua atu rai te pitiniti teata, e kua rekareka tikai te katoatoa i te “Photo-Drama”!

E aronga tatau tikai toku nga metua i The Watchtower e tetai atu au puka Pipiria. Noatu e rekareka ana a Papa i te au puka, kare aia i piri maroiroi mai ana ki te Aronga Apiipii Pipiria, tei kapikiia te Au Kite o Iehova i taua taime ra. Inara, kua apai a mama ia matou tamariki ki te au uipaanga. Ko te tikaanga, i muri poto ua mai i to matou neke anga ki Niles, Michigan, e aere putuputu ua ana matou e tai ngauru maire na runga i te rerue ki South Bend, Indiana, i te aere anga ki te au uipaanga.

Taopenga mai, ia Tiurai 22, 1924, kua papetitoia au ei akairo o toku akatapuanga kia Iehova. I muri poto ua ake, kua akanoonoo a Mama i tana au angaanga kia riro mai ei tangata tutu anga, tei  kapikiia te au orometua tamou o te Au Kite o Iehova i taua taime ra. Kua akatupu tona akaraanga manea e te akaraanga o tetai atu au tangata tutu anga i roto iaku i tetai inangaro kia tomo atu ki roto i te reira angaanga.

Kimi Anga i Tetai Tokorua

I toku aere anga ki tetai uruoaanga maatamaata i Indianapolis, Indiana, i te 1925, kua aravei au ia James Stigers, no Chicago mai. I taua taime rai kua manako mai au ia James ei tavini maoraora no Iehova. E noo ana au mei tetai 160 kiro mita mei Chicago, e no reira kare i te mea mama ua no maua kia atoro i tetai e tetai. I taua tuatau ra, e tai ua rai putuputuanga i roto i te reira oire maata, e e raveia ana te au uipaanga ki roto i tetai pia tutakiia o te are e rua taua. E tata putuputu mai ana a James i te akamaroiroi iaku i te pae vaerua. Kua akaipoipo maua i roto ia Titema 1926, e e tai mataiti i muri mai, kua anau au i ta maua tamaiti mua, ko Eddie.

I muri poto ua mai, kua akamata maua ko James i ta maua angaanga orometua painia. E varu a maua oire i tavini atu ei​—ko Michigan, Louisiana, Mississippi, South Dakota, Iowa, Nebraska, California, e Illinois​—i te kite mai anga i te au mataiti mataora rava o to maua oraanga. I te maki anga a James, i tamanamanataia taua au tuatau mataora ra ei pamiri.

No te makimaki ia James e kare e meitaki akaou ana te turanga i te pae moni, kua oki matou ki Chicago i te 1936 i te noo atu ki toku metua vaine ongai, e e Kite katoa aia. I taua tuatau openga ra o to James maki anga, e te nui ra au ki te rua o ta maua tamariki, kua angaanga au e $1 i te ra i roto i tetai ngai kaikai anga. Ka tauta ua rai toku metua vaine ongai akaperepere kia rava ua ta matou kai, e kare roa aia i rave ana i tetai moni no te reira. Kua akono meitaki tikai aia ia matou.

Mei tetai rua mataiti ia James i te maki anga i mua ake i mate ei aia i te maki encephalitis, te akaeaanga o te roro. Ko Tiurai 1938 taua taime ra. I tona maki anga, kare e rauka ana iaia i te akaoro me kore i te piri atu ki roto i te angaanga orometua mei tera are ki tera are, inara kua akono aia i te atianga ravarai i te tutu atu ki tetai ke. Kia rauka iaku i te tauturu i toku pamiri i te pae o te moni, kua akamutu mai au i te angaanga orometua tamou. E maata taku au angaanga tukeke i rauka mai, pouroa te reira e poto ua te tuatau angaanga.

Kua anau mai ta maua tamaiti ko Bobby ia Tiurai 30, 1938, e varu ra i muri ua ake i mate ei tona papa. Inara, kare toku metua vaine ongai i akatika ana iaku kia aere atu ki te are maki i te oire nei. Mari ra, kua akanoo aia kia aere au ki tetai are maki meitaki atu e kia akonoia au e tona taote. Tei runga ravao, nana i tutaki pouroa i te au pira, ei akakiteanga o te aroa Kerititiano taku i akaperepere maata tikai.

Oki Akaou ki te Angaanga Orometua Tamou

Kua noo ua rai matou ki toku metua vaine ongai e tae ua atu ki te tuatau e tei runga ua mai a Bobby i te rua mataiti, e i taua taime ra e 12 o Eddie mataiti. Noatu e kua anoanoia au kia taui ki toku au turanga ou, te vai ra rai toku inangaro maata kia tavini tamou ia Iehova. I te uruoaanga i Detroit, Michigan, i te1940, kua aravei au i tetai tokorua painia tei akamaroiroi mai iaku kia aere atu ki South Carolina i te painia. E no reira kua oko mai au i tetai motoka Pontiac 1935, e $150 e kua akateateamamao i te neke atu ki reira. I te 1941, te mataiti i tomo atu ei a Marike i roto i te Tamaki II o te Ao, kua teretere atu au e taku nga tamariki tamaroa ki te tua tonga, e kua tomo akaou atu au ki roto i te angaanga orometua tamou.

I to matou neke anga ki South Carolina, kua aere atu matou na mua ki Camden, aru mai ki Little River, e oti ki Conway. I Conway, kua rauka mai toku terera are moe meangitika  ua. Kua akatika mai tetai ona takinga meitaki o tetai ngai pikao penitini kia paka i te pae ua mai i tona ngai pikao anga, kia taangaanga i tona gas e tona uira, e kia taangaanga katoa i te are meangiti o te ngai pikao anga. I te tuatau o te Tamaki II o te Ao, kua kotingaia te penitini, e kare aku penitini i rauka mai ana. E no reira kua oko mai au i tetai patikara takatakai oko mama. E oti, i te 1943, i te akaraanga e e aka angaanga i te painia ua atu rai no te mea kua pou pouroa ta matou moni, kua patiia au kia tavini ei painia takake, e no reira kua tae ua mai taku moni tauturu i te au marama ravarai ei tauturu i te tutaki i te au kaiou. I roto i te au mataiti i aereia, kua tauturu maata tikai a Iehova iaku!

Kare atu e Au Kite i Conway i taua taime ra, e e aka angaanga no te tamariki e au i te aere ki runga i te angaanga orometua ko matou anake ua. No reira kua tata atu au e kua pati atu no tetai taeake painia takake, e i te 1944, kua akameitakiia au ma te piri anga mai o tetai painia meitaki rava​—ko Edith Walker! Kua tavini kapiti maua i roto i te au tuanga angaanga e manganui e 16 mataiti. Inara, ma te tangi, no te makimaki iaia, kua oki atu aia ki Ohio.

Au Akameitaki Anga Kare e Ngaropoinaia

No te au tuatau mataora taku e maara nei no taua au mataiti ra, kare roa e ngaropoina iaku ia Albertha e 13 ona mataiti, tei noo ana i Conway e tei akono i tona mama ruau e tona nga tungane i muri mai iaia. Kua akaperepere aia i te tuatua mou Pipiria taku i apii atu kiaia e kua inangaro i te akakite atu i te reira ki tetai ke. Kua tatanu katoa aia i te arikianga oonu no te tavinianga painia e kua akamata i te painia i muri mai i te karatuati anga mei te apii teitei i te 1950. E 57 mataiti e tere atu i muri mai, te aruaru ra rai aia i te angaanga orometua tamou!

I te 1951, kua tukunaia atu maua ko Edith ki Rock Hill, South Carolina, kia tavini poto ua, e e iti ua te Au Kite e noo ana i reira. E oti kua aere atu maua ki Elberton, Tiotia, e toru mataiti. E oti kua oki akaou mai ki South Carolina, e kua noo au ki reira mei te 1954 ki te 1962. I Walhalla, kua aravei au i tetai vaine pakari turi e ko Nettie tona ingoa, e noo ana aia koia anake ua i roto i tetai ngai i vao mai. I te rave anga i ta maua apii Pipiria, kua tatau aia i te parakarapa i roto i te puka, kua tou atu au ki te uianga no tera parakarapa i te kapi i raro, e oti kua tou atu aia ki te pauanga i roto i te parakarapa.

Me kare aia e marama ana i tetai apinga, kua tata aia i te uianga ki runga i tetai vaanga pepa, e kua tata au i te pauanga i muri akera. I te openga, kua tupu tikai to Nettie arikianga o te tuatua mou Pipiria e kua akamata aia i te aere ki te au uipaanga putuputuanga e te piri katoa anga ki roto i te angaanga orometua mei tera are ki tera are. Koia anake ua tei aere ana ki te ngutupa, inara kare au i mamao ana mei iaia, te maataanga i te taime, tei tetai tua ua mai au i te mataara, papa ua e ua ake ka inangaro aia i te tauturu.

Iaku i Walhalla, mate ua teia motoka takere oku. Kua tupu te atianga kia oko i tetai motoka e $100, inara kare oki aku moni. Kua aravei atu au i tetai Kite e e pitiniti tana, e kua oronga mai aia kiaku e $100 kaiou. I muri poto ua mai, ma te poitirere kua tae mai taku reta mei toku teina i te akakite anga mai e koi kite ua maira toku ai taeake e, i te mate anga to matou papa, kua akaruke mai aia i tetai moni i roto i te pangika. Kua uriuri ratou e ka akapeea ratou i te moni, e kua akatika pouroa ratou kia tuku mai te reira kiaku. E $100 te moni!

Painia Anga e Taku Nga Tamaroa

I to raua tamarikianga, e aru ua mai ana a Eddie raua ko Bobby iaku i roto i te angaanga tutu anga mei tera ngutupa ki tera ngutupa. I taua tuatau ra, kare o te au tangata manamanata no runga i te kai teita, e kare e pakari roa ana te au akakeuanga no te tu akono tau kore. I te akonoanga kia mama ua to matou oraanga e te akamou anga ki runga i te angaanga orometua, kua tauturu iaku i te kopae i  te au manamanata e manganui ta te au metua e aro atu ana i teia tuatau nei i te utuutuanga i ta ratou tamariki kia tavini ia Iehova.

Kua aere a Eddie ki te apii i Camden e oti ua mai aia i te pupu varu, e i muri ake kua inangaro aia i te aru mai iaku i te painia. No etai au mataiti kua mataora maua i ta maua tavini anga painia. E oti kua tupu mai tona inangaro kia angaanga atu ki te opati maata o te Au Kite o Iehova i Brooklyn, New York, te ngai i tavini ei aia mei te 1947 ki te 1957. I te 1958 kua akaipoipo aia ia Albertha, taku tangata apiipii Pipiria mua, e kua riro mai raua ei painia tokorua. Mei teaa tikai te rekareka i te 2004, ia matou toko toru i te aere kapiti atu anga ki te Apii Tavini Anga Painia!

Te maara nei iaku i tera ra tikai i te au mataiti i topa, i rongo ei au ia Bobby e pati ra kia Iehova na roto i te pure kia tauturu mai iaku kia rauka ua i tetai manga penitini kia taangaanga i te motoka i te aere anga ki taku au apii Pipiria. I roto i tona oraanga, kua akaari a Bobby i tetai inangaro no te angaanga orometua, e kua rekareka aia i te angaanga painia no te au mataiti e manganui. Ma te tangi, kua kite katoa mai a Bobby i tetai tumatetenga i roto i te pamiri. I te 1970, e 22 marama i muri ua mai i to raua akaipoipoanga, kua mate tana vaine e ta raua maanga i tona anauanga. E noo vaitata ua ana maua ko Bobby, e e pirianga vaitata tikai to maua.

Te Painia nei Rai!

I te 1962, kua tukunaia atu au ki taku putuputuanga i teianei i Lumberton, North Carolina, e tei konei rai au e 45 mataiti i muri mai. Kua akaoro ua atu rai au i toku motoka e tae rava atu toku mataiti ki te 80 tuma. Tetai pamiri Kite e noo vaitata ua mai ana, e apai ana ratou iaku i teianei ki te au uipaanga putuputuanga e ki vao i te angaanga tutu anga.

E apinga aaere toku e te pereoo oparapara, inara kare au e anoanoia kia taangaanga i te reira, i te mea e ka rauka rai iaku i te aaere ma te kore e tauturu. Te akameitaki nei au ia Iehova no toku oraanga kopapa meitaki tikai, tera ua no teia taime ua nei e manga manamanata toku i toku nga mata. Kare roa au e topa ana i te uipaanga putuputuanga mari ua me e aka maki tikai toku e te tavini nei rai au ei painia tamou makimaki.

I te tavini mataoraanga i roto i te angaanga orometua e 70 mataiti e tere atu, te rauka nei iaku i te karanga tikai e kua tauturu mai a Iehova iaku i te au taime ravarai. * Kua kite mai au e kare au i te tangata kite maata tikai me kore i te tangata angaanga viviki tikai, inara kua kite ua a Iehova i taku ka rauka e taku kare e rauka. Kua rekareka tikai au e kua kite aia e te tauta nei au e kua taangaanga aia iaku.

Te irinaki nei au e te tavinianga ia Iehova ma to tatou maroiroi katoa e puapinga tikai no te mea nana te au mea katoatoa. E te vai ra rai toku maroiroi, kare roa au e iki i te tavini atu i roto i tetai turanga ke mari ra ei painia. Mei teaa tikai teia i te akaperepereanga manea rava! Te pure nei au e kia taangaanga a Iehova iaku e tuatau ua atu.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 13]

Kua taangaanga maua ko taku tane i teia apinga akaoro i roto i te angaanga tutu anga

[Tutu i te kapi 14]

Ko au e taku nga tamaroa i te 1941

[Tutu i te kapi 15]

Matou ake nei ko Eddie e Bobby