Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Apii i Taau Tamariki kia Aroa ia Iehova

Apii i Taau Tamariki kia Aroa ia Iehova

Apii i Taau Tamariki kia Aroa ia Iehova

“Mei te kakao i te rima o te aronga ririnui ra, koia katoa te tamariki o te ou anga ra”​—SALAMO 127:4.

1, 2. Akapeea te tamariki i te akaaiteia anga ki te “kakao i te rima o te aronga ririnui”?

TE AKAPAPA ra tetai tangata ana i te ana i tetai takete. Kua tuku meitaki aia i te kakao ki runga i te taura uti, e ma te akaketaketaanga i te uaua kua amingi aia i tana ana. Noatu te mamae, te akono marie ra aia i te akatano i tana kakao. E oti kua akataa aia i te reira! Ka puta ainei te kakao ki runga i te takete? E manganui te au apinga te akataka maira i te pauanga, kapitiia mai te kite karape o te tangata ana, te turanga o te matangi, e te tu o te kakao.

2 Kua akaaite a Solomona i te tamariki ki tetai “kakao i te rima o te aronga ririnui.” (Salamo 127:4) E akamanako ana e akapeea teia akatutuanga i te taangaangaia anga. E poto ua te tuatau me tuku ana tetai tangata ana i te kakao ki runga i tana ana. Kia puta te takete, ka anoanoia aia kia akataa viviki i te reira. Mei te reira katoa rai, e tuatau poto ua to te au metua i te akatupu ki roto i ta ratou tamariki i te aroa ngakau tae no Iehova. I muri ua ake i nga mea mataiti ua, ka mamaata te tamariki e ka akaruke ratou i te kainga. (Mataio 19:5) Ka puta ainei ia ratou te takete​—koia oki, ka aroa ainei e ka tavini ua atu rai ainei te tamariki ia Iehova me akaruke ratou i te kainga? E maata te au apinga e akataka maira i te pauanga. E toru o te reira au apinga, koia oki ko te kite karape o te metua, te turanga i utuutuia ai te tamariki, e te tu e ariu atura te ‘kakao,’ me kore te tamaiti ki taua terenianga ra. Ka akara matatio ana tatou i teia au mea tataki tai. Te mea mua, ka akamanako tatou i tetai au tu o tetai metua kite karape.

Ka Akanoo te Au Metua Kite Karape i te Akaraanga Meitaki

3. Eaa ka anoanoia ai te au tuatua a te metua kia turuia e te au angaanga?

3 Kua akanoo a Iesu i te akaraanga no te au metua mei tera te tu e, kua taangaanga aia i tana i akakitekite atu. (Ioane 13:15) I tetai tua ra, kua akaapa aia i te au Pharisea, tei “tuatua ua” inara ‘kare i akono ana.’ (Mataio 23:3) Kia rauka i te akakeu i ta ratou tamariki kia aroa ia Iehova, ka anoanoia te au tuatua a te au metua kia rotai ki ta ratou au angaanga. Me kare te au tuatua e turuturuia e te au angaanga, e puapinga kore ua te reira mei tetai ana rai e kare ona taura uti.​—1 Ioane 3:18.

4. Eaa te au uianga ka tau te au metua kia ui kia ratou uaorai, e eaa te tumu?

4 Eaa i puapinga maata ai te akaraanga o te metua? Mei te aronga mamaata rai e kite maira i te aroa i te Atua na te akara anga i te akatutuanga o Iesu, ka kite mai te tamariki i te aroa ia Iehova na te aruanga i te akaraanga meitaki o to ratou au metua. Ka rauka te au taeake o tetai tamaiti i te akamaroiroi i te tamaiti me kore i te “takino i te au tu memeitaki.” (1 Korinetia 15:33NW) I te maataanga o te oraanga o tetai tamaiti, e i roto tikai i te au mataiti puapinga rava, ko te pirianga vaitata, e te akakeuanga maata roa atu ka rauka iaia, koia oki ko tona nga metua. No reira, ka tau meitaki te au metua kia ui kia ratou uaorai e: ‘Eaa toku tu ei oa? Te akamaroiroi ra ainei taku akaraanga i taku tamaiti kia akatupu i te au tu memeitaki? Eaa te akaraanga taku e akanoo ra i roto i te au tuanga puapinga tikai no te pure e te apii Pipiria?’

Ka Pure Kapiti te Au Metua Kite Karape e ta Ratou Tamariki

5. Eaa ta te tamariki ka kite mai mei te pure a te nga metua?

5 E maata te au apinga ta taau tamariki ka kite mai no runga ia Iehova na te akarongo anga ki taau au pure. Me rongo ratou ia koe e oronga ra i te akameitakianga ki te Atua i te au taime kaikaianga e te oronga ra i te au pure i te au tuatau o te apii Pipiria, eaa ta ratou ka kite mai? Penei ka kite mai ratou e na Iehova i oronga mai i ta tatou au apinga pae kopapa​—e kua tau aia kia akameitakiia—​e te apii maira aia ia tatou i te au tuatua mou pae vaerua. E au apiianga puapinga tikai teia.​—Iakobo 1:17.

6. Akapeea te au metua i te tauturuanga i te au tamariki kia kite e te inangaro maira a Iehova ia ratou tataki tai?

6 Inara, me pure kapiti koe ki toou pamiri i tetai atu au atianga i te pae mai i te au kaikaianga e te au apii Pipiria e me uriuri koe i tetai au mea tikai te akakeu ra ia koe e taau tamariki, e maata rava atu taau ka akatupu. Te tauturu ra koe i taau tamariki kia kite mai e e mema a Iehova no toou pamiri, e te manako oonu maira aia ia tatou tataki tai. (Ephesia 6:18; 1 Petero 5:6, 7) Kua karanga tetai papa e: “Mei te taime i anau mai ei ta maua tamaine, kua pure kapiti maua kiaia. Iaia e tupu maira, kua pure matou no runga i te au mea no te pirianga tau e tetai atu au apinga ke te akakeu ra iaia. E tae ua atu ki tona akarukeanga i te kainga i te akaipoipo, kare e tai ra i topa ana e kare matou i pure kapiti ana.” Ka rauka ainei ia koe i te pure kapiti atu ki taau tamariki i te au ra tataki tai? Ka rauka ainei ia koe i te tauturu ia ratou kia akamanako atu ia Iehova ei Oa no ratou, tei oronga mai i ta ratou au apinga e anoano ra i te pae kopapa e te pae vaerua e tei akamanako katoa i to ratou au manako ngakau?​—Philipi 4:6, 7.

7. Kia akataka meitakiia ta ratou au pure, eaa ta te au metua e anoanoia ra i te kite?

7 E tika, kia rauka ia koe i te akataka meitaki i taau au pure, ka anoanoia koe i te kite mai i te au apinga tikai e tupu ra ki roto i te oraanga o taau tamaiti. E akamanako ana i te tuatua a tetai metua tane tei utuutu e rua nga tamariki: “I te openga o te epetoma tataki tai, e ui ana au kiaku uaorai e rua uianga: ‘Eaa te au apinga e manako ra taku tamariki i teia epetoma? E eaa te au apinga meitaki tei tupu i roto i to raua oraanga?’” E te au metua, ka rauka ainei ia kotou i te ui kia kotou uaorai i te reira au uianga e oti kia taiku mai i tetai au pauanga ki roto i te pure ta kotou ka pure e ta kotou tamariki? Me rave koe i te reira, kare e te apii ua ra koe ia ratou kia pure kia Iehova​—Tei Akarongo i te pure—​mari ra kia aroa katoa ratou iaia.​—Salamo 65:2.

Ka Akamaroiroi te Au Metua Kite Karape i te Au Peu Meitaki no te Apii

8. Eaa ra ka anoanoia ai te au metua kia tauturu i ta ratou tamariki kia akatupu i te peu no te apiianga i te Tuatua a te Atua?

8 Akapeea te tu o te metua no runga i te apii Pipiria i te akakeuanga i te pirianga o tetai tamaiti ki te Atua? No tetai pirianga kia tupu e kia ruperupe, kare e ka komakoma ua te nga tangata ki tetai e tetai mari ra ka akarongo katoa raua. Ko tetai mataara e akarongo ana tatou kia Iehova koia oki na te apiianga i te Pipiria ma te tauturu a te au puka tei orongaia mai e te “tavini akono meitaki.” (Mataio 24:45-47; Maseli 4:1, 2) No reira, kia tauturu i ta ratou tamariki kia akatupu i tetai pirianga roa kia Iehova, ka tau meitaki te au metua i te akamaroiroi i te tamariki kia akatupu i te peu no te apiianga i te Tuatua a te Atua.

9. Akapeea te tamariki i te tauturuia kia akatupu i te au peu meitaki no te apiianga?

9 Akapeea te tamariki i te tauturuia kia akatupu i te au peu meitaki no te apiianga? Ae, ko te akaraanga o te nga metua, te apiianga meitaki rava atuia. Te kite putuputu ra ainei taau tamariki ia koe e mataora ra i tetai tatauanga me kore apiianga naau uaorai i te Pipiria? E tika, penei te pou ra toou taime i te akonoanga i taau tamariki, e te kimi manako ra koe e eaa te taime e rauka ai ia koe i te tatau e te apii. Inara e ui koe kia koe uaorai e, ‘Te kite putuputu maira ainei taku tamariki iaku e akara tivi ra?’ Me te tika ra te reira, ka rauka ainei ia koe i te taangaanga i tetai tuanga o tera taime kia akanoo i tetai akaraanga meitaki no ratou no runga i te apii uaorai?

10, 11. Eaa te au metua ka rave putuputu ei i te au uriurianga Pipiria ei pamiri?

10 Ko tetai mataara tau ka rauka te au metua i te apii i te tamariki kia akarongo kia Iehova koia oki na te akono putuputu anga ei pamiri i te au uriurianga Pipiria. (Isaia 30:21) Inara, penei e manako ana tetai pae e, ‘Eaa te tamariki ka anoanoia ai te apii pamiri me te apai putuputu ra to ratou au metua ia ratou ki te au uipaanga putuputuanga?’ E maata te au tumu meitaki. Kua oronga a Iehova ki te au metua i te apainga mua kia apii i ta ratou tamariki. (Maseli 1:8; Ephesia 6:4) Te apii ra te apii Pipiria a te pamiri i te au tamariki e kare te akamorianga, ei akonoanga rave uaia i te ngai tangata, mari ra e tuangaia i roto i te oraanga tikai o te pamiri.​—Deuteronomi 6:6-9.

11 Kapiti katoaia mai, tetai apii pamiri tei akono meitakiia, e oronga ana te reira ki te au metua i tetai atianga kia kite mai i te manako o ta ratou au tamariki no runga i te au mea i te pae vaerua e te tu akono tau. Ei akatauanga, te rikiriki ra rai te tamariki, ka rauka te au metua i te taangaanga i te au puka mei te Learn From the Great Teacher. * Vaitata rai i roto i te au parakarapa pouroa o teia puka apii Pipiria, te patiia ra te au tamariki kia akakite i to ratou manako no runga i te tumu manako e uriuriia ra. Na te akamanakoanga i te au irava e taikuia ra i roto i teia puka, penei ka rauka te au metua i te tauturu i te tamariki kia taangaanga i to ratou uaorai manako kia “kite i te tika e te tarevake.”​—Ebera 5:14NW.

12. Akapeea te au metua i te akatanoanga i te apii pamiri kia tau ki te au anoano o te tamaiti, e eaa taau i kite mai ei puapinga i roto i teia turanga?

12 I taau tamariki e mamaata maira, e akatano koe i te apii ki to ratou au anoano. E akara ana i tetai ravenga i tauturu ei tetai tokorua i ta raua tamariki mapu kia akamanako meitaki i te patianga kia aere ki tetai ura i te apii. Kua karanga te papa e: “Kua akakite maua ki ta maua tamariki e i roto i tetai tuanga o ta matou apii pamiri e tu mai nei, ka akatutu maua ko taku vaine i te tuanga o te tamariki, e ka maani ta maua nga tamaine e ko raua te nga metua. Tei runga ua ia raua e koai te Papa e koai te Mama, inara ka anoanoia te tamariki kia angaanga kapiti i te kimikimianga i te au manako no runga i te reira e kia oronga mai i te aratakianga no runga i te au ura i te apii.” Eaa tei tupu mai? “Kua umere maua i te tu kite o ta maua nga tamaine (i roto i ta raua tuanga e ko te nga metua) i te akamarama mai anga kia maua (ko te nga tamariki) i ta raua au tumu tei akatumuia ki runga i te Pipiria e eaa i tau kore ei i te aere ki te ura,” i karanga ai te papa. “Tetai apinga akaou ta maua i umere mai koia oki ko ta raua au tamanakoanga i oronga mai kia tupau atu i teia tamataoraanga. Kua oronga mai teia i te kite puapinga kia maua no runga i to raua manakoanga e to raua au inangaro.” E tika, te umuumuia ra te tamou marie e te akamanakoanga kia rave putuputuia te apii pamiri e kia tau katoa, inara e puapinga maata tikai te au tutakianga.​—Maseli 23:15.

Akatupu i te Turanga Au

13, 14. (a) Akapeea te au metua i te akanooanga i tetai turanga au i te kainga? (e) Eaa te tupuanga puapinga me akakite tetai metua e kua tarevake aia?

13 Ka puta ake te takete a te tangata ana me akatano aia e me akataa aia i te reira i roto i te au turanga marino. Mei te reira katoa rai, ka kite maata atu te tamariki i te aroa ia Iehova me akatupu te au metua i tetai turanga au i te kainga. “E ruruia oki te tuatua-tika ma te au na te aronga e akatupu i te tuatua au ra,” i tata ei a Iakobo. (Iakobo 3:18) Akapeea te au metua i te akatupu anga i tetai turanga au i te kainga? Ka anoanoia te tokorua akaipoipo kia akono tamou i tetai pirianga akaipoipo ketaketa. Tetai tane e tetai vaine e aroa ra e te akangateitei ra i tetai e tetai, ka puapinga maata atu i te apiianga i ta raua tamariki kia aroa e kia akangateitei i tetai ke, kapiti mai ia Iehova. (Galatia 6:7; Ephesia 5:33) E akamaroiroi ana te aroa e te akangateitei i te au. E ko tetai tokorua te noo au ra tetai ki tetai, ka meitaki atu i te akono i te au taitaia te ka tupu mai i roto i te pamiri.

14 E tika rai, mei te mea e e kare e akaipoipoanga apa kore, kare katoa e au pamiri apa kore i runga i te enua i teia taime nei. Penei i tetai au taime te ngere ra te au metua i te akaari i te ua o te vaerua i te akonoanga i ta ratou tamariki. (Galatia 5:22, 23) Me tupu ana te reira, eaa ta te au metua ka rave? Me karanga raua e kua tarevake raua, ka akaiti ainei te reira i te akangateitei o tetai tamaiti kia raua? E akamanako ana i te akaraanga o Paulo. Kua riro mai aia mei tetai metua pae vaerua rai ki te manganui. (1 Korinetia 4:15) Inara, kua akakite atea ua aia e i rave ana aia i te tarevake. (Roma 7:21-25) Noatu rai, kua akamaata atu tona tu akaaka e tona tu tika i to tatou akangateiteianga iaia, kare i akaiti mai ana i te reira. Noatu tona au tarevake, kua rauka ia Paulo i te tata papu atu ki te putuputuanga i Korinetia e: “E aru mai kotou iaku mei iaku katoa i aru i te Mesia nei.” (1 Korinetia 11:1) Me akakite katoa koe i toou au tarevake, kare e kore ka akakore rai taau tamariki i toou au tarevake.

15, 16. Eaa te au metua ka tereni ei i ta ratou tamariki kia aroa i to ratou au taeake e te au tuaine Kerititiano e akapeea teia i te raveangaia?

15 Eaa akaou atu ta te au metua ka rave i te akatupu i tetai turanga e rauka ai te au tamariki i te aroa ia Iehova? Kua tata te apotetoro ko Ioane e: “Kia karanga tetai tangata e, Te anoano nei au i te Atua, e kare i aroa i tona taeake, e pikikaa aia; ko tei kore e aroa i tona taeake tei akaraia e ia ra, eaa e tikaʼi iaia kia anoano i te Atua tei kore i akaraia e ia ra?” (1 Ioane 4:20, 21) No reira, me tereni koe i taau tamariki kia aroa i to ratou au taeake e te au tuaine Kerititiano, te apii ra koe ia ratou kia aroa i te Atua. Ka tau meitaki te au metua kia ui kia ratou uaorai e, ‘Te akateimaa ra ainei taku au pukapukaanga i te akamaroiroianga me i te akaapaapa ua anga?’ Akapeea koe e kite ei? E akarongo meitaki ki te tu e tuatua ra taau tamariki no runga i te au uipaanga e te au mema o te putuputuanga. Penei te akarongo ra koe ki toou au manako e akaataia ra i roto i ta ratou au tuatuaanga.

16 Eaa ta te au metua ka rave i te tauturu i ta ratou tamariki kia aroa i to ratou au taeake pae vaerua? Te karanga ra a Peter, e papa e rua ana nga tamaroa mapu e: “Mei te rikirikianga mai rai o ta maua nga tamaroa, e pati putuputu ana maua i te au taeake pakari i te pae vaerua kia aere mai e kia kaikai kapiti mai kia matou e kia noonoo mai kia matou i to matou kainga, e e mataora ana matou i te rave anga i te reira. Kua tupu mai ta maua nga tamariki tamaroa ma te piri atu anga ki te au tangata e inangaro ra ia Iehova, e te kite nei raua i teianei e te tavinianga i te Atua ko te mea mataora roa atuia i roto i te oraanga.” Kua karanga a Dennis, tetai papa e rima ana tamariki tamaine, e, “Kua akamaroiroi maua i ta maua tamariki tamaine kia akataeake i te au painia pakari i roto i te putuputuanga, e me kua rauka ia maua kua akamanuiri atu maua i te au akaaere tutaka e ta ratou au vaine.” Ka rauka katoa ainei ia koe i te tauturu i taau tamariki kia akamanako i te putuputuanga ei tuanga akamaata atu i toou pamiri?​—Mareko 10:29, 30.

Te Apainga a te Tamaiti

17. Eaa te ikianga ta te tamariki ka anoanoia kia rave?

17 E akamanako akaou i te akatutuanga o te tangata ana. Noatu tona kite, kare e puta iaia te takete, me kua mingi me kore kua takauri tana kakao. E tika, ka tauta pakari te au metua i te akatikatika i te kakao tei mingi, ei tuatua akatutuanga, na te aruaruanga i te akatikatika i te manako tarevake o tetai tamaiti. Inara i te openga rai, tei runga i te tamariki uaorai i te iki e, me ka akatika ratou i teianei ao kia amingi ia ratou ki to te reira anoano me kore ka tuku ratou e na Iehova e ‘akatikatika i to ratou au arataa.’​—Maseli 3:5, 6NW; Roma 12:2.

18. Eaa te puapinga i ta tetai tamaiti ikianga ki tetai ke?

18 I te mea e e apainga maata ta te au metua kia utuutu i ta ratou tamariki i roto i “te ako anga e te akatikatikaanga manako a Iehova,” te ikianga openga no te tupuanga o te tamaiti, tei runga rai i te tamaiti. (Ephesia 6:4NW) No reira, e te au tamariki, e ui kotou kia kotou uaorai, ‘Ka ariki ainei au i te terenianga takinga meitaki ta toku nga metua e oronga maira?’ Me rave koe i te reira, te iki ra koe i te mataara meitaki rava roa atu no te oraanga. Ka mataora tikai toou nga metua ia koe. Tei puapinga rava atu, te akarekareka ra koe i te ngakau o Iehova.​—Maseli 27:11.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 11 Neneiia e te Au Kite o Iehova.

Maara Ainei ia Koe?

• Akapeea te au metua i te akanooanga i te akaraanga meitaki no te pure e te apii Pipiria?

• Akapeea te au metua i te akatupuanga i tetai turanga au i te kainga?

• Eaa te ikianga ta te tamariki ka rave, e akapeea ta ratou ikianga i te akakeuanga i tetai ke atu?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 28]

Te akanoo ra ainei koe i tetai akaraanga meitaki na taau tamaiti i roto i te apii uaorai?

[Tutu i te kapi 29]

Te akatupu ra te turanga au no te pamiri i te mataora