Tua Oraanga

Kua Kite Au i te Irinaki Pu Tikai ki Roto ia Iehova

Akakiteia e Aubrey Baxter

Tetai aiai Maanakai i te mataiti 1940, kua ta tetai nga tangata iaku, na te moto mai anga iaku e topa atura au ki runga i te one. Te tu ua maira e rua nga akava i te pae mai, inara kare i tauturu mai ana iaku kua tuatua akakino mai ra, e oti kua akameitaki atu i nga tangata akakoro kino. I akamata mai te au mea tei tupu i roto i toku oraanga e tei taki atu ki teia ravenga kino mei te rima mataiti i mua atu, iaku e angaanga ra i roto i tetai maina ko ngarau. I na kia akamarama atu au.

KO AU te toru o e a tamaroa, i anauia au i te mataiti 1913 i Swansea, e oire i te pae tai i New South Wales, i Autireria. Te tae anga toku mataiti ki te rima, kua rokoia te katoatoa i to matou pamiri e te maki matakuia koia te puru Paniora, tei tamate e mirioni ua atu au oraanga i te ao katoa. Te mea mataora ra kua ora pouroa mai matou. Inara i te mataiti 1933, kua tupu te tumatetenga i te mate anga a Mama e 47 ona mataiti. E vaine akono Atua, e i muao kua rauka mai iaia e rua nga voriumu o te puka Light, e tauturu no te apiianga Pipiria e tua aereia ra e te Au Kite o Iehova.

I taua taime ra, te angaanga ra au i roto i te maina ko ngarau. No te mea i tetai au taime e maata te angaanga i ko i taku ngai angaanga, e i tetai au taime e muteki ua, no reira e apai ana au i nga puka ki te angaanga e ka tatau ei na te turama anga ki te mori i tamouia ki runga i toku pare kumete. Kare i roa ana kua kite mai au e kua kitea e au te tuatua mou. Kua akamata katoa au i te akarongorongo ki te au apiianga Pipiria e akakiteia maira e te Au Kite na roto i te ratio. Ei akamaata roa atu i toku rekareka, kua akamata a Papa e toku teina e nga tuakana i te inangaro i te tuatua mou o te Pipiria.

I te mataiti 1935 kua tupu akaou tetai tumatetenga i te rokoia anga toku teina a Billy, e te nimonia e kua mate. E 16 rai ona mataiti. Inara i teia taime, kua riro te manakonakoanga o te tuakaouanga ei akapumaana i toku pamiri. (Angaanga  24:15) Kia pou tetai tuatau, kua akatapu a Papa e toku nga tuakana ko Verner raua ko Harold, e pera katoa ta raua nga vaine i to ratou oraanga ki te Atua. I roto i toku pamiri tikai ko au ua te ora nei. Inara, te ora nei rai te rua o ta Verner vaine ko Marjorie, e te vaine a Harold ko Elizabeth, e te maroiroi nei rai i roto i te angaanga a Iehova.

Apii i te Irinaki ki Roto ia Iehova

No muri mai i te mataiti 1935 i aravei ei au i te Au Kite o Iehova no te taime mua i te tapae mai anga tetai vaine Ukarania na runga i te patikara ki to matou kainga. I te Tapati tei aru mai, kua tae au ki taku uipaanga Kerititiano mua, e e tai epetoma i muri mai, kua piri atu au ki tetai pupu no te angaanga orometua. Kua oronga mai te Kite e akaaere ra i te uipaanga no te angaanga tutuanga i tetai au puka rikiriki e ki toku aka poitirere, kua tonoia atu au ko au anake rai! I ko i taku ngutupa mua, e aka ru tikai toku e vare ua atu au e kia tuera te enua e kia apuku atu iaku! Inara e oaoa ua te tangata ngutuare e kua ariki mai i te puka.

E akakeuanga oonu tikai ta te au irava mei ia Koheleta 12:1 e Mataio 28:19, 20 i akatupu ki runga iaku, e kua inangaro au kia riro mai ei painia, me kore ei orometua tamou. Kua turu mai a Papa i taku ikianga. Noatu kare i papetitoia ake, kua akataka au kia akamata i te ra 15 o Tiurai i te mataiti 1936. I taua ra ra, kua aere atu au ki te opati manga o te Au Kite o Iehova i Sydney, te ngai i patiia mai ei au kia angaanga kapiti ki tetai pupu painia e 12 i Dulwich Hill te oire i vao mai ia Sydney. Kua akamatau ratou iaku ki te taviri akataka rima ua no te titona ta te au painia e taangaanga ra i taua taime ra ei maani varaoa kia akaiti mai te oko o te kai.

Painia Anga i Roto i te Vao Tita

I muri ake i toku papetitoanga i muri mai i taua mataiti ra, kua tukuia atu au ki te tuanga maata o Queensland ma tetai nga painia e rua​—ko Aubrey Wills raua ko Clive Shade. Ta matou au apinga ko te vani o Aubrey, e au patikara, e tetai ponikarapu ei akatangi aere i te au apiianga Pipiria, e kie tei riro ei kainga no matou no te toru mataiti tei aru mai, e toru roi, e kaingakai, e tetai pani auri ei tunu kai. Tetai aiai noku te taime i te tunu kai, manako au i te akapapa i tetai kaikai “manea tikai” tei kairoia te vetitaporo ki te poreti. Inara kare okotai ia matou i rauka ana i te kai i te reira. E oroenua ra tetai i te pae mai i na kua oake atu au i te reira nana. Kua ongi ua aia i te reira, takiri i tona katu e kua aere atu! Te openga rai ia i toku kite tunu kai.

I te taime tei aereia, kua manako matou e e akatuanga i ta matou ngai e angaanga ra ki roto i e toru tuanga, e tai tuanga i te tangata okotai kia viviki i te oti. I te openga o te ra, e mamao roa ana au mei to matou puakapa i te oki mai ki te kainga, e i tetai au taime e moe atu ana au i te po ki ko i tetai au tangata maoraora i vao i te oire. Tetai taime i moe au ki runga i tetai roi manea i roto i te pia manuiri o tetai pama puakatoro, e i tera mai po i takoto ua au ki runga i te taua repo o tetai kapakapa no te aronga arumaki kangakuru (kangaroo) e te au putunga kiri manu pe. E moe putuputu ana au ki roto i te ngangaere. E tai taime, kua koropiniia au mei te ngai mamao mai e te au puakaoa taetaevao (dingos), ka mataku rai koe i ta ratou aue akaevaeva i roto i te poiri. I muri ake i taua po kare au i varea ana e te moe, kua kitea mai e au e kare ko au ta ratou e inangaro maira mari ra ko te au toetoenga kiko manu tei titiriia ki te pae ua mai.

Tutu Anga na Runga i te Motoka Akatangi

Kua taangaanga meitaki tikai matou i te motoka akatangi ei akakite i te Patireia o te Atua. I te oire maata o Townsville i te tua tokerau o Queensland, kua  akatika te akava ia matou kia noo ki roto i te tuanga maata o te oire. Inara kua riro te apii tei rekotiia ei akariri i tetai au mema o te Salvation Army, tei akakite mai e kia aere matou. I to matou patoi anga, e toko rima ia ratou tei aere mai i te ruru i to matou vani. I taua taime ra tei roto au e akataka ra i te au apinga akatangi! Akara anga kare i te mea meitaki kia maro atu i to matou tikaanga, i reira i te akaatea anga taua au tangata ra, kua akaruke matou i taua ngai ra.

I Bundaberg kua oronga mai tetai tangata tei akakeuia, i tetai poti kia matou kia rauka ia matou i te akatangi atu mei te Kauvai Burnett, e tae ra na roto i te oire. Kua akatika atu a Aubrey raua ko Clive na runga i te poti ma te au apinga akatangi e kua noo mai au ki ko i te are ta matou i tarau. Taua po ra, kua tangi pu ua te rekoti o te reo ririnui o Joseph F. Rutherford mei te ngai maata mai o te Au Kite o Iehova, na roto ia Bundaberg, i te akakite i te karere ririnui a te Pipiria. E mea papu roa e, e au taime mataora tikai te reira tei anoanoia te tu mataku kore e te akarongo o te iti tangata o te Atua.

Maata Atu te Au Akaaoanga ta te Tamaki i Akatupu

I muri ua ake i te akamata anga te Tamaki II o te Ao i roto ia Tepetema mataiti 1939, kua uriuri The Watchtower o Noema 1 i te aiteanga o te turanga neutara Kerititiano i roto i te porotiki e te tamaki. I muri mai, kua rekareka tikai au e kua riro mai taua apiianga puapinga ra ei tauturu maata iaku. Inara, e toru mataiti i muri ake i te angaanga kapiti anga, kua tae mai ta matou au tukuanga angaanga keke ko Aubrey, ko Clive, e au. Kua akataoongaia au ei akaaere tutaka i te tua tokerau o Queensland, e tukuanga angaanga tei riro ei timata putuputu ua rai i toku irinakianga i roto ia Iehova.

I roto ia Aukute i te mataiti 1940, kua tavini au i roto i te putuputuanga i Townsville, e a painia i reira​—ko Percy raua ko Ilma Iszlaub * e tungane e te tuaine ko Norman raua ko Beatrice Bellotti. E ono mataiti i muri mai, kua riro mai a Beatrice ei vaine akaipoipo naku. Tetai aiai Maanakai i te oti mai anga tetai pupu o matou i te akakitekite i te pae mataara, i tupu ei te taanga tei taikuia atu i te akamataanga. Inara kua riro teia tu tau kore, ei akamaroiroi roa atu iaku i roto i te angaanga a Iehova.

E rua nga tuaine, ko Una raua ko Merle Kilpatrick, e rave maroiroi ra i te angaanga tutu aere i te tua tokerau. E tai ra tei mataora tikai au i te angaanga kapiti anga kia raua i roto i te angaanga orometua, e kua pati mai raua iaku kia oe ia raua ki tetai tua mai i te kauvai ki te kainga o tetai pamiri tei inangaro i te apii. Tera i reira ka kau au ki ko i te poti tei tapekaia ki tetai tua mai, oe akaou mai, e oti ka apai ei nga tuaine ki tetai tua. Kareka kia tae atu au ki ko i te poti, kare ua e oe! Kua kite matou i muri mai e kua unaia e tetai tangata patoi. Inara kare tana ravenga i tapu ana ia matou. E maata toku au mataiti i angaanga ana ei tangata tauturu i te aronga maremo e te maroiroi nei rai au i te kau. I reira kua takai au i te taura tutau ki runga i toku kopu, kua kika atu i te poti ki tetai tua mai i te nga tuaine, e oti kua kika akaou mai ia raua. Kua akameitaki mai a Iehova i ta matou au tautaanga, no te mea kua riro mai taua pamiri ra tei inangaro i te apii ei Au Kite i muri mai.

Raro i te Marumaru o Iehova

No te au akakoroanga paruru, kua tuku te au vaeau i tetai arai mataara vaitata ua mai ki te oire  ko Innisfail. No te mea te noo ra au i reira, ka tikaia au kia tiki i te au pepa akatika no te tomo ki roto i te oire, tei riro ei mea puapinga maata me atoro mai te au komono no ko i te opati manga o te Au Kite o Iehova. Me apai ia ratou ki tetai tua mai i te arai mataara, e uuna ana au ia ratou ki roto i tetai ngai ngaro i raro ake i te nooanga o muri i toku motoka.

E vaitoia ana te penitini i taua taime ra, e e maata te au apinga akaoro e apinga maani gas tei tukuia ki roto. E rauka ai te akakututu i te matini, ka akangote mai teia apinga i te gas mei roto i te ngarau vera. Me aere au i te po e apai ana au i tetai au pute ngarau tei apapaia ki runga ake i te ngai e pipini ra te taeake i roto. Me tapu i te ngai i araiia te mataara, e akavarenga ana au i te au tiaki na te vaoo anga i te matini kia taka viviki ua e na te akapapu anga e kia vera kino ua atu ei te ngai vairanga ngarau. “Me tamate au i te matini,” i ava maata atu ei au ki te au tiaki i tetai o taua au po ra, “ka kanga au i te vaito no te kairo anga i te gas e te matangi, e e ngata tikai i te akamata akaou.” No te mareka kore i te vera, te turituri, e te auai repo, kua akara viviki ua te au tiaki i te motoka e oti kua tuku ia matou kia aere.

I taua tuatau ra, kua tukuia atu au kia akaaere i tetai uruoaanga i Townsville no te Au Kite i reira. Te vaitoia ra te kai, e e rauka mai ei ta matou e anoano ra ka inangaroia tetai akatikaanga mei te akavanui i reira. I taua taime ra, te uri aere ia ra to tatou au taeake Kerititiano ki roto i te are auri no to ratou turanga neutara. No reira i te pati anga au kia aravei i te akavanui, kua akamanako au e me, ‘E tu pakari ainei teia, me te tatiaeae ua atu nei au i te taika?’ Noatu ra, kua aere atu rai au mei tei akaueia mai.

Iaia e noo ra i muri i tetai kaingakai maatamaata, kua pati mai te akavanui iaku kia noo ki raro. I te akakite anga atu kiaia i te akakoroanga o toku tere, kua maitu iora aia e kua akara matariki ua mai iaku. E oti kua akamaru mai e kua ui mai e, “Eaa te maata o te kai taau ka inangaro?” Kua oake atu au i te papaanga no nga mea apinga iti ua tei anoanoia tikai. Kua akara aia i te reira e kua karanga mai e: “Akara anga kare e rava. E ngari ake paa e tataki rua atu matou i te reira.” Kua akaruke au i tona opati, ma te akameitaki oonu ia Iehova, koia i apii mai iaku i tetai apiianga akaou o te irinaki i roto iaia.

I roto ia Tianuare mataiti 1941 kua araiia te angaanga a te Au Kite o Iehova i Autireria. E maata te tangata tei tarotokaka ia matou e tei akaapa katoa mai e te aroro ra matou no te Tiapani! Tetai taime, e rua nga motoka ki i te au akava e te au vaeau tei tomo poiri ua ki roto i te Pama Patireia, e potonga enua i runga i te Atherton Plateau ta matou i oko mai ei tanu kai. E mori pata tikinara ta ratou e kimi ra tei tapepeia e te taangaanga ra matou ei tuku tikinara ki te enemi. Kua akaapa katoaia matou i te tanu i te koni na roto i te tu o te tukuanga karere muna te ka rauka ua kia tatauia mai mei runga i te pairere! Inara e pikikaa ua rai teia au tapepeanga.

No te araianga, kua anoanoia matou kia matakite​—e kia kikite ma te karaperape​—me tua i te au puka. Ei akaraanga, i te tukuia mai anga te puka Children, kua rave mai au e tai pia i Brisbane, kua aere atu ki te tua tokerau na runga i te rerue, e kua vaoo i tetai au puka i te au ngai tapuanga e putuputuanga to reira. Ei akavarenga i te aronga tutaka o te akava e te vaeau kia kore e vai i te pia, kua apai au i tetai keke koi punupunu e kua tapekapeka i te reira ki runga i te pia i mua ake ka tae atu ei. Noatu e mama ua, kare rava taua ravenga ra e puapinga kore ana. Ki te rekarekaanga o to Iehova iti tangata, ko te araianga​—tei akatakaia e te akavaanga o te ture e “kare i tau i te ture, kare i kimi meitakiia, e te teiaa”​—kua takoreia te reira i roto ia Tiunu mataiti 1943.

Kapikiia no te Angaanga Vaeau

I te mataiti i muao, kua kapikiia mai a Aubrey Wills, Norman Bellotti, e au no te angaanga vaeau. Kua otaia mai a Aubrey raua ko Norman e tai epetoma i mua ake iaku e kua akautungaia e ono marama i roto i te are auri. I taua taime ra, kua raveia e te opati mere te au makatini Watchtower tei tukuia ki te Au Kite tei matau uaia, kare ra i raveia te au mea tei tukuia ki tetai aronga tatau ke atu. Ta matou angaanga koia oki kia kimi i tetai o teia au tangata, kopi mai i te au makatini, e ka tua ai i te au kopi ki te au taeake Kite. Na roto i teia mataara, kua rauka putuputu ua rai ta matou kai pae vaerua.

I te tukuia mai anga taku utunga ono marama, i reira rai kua tuku atu au i tetai patianga patoi i te reira, mei tei ikuikuia mai e te opati manga i Sydney. To matou akakoroanga kia akaroa atu i te  tuatau e tukuia mai ei te utunga e na te rauka roa mai anga tetai tangata ei akono i te angaanga. Kua taangaanga au i toku turanga rangatira i te atoro i tetai papaki o te Au Kite e 21 tei akamouauriia i te tua tokerau o Queensland. Tei roto te maataanga i te are auri okotai, e ko te tiaki i reira e makitakita tikai aia ia matou. I te akamaara atu anga au iaia e te atoro ua maira te orometua o te au akonoanga ke i to ratou au tangata i reira, kua riri tikai aia. “Naringa tei iaku te tika,” i vaa maata mai ei aia, “ka akatupati pouroaia te Au Kite o Iehova kia pupuiia!” Kua taki viviki atu te au tiaki iaku ki vao.

I te tae anga te taime no taku patianga no te oroanga, kua rauka mai toku roia mei tei akaueia e te ture. Ko te tikaanga ra oki, naku rai i rave i taku oroanga, tei anoanoia kia irinaki mou tikai ki runga ia Iehova. E kare rava aia i akataitaia ana iaku. (Luka 12:11, 12; Philipi 4:6, 7) Te mea umere, kua puapingaia te patianga no te mea kua kiteaia mai tetai au tarevake o te karaka i roto i te au pepa akaapaanga!

I te mataiti 1944, kua tukuia atu au ki tetai kotinga maatamaata tei kapiti katoatoa mai te tua Tonga o Autireria, te tua tokerau o Victoria, e te oire maata o New South Wales ko Sydney. Tera mai mataiti, kua raveia tetai kamupeini i te ao katoa no te tuatua anga ki te papuriki, e kua anoanoia te au vaa tuatua katoatoa kia akapapa i tana uaorai akoanga, i te akatumu anga i te reira ki runga i tetai papaanga okotai ua kapi tei orongaia atu. Kua riro te oake anga i tetai akoanga no te okotai ora i te akatupu mai i tetai akaaoanga ou, inara kua rave rai matou i te reira ma te irinaki pu tikai ki roto ia Iehova, e kua akameitaki mai aia i ta matou au tautaanga.

Akaipoipoanga e te Au Apainga Ou

I roto ia Tiurai mataiti 1946, kua akaipoipo maua ko Beatrice Bellotti, e kua tavini kapiti maua ei nga painia. To maua kainga e karavani me kore e terera rakau. Anauia ta maua tamaine okotai rai ko Jannyce (Jann), i roto ia Titema mataiti 1950. E maata te au ngai i painia ai maua, kapiti mai i te oire ko Kempsey, i New South Wales, i reira ko matou ua rai te Au Kite. Te au Tapati pouroa e aere ana matou ki ko i te are uipaanga o te oire, e kua papa ua au i te oake i tetai akoanga ki te papuriki ta matou i akakite takere ana na roto i te au vaanga pepa. No etai au marama ko Beatrice ua rai raua ko te pepe ko Jann te nga tokorua i reira. Inara i muri ua mai, kua akamata tetai aronga i te aere tataki tai mai. Teia tuatau e rua o Kempsey nga putuputuanga uua e vai nei.

Te tae anga a Jann ki te rua mataiti, kua akanoo ua matou ki Brisbane. I te pou anga tona tuatau aere apii, kua painia kapiti matou ei pamiri no e a mataiti i New South Wales i te oire ko Cessnock i mua ake ka oki akaou ei ki Brisbane i te tauturu i te mama maki o Beatrice. I teia taime nei, kua rauka iaku te tikaanga manea no te tavini anga ei tangata pakari i roto i te Putuputuanga o Chermside.

Akameitaki tikai maua ko Beatrice ia Iehova no tana au akameitakianga openga kore, tei kapiti mai i te tikaanga manea o te tauturu anga e 32 tangata kia kite iaia. Noku uaorai, te akameitaki nei au ia Iehova no taku vaine akaperepere, noatu te maru e te muteki ua, e mataku kore ra aia i te tamaki no te tuatua mou o te Pipiria. Kua riro tona aroa no te Atua, tona irinakianga i roto iaia, e tona ‘mata ngoie ua’ ei akariro iaia ei vaine e ei metua vaine akono meitaki tikai. (Mataio 6:22, 23, NW; Maseli 12:4) Kapiti mai iaia, ka rauka iaku kia tuatua ma toku ngakau katoa e: “E ao to te tangata e irinaki kia Iehova.”​—Ieremia 17:7.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 9]

Kua taangaanga matou i teia motoka akatangi i te tua apatokerau o Queensland

[Tutu i te kapi 10]

Tauturu anga i te nga tuaine Kilpatrick i te apai i to raua apinga akaoro i te tuatau ua i te tua apatokerau o Queensland

[Tutu i te kapi 12]

To maua ra akaipoipoanga