E Mea Ora te Tuatua a Iehova

Au Manako Maata mei te Puka a Mataio

KO MATAIO te tangata mua tei tata i tetai papaanga mataora tikai no runga i te oraanga e te angaanga orometua a Iesu​—e oa piri vaitata no Iesu Karaiti e e tangata koi tero i mua ana. Kua tata muaia i roto i te reo Epera e i muri mai kua uriia ki roto i te reo Ereni, kua oti te Evangeria a Mataio i te tataia mei te mataiti 41 T.N. e te riro ra ei tatua kapitianga i te au Tuatua Tapu Epera ki te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano.

I te akaraanga kua akakoro tikaiia no te au tangata ngati Iuda, te akatutu maira teia Evangeria akakeu anga e te puapinga ia Iesu e ko te Mesia taputouia, te Tamaiti a te Atua. Na te akorongo meitaki anga ki ta te reira karere e akaketaketa mai ei i to tatou akarongo i roto i te Atua mou, i tana Tamaiti, e Tana au taputou.​—Ebe. 4:12.

“TE VAITATA MAI NEI OKI TE BASILEIA O TE AO”

(Mata. 1:1–​20:34)

Te akakite maira a Mataio i te tumu tuatua maata o te Patireia e ta Iesu au apiianga, noatu e ko te rave anga i te reira te aere ke anga mei te orongaanga mai i te papaanga tau tikaiia ki te tuatau i tupu ei. Ei akaraanga, kua akakiteia mai te Tuatua i runga i te Maunga i mua atu i roto i te puka, noatu e kua oronga a Iesu i te reira vaitata atu ki rotopu i tana angaanga orometua.

I te tuatau o tana angaanga orometua i Galilea, kua rave a Iesu i te au temeio, i te oronga anga i te au ikuikuanga no te angaanga orometua ki te au apotetoro e 12, te akaapa anga i te au Pharisea, e te akakite anga i te au akatutuanga no runga i te Patireia. E oti kua aere ke atu aia mei ia Galilea e kua aere maira “i te pae i Iudea ra, i na tera pae i Ioridana.” (Mata. 19:1) I to ratou aere anga, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e: ‘Te aere nei tatou ki Ierusalema, ka akaapaia te Tamaiti a te tangata nei kia mate, e ka tu akaou mai aia i te toru o te ra.’​—Mata. 20:18, 19.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

3:16​—Na roto i teea tu i “veveteia akera te rangi” i te taime i papetitoia ai a Iesu? I te akaraanga te akakite maira teia e kua maara ia Iesu tona oraanga i runga i te rangi i mua ake ka riro mai ei aia ei tangata.

5:21, 22​—E kino roa atu ainei i te akaari i te riri i te akamou anga i te reira ra? Kua akamatakite mai a Iesu e ko tetai tangata te akamou ra i te riri otooto i tona taeake te rave ra aia i te ara kino. Inara, te akaari anga i te riri otooto na te tuatua anga i tetai tuatua akakino e kino roa atu ia, i te tuku anga i te reira ki tetai akavaanga tei teitei atu i te akavaanga o te reira ngai.

5:48, NW​—Ka rauka tikai ainei kia ‘apa kore tatou mei to tatou Metua i te rangi ra e apa kore ra’? Ae, na roto i tetai manako tau. I konei te uriuri manako ra a Iesu i te tumu manako o te aroa, e kua akakite aia ki te aronga te akarongo maira kiaia kia aru i te Atua e kia apa kore to ratou aroa. (Mata. 5:43-47) Akapeea ra? Na te akaari anga i te reira ki to ratou au enemi.

7:16​—Eaa ra te ‘au ua’ te akataka maira i te akonoanga mou? E maata atu ta teia au ua e kapiti maira kare e ko to tatou tu ua. Te kapiti katoa maira te reira i to tatou irinaki​—te au apiianga ta tatou e aru ra.

10:34-38​—Ko te karere ainei o te Tuatua Tapu te apa ra i te akatupu i te ke anga i roto i te pamiri? Kare rava. Inara, kua akatupuia te ke anga no te turanga ta te au mema pamiri irinaki kore i rave. Penei kua iki ratou i te kopae me kore i te patoi i te Akonoanga Kerititiano, i te akatupu anga i te ke anga i roto i te pamiri.​—Luka 12:51-53.

11:2-6​—Mei te mea e kua rongo ana i to te Atua reo akaperepere anga e kua kite ke ana a Ioane e ko Iesu te Mesia, eaa ra aia i ui ei e me ko Iesu ‘aina tei tae mai’? Penei kua uiia e Ioane teia kia rauka mai tetai akapapuanga tikai  mei ia Iesu. Inara, i te pae mai i te reira, kua inangaro a Ioane i te kite e me “ko tetai ke” mai te ka aere mai ma te mana Patireia i te akatupu pouroa anga i te au manakonakoanga o te au ngati Iuda. Te akaari maira ta Iesu pauanga e kare e tangata ke atu e mono mai.

19:28​—Eaa te akatutuia ra e te “au kopu o Iseraela raungauru e rua ara” te ka akavaia? Kare te reira e akatutu ra i te kopu tangata 12 o Iseraela vaerua. (Gala. 6:16; Apo. 7:4-8) Ko te au apotetoro ta Iesu e tuatua ra ka riro mai ratou ei tuanga no Iseraela vaerua, kare ei au akava no taua au mema ra. Kua akono a Iesu ‘i tetai koreromotu kia ratou no tetai patireia,’ e ka riro mai ratou e ‘patireia e e kau taunga ki te Atua.’ (Luka 22:28-30, NW; Apo. 5:10, NW) Na taua aronga o Iseraela vaerua e “akava i to teianei ao.” (1 Kori. 6:2) No reira, te “au kopu o Iseraela raungauru e rua ara,” te ka akavaia e te aronga te noo ra i runga i te au terono i te rangi, i te akara anga te akatutu maira i te ao o te au tangata ravarai i vao ake i taua pupu ariki e te kau taunga ra, tei akatutuia mai e te kopu tangata 12 i te Ra Tapokiangaara.​—Levi., pene 16.

Au Apiianga no Tatou:

4:1-10. Te apii maira teia papaanga kia tatou e e tika tikai a Satani e kare ua e e tu no te kino. Te taangaanga ra aia i “te anoano tika kore o te mata nei, e te akatietie o te ora anga nei” kia timata ia tatou. Noatu rai, na te akono anga i te au kaveinga Tuatua Tapu e tauturu ia tatou kia vai akarongo mou ua ki te Atua.​—1 Ioa. 2:16.

5:1–​7:29. E akamanako i toou anoano i te pae vaerua. Kia au. E patoi i te au manako tau kore. E akono i taau i tia. Me pure, e tuku i te au manako pae vaerua na mua ake i te au anoano materia. Kia apingaia i te Atua. E kimi na mua i te Patireia e te tuatua tika o te Atua. Auraka e akava atu. E rave i to te Atua anoano. Mei teaa ra te au apiianga tau tei kapitiia mai i roto i te Tuatua i runga i te Maunga!

9:37, 38. E aru rotai tatou i ta tatou patianga ki te Pu “kia unga mai aia i tetai aronga ei rave i taua mou nana ra,” i te piri maroiroi anga ki roto i te angaanga akariro anga i te tangata ei pipi.​—Mata. 28:19, 20.

10:32, 33. Auraka rava tatou e mataku i te tuatua no runga i to tatou akarongo.

13:51, 52. Te marama anga i te tuatua mou o te Patireia te oronga maira te reira i te apainga no te apiianga i tetai ke e te oronga anga i teia au apinga okomaata kia ratou.

14:12, 13, 23. E puapinga maata te au tuatau no tatou uaorai no te akamanako puapinga anga.​—Mare. 6:46; Luka 6:12.

17:20. Ko te akarongo ta tatou e anoano ra kia akakore atu i te au arai anga mei te maunga rai te tu te arairai maira i to tatou tere meitaki anga ki mua e te akakoromaki anga i te au turanga ngata. Auraka rava e ngaropoina ia tatou te akamaroiroi anga e te akaketaketa anga o to tatou akarongo i roto ia Iehova e i roto i tana au taputou.​—Mare. 11:23; Luka 17:6.

18:1-4; 20:20-28. No te tu apa o te tangata e te turanga akonoanga te akaketaketa ra i te turanga ngateitei i manamanata roa ai te au pipi a Iesu no te tu teitei tikai. E tatanu tatou i te tu akaaka ia tatou e matakite ra i te au tu ara e te akamanako anga ma te tau i te au angaanga takake e i te au apainga.

‘EI REIRA TE TAMAITI A TE TANGATA E TUKUIAʼI’

(Mata. 21:1–28:20)

“Ma te noo ki rungao i te asini,” i aere mai ei a Iesu ki Ierusalema ia Nisana 9, i te mataiti 33 T.N. (Mata. 21:5) I tera mai ra, kua aere mai aia ki te iero e kua tama i te reira. Ia Nisana 11, te apii ra aia i ko i te iero, te akaapa anga i te au tata tuatua e te au Pharisea, e i muri mai kua oronga ki tana au pipi i “te akairo o [tona] ra parutia e te openga o te akatereanga o te au mea nei.” (Mata. 24:3, NW) E i tera mai ra, kua akakite aia kia ratou e: “Kua kite kotou e, e rua rā toe i te pasa ra, ei reira te Tamaiti a te tangata nei e tukuiaʼi kia akasatauroia.”​—Mata. 26:1, 2.

Ko Nisana 14 te reira. I muri ake i te akanoo anga i te Akamaaraanga no tona mate te vaitata maira, kua pikikaaia, opuia, akavaia, e kua patitiaia a Iesu. I te toru o te ra, kua akatuia mai aia mei te mate. I mua ake ka aere atu ei aia ki te rangi, kua akaue a Iesu tei akatuia mai i tana au  pipi e: “E teianei, ka aere kotou, e akariro i to te pa enua katoa ei pipi.”​—Mata. 28:19.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

22:3, 4, 9​—I naea te au patianga e toru ki te oroa akaipoipo i orongaia ai? Kua orongaia te patianga mua kia akaputuputu mai i te pupu vaine akaipoipo i te akamata anga a Iesu e tana au pipi i te tutu aere i te mataiti 29 T.N., e kua oronga uaia atu te reira e tae ua atu i te mataiti 33 T.N. Kua orongaia te rua o te patianga i te tuatau i riringiia mai ei te vaerua tapu i te Penetekote mataiti 33 T.N. ki te mataiti 36 T.N. Kua oronga uaia teia nga patianga ki te ngati Iuda, ki te ngati Iuda poroteraita, e te au tangata Samaria. Inara, kua orongaia te toru o te patianga ki te au tangata i runga i te mataara i vao mai i te oire, koia oki, ki te aronga Kenitara peritome koreia, akamataia i te mataiti 36 T.N. i te ariu anga mai te opita vaeau Roma ko Korenelio e tae ua mai ki to tatou tuatau.

23:15​—Eaa ra tetai pipi o te au Pharisea i ‘maata ua atura to ratou tau anga no te po’ i to te au Pharisea uaorai ra? Ko etai aronga tei riro mai ei au poroteraita no te au Pharisea penei e aronga e maata ta ratou ara i rave ana i mua ana. Inara, na te taui takiri anga ki te tu tikai o te au Pharisea, kino roa atu ratou, penei kino takiri rava atu i to ratou au puapii akaapaia. No reira, kua ‘tau maata ua atura ratou no te po,’ i te akaaiteia anga ki te au Pharisea ngati Iuda.

27:3-5​—No runga i teaa i manako tataraara ai a Iuda? Kare e akakite anga e kua tataraara tikai a Iuda. Kare i kimi ana kia akakore mai te Atua i te ara, kua aere atu ra aia ki te kau taunga nunui e te aronga pakari i te aaki i tana angaanga tarevake. Kua rave iora i “te ara mate rava,” kua tupu mai te manako ngakau kino kia Iuda no te apa e te taitaia. (1 Ioane 5:16) Kua akakeuia tona tataraara anga e tona turanga puapinga kore ua.

Au Apiianga no Tatou:

21:28-31. To tatou rave anga i te anoano o te Atua ko te mea puapinga rava atu tikaiia kia Iehova. Ei akaraanga, ka tau tatou kia o maroiroi atu ki roto i te angaanga tutu aere i te Patireia e te akariro anga i te tangata ei pipi.​—Mata. 24:14; 28:19, 20.

22:37-39. Mei teaa te taka meitaki o nga akauenga maata e rua i te akakite tapoto mai anga e eaa ta te Atua e umuumu maira i te aronga te akamori ra iaia!

[Tutu i te kapi 31]

Te piri maroiroi ra ainei koe ki roto i te angaanga kokoti anga?

[Akameitakianga]

© 2003 BiblePlaces.com

[Tutu i te kapi 31]

Te akakite maira a Mataio i te tumu tuatua maata o te Patireia