Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Aaere na to Iehova ra Au Arataa

Aaere na to Iehova ra Au Arataa

Aaere na to Iehova ra Au Arataa

“E ao to te aronga katoa i mataku ia Iehova; ko tei aere na tona ra au arataa.”​—SALA. 128:1.

1, 2. Eaa ra i papu ei ia tatou e ka rauka te mataora?

TE MATAORA​—te inangaro nei te katoatoa i te reira. Inara kare e ekokoanga e te ariki ra koe e ko te inangaro anga i te mataora e te aruaru katoa anga i te reira kare te aiteanga e ka mataora katoa rai koe.

2 Inara, ka rauka te mataora. “E ao to te aronga katoa i mataku ia Iehova; ko tei aere na tona ra au arataa,” i karanga ai a Salamo 128:1. Ka mataora tatou me akamori tatou i te Atua e e aaere tatou na tona ra au arataa na te raveanga i tona anoano. Eaa te tupuanga ta teia ka akatupu no runga i to tatou tu e te au tu ta tatou e akaari ra?

Akapapu ia Koe Uaorai ei Tangata Irinakiia

3. Akapeea te tu irinakiia i te piri atu anga ki te akatapuanga ia tatou ki te Atua?

3 E aronga irinakiia te aronga te mataku ra ia Iehova, mei iaia katoa rai. Kua akatupu katoatoa a Iehova i te au taputou tana i papau kia Iseraela taito. (1 Ari. 8:56) Ta tatou akatapuanga ki te Atua ko te taputou anga puapinga maata rava atu ia ta tatou ka rave, e ka tauturu te pure putuputu anga ia tatou kia akono i te reira. Ka rauka ia tatou i te pure mei ta te tata taramo ko Davida i rave e: “Kua akarongo mai oki koe, e te Atua, i taku i tia ra, . . . pera ua rai au i te imene akapaapaa i toou ra ingoa e tuatau ua atu; e rave rai au i taku i tia ra i tera rā i tera rā.” (Sala. 61:5, 8; Kohe. 5:4-6) Kia riro ei au oa no te Atua, e mea tau kia irinakiia tatou.​—Sala. 15:1, 4.

4. Akapeea a Iepheta raua ko tana tamaine i te manako anga i tana tia tei taputou aia kia Iehova?

4 I te tuatau o te au Akava o Iseraela, kua tia a Iepheta e me oronga mai a Iehova i te autu anga kiaia ra i rungao i te ngati Amona, ka oronga aia “ei atinga karakaratio” i te tangata mua te ka aravei mai iaia i tona oki atu anga mei te tamaki. Riro mai te reira ko ta Iepheta tamaine​—tana tamaine okotai. Ma te akarongo ki roto ia Iehova, kua akatupu a Iepheta raua ko tana tamaine kare i akaipoipo i tana tia. Noatu e e mea akangateitei maataia te akaipoipoanga e te anau tamariki i Iseraela, kua iki puareinga ua te tamaine a Iepheta kia noo ua kare e akaipoipo e kua rauka te akangateitei anga te o atu anga aia ki roto i te angaanga tapu i ko i te ngai tapu o Iehova.​—Aka. 11:28-40.

5. Na roto i teea tu i akapapu mai ei a Hana e kua tau aia kia irinakiia?

5 Kua riro mai te vaine mataku Atua ko Hana ei vaine irinakiia. E noo ana aia ma tana tane ko Elikana e tangata ngati Levi, e e tana vaine ke atu, ko Penina, i te maunga o Epheraima. E maata ta Penina tamariki i anau mai, e kua aviri aia ia Hana kare i anau tamariki mai me aere tikai te ngutuare tangata ki te tapenakara. I tetai o teia au atianga nei, kua tia a Hana e me anau mai aia i tetai tamaroa, ka oronga aia iaia kia Iehova. Kare i roa ana kua to aia e kua anau mai i tetai tamaiti tei tapaia te ingoa ko Samuela. I muri ake i te akatopa anga i tana kai u, kua oronga a Hana iaia ki te Atua i Silo, i te oronga anga ia Samuela kia Iehova “e ope rava ake ona puke rā i te ao nei.” (1 Samu. 1:11) No reira kua akatupu aia i tana tia noatu e kare aia i kite e ka anau mai aia i tetai au tamariki i muri mai.​—1 Samu. 2:20, 21.

6. Akapeea te tu irinakiia o Tukiko i te akaariia anga mai?

6 E tangata irinakiia te tangata Kerititiano ko Tukiko i te anere mataiti mua e e “orometua tuatua-mou.” (Kolo. 4:7) Kua teretere aere a Tukiko ma te apotetoro ko Paulo mei Ereni na Makedonia, ki roto ia Asia Minora, e penei na Ierusalema atu. (Anga. 20:2-4) Penei koia “taua taeake” tei tauturu ia Tito kia akanoonoo i te akaputuanga apinga no te au taeake irinaki tei ngere i roto ia Iudea. (2 Kori. 8:18, 19; 12:18) Te tapeka muaia anga a Paulo i Roma, kua oronga aia kia Tukiko ei komono irinakiia kia apai i te au reta ki te au taeake irinaki i Ephesia e i Kolosa. (Ephe. 6:21, 22; Kolo. 4:8, 9) I te rua o tona tapekaia anga i Roma, kua tono atu a Paulo ia Tukiko ki Ephesia. (2 Timo. 4:12) Me irinakiia tatou, ka rekareka katoa tatou i roto i te angaanga a Iehova.

7, 8. Eaa ra tatou ka karanga ai e e nga oa mou tikai a Davida raua ko Ionatana?

7 Te inangaro maira te Atua ia tatou kia riro ei au oa irinakiia. (Mase. 17:17) Kua riro mai te tamaiti a te Ariki ko Saula, ko Ionatana ei oa no Davida. Te akarongo anga a Ionatana e na Davida i ta ia Golia, “piri rava akera te ngakau o Ionatana ki te ngakau o Davida, aroa aturā Ionatana iaia mei te mea ko tona uaorai vaerua.” (1 Samu. 18:1, 3) Kua akamatakite katoa atu a Ionatana ia Davida e te inangaro ra a Saula i te ta iaia. I muri ake i te oro anga a Davida, kua aravei a Ionatana iaia e kua papau i tetai koreromotu kiaia. Mei tamateia rai a Ionatana e Saula no te tuatua atu anga no runga ia Davida, inara kua aravei akaou nga oa e kua akamata akaou i to raua pirianga oa. (1 Samu. 20:24-41) I to raua aravei openga anga, kua akamaroiroi atura a Ionatana ia Davida no runga “i te Atua.”​—1 Samu. 23:16-18.

8 Mate atura a Ionatana i te tamaki atu anga ki to Philiseti. (1 Samu. 31:6) I roto i tetai imene akaevaeva, kua imene a Davida e: “E tumatetenga toku ia koe, e taku taeake e Ionatana e! e mataora maata toku ia koe: e anoano maata roa toou iaku, e anoano maata ïa i to te vaine!” (2 Samu. 1:26) Ko teia anoano e inangaro akaperepere teia i rotopu i nga oa, e kare, i te inangaro pirianga ainga. E nga oa mou tikai a Davida raua ko Ionatana.

Kia ‘Manako Akaaka’ ua Rai

9. Akapeea te puapinga o te tu akaaka i te akaariia anga mai i roto i Te Au Akava pene 9?

9 Kia riro ei au oa no te Atua, e mea tau kia ‘manako akaaka’ tatou. (1 Pete. 3:8NW; Sala. 138:6) Kua akaariia mai te puapinga maata o te tu akaaka i roto i Te Au Akava pene 9. Kua tuatua te tamaiti a Gideona ko Iotama e: “Aere atura te rakau e akatainu i tetai ariki ki rungao ia ratou.” Kua taikuia mai te rakau orive, te rakau tuke, e te vine. Te akatutu maira ratou i te aronga tataki tai tei tau e kare i kimi ana kia tutara i rungao i to ratou au taeake Iseraela. Inara ko te tataramoa​—ka tano ua ei akakaka ai—​te akatutu maira i te taoonga ariki o Abimeleka akaparau, e ta tangata aia tei inangaro i te akatere i tetai ke. Noatu e e ‘toru akera ona mataiti i te ariki anga i Iseraela,’ kua mate poitirere ua aia. (Aka. 9:8-15, 22, 50-54) Mei teaa atura te meitaki kia ‘manako akaaka’!

10. Eaa taau i kite mai te kore anga a Heroda i “oronga atu i te kakā ki te Atua ra”?

10 I te anere mataiti mua T.N., kua tupu tetai kaitamakianga i rotopu i te ariki akaparau ko Heroda Ageripa o Iudea e te au tangata o Turia e e Sidona, tei inangaro kia au kiaia. Te tuatua anga a Heroda ki te au tangata i tetai atianga, kua kapiki nui ratou e: “E reo ïa no te Atua, kare ïa i to te tangata.” Kare a Heroda i patoi atu ana i taua akapaapaa anga, e kua ta maira te angera a Iehova iaia i reira rai “no te mea kare aia i oronga atu i te kakā ki te Atua ra.” (Anga. 12:20-23) Akapeea ra me e tangata vaa tuatua karape tatou me kore e puapii no te tuatua mou Pipiria? E akapaapaa tatou i te Atua no tana i akatika mai kia rave tatou.​—1 Kori. 4:6, 7; Iako. 4:6.

Kia Maroiroi e kia Ketaketa

11, 12. Akapeea te akakite anga tei tupu kia Enoka i te akaari mai anga e te oronga ra a Iehova ki tona au tavini i te maroiroi e te ketaketa?

11 Me aaere tatou ma te akaaka na to Iehova ra au arataa, ka oronga mai aia i te maroiroi e te ketaketa kia tatou. (Deu. 31:6-8, 23) Ko Enoka, te itu o te tangata i roto i te papaanga tupuna mei ia Adamu mai, kua aaere maroiroi ma te Atua na te aruaru anga i tetai mataara tika i rotopu i tona uki tangata kino. (Gene. 5:21-24) Kua akaketaketa a Iehova ia Enoka kia oronga i tetai karere ririnui kia ratou no ta ratou au tuatua e te au angaanga akono kore i te Atua. (E tatau ia Iuda 14, 15.) Ka maroiroi ainei koe i te akakite i ta te Atua au akautunga anga?

12 Kua tuku mai a Iehova i te akautunga anga ki runga i te aronga akono kore i te Atua na roto i te Vaipuke i te ao katoa nei i to Noa tuatau. Inara, e akamaroiroi anga te totou a Enoka kia tatou, no te mea kare e roa atu ana ka takore te ngauru ua atu au tauatini aronga tapu a te Atua, i te au tangata akono kore i te Atua i to tatou tuatau. (Apo. 16:14-16; 19:11-16) I te pauanga mai i ta tatou au pure, te oronga maira a Iehova i te maroiroi kia tatou kia akakite i tana karere, me te piri atura te reira ki tana akautunga anga me kore ki te au akameitakianga i raro ake i te tutaraanga Patireia.

13. Eaa i papu ei ia tatou e ka oronga mai te Atua i te maroiroi e te ketaketa ta tatou e anoano ra kia rauka i te akakoromaki i te au manamanata taitaia?

13 Ko te maroiroi e te ketaketa tei orongaia mai e te Atua ta tatou e anoano ra kia akakoromaki ua atu i te au manamanata taitaia. I te akaipoipoanga a Esau i nga vaine ngati Heta, “riro atura raua ei mamae ngakau no Isaaka raua ko Rebeka [tona nga metua].” Kua kopekope katoa a Rebeka e: “Kua potopoto rava toku aʼo, i nga tamaine a Heta nei: kia rave [ta maua tamaiti] a Iakoba i te vaine no te au tamaine a Heta, mei te au vaine o te enua nei, eaa naku te ora?” (Gene. 26:34, 35; 27:46) Kua rave a Isaaka i tei tau e kua tono ia Iakoba kia aere e kimi i tetai vaine i rotopu i te aronga akamori o te Atua. Noatu e kare e rauka ia Isaaka raua ko Rebeka i te taui i ta Esau i rave ana, kua oronga te Atua i te pakari, te maroiroi, e te ketaketa kia raua kia vai akarongo mou ua rai raua Kiaia. Me pure tatou no te tauturu tei anoanoia, ka rave katoa rai a Iehova i te reira no tatou.​—Sala. 118:5.

14. Akapeea tetai tamaine iti no Iseraela i te akaari anga i te tu mataku kore?

14 I tetai tuatau i muri roa mai, kua apainaia tetai tamaine iti no Iseraela ei tuikaa e te au takanava tangata ei tavini i roto i te kainga o te rangatira vaeau Suria ko Naamana, e tangata kua tuia e te repera. I te akarongo anga i te au temeio ta te Atua i rave ana na roto i te peroveta ko Elisaia, kua akakite te tamaine ma te mataku kore ki te vaine a Naamana e: ‘Me aere toku pu ki Iseraela, ka akaora te peroveta a Iehova i tona repera.’ Kua aere atu a Naamana ki Iseraela, e kua akaora temeioia aia. (2 Ari. 5:1-3) Mei teaa atura te akaraanga meitaki tikai o taua tamaine no te au mapu ou te irinaki ra kia Iehova no te maroiroi kia tuatua atu ki te au puapii, ki te au oa apii, e ki tetai ke!

15. Eaa te angaanga mataku kore ta te tavini ko Obadia i rave i roto i te ngutuare o Ahaba?

15 Te tauturu maira te tu mataku kore tei orongaia mai e te Atua kia tamou marie tatou i te takinga kino anga. E akamanako ana i te tavini i roto i te ngutuare o te Ariki ko Ahaba, ko Obadia, tei ora ana i te tuatau o te peroveta ko Elia. Te akaue anga te Ariki Vaine ko Iezebela kia tamateia te au peroveta a te Atua, kua uuna a Obadia e 100 tangata “e rima ngauru i roto i te ana okotai.” (1 Ari. 18:13; 19:18) Ka tauturu mataku kore ua ainei koe i te au taeake Kerititiano tei takinga kinoia, mei ia Obadia rai i te tauturu anga i te au peroveta a Iehova?

16, 17. Akapeea a Arisetareko raua ko Gaio te aro atu anga i te takinga kino anga?

16 Me takinga kinoia tatou, papu ia tatou e tei te pae ua a Iehova ia tatou. (Roma 8:35-39) I roto i tetai are tuatua anga i Ephesia, kua patoiia mai te nga taeake angaanga o Paulo ko Arisetareko raua ko Gaio e tetai pupu tangata penei e tauatini ua atu o ratou. Na te taunga ario ko Demeterio i akamata i te orureauanga. Koia e tona au taeake taoonga ra na ratou e maani ana i te au marae ario no te atua vaine ko Diana, e kua takinoia ta ratou pitiniti puapinga no ta Paulo angaanga tutu anga tei akakeu i te au tangata e manganui i roto i te oire kia akaruke i te akamorianga itoro. Kua putoia maira e te urupu tangata a Arisetareko raua ko Gaio ki roto i te are tuatua anga e kua kapiki nui ua ratou e: “E maata to Diana i Ephesia.” Penei kua manakoia ana e ka mate atu a Arisetareko raua ko Gaio, inara kua akamaru atu te tata tuatua o te oire i te urupu tangata.​—Anga. 19:23-41.

17 Me kua tupu ana rai tera kia koe, ka kimi ainei koe i tetai oraanga ngoie ua? Kare e tuatua akakiteanga e kua mataku rai a Arisetareko me kore a Gaio. I te mea e no Tesalonia mai aia, kua kite a Arisetareko e ka tupu mai te takinga kino anga no te tutu aere anga i te tuatua meitaki. I tetai tuatau i mua atu, kua tupu tetai orureauanga te tutu aere anga a Paulo ki reira. (Anga. 17:5; 20:4) No te mea e kua aaere a Arisetareko raua ko Gaio na to Iehova ra au arataa, i rauka mai ei ia raua te ketaketa e te maroiroi tei orongaia mai e te Atua kia tamou marie i te takinga kino.

Akono Anga i te Au Anoano o Tetai Ke

18. Akapeea a Peresila raua ko Akuila i te “akono katoa” anga i te au anoano o tetai ke?

18 Me te takinga kinoia ra tatou i teianei e me kare, e akamanako ua rai tatou i te au taeake Kerititiano. Kua “akono katoa” a Peresila raua ko Akuila i te au anoano o tetai ke. (E tatau ia Philipi 2:4.) Kua oronga mai taua nga tokorua akaipoipo meitaki i te ngai nooanga no Paulo i Ephesia, ko te ngai ia i akamata mai ei te taunga ario ko Demeterio i te orureauanga i mua atu ana. Penei na taua turanga ra i akakeu ia Akuila raua ko Peresila ‘kia tuku i to raua kaki ki raro’ no Paulo. (Roma 16:3, 4; 2 Kori. 1:8) I teia tuatau, te manako anga i to tatou au taeake e takinga kinoia ra te akariro ra ia tatou ‘kia pakari mei te ovi.’ (Mata. 10:16-18) E rave tatou i ta tatou angaanga ma te matakite e e patoi atu i te akakite atu i to ratou au ingoa me kore i tetai au tuatua ke atu ki te aronga e takinga kino maira.

19. Eaa te au angaanga meitaki ta Doreka i rave no tetai ke?

19 Tukeke te au tu no te akono anga i te au anoano o tetai ke. Ko tetai au Kerititiano te ngere ra, penei ka rauka ia tatou i te oronga atu i taua au apinga puapinga e anoanoia ra. (Ephe. 4:28; Iako. 2:14-17) I roto i te putuputuanga i Iopa o te anere mataiti mua, e vaine ngakau aroa tetai i reira ko Doreka te ingoa. (E tatau ia Angaanga 9:36-42.) ‘Kua ki oki a Doreka i te angaanga meitaki e te oronga anga i te apinga’ i te akara anga kapitiia mai te tui anga i te au kakau no te au vaine takaua tei ngere. I tona mateanga i te mataiti 36 T.N. kua tupu maata te aue i rotopu i te au vaine takaua. Kua tuku te Atua i te apotetoro ko Petero kia akatu akaou mai ia Doreka, penei i reira kua akapou aia i te toenga tikai o tona oraanga i runga i te enua nei kia tutu aere ma te rekareka i te tuatua meitaki e te rave anga i te au mea meitaki no tetai ke. Mei teaa ra to tatou rekareka e tei rotopu ia tatou nei taua au vaine Kerititiano karapii kore ra!

20, 21. (a) Eaa te pirianga o te akamaroiroi anga ki te akono katoa anga i te au anoano o tetai ke? (e) Eaa taau ka rave kia riro ei akamaroiroi anga?

20 Te akaari ra tatou i te aroa ki tetai ke na te akamaroiroi anga ia ratou. (Roma 1:11, 12) E tumu akamaroiroi anga te oa rave angaanga ko Sila kia Paulo. I muri ake i te akatikatikaia anga te maroanga no te peritome i te mataiti 49 T.N., kua tono te pupu akaaere i Ierusalema i te au komono kia apai i tetai reta ki te aronga irinaki i tetai atu au ngai ke. Na Sila, Iuda, Banaba, e Paulo i apai i te reira ki Anetioka. ‘Kua akamaroiroi atu a Sila raua ko Iuda i te au taeake, e kua akaketaketa atu ia ratou.’​—Anga. 15:32NW.

21 I muri mai, kua tapekaia a Paulo raua ko Sila i Philipi inara kua tukunaia mai ki vao te tupu anga tetai ngaruerue enua. Mei teaa ra to raua rekareka i te oronga atu anga i tetai tuatua akakite anga e te kite anga e kua riro mai te tangata tiaki e te au tangata o tona ngutuare ra ei aronga irinaki! I mua ake ka akaruke ei i taua oire ra, kua akamaroiroi atu a Sila raua ko Paulo i te au taeake. (Anga. 16:12, 40) Mei ia Paulo rai raua ko Sila, e tauta i te akamaroiroi atu i tetai ke na roto i taau au tuatua, te akoanga, e te angaanga tutu anga maroiroi. No reira, me e “tuatua akamaroiroi anga” ta tatou, “e akakite i te reira.”​—Anga. 13:15NW.

Aaere ua Atu rai na to Iehova ra Au Arataa

22, 23. Akapeea tikai tatou e puapingaia ai mei te au papaanga Pipiria?

22 Mei teaa atura to tatou rekareka no te au papaanga o te oraanga tei tataia i roto i te Tuatua a Iehova, te “Atua no te akamaroiroi anga ravarai”! (2 Kori. 1:3, Byington) Me inangaro tatou kia puapingaia mei teia au tupuanga ra, e akono tatou i te au apiianga a te Pipiria i roto i to tatou oraanga e e tuku ia tatou uaorai kia aratakiia e te vaerua tapu o te Atua.​—Gala. 5:22-25.

23 I te akamanako oonu anga i te au papaanga Pipiria ka tauturuia tatou kia akaari i te au tu akono tau i te Atua. Na te reira e akaketaketa i to tatou pirianga kia Iehova, tei oronga mai kia tatou “i te pakari, e te kite, e te rekareka.” (Kohe. 2:26) Tei tupu mai, ka akarekareka tatou i te ngakau o te Atua. (Mase. 27:11) E tauta ua atu rai tatou i te rave i te reira na te aaere ua anga rai na to Iehova ra au arataa.

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea e rauka ai ia koe i te akapapu ia koe uaorai e e tangata irinakiia?

• Eaa ra tatou ka inangaro ei ‘kia manako akaaka’?

• Akapeea te au papaanga Pipiria i te tauturu anga ia koe kia maroiroi?

• Na roto i teea au tu e rauka ai ia koe i te akono katoa atu i te au anoano o tetai ke?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 8]

Kua akatupu a Iepheta irinakiia ra, raua ko tana tamaine i tana tia, noatu e ka riro mai ei akaaoanga i te rave anga i te reira

[Tutu i te kapi 10]

E te au mapu ou e, eaa ta kotou i kite mai mei te tamaine ngati Iseraela?

[Tutu i te kapi 11]

Akapeea a Doreka i te akono anga i te au anoano o te au taeake Kerititiano?